Opublikowano: 2022-11-25
Początek stycznia 2023 – obowiązek weryfikacji podstawowych warunków do korzystania z ulgi MZP
Szczegółowe regulacje w zakresie MZP unormowane zostały w art. 18c ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W celu ustalenia prawa do korzystania z ulgi w 2023r., płatnicy w pierwszej kolejności powinni zbadać, czy spełniają warunki do korzystania w MZP zapisane w powołanym powyżej artykule.
Warunkiem korzystania z MZP od stycznia 2023r. jest:
- spełnienie warunku przychodowego – przychody z działalności gospodarczej w 2022r. nie mogą być wyższe niż 120 000 zł (prowadzenie działalności przez część roku powoduje proporcjonalne obniżenie kwoty 120 000 zł),
- spełnienie warunku okresu prowadzenia działalności w 2022r, – z ulgi w 2023r. nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy w 2022r. prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych,
- spełnienie warunku limitu okresu korzystania z ulgi – z MZP można korzystać przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Do powyższego limitu wlicza się jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym płatnik korzystał z MZP lub prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy,
- spełnienie pozostałych warunków – istnieją jeszcze inne warunki, które wyłącznie sygnalizujemy bez ich szczegółowego analizowania. Z MZP nie skorzystają podmioty, które: w poprzednim roku były opodatkowane kartą podatkową przy jednoczesnym zwolnieniu z VAT; mające prawo do ZUSu preferencyjnego (kod 0570); wykonujące działalność dla byłego pracodawcy; wykonujące dodatkowo inną wymienioną w ustawie działalność gospodarczą np. jako twórca lub artysta, czy też w zakresie wolnego zawodu.
W dalszej części niniejszego wpisu skoncentrujemy się na pkt 3, tj. na okresie, w którym przedsiębiorcy mogą korzystać z MZP.
Koniec stycznia 2023r. będzie oznaczać dla kolejnych podmiotów zakończenie MZP
Ulga mały ZUS została wprowadzona z początkiem 2019r. Inaczej kształtowało się jednak kryterium przychodowe, bowiem pierwotnie zostało ustalone jako 30-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Korzystanie z ulgi w 2019r. było możliwe jeżeli przychody z działalności gospodarczej nie przekraczały w 2018r. kwoty 63 000 zł.
Ulga została zmodyfikowana od 1 lutego 2020r., gdzie wprowadzono próg przychodowy wynoszący 120 000 zł. Sprawiło to wówczas, że znacznie więcej podmiotów mogło skorzystać z MZP i w efekcie dokonało zgłoszenia ze skutkiem od 1 lutego 2020r. Co jednak istotne, trzyletni okres korzystania z ulgi dla tych podmiotów upływa z dniem 31 stycznia 2023r., jeżeli korzystały nieprzerwanie z MZP od 1 lutego 2020r.
Warto w tym miejscu dodatkowo podkreślić, że zawieszanie działalności, czy jej zamknięcie za pełne miesiące powoduje, że prawo do korzystania z ulgi ulega wydłużeniu. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.
Przykład 1
Pan Jacek zgłosił się do MZP z dniem 1 lutego 2020r. i korzysta nieprzerwanie z ulgi do 2022r. włącznie. Działalność gospodarczą jednak zawieszał w okresie czerwiec-sierpień 2021 oraz czerwiec-lipiec 2022 (w sumie przez 5 pełnych miesięcy kalendarzowych).
Pan Jacek nie musi wyrejestrowywać się z MZP z końcem stycznia 2023r., ponieważ zawieszał działalność gospodarczą i nie wykorzystał 36 miesięcy korzystania z ulgi w ciągu kolejnych ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.
Badając okres korzystania z ulgi na dzień 1 lutego 2023r. stwierdzić można, że Pan Jacek korzystał z ulgi jedynie przez 31 miesięcy, stąd realnie może opłacać składki w ramach MZP do 30 czerwca 2023r., czyli dodatkowo przez 5 miesięcy.
Utrata prawa do MZP wymaga złożenia odpowiednich dokumentów do ZUS
Przedsiębiorcy, którzy utracą prawo do MZP z dniem 1 stycznia 2023r. lub 1 lutego 2023r. będą zobligowani do złożenia odpowiednich dokumentów do ZUS w różnych terminach, uzależnionych od momentu utraty prawa do ulgi.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli zmiana w zakresie zgłoszenia do MZP ma miejsce w styczniu danego roku, wówczas wyrejestrowanie z kodem 0590 i zgłoszenia z kodem 0510 należy dokonać w terminie do końca stycznia. W pozostałych przypadkach dokumenty te należy złożyć w terminie 7 dni.
W praktyce więc przedsiębiorcy, którzy utracą prawo do MZP z dniem 1 stycznia 2023r., zobowiązani będą do złożenia dokumentów zgłoszeniowych (ZWUA i ZUA) do 31 stycznia 2023r. Z kolei przedsiębiorcy, którzy utracą prawo do MZP z dniem 1 lutego 2023r., zobowiązani będą do złożenia dokumentów zgłoszeniowych do 8 lutego 2023r.
Przestrzeganie powyższych terminów ma w szczególności wpływ na podleganie pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Złożenie zgłoszenia po upływie wskazanych powyżej terminów, spowoduje, że przedsiębiorca będzie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym dopiero od dnia złożenia zgłoszenia, zamiast od dnia wskazanego we wniosku.
Kiedy przedsiębiorca może ponownie zgłosić się do MZP, jeżeli z początkiem 2023 roku utraci prawo do ulgi?
Warunek stosowania ulgi MZP wymaga każdorazowo przeanalizowania kryterium korzystania z MZP przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
W praktyce, jeżeli przedsiębiorca utracił prawo do ulgi z dniem 1 stycznia 2023r. z powodu wyczerpania okresu 36 miesięcy, będzie mógł ponownie zgłosić się do MZP dopiero z dniem 1 stycznia 2026r.
Jeżeli 1 stycznia 2026r. przeanalizujemy ostatnie 60 miesięcy prowadzenia działalności, czyli 5 lat wówczas okazuje się, że przez 24 miesiące (tj. rok 2021 i 2022) w ciągu ostatnich 60 miesięcy (tj. lata 2021-2025) przedsiębiorca korzystał z ulgi. Może więc ponownie opłacać składki w oparciu o dochód z działalności gospodarczej w ramach ulgi MZP dopiero od 1 stycznia 2026r.
Autor: Łukasz Kluczyński