Opublikowane w

Kilometrówka PIT a VAT przedsiębiorcy

Niemal wszyscy przedsiębiorcy użytkują różnego rodzaju pojazdy samochodowe w swoich firmach.

Tytułem prawnym do użytkowania jest nie tylko faktura, umowa zakupu ale też i leasing, najem czy dzierżawa.

Powstaje zatem pytanie – w jakich sytuacjach przedsiębiorca powinien prowadzić kilometrówkę dla celów PIT a w jakich dla celów VAT?

Kilometrówka dla celów PIT

W aktualnym stanie prawnym nie jest wymagane aby przedsiębiorca prowadził kilometrówkę dla celów PIT.

Niestety skutkiem tego było wprowadzenie wielu innych rozwiązań w miejsce kilometrówki przedsiębiorcy. Rozwiązania te poszły w kierunku ograniczenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów – wydatków na eksploatację samochodów osobowych.

Kosztem uzyskania przychodu jest 20% wydatków eksploatacyjnych z tytułu używania samochodu osobowego (oraz składek na ubezpieczenie takiego samochodu), który jest własnością podatnika prowadzącego działalność gospodarczą i nie jest środkiem trwałym w tej działalności ale też jest faktycznie wykorzystywany także do celów związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

W przypadku samochodów osobowych innych niż powyżej prawodawca dopuszcza ujęcie 25% wydatków eksploatacyjnych z tytułu używania samochodu osobowego.

Zatem brak kilometrówki dla celów PIT przedsiębiorcy ale jednocześnie niewielki procent wydatków eksploatacyjnych możliwy do ujęcia w kosztach uzyskania przychodów.

Niemniej kilometrówka dla celów PIT wciąż pozostaje dokumentem uzasadniającym poniesienie przez pracownika ustawowych kosztów limitowych lub rzeczywistych dotyczących używania samochodu osobowego będącego własnością tego pracownika. Zatem w przypadku użytkowania prywatnych samochodów osobowych pracowników na cele firmowe pracodawcy kilometrówka dla celów PIT wciąż pozostaje w zastosowaniu.

Kilometrówka dla celów VAT

Zupełnie odmiennie od kilometrówki PIT przedsiębiorcy funkcjonuje nadal i jest w użyciu tzw. kilometrówka VAT.

Czynny podatnik VAT ma prawo do odliczenia 50% podatku VAT naliczonego z faktur za zakup czy za wydatki eksploatacyjne samochodu osobowego jeżeli używa go do działalności i jednocześnie prywatnie (a więc w sposób mieszany).

Podatnik może odliczać 100% VAT naliczonego z faktur za zakup czy za wydatki eksploatacyjne samochodu osobowego jeżeli ten samochód wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

ISTOTNE:

Pojazd samochodowy uznany za samochód osobowy dla celów VAT to pojazd samochodowy o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 ton (także ten, który nie spełnia wymogów dodatkowego badania technicznego).

ISTOTNE:

Pamiętając o art. 86a ust. 4 ustawy o VAT Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

  1. sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
  2. konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Ewidencja dla celów VAT obligatoryjnie prowadzona jest zatem wtedy kiedy podatnik chce odliczać 100% podatku VAT naliczonego od faktur za zakupu i za wydatki eksploatacyjne samochodu osobowego. Należy jednak dodać, iż poza tą ewidencją podatnik ma obowiązek:

  1. zgłosić do urzędu skarbowego za pomocą formularza VAT-26 samochód osobowy w stosunku do którego podatnika ma zamiar odliczać 100% podatku VAT naliczonego z faktur za zakupu i za wydatki eksploatacyjne danego samochodu osobowego,
  2. ustalić i stosować zasady używania tego samochodu osobowego wykluczające użytek prywatny.
Obowiązkowe elementy ewidencji kilometrów VAT
Lp. Dane
1. Numer rejestracyjny pojazdu samochodowego
2. Dzień rozpoczęcia i zakończenia prowadzenia ewidencji
3. Stan licznika przebiegu pojazdu samochodowego na dzień rozpoczęcia prowadzenia ewidencji, na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji
4. Wpis osoby kierującej pojazdem samochodowym dotyczący każdego wykorzystania tego pojazdu, obejmujący: kolejny numer wpisu, datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd – dokąd), liczbę przejechanych kilometrów, imię i nazwisko osoby kierującej pojazdem – potwierdzony przez podatnika na koniec każdego okresu rozliczeniowego w zakresie autentyczności wpisu osoby kierującej pojazdem, jeżeli nie jest ona podatnikiem
5. Liczbę przejechanych kilometrów na koniec każdego okresu rozliczeniowego oraz na dzień zakończenia prowadzenia ewidencji

Zatem ewidencja dla celów VAT odnosi się wyłącznie do samochodów uznanych za osobowe a podatnik m.in. prowadząc ją będzie mógł odliczać 100% podatku VAT naliczonego z faktur za zakup i za wydatki eksploatacyjne dotyczącego tego samochodu.

ISTOTNE:

Kilometrówka dla celów VAT odnosi się do samochodów uznanych za osobowe (o masie całkowitej do 3,5 ton) jeżeli podatnik chce odliczać 100% podatku VAT od:

  1. nabycia (także w ramach importu) i eksploatacji samochodu osobowego będącego środkiem trwałym w firmie,
  2. kosztów eksploatacji samochodu osobowego nie będącego środkiem trwałym w firmie a używanego na podstawie umowy najmu, leasingu, dzierżawy bądź innej o podobnym charakterze.

W przypadku nie zgłoszenia osobówki do urzędu skarbowego, nieprowadzenia ewidencji kilometrów VAT i stosowaniu zasad wykluczających użytek prywatny podatnik:

  1. odlicza 50% podatku VAT z faktur za zakup i za wydatki eksploatacyjne samochodu osobowego oraz
  2. w kosztach może ująć 75% z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych samochodu osobowego.

Brak wypełnienia zasad dla 100% odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur za zakup i za wydatki eksploatacyjne samochodu osobowego ustawodawca uważa za wykorzystywanie samochodu do celów mieszanych (do działalności i na użytek prywatny). Poza 50% odliczeniem VAT w kosztach podatnik może ująć tylko 75% z faktur dotyczących wydatków eksploatacyjnych samochodu osobowego jeżeli taki samochód:

  1. jest środkiem trwałym w firmie,
  2. jest używany na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu.

W pozostałych przypadkach jak wyżej wyjaśniono 20% albo 25%.

Końcowo warto wspomnieć, iż kilometrówki VAT nie muszą prowadzić czynni podatnicy VAT, którzy nabędą lub użytkują na postawie umowy najmu, leasingu, dzierżawy bądź innej o podobnym charakterze:

  1. pojazdy samochodowe powyżej 3,5 ton,
  2. pojazdy samochodowe poniżej 3,5 ton ale spełniające warunki dodatkowego badania technicznego dla celu odliczania 100% VAT od nabycia oraz od wydatków eksploatacyjnych (także konstrukcyjnie uniemożliwiające użytek prywatny),
  3. pojazdy samochodowe poniżej 3,5 ton używane do celów mieszanych (50% odliczenia VAT od nabycia oraz od wydatków eksploatacyjnych,
  4. pojazdy samochodowe poniżej 3,5 ton przeznaczone do sprzedaży albo do odpłatnego przekazania do używania na podstawie umowy najmu, leasingu lub umowy o podobnym charakterze.
Opublikowane w

Likwidacja i ponowne otwarcie działalności a forma opodatkowania i ulgi w ZUS

Otwarcie i prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się nie tylko z wykonywaną przez przedsiębiorcy pracą ale z wieloma formalno-prawnymi obowiązkami.

Czasem przedsiębiorca chce zakończyć działalność gospodarczą a przyczyny tego stanu rzeczy mogą być różne. Likwidacja działalności nie musi oznaczać całkowitego końca prowadzenia działalności. Niektórzy przedsiębiorcy po likwidacji jednej działalności kilka miesięcy później rozpoczynają drugą.

Na co wówczas powinni zwrócić uwagę?

Z czym się wiąże likwidacja działalności

Niekiedy przedsiębiorca jest zmuszony do zweryfikowania rentowności dotychczas prowadzonej działalności.

W efekcie niektóre działalności zostają zlikwidowane.

Skuteczna likwidacja działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę fizyczną wiąże się przede wszystkim z:

  1. sporządzeniem spisu z natury dla celów PIT i VAT (jeśli dotyczy),
  2. likwidacją kasy fiskalnej,
  3. wyrejestrowaniu podatnika prowadzącego działalność jako podatnika VAT z rejestru podatników VAT,
  4. wyrejestrowaniem przedsiębiorcy z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych a także wyrejestrowaniem przedsiębiorcy jako płatnika składek,
  5. wykreśleniem działalności z rejestru przedsiębiorców CEiDG,
  6. wykreśleniem z rejestru działalności regulowanej (jeżeli dotyczy),
  7. pozostałe, ewentualne kwestie.

Co dalej?

Część przedsiębiorców zamyka jeden rozdział aby otworzyć drugi jednakże muszą oni pamiętać o kilku ważnych aspektach.

ISTOTNE:

Składając wniosek CEiDG o rejestrację drugiej (nowej) działalności gospodarczej przedsiębiorca będzie zobowiązany skorzystać z już posiadanego numeru NIP oraz REGON.

Nie są nadawane nowe powyższe numery identyfikacyjne w czasie zakładania drugiej działalności. Natomiast przedsiębiorca (jeżeli ma możliwości) może w ten sam dzień, który wskazał we wniosku (prawie od razu) – rozpocząć prowadzenie działalności.

Likwidacja i ponowne otwarcie działalności a forma opodatkowania

Fiskus zezwala po skutecznej (trwałej) ze wszystkimi tego konsekwencjami likwidacji i otwarciu nowej działalności w tym samym roku na zmianę formy opodatkowania.

Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2017r. o sygn. 0114-KDIP3-1.4011.202.2017.1.ES wydanej przez Dyrektora KIS stwierdzono, że (…) Wnioskodawca w okresie od 24 maja 2016 r. do 31 maja 2017 r. prowadził indywidualną działalność gospodarczą pod nazwą skróconą „V” polegającej na świadczeniu usług pośrednictwa w sprzedaży sprzętu telekomunikacyjnego i usług wytwarzanych przez firmę G. AB (dalej „Producent”) z siedzibą w Szwecji. Zgodnie z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej przedmiotem działalności była „Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana” (PKD 74.90.Z). Wnioskodawca prowadził ewidencję podatkową w postaci księgi przychodów i rozchodów.

Wnioskodawca planuje jednak ponownie rozpocząć działalność gospodarczą w tym samym zakresie najwcześniej począwszy od 20 lipca 2017 r. składając wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Nowa działalność będzie polegać na świadczeniu usług pośrednictwa na rzecz Producenta. Jednocześnie wnioskodawca planuje rozszerzenie działalności gospodarczej o działalność związaną z oprogramowaniem (PKD 62.01.2).

Planowana działalność gospodarcza będzie prowadzona pod niezmienioną nazwą w oparciu o nowo zaprowadzoną ewidencję w postaci księgi przychodów i rozchodów.

Wnioskodawca stoi na stanowisku ze jego planowane działania stanowią rozpoczęcie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego 2017 i uprawiają go do złożenia wniosku o wyborze opodatkowania na zasadach określonych w art. 30c upgf przy czym Wnioskodawca skorzysta z oświadczenia w treści wniosku CEIDG.

Jeżeli w ciągu roku podatnik w sposób trwały zlikwidował pozarolniczą działalność gospodarczą o tym fakcie zawiadomił naczelnika urzędu skarpowego dokonał wykreślenia z ewidencji działalności gospodarczej, a następnie w tym samym roku podatkowym ponownie rozpoczął (po uzyskaniu wpisu do ewidencji) prowadzenie działalności gospodarczej, nie ma przeszkód do wyboru przez ton podmiot formy opodatkowania określonej w art. 30c updf. Złożenie formularza CEiDG-1 z informacją o likwidacji działalności stanowi jednocześnie powiadomienie o tym fakcie właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Artykuł 9a ust. 2 updf nie zawiera ograniczeń w zakresie wyboru stawki liniowej ze względu na prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednich okresach lub w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej. Ustawodawca wprowadził ograniczenia uprawnień podatników rozpoczynających działalność gospodarczą przykładowo w przypadku możliwość korzystania z jednorazowej amortyzacji, wprowadzając wyłączenie określone w art. 22k ust. 1 updf.

Jedyne ograniczenie jest uzależnione od przedmiotu działalności gospodarczej pokrywającej z czynnościami wykonywanymi na rzecz aktualnego lub byłego pracodawcy przedsiębiorcy.

Zbliżone stanowiska zostały zaprezentowane w interpretacjach indywidualnych wydanych przez:

  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 września 2009 r. sygn lPPB1/415-573/09-2/MT),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 maja 2011 r. sygn. ITPB1/415-165/11/AMN,
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 września 2015 sygn. IBPB-1-1/4511 -263/15/Wrz,
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 maja 2016 r., sygn IBPB-1-1/4511-169/WRz,
  • Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 19 lipca 2018 r., sygn 0114-KDIP3-1.4011.305.2018.1.IF.

Likwidacja działalności a ulga na start

Osoba fizyczna rejestrująca po raz pierwszy działalność gospodarczą (także wspólnik spółki cywilnej) mogą skorzystać z ulgi na start polegającej na opłacaniu przez pierwsze 6 pełnych miesięcy kalendarzowych (po rejestracji do ulgi) tylko składki ubezpieczenia zdrowotnego.

Należy jednak podkreślić, iż z ulgi na start mogą skorzystać powyżej wymienieni płatnicy składek jeżeli pierwszy raz rejestrują działalność albo rejestrują kolejną działalność (po likwidacji poprzedniej) jednakże po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zlikwidowania.

To oznacza, że ponownie z ulgi na start przedsiębiorca może skorzystać po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zlikwidowania.

Oprócz tego z ulgi na start nie skorzystają również przedsiębiorcy którzy wykonywali w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym na rzecz byłego pracodawcy w ramach umowy o pracę te same czynności które na jego rzecz w ramach działalności aktualnie wykonywali.

Likwidacja działalności a ZUS preferencyjny

Osoba fizyczna albo wspólnik spółki cywilnej – rejestrujący pierwszy raz działalność gospodarczą może złożyć wniosek do ulgi na start a zaraz po niej (albo pomijając ulgę na start) zgłosić się do tzw. ZUS preferencyjnego.

ZUS preferencyjny to obniżone składki ZUS społeczne oraz składka zdrowotna liczona od dochodu (albo zależna od wysokości przychodu – ryczałt), które przedsiębiorca może opłacać przez okres maksymalnie 24 pełnych miesięcy kalendarzowych.

Niemniej tak jak przy uldze na start – ZUS preferencyjny będą mogli wybrać przedsiębiorcy, którzy:

  • po raz pierwszy rejestrują działalność albo rejestrują kolejną działalność (po likwidacji poprzedniej) ale po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zlikwidowania,
  • nie wykonywali w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym na rzecz byłego pracodawcy w ramach umowy o pracę tych samych czynności które na jego rzecz w ramach działalności aktualnie wykonują.

Należy jednak podkreślić, iż z tej ulgi podobnie jak z ulgi na start mogą skorzystać powyżej wymienieni płatnicy składek (przedsiębiorcy) jeżeli pierwszy raz rejestrują działalność albo rejestrują kolejną działalność (po likwidacji poprzedniej) jednakże po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zlikwidowania.

Likwidacja działalności a Mały ZUS Plus

Poza ww. ulgami przedsiębiorca może skorzystać jeszcze z tzw. ulgi Mały ZUS Plus. Ulga ta pozwala opłacać miesięczne składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa, wypadkowa) w kwocie zależnej od osiągniętego przychody i dochodu.

Minimalne miesięczne składki ZUS w uldze Mały ZUS Plus przedsiębiorcy (bez składki zdrowotnej) wynoszą w roku 2024 wynoszą 402,65 zł. Kwota minimalnych składek ZUS w tej uldze nie ulega zmianie przez cały 2024 rok.

Jeżeli przedsiębiorca zlikwiduje działalność i otworzy ją ponownie wówczas musi pamiętać o kilku warunkach.

Z ulgi Mały ZUS Plus przedsiębiorca może skorzystać jeżeli:

  1. w poprzednim roku kalendarzowym prowadził działalność minimum 60 dni,
  2. nie przekroczył w zeszłym roku kalendarzowym limitu przychodu z działalności w kwocie 120.000zł za cały rok (jeżeli działalność prowadził krócej niż rok wtedy limit podatnik ustali proporcjonalnie),
  3. nie wykonywał w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynności na rzecz byłego pracodawcy.

Znacznie więcej na temat ulgi Mały ZUS Plus przedstawiono na łamach naszej redakcji w publikacji pod tytułem „Powrót do ulgi Mały ZUS Plus”.

Opublikowane w

Działalność gospodarcza i wspólnik spółki

Wielu przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą jako osoba fizyczna prowadzą działalność także jako wspólnik niektórych typów spółek. Inni dodatkowo są wspólnikami w spółkach kapitałowych, gdzie uzyskują przychody z udziałów w zyskach tych spółek.

Na co powinni zwrócić uwagę przedsiębiorcy, którzy łączą działalność prowadzoną w różnej formie albo osiągają przychody z zupełnie innego źródła jakim jest udział w zyskach?

Działalność gospodarcza jako jednoosobowa działalność

Przedsiębiorca ma wybór jeśli chodzi o formę organizacyjnoprawną prowadzenia działalności gospodarczej jak i formę opodatkowania tej działalności.

Czasem zdarzy się, iż przedsiębiorca prowadzi jedną działalność, dwie lub więcej działalności. Te działalności są prowadzone np. jako wspólnik spółek osobowych.

Zupełnie odmiennie będzie wyglądać sytuacja gdy przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność będzie dodatkowo wspólnikiem spółki kapitałowej (oraz niektórych osobowych – o tym poniżej). Od czego to wszystko zależy?

Jednoosobowa działalność gospodarcza

Osoba fizyczna może prowadzić działalność gospodarczą jako jednoosobowa firma. Może zatrudniać pracowników, zleceniobiorców. Może pozyskać osobę współpracującą ale wciąż pozostanie formą organizacyjno-prawną jednoosobowej działalności (zwanej dalej JDG).

Przedsiębiorca otwierający JDG ma do wyboru 3 formy opodatkowania:

  1. skalę podatkową,
  2. podatek liniowy,
  3. ryczałt ewidencjonowany.

Rozliczenie dochodu z działalności gospodarczej, odprowadzonych składek społecznych i zdrowotnych z JDG odbywa się miesięcznie lub kwartalnie za pośrednictwem zaliczek na podatek a po zakończeniu roku (do końca kwietnia następnego roku) za pomocą zeznania rocznego:

  1. przy stosowaniu skali podatkowej – zeznanie roczne PIT-36,
  2. przy stosowaniu podatku liniowego – zeznanie roczne PIT-36L,
  3. przy stosowaniu ryczałtu ewidencjonowanego – zeznanie roczne PIT-28.

Co jednak w sytuacji kiedy przedsiębiorca prowadzący JDG chce przystąpić do spółki cywilnej, jawnej albo partnerskiej?

Działalność gospodarcza jako jednoosobowa działalność i wspólnik spółki osobowej

Przedsiębiorca, który prowadzi JDG może też przystąpić do spółki osobowej czy kapitałowej. Na co musi wówczas zwrócić uwagę?

Działalność gospodarczą przedsiębiorca może prowadzić nie tylko jako JDG ale także jako wspólnik spółki cywilnej, jawnej (niebędącej podatnikiem CIT) oraz partnerskiej.

Jeżeli przedsiębiorca prowadzący JDG chce być jednocześnie wspólnikiem spółki jawnej lub cywilnej to wtedy może zdecydować się na poniższe warianty opodatkowania.

Przedsiębiorca prowadzący JDG i będący jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej lub/albo jawnej
Forma opodatkowania działalności prowadzonej jako wspólnik spółki cywilnej/jawnej Ryczałt Skala podatkowa Podatek liniowy
Forma opodatkowania z JDG Ryczałt, albo Skala podatkowa, albo Podatek liniowy Ryczałt, albo Skala podatkowa Podatek liniowy, albo Ryczałt

ISTOTNE:

W spółce cywilnej osób fizycznych, spółce jawnej osób fizycznych (wszyscy wspólnicy są osobami fizycznymi) – wszyscy wspólnicy w ramach danej spółki muszą wybrać tę samą formę opodatkowania czyli albo ryczałt albo podatek liniowy albo skalę podatkową oczywiście uwzględniając powyższą konfigurację jeżeli któryś wspólnik prowadzi dodatkowo JDG.

Należy jednak dodać, iż panuje tu zasada stosowania tzw. tego samego ustawodawstwa podatkowego (tej samej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych albo o zryczałtowanym podatku dochodowym) co oznacza, że:

  1. część wspólników w ramach jednej spółki cywilnej (albo jawnej) osób fizycznych może wybrać skalę podatkową a część podatek liniowy,
  2. ryczałt w takiej konfiguracji jest wykluczony (w ramach jednej spółki cywilnej albo jawnej) tzn. nie może część wspólników tej spółki wybrać ryczałt a część skalę albo podatek liniowy.

ISTOTNE:

W przypadku gdy w spółce jawnej, cywilnej choć jeden wspólnik jest osobą prawną a pozostali osobami fizycznymi wtedy:

  1. wspólnicy – osoby fizyczne mogą wybrać: wszyscy skalę podatkową wszyscy albo podatek liniowy albo część skalę podatkową a część podatek liniowy,
  2. wspólnicy – osoby prawne opodatkują dochód według stawek podatku CIT – 9%, 19%.

Warto jeszcze wspomnieć o ostatniej spółce osobowej a mianowicie o spółce w której wykonują zawody wspólnicy, którzy mogą być tylko osobami fizycznymi. Mowa tu o spółce partnerskiej.

W przypadku gdy przedsiębiorca prowadzi JDG i jest wspólnikiem spółki partnerskiej ma następujące możliwości:

  • opodatkowania dochodów z JDG oraz ze spółki partnerskiej podatkiem liniowym, albo
  • opodatkowania dochodów z JDG oraz ze spółki partnerskiej skalą podatkową.

Warto zaznaczyć, iż gdy osoby fizyczne prowadzą działalność tylko w formie spółki partnerskiej mogą w jej ramach wybrać opodatkowanie: część wspólników podatkiem liniowym a część skalą podatkową (a zatem w ramach jednego ustawodawstwa – ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych PIT).

Przedsiębiorca, który prowadzi działalność typu JDG i jest jednocześnie wspólnikiem spółki jawnej lub/albo cywilnej czy też partnerskiej opłaca tak samo miesięczne albo kwartalne zaliczki na podatek dochodowy z obu działalności oraz składa odpowiednie zeznania roczne np. dochody zostały opodatkowane:

  1. z JDG ryczałtem – zeznanie PIT-28 a z tytułu bycia wspólnikiem spółki cywilnej skalą podatkową – zeznanie PIT-36,
  2. z JDG i z tytułu bycia wspólnikiem spółki cywilnej ryczałtem – zeznanie PIT-28,
  3. z JDG i z tytułu bycia wspólnikiem spółki cywilnej podatkiem liniowym – zeznanie PIT-36L.

Działalność gospodarcza jako jednoosobowa działalność i wspólnik spółki kapitałowej

Niekiedy dochodzi do sytuacji w której przedsiębiorca prowadzący JDG przystąpi do spółki kapitałowej jako jej udziałowiec.

Do spółek kapitałowych zalicza się:

  1. spółkę z o.o. (także jednoosobową),
  2. spółkę akcyjną,
  3. prostą spółkę akcyjną.

Spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne oraz jawne będące podatnikiem CIT choć uznane za osobowe to dla celów podatkowych po stronie wspólników zachowują się tak jak powyższe spółki komandytowe. Mało tego wiele zapisów charakterystycznych dla spółek kapitałowych znajdują zastosowanie także dla tych dwóch spółek osobowych.

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi działalność typu JDG a jest jednocześnie wspólnikiem jednej ze spółek kapitałowych lub spółek komandytowych, komandytowo-akcyjnych oraz jawnych będących podatnikiem CIT wówczas przedsiębiorca nie prowadzi drugiej działalności jako wspólnik tych spółek.

W takim wypadku należy rozpatrywać dwa odrębne źródła przychodów:

  1. z działalności typu JDG (także działalności jako wspólnik spółki cywilnej, jawnej osób fizycznych czy partnerskiej),
  2. z kapitałów pieniężnych czyli z udziałów w zyskach spółek z o.o., akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, jawnej będącej podatnikiem CIT.

W punkcie pierwszym podatnik będzie opodatkowywał dochody według wcześniej wspomnianych zasad.

W punkcie drugim opodatkuje uzyskane udziały według zasad właściwych dla opodatkowania uzyskanej (wypłaconej) dywidendy stawką 19%. Przychody z kapitałów pieniężnych nie podlegają opodatkowaniu według form opodatkowania: podatek liniowy, skala podatkowa, ryczałt. Tutaj znajduje zastosowanie stała stawka podatkowa 19% od należnej dywidendy (brutto).

Opublikowane w

Podatkowe skutki otrzymania zapłaty za towar lub usługę wykonane na rzecz konsumenta w gotówce

Pomimo, że płatności bankowe stają się obecnie normą jeżeli chodzi o regulowanie należności to jednak wciąż zdarzają się sytuacje gdzie przedsiębiorca otrzymuje płatność za towar lub usługę w formie gotówki. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się jakie może to wywoływać skutki podatkowe w sytuacji gdy nabywcą jest konsument.

Wyłączenie z kosztów podatkowych transakcji opłaconych gotówką

W kontekście rozpatrywanego problemu należy przede wszystkim zwrócić uwagę na treść art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy PIT, która to podaje, że podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w tej części albo zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody.

Odpowiednio zmniejszenia kosztów lub zwiększenia przychodów dokonuje się w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Należy jednak podkreślić, że przepis ten nie będzie dotyczył przypadków gdy kupującym – czyli ponoszącym wydatek – jest konsument. Konsument jako osoba nieprowadząca działalności gospodarczej nie rozpoznaje kosztów podatkowych. W konsekwencji nie dotyczy go ww. art. 22p ustawy PIT i nie wiążą się dla konsumenta żadne negatywne skutki w przypadku zapłaty należności w gotówce.

WAŻNE

Podstawową sankcją w przypadku zapłaty należności w gotówce jest brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztu podatkowego. Zagadnienie to jest jednak istotne z punktu widzenia nabywcy towarów lub usług, który ma status przedsiębiorcy.

Przyjęcie należności w gotówce od konsumenta a skutki dla sprzedawcy

Zgodnie z pierwotnymi założeniami Polskiego Ładu, na mocy ustawy zmieniającej z dnia 29 października 2021 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych miał zostać dodany nowy art. 14 ust. 2 pkt 22, zgodnie z którym za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy o prawach konsumenta otrzymana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Zgodnie zaś z ww. art. 7b ustawy o prawa konsumenta konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Co istotne ww. przepisy miały początkowo wejść w życie z dniem 1 stycznia 2024 roku. Ustawodawca zdecydował jednak o uchyleniu tych regulacji co po pierwsze oznacza, że konsument nie jest zobowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego (niezależnie od wartości transakcji), zaś po drugie po stronie przedsiębiorcy nie występuje dodatkowy przychód z uwagi na płatności gotówkowe.

Nadal zatem możliwe jest aby konsument regulował należności wobec przedsiębiorcy w gotówce. Przypomnijmy bowiem, że forma bezgotówkowych rozliczeń jest obligatoryjna w zakresie transakcji pomiędzy przedsiębiorcami. Otóż zgodnie z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  1. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Ww. przepis odnosi się do płatności realizowanych jako rezultat transakcji dokonywanych pomiędzy przedsiębiorcami.

WAŻNE

Przepisy nakazujące przyjmowanie płatności od konsumenta w formie bezgotówkowej (przy wartości powyżej 20 000 zł) i ustanawiające przychód podatkowy dla przedsiębiorców przy naruszeniu tego obowiązku zostały uchylone i nie weszły w życie od 1 stycznia 2024 roku.

Rozpoznanie przychodu podatkowego w przypadku płatności w gotówce otrzymanej od konsumenta

Powyższe oznacza, że w zakresie rozpoznania momentu powstania przychodu w przypadku realizowanej dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz konsumentów obowiązują zasady ogólne wyrażone w art. 14 ust. 1c ustawy PIT. Przepis ten stanowi, że za datę powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h-1j i 1n-1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

  1. wystawienia faktury lub
  2. uregulowania należności.

Warto podkreślić, że powyższa regulacja nie różnicuje momentu powstania przychodu od tego czy konsument ureguluje płatność w gotówce czy też w formie płatności bezgotówkowych. Moment powstania przychodu będzie określany na takich samych zasadach.

Reasumując powyższe należy wskazać, ze w aktualnym stanie prawnym przedsiębiorca nie ponosi żadnych negatywnych skutków w przypadku przyjmowania należności za dostarczony towar lub też wykonaną usługę w formie gotówki. Przepisy stanowiące o obowiązku korzystania z bezgotówkowych form przyjmowania płatności od konsumentów nie weszły w życie.

Opublikowane w

Wycofanie nieruchomości z firmy w celu dalszego wynajmu prywatnego – rozliczenie VAT

Przypadek w ramach którego dochodzi do wycofania nieruchomości z majątku firmowego może podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Okazuje się jednak, że sytuacja podatkowa ulega zmianie jeżeli taka nieruchomość będzie nadal wynajmowana – nawet jeżeli odbywać się to będzie w ramach najmu prywatnego.

Wycofanie nieruchomości a podatek VAT

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że opodatkowaniu VAT podlega nie tylko odpłatna dostawa towarów. Jak bowiem wynika z treści art. 7 ust. 2 ustawy VAT opodatkowaniu podlega również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  2. wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu VAT podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

W konsekwencji jeżeli podatnik odliczył podatek VAT od nabycia lub też wytworzenia nieruchomości i następnie nieruchomość tą wycofał z firmy (czyli przekazał do majątku prywatnego) to taka czynność generuje konieczność odprowadzenia podatku VAT (pomijamy tu kwestie ewentualnego zwolnienia od podatku VAT).

WAŻNE

W przypadku wycofania nieruchomości z działalności gospodarczej i przekazania jej do majątku prywatnego powstaje obowiązek w podatku VAT, o ile przy nabyciu lub wytworzeniu podatnik posiadał prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Najem prywatny a działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy VAT

Najem nieruchomości jest w świetle przepisów prawa cywilnego czynnością ciągłą i dokonywaną za wynagrodzeniem, a więc czynnością odpłatną. Umowę najmu należy zestawić z definicją działalności gospodarczej zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powołanych wyżej przepisów najem wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem jest prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Najem nieruchomości niemieszkalnych stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Jedynie w przypadku najmu nieruchomości mieszkalnych na długoterminowe cele mieszkaniowe istnieje możliwość zastosowania przedmiotowego zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT.

WAŻNE

Najem nieruchomości – również ten prowadzony w ramach majątku prywatnego – kwalifikuje się na gruncie podatku VAT jako odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu tymże podatkiem.

Wycofanie nieruchomości w celu dalszego wynajmu nie generuje obowiązku zapłaty podatku VAT

W świetle przedstawionych wyjaśnień możemy zatem wskazać, że w sytuacji gdy nieruchomość jest wycofana z majątku firmowego jednakże w celu prowadzenia wynajmu w ramach majątku prywatnego to na gruncie podatku VAT mamy zachowaną ciągłość prowadzenia działalności gospodarczej. Taka nieruchomość będzie bowiem dalej wykorzystywana w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

To z kolei oznacza, że w odniesieniu do czynności wycofania nieruchomości z prowadzonej działalności, która po wycofaniu będzie wynajmowana, nie będzie miał zastosowania art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, bowiem nie nastąpi tutaj dostawa towaru na cele osobiste podatnika. Co za tym idzie czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Takie też stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 29.04.2022r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.77.2022.2.OS.

W rezultacie jeżeli podatnik wycofuje z majątku firmowego nieruchomość (np. wykreśla ją z ewidencji środków trwałych) i przekazuje do majątku prywatnego celem prowadzenia dalszego wynajmu to takie wycofanie jest na gruncie podatku VAT neutralne podatkowo i nie obliguje konieczności zapłaty podatku od towarów i usług. Oczywiście trzeba pamiętać, że najem prywatny jest formą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy VAT, a zatem należy w tym zakresie dokonać stosowanych rozliczeń z fiskusem w ramach odpłatnego świadczenia usług.

Opublikowane w

Zbieg czynności podatkowych w przypadku najmu prywatnego i działalności gospodarczej (VAT, JPK, kasa fiskalna)

Najem prywatny stanowi u wielu przedsiębiorców dodatkowe źródło dochodu pasywnego. Choć teoretycznie nie jest związany z działalnością gospodarczą z uwagi na rozliczanie w ramach odrębnego źródła przychodów w PIT, to na gruncie podatku VAT sprawa ma się zgoła odmiennie. W pewnych przypadkach nie dopilnowanie korelacji najmu prywatnego z działalnością gospodarczą może doprowadzić do licznych kłopotów, a nawet do utraty prawa do zwolnienia z VAT.

Na gruncie VAT najem prywatny traktowany jest jak każda inna działalność gospodarcza

Tak jak zaakcentowano na wstępie, kwestia najmu prywatnego na gruncie PIT i VAT to dwa zupełnie odmienne zagadnienia, które należy rozpatrywać i analizować odrębnie.

Każdy najem, w tym tzw. najem prywatny na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi de facto działalność gospodarczą z uwagi na cechę ciągłości i zorientowaniu na cel zarobkowy. Powyższa teza znajduje odzwierciedlenie w interpretacjach indywidualnych np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 20 września 2023r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.334.2023.5.AMA, podkreślił, że „Również bez znaczenia, dla uznania Pani za podatnika podatku od towarów i usług prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu podatku VAT z tytułu udostępnienia pokoi, pozostaje okoliczność ich wynajmu w ramach tzw. „najmu prywatnego” jako osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług będzie Pani prowadziła działalność gospodarczą w rozumieniu tej ustawy i będzie Pani miała status podatnika podatku VAT.”

Powyższa kwalifikacja sprawia, że wynajmując prywatnie lokale należy przestrzegać przepisów ustawy o VAT na każdej płaszczyźnie.

Podatnik zwolniony z VAT wliczy przychody z najmu do limitu 200 000 zł uprawniającego do zwolnienia podmiotowego

Pierwszą istotną konsekwencją najmu prywatnego przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej jest konieczność kumulowania przychodów z najmu i działalności gospodarczej w celu weryfikacji limitu zwolnienia podmiotowego z VAT.

Co prawda z art. 113 ust. 2 pkt 2 lit a) ustawy o VAT wynika, że do limitu zwolnienia z VAT nie wlicza się usług zwolnionych na podstawie art. 43 ust. 1 z wyjątkiem jednak transakcji związanych z nieruchomościami, jeśli czynności te nie mają charakteru usług pomocniczych. Fiskus stoi jednak na stanowisku, iż najem prywatny nawet jednego mieszkania nie ma charakteru usługi pomocniczej, lecz ciągłej, a co za tym idzie przychody należy uwzględnić w limicie zwolnienia z VAT. Potwierdza to w szczególności interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 maja 2023r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.208.2023.1.KO: „Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie obroty z tytułu świadczenia usług najmu mieszkań na cele mieszkaniowe, jako transakcje związane z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych, powinny być wliczane do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy. Zatem po przekroczeniu kwoty, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, powinien Pan złożyć zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R we właściwym urzędzie skarbowym.”

W skrajnym przypadku przeoczenie obrotów z najmu prywatnego przy jednoczesnym założeniu, że obroty z działalności gospodarczej balansują na granicy zwolnienia podmiotowego z VAT, może doprowadzić do utraty tego zwolnienia. Wsteczna rejestracja do VAT połączona z koniecznością dopłaty podatku wraz z odsetkami może być niezwykle dotkliwa finansowo dla podatnika.

Czynny podatnik VAT winien wykazać najem prywatny w JPK_VAT z odpowiednią stawką podatku lub zastosować zwolnienie

Czynny podatnik VAT świadczący usługi najmu prywatnego obowiązany jest do uwzględnienia w odrębnych pozycjach deklaracji/JPK wartości wyświadczonych usług. Istnieją trzy możliwości rozliczenia najmu na gruncie VAT:

  • zastosowanie zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36, tj. najem na cele mieszkalne (długoterminowy),
  • zastosowanie obniżonej stawki VAT 8% dla usług krótkotrwałego zakwaterowania (dział PKWiU 55),
  • zastosowanie podstawowej stawki VAT 23% dla pozostałych usług najmu np. lokali użytkowych itp.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, iż obniżona stawka VAT 8% znajduje zastosowanie tylko przy bezpośrednim wynajmie. Jeżeli podatnik korzysta z usług pośrednika, który dalej podnajmuje nieruchomość na własny rachunek, wówczas konieczne jest zastosowanie stawki podstawowej 23% (np. Wiążąca Informacja Stawkowa z dnia 4 marca 2022, sygn. 0112-KDSL2-1.440.362.2021.2.SS).

Pozostałe obowiązki na gruncie VAT wynikające z najmu prywatnego: kasa fiskalna, rozpoznanie obowiązku podatkowego, wystawienie faktury

Traktowanie najmu prywatnego na gruncie ustawy o VAT jak każdej innej działalności gospodarczej sprawia, że podmioty świadczące usługi w zakresie najmu zobligowani są do weryfikowania wszelkich obowiązków wynikających z tych przepisów. Poniżej przegląd najważniejszych zagadnień.

Wystawienie faktury. Co do zasady podatnik świadczący usługi zwolnione z VAT nie jest zobligowany do wystawienia faktury (art. 106b ustawy o VAT). W przypadku świadczenia usługi najmu na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury nawet na żądanie nabywcy. W takich przypadkach podatnik może wystawić fakturę dobrowolnie. Świadczenie opodatkowanych usług najmu i/lub na rzecz innych podatników VAT obowiązkowo należy udokumentować fakturą. Moment wystawienia faktury należy skorelować z powstaniem obowiązku podatkowego.

Obowiązek podatkowy. W przypadku usług najmu obowiązek podatkowy powstaje z momentem wystawienia faktury. Do czynienia mamy w tym przypadku z wyjątkiem, bowiem wedle zasady ogólnej obowiązek podatkowy na gruncie VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi. Jeżeli podatnik nie wystawia faktury lub wystawia ją z opóźnieniem, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminu płatności wynikającego np. z umowy najmu.

Kasa fiskalna. Rozporządzenie wydane na podstawie ustawy o VAT w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących przewiduje zwolnienie podmiotowe, gdzie do 20 000 zł obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie ma obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Jednorazowe przekroczenie limitu obliguje do posiadania kasy fiskalnej chyba, że podmiot będzie korzystać ze zwolnień przedmiotowych. Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania szereg czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia, do których zalicza się w szczególności:

  • wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą lub świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła,
  • świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Inaczej rzecz ujmując po przekroczeniu limitu 20 000 zł podatnik może nie instalować kasy fiskalnej, o ile płatności wynikające z umowy będzie przyjmować tylko i wyłącznie w formie bezgotówkowej. Końcowo należy zauważyć, iż o przekroczenie limitu nietrudno – wystarczy miesięczny czynsz na poziomie niecałych 1670 zł.

Opublikowane w

Urząd skarbowy wykreślił przedsiębiorcę z rejestru VAT. Co wtedy?

Wykreślenie podatnika VAT z rejestru podatników VAT to dla podatnika VAT konsekwencje w zakresie rozliczania podatku VAT ale nie tylko.

Kiedy naczelnik urzędu skarbowego może dokonać wykreślenia podatnika VAT z rejestru podatników VAT?

Co w takiej sytuacji. Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Co oznacza wykreślenie podatnika z rejestru VAT

Wykreślenie z rejestru podatników VAT dokonuje naczelnik właściwego urzędu skarbowego (przy osobie fizycznej prowadzącej działalność – ze względu na jej adres zamieszkania).

Wykreślenie z rejestru podatników VAT oznacza, iż podatnik który do tej pory widniał w (urzędowym) rejestrze podatników VAT (biała lista) zostaje z określonym dniem z niego wykreślony.

Wykreślenie z rejestru podatników VAT oznacza, że nie może on korzystać z uprawnień wynikających z tego, iż widniał na tej liście. To jest jednak pewne uproszczenie. Dlatego, że gdy podatnika spełnił wszystkie warunki np. do realizacji prawa do odliczenia VAT to pomimo, iż sprzedawca był w ten czas wykreślony z rejestru VAT to nabywca zachowa prawo do odliczenia VAT.

Zgodnie z art. 96 ust. 9 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) naczelnik urzędu skarbowego wykreśla podatnika z rejestru podatników VAT bez zawiadamiania o tym fakcie wobec zaistnienia okoliczności przedstawionych w poniższej tabeli.

Wykreślenie podatnika z rejestru podatników VAT z urzędu bez zawiadomienia o tym fakcie podatnika
Lp. Okoliczność
1. Podatnik nie istnieje
2. Mimo podjętych i udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem
3. Dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym (VAT-R) okażą się niezgodne z prawdą
4. Podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej
5. Posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań z zamiarem wykorzystania działalności banków bądź instytucji SKOK do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi
6. Wobec tego podatnika sąd orzekł zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.

To jednak nie wszystko.

Nawiązując do art. 96 ust 9a ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru podatników VAT i to bez zawiadamiania o tym fakcie podatnika w sytuacjach przedstawionych w poniższej tabeli.

Ustawodawca określił jeszcze inne przyczyny wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT. Oto one

Wykreślenie podatnika z rejestru podatników VAT z urzędu przez naczelnika urzędu skarbowego
Lp. Okoliczność
1. Podatnik zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy
2. Podatnik zobowiązany do składania deklaracji i ewidencji JPK_V7 nie składał ich za 3 kolejne miesiące lub za kwartał
3. Podatnik składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje JPK_V7x, w których nie wykazał sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku do odliczenia
4. wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane
5. prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej

Wykreśleniu podatnika z rejestru podatników VAT podlegają także podatnicy zaprzestający pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego albo gdy wygasa funkcjonowanie zarządu sukcesyjnego.

Wykreślenie podatnika z rejestru VAT który zawiesił działalność gospodarczą

Podatnik, który będzie zawieszał działalność gospodarczą może ponosić tzw. koszty stałe w okresie zawieszenia. Kosztami takimi mogą być np. koszty abonamentu za telefon, za internet, za hosting, ubezpieczenie mienia związanego z działalnością czy zawodowe, wiele innych.

Może się zdarzyć też, iż podatnik w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej dokona sprzedaży np. środków trwałych.

ISTOTNE:

Jeżeli podatnik w okresie zawieszenia działalności gospodarczej będzie wykonywał sprzedaż opodatkowana VAT wówczas będzie on zobligowany przed dniem:

  1. zawieszenia działalności gospodarczej albo
  2. rozpoczęcia wykonywania takich czynności w okresie zawieszenia działalności gospodarczej

– zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie wykonywał te czynności.

Jeżeli czynny podatnik VAT tego nie dokonał a więc zawiesił działalność na co najmniej 6 kolejnych miesięcy i przez ten okres:

  1. nie składał deklaracji VAT lub składał tylko zerowe oraz
  2. podatnik nie wysłał zawiadomienia do urzędu skarbowego przed wystąpieniem sprzedaży opodatkowanej VAT

– to urząd skarbowy dysponujący tą informacją może dokonać wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT.

ISTOTNE:

Gdy podatnik zostanie wykreślony przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru podatników VAT wobec zawieszenia działalności na okres minimum 6 miesięcy (nieskładanie deklaracji VAT lub tylko zerowych) – to w momencie wznowienia przez podatnika działalności naczelnik automatycznie przywróci go do rejestru podatników VAT (z tą samą podstawą prawną rejestracji).

Wykreślenie podatnika z rejestru VAT który składa tylko deklaracje zerowe

Czynni podatnicy VAT mający obowiązek składania deklaracji VAT (JPK_V7x) co miesiąc albo co kwartał.

Niekiedy zdarzają się okresy braku obrotów ze sprzedaży ale i z tytułu zakupów. Podatnik wysyła wtedy przez jakiś czas deklaracje zerowe a więc takie w których zarówno podstawa opodatkowania VAT jak i podatek należny wynosi 0 zł oraz podstawa odliczenia i podatek VAT naliczony wynosi także 0 zł.

ISTOTNE:

Trzeba przypomnieć, iż naczelnik urzędu skarbowego wykreśli podatnika, który składał przez:

  • 6 kolejnych miesięcy lub
  • 2 kolejne kwartały

– deklaracje JPK_V7x, w których nie wykazał sprzedaży, nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku VAT do odliczenia.

I tutaj należałoby wspomnieć, że niektórzy naczelnicy urzędów skarbowych wysyłają zawiadomienia do podatników o złożenie wyjaśnień dlaczego przez 6 miesięcy albo 2 kwartały podatnik składek deklaracje zerowe.

Natomiast druga część naczelników urzędów skarbowych wysyła albo i nie już tylko zawiadomienie o wykreśleniu podatnika z rejestru podatników VAT z uwagi na składanie deklaracji zerowych przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały.

Warto aby podatnik nie czekał na wezwanie od urzędu skarbowego. Jeżeli bowiem wie, że będzie składał lub jest w trakcie składania np. 5-tej miesięcznej deklaracji zerowej to warto aby wysłał wyjaśnienia uzasadniające ten stan rzeczy do właściwego urzędu skarbowego (np. sezonowość sprzedaży, późniejsze rozpoczęcie zakupów i sprzedaży po otwarciu działalności, itd.). Tym samym wyprzedzi zdarzenie wykreślenia z rejestru podatników VAT. Jeżeli podatnik udowodni, że tymczasowe składanie zerowych deklaracji JPK_V7x wynika z cech prowadzonej działalności gospodarczej wówczas naczelnik urzędu skarbowego prawdopodobnie nie wykreśli go z rejestru podatników VAT.

Jeżeli natomiast podatnik otrzymał już wezwanie z urzędu skarbowego ale nie o wykreśleniu tylko wpierw o złożenie wyjaśnień to reaguje na to wezwanie i odpowiada uzasadniając, iż składane zerowe deklaracje wynikają ze specyfiki działalności. Po tej odpowiedzi musi poczekać na analizę tej sytuacji przez naczelnika urzędu skarbowego.

Nie warto nie odpowiadać na wezwania z urzędu skarbowego.

Jeżeli podatnik składa deklaracje zerowe przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały kalendarzowe to może zostać wykreślony z rejestru podatników VAT gdy:

  1. otrzyma zawiadomienia o złożenie wyjaśnień i pozostawi go bez odpowiedzi,
  2. otrzyma zawiadomienia o złożenie wyjaśnień, odpisze na to wezwanie ale nie udowodni, iż składane zerowe deklaracje wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności.

Podatnik który udowodni specyficzność prowadzonej działalności wymagającej okresowego składania deklaracji zerowych może nie zostać wykreślony z rejestru podatników VAT.

Jeżeli jednak podatnik zostałby wykreślony i uzna, że wykreślono go bezpodstawnie to musi złożyć wniosek o przywrócenie go do rejestru podatników VAT w okresie 2 miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT. Wniosek + ewentualnie załączniki muszą zawierać dowody, iż podatnik faktycznie prowadzi działalność gospodarczą

Naczelnik urzędu skarbowego na ten wniosek podatnika przywróci go do rejestru podatników VAT bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego (VAT-R).

Niemniej jeżeli uzna, iż podatnik nie udowodnił faktycznego prowadzenia działalności lub uchybił warunkom formalnym np. termin wówczas nie przywróci podatnika do rejestru podatników VAT.

Mówi o tym m.in. art. 96 ust. 9e oraz 9h ustawy o VAT.

Wykreślenie podatnika z rejestru VAT z uwagi na nieskładanie deklaracji

Jedną z przyczyn wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT jest nieskładanie przez niego deklaracji JPK_V7X za 3 kolejne miesiące lub za kwartał albo zaprzestanie składania tych deklaracji wobec tego, iż był do tego zobowiązany.

Najczęściej naczelnik urzędu skarbowego wysyła do podatnika zawiadomienie o tym fakcie w celu złożenia wyjaśnień i brakujących deklaracji. Podatnik powinien na te wezwanie odpowiedzieć i wyjaśnić zaistniałą sytuację oraz udowodnić rzeczywiste prowadzenie działalności.

Warto w tym miejscu sięgnąć m.in. do art. 96 ust. 9d oraz 9h ustawy o VAT.

Naczelnik urzędu skarbowego:

  1. nie wykreśli podatnika z rejestru podatników VAT jeżeli odpowiadając na otrzymane wezwanie udowodni, że faktycznie prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz złoży niezwłocznie brakujące deklaracje,
  2. przywróci podatnika do rejestru podatników VAT jeżeli złoży on wniosek o przywrócenie w terminie 2 miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT a w tym wniosku wykaże, iż prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą i jednocześnie najpóźniej wraz ze złożeniem wniosku o przywrócenie zarejestrowania złoży brakujące deklaracje JPK_V7X.

Podobnie jak wcześniej nie jest przesądzone, że odpowiedź na wezwanie będzie gwarantem utrzymania lub przywrócenia statusu podatnika VAT.

Organ podatkowy może mimo wszystko wykreślić albo nie przywrócić podatnika do rejestru podatników VAT.