Od 2023 wszyscy płatnicy muszą posiadać PUE ZUS, zmiany w doręczeniach ZUS

Opublikowano: 2022-12-30

Posiadanie profilu informacyjnego na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) będzie obowiązkiem każdego płatnika składek. Do tej pory obowiązek posiadania PUE ZUS dotyczył wyłącznie płatników prowadzących rozliczenia za więcej niż 5 osób. Nowe przepisy nakładają ten obowiązek na wszystkich. W niniejszym wpisie przybliżmy istotę oraz terminy zrealizowania nowego obowiązku.

Do 30 grudnia 2022r. płatnicy powinni utworzyć profil na PUE ZUS

Ustawa z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2021 poz. 1621) nałożyła na wszystkich płatników składek ZUS obowiązek posiadania konta elektronicznego na PUE ZUS. Obowiązek ten dotyczy również małych firm, jednoosobowych działalności gospodarczych, a nawet osób zatrudniających nianię na podstawie umowy uaktywniającej.

Przywołana powyżej ustawa obliguje wszystkich płatników w terminie do 30 grudnia 2022r. do założenia profilu na PUE ZUS.

Niedopełnienie tego obowiązku spowoduje, że ZUS w terminie do dnia 31 stycznia 2023r. samodzielnie założy profil płatnikom, na kontach których na dzień 31 grudnia 2022 r. prowadzone są rozliczenia z tytułu składek.

Obowiązek ten uznaje się za spełniony również w przypadku, gdy płatnik udzieli pełnomocnictwa i dostęp do jego konta posiada np. właściciel/pracownik biura rachunkowego. Informacja ta została udostępniona na stronach internetowych ZUS:

Jeżeli płatnik składek samodzielnie nie założył profilu na PUE ZUS, ale upoważnił (udzielił pełnomocnictwa) do swojej roli płatnika inną osobę (np. księgową lub pracownika biura rachunkowego), to znaczy, że płatnik ma już swój profil na PUE ZUS.

ISTOTNE:

Pełnomocnictwa do profilu na PUE ZUS można udzielić poprzez wypełnienie i doręczenie do ZUS druku ZUS-PEL.

ZUS dodatkowo żąda adresu elektronicznego i utrzymywania profilu przez cały okres prowadzenia rozliczeń

Od 1 stycznia 2023r. w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998r. obowiązywać będzie art. 47b nakładający obowiązek posiadania PUE ZUS przez wszystkich płatników. Dodatkowo przepis ten obliguje płatników do:

  • przekazania adresu elektronicznego,
  • utrzymywania aktywnego profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym ZUS w czasie prowadzenia z Zakładem rozliczeń z tytułu składek.

Zabiegi legislacyjne prezentowane w niniejszym wpisie prowadzą bez wątpienia do pogłębienia cyfryzacji w rozliczeniach oraz komunikacji z ZUS. Zauważyć w tym miejscu należy, iż niektóre operacje już stały się niemożliwe bez posiadania profilu na PUE ZUS. Mowa tu m.in. o uzyskaniu informacji o zawiadomieniu o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym, czy o wystosowaniu wniosku o wydanie zaświadczenia A1. Odbiór zaświadczenia A1 również od kwietnia 2022r. odbywa się wyłącznie drogą elektroniczną.

Zmiany od 16 grudnia 2022r. w zakresie doręczeń elektronicznych przez ZUS

Traktując o obowiązku posiadania PUE ZUS warto zwrócić uwagę na zmiany przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązujące od 16 grudnia 2022r. Zgodnie z nowododanym art. 71ab ust. 4 ZUS będzie posiadać urzędowe poświadczenie odbioru pisma w przypadku:

  • odebrania korespondencji na profilu informacyjnym,
  • upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma na profilu informacyjnym – w przypadku jego nieodebrania.

Kolejny ust. 5 zawiera zastrzeżenie, że Urzędowe poświadczenie odbioru jest równoważne dowodowi otrzymania, o którym mowa w art. 41 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych. Dalej w ust. 6 ustawodawca zawarł kolejne zastrzeżenie, iż pismo uznaje się za doręczone:

  • we wskazanej w urzędowym poświadczeniu odbioru chwili jego odbioru na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu,
  • po upływie 14 dni od dnia wskazanego w urzędowym poświadczeniu odbioru jego umieszczenia na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu – w przypadku jego nieodebrania.

Powyższe oznacza, że ZUS będzie mógł skutecznie doręczać pisma za pomocą profilu na PUE ZUS i będzie na tą okoliczność posiadać urzędowe poświadczenie odbioru. Informacja ta jest niezwykle istotna dla płatników, którzy jeszcze nie założyli profilu na PUE ZUS i nie przekazali adresu elektronicznego (system ZUS po wysłaniu wiadomości/pisma na profil informacyjny przesyła dodatkowo wiadomość mailową).

W praktyce przesłanie wiadomości/pisma na profil PUE ZUS dla płatników, którzy zignorowali obowiązek założenia PUE ZUS i przesłania adresu elektronicznego może w skrajnych przypadkach doprowadzić do negatywnych konsekwencji prawnych.

Czy w 2023r. wszyscy płatnicy będą musieli składać dokumenty rozliczeniowe w ZUS elektronicznie?

Obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS może u wielu płatników zrodzić niepewność, czy w dalszym ciągu będzie możliwe składanie w ZUS np. papierowych dokumentów rozliczeniowych.

Przepis z art. 47a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, umożliwiający składanie dokumentów rozliczeniowych w formie papierowej dla płatników rozliczających składki za nie więcej niż 5 osób, nadal będzie funkcjonować w obrocie prawnym. Oznacza, to że składanie dokumentów rozliczeniowych w formie papierowej będzie nadal możliwe.

Obserwując jednak postępującą cyfryzację i elektronizację w procesach komunikacji z ZUS, należy się spodziewać, iż w najbliższych latach płatnicy rozliczający składki za nie więcej niż 5 osób również zostaną zobligowani do składnia dokumentów w formie elektronicznej, tak samo jak zostali zobligowani do posiadania profilu na PUE ZUS.

Autor: Łukasz Kluczyński

Kwartalne rozliczenie podatku VAT w 2023 roku – co się z tym wiąże?

Opublikowano: 2022-12-22

Kwartalne rozliczenie podatku VAT to nie tylko korzyści wynikające z zapłaty raz na kwartał podatku VAT czy możliwości odliczenia podatku VAT w kwartale otrzymania faktury albo aż w jednym z dwóch kolejnych kwartałów a więc sześciu miesięcy.

To także wiele warunków do spełnienia zanim podatnik przystąpi do kwartalnego rozliczenia podatku VAT.

Warto więc na spokojnie rozważyć chęć rejestracji do kwartalnego rozliczania VAT tym bardziej, iż powrót do miesięcznego rozliczania VAT nie następuje od razu.

Co wiąże się wobec tego z wyborem kwartalnego rozliczenia podatku VAT?

Mały podatnik VAT oraz spółki korzystające z estońskiego CIT (nawet jeżeli nie są małymi podatnikami) mogą zgłosić chęć kwartalnego rozliczenia podatku VAT. W niniejszej publikacji uwagę skupiono na małym podatniku VAT.

Warunki statusu małego podatnika VAT w 2022 roku
Kategoria Okoliczności warunkujące małego podatnika
Rodzaj podatnika VAT Podatnik prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu Pozostali podatnicy
Warunek sprzedaży Kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku VAT) Wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku VAT)
Kwota limitu sprzedaży Nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro czyli sumy 207.000 zł Nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro czyli sumy 5.513.000 zł

ISTOTNE:

Mały podatnik VAT może rozliczać VAT kwartalnie po uprzednim zawiadomieniu na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego (ze względu na adres zamieszkania przedsiębiorcy), najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa.

Zgłoszenie to odbywa się poprzez złożenie formularza VAT-R w trybie aktualizacji.

Wybór kwartalnego rozliczenia VAT podatnik może dokonać łącznie z metodę kasową albo bez metody kasowej.

ISTOTNE:

Metoda kasowa to najprościej rzecz ujmując opodatkowanie VAT wykonanej usługi lub sprzedaży towarów w dniu wpłynięcia części lub całości należności.

Istotna zmiana limitu podatnika VAT na 2023 rok

Jak mówi art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) mały podatnik VAT w roku 2023 to podatnik VAT

  • u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty limitu 1.200.000 euro czyli 5.793.000 zł,
  • prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty limitu 45.000 euro czyli 217.000 zł.

Powyższe limity zostały przeliczone według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w zaokrągleniu do 1.000 zł. Zatem kurs euro na dzień 03.10.2022r. wyniósł 4,8272 zł (Tabela nr 191/A/NBP/2022 z dnia 2022-10-03).

ISTOTNE:

Pakiet SLIM VAT 3 zmienia powyższy limit małego podatnika VAT na 2023r. z odpowiednio 1.200.000 euro na 2.000.000 euro – a więc na kwotę 9.654.000 zł.

Należy podkreślić, iż prace nad pakietem SLIM VAT 3 mają się już ku końcowi. Ma on wejść w życie od stycznia 2023r. Jeżeli zdarzyłoby się jednak, iż nie wejdzie w życie wówczas powyższy limit małego podatnika VAT 1.200.000 euro nie ulegnie zmianie.

Nie wszyscy podatnicy mogą rozliczać VAT kwartalnie

Warto podkreślić iż, na mocy art. 99 ust. 3a ustawy o VAT z kwartalnego rozliczenia podatku VAT nie będą mogli skorzystać podatnicy:

  1. zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT 12 miesięcy i krócej – licząc od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub
  2. którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach sprzedawali towary, z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, chyba że łączna wartość tej sprzedaży bez kwoty podatku VAT nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł, lub
  3. którzy w danym kwartale dokonali importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 ustawy o VAT czyli według uproszczonej procedury rozliczania podatku VAT (zamiast standardowej procedury rozliczania VAT od importu towarów), lub
  4. u których w danym kwartale stwierdzono, że wbrew obowiązkowi zapewnienia możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego (terminal płatniczy), w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego – tego obowiązku nie dopełnili.

ISTOTNE:

Odnośnie punktu 4 podatnicy, którzy nie zapewnili terminala płatniczego (innego elektronicznego instrumentu płatniczego) będą mogli ponownie składać kwartalne deklaracje VAT nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku.

ISTOTNE:

Warto zaznaczyć, iż podatnicy rozliczający VAT kwartalnie którzy chcą powrócić do miesięcznego rozliczania VAT mogą to uczynić ale nie wcześniej niż po upływie 4 kwartałów, za które składali deklaracje kwartalne.

Powrót do miesięcznego rozliczania VAT wymaga złożenia formularza VAT-R w trybie aktualizacji właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji.

Kwartalne rozliczenie VAT to także miesięczna ewidencja VAT

Podatnicy którzy zdecydują się na kwartalne rozliczenie podatku VAT będą zobligowani do:

  1. miesięcznego składania ewidencji VAT – JPK_V7K w części ewidencyjnej a więc niezmiennie co miesiąc będą zobowiązani do ewidencjonowania wszystkich swoich dokumentów zakupu i sprzedaży,
  2. kwartalnego składania deklaracji VAT – JPK_V7K w części ewidencyjnej za trzeci miesiąc poprzedniego kwartału oraz za poprzedni kwartał w części deklaracyjnej.

Współczynnik VAT – działalność opodatkowana i zwolniona, a roczna korekta podatku naliczonego

Opublikowano: 2022-12-09

Złożenie pierwszego pliku JPK w danym roku podatkowym, to dla wielu podatników obowiązek dokonania rocznej korekty podatku naliczonego. Korekta ta bardzo często obejmuje VAT odliczony od nabycia środków trwałych jak i od bieżących śródrocznych zakupów. W dalszej części wpisu przedstawiamy w jaki sposób tego dokonać.

Z czego wynika obowiązek rocznej korekty odliczonego podatku VAT?

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy istotę poruszonego w niniejszym wpisie zagadnienia. Najkrócej rzecz ujmując korekta podatku naliczonego dotyczy sytuacji, w których podatnik wykonuje działalność zarówno opodatkowaną VAT jak i zwolnioną. Taki podatnik dokonując zakupów:

  1. wyłącznie na potrzeby sprzedaży zwolnionej, nie ma prawa odliczyć podatku naliczonego z faktur zakupu, ponieważ zakupy nie służą czynnościom opodatkowanym VAT. Dla przykładu podatnik, który prowadzi działalność szkoleniową zwolnioną z VAT, nie odliczy podatku naliczonego od wydatków bezpośrednio związanych z taką działalnością np. materiałów szkoleniowych,
  2. wyłącznie na potrzeby sprzedaży opodatkowanej, ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Przykładowo podatnik świadczący usługi doradcze, opodatkowane VAT, ma pełne prawo do odliczenia VAT z faktur zakupu bezpośrednio powiązanych z tą działalnością np. zakupione usługi biurowe, czy prawne,
  3. zarówno na potrzeby sprzedaży zwolnionej jak i opodatkowanej, podatnik ma prawo do częściowegoodliczenia podatku VAT wynikającego z faktur zakupu. Częściowe odliczenie VAT dotyczy takich wydatków, których podatnik nie jest w stanie przyporządkować w pełni do sprzedaży zwolnionej, czy opodatkowanej np. usługi księgowe, czy telekomunikacyjne.

Najbardziej złożona kwestia, wokół której koncentrujemy się w przedmiocie omawianego zagadnienia obejmuje powyższy pkt 3. Częściowe odliczenie podatku VAT, przy zastosowaniu tzw. współczynnika, odbywa się dwuetapowo:

  1. w pierwszej kolejności podatnik dokonuje częściowego odliczenia VAT w oparciu o prognozę, ustaloną na podstawie obrotów za rok ubiegły lub na podstawie prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu (dot. podatników, którzy nie osiągnęli obrotu np. z uwagi na rozpoczęcie działalności, osiągnęli obrót niższy niż 30 000 zł lub jeżeli podatnik uzna, że wyliczony współczynnik byłby niereprezentatywny).
  2. w drugiej kolejności podatnik dokonuje rocznej korekty podatku naliczonego w oparciu o rzeczywiste obroty osiągnięte w danym roku podatkowym:
  1. korekta dotyczy pozostałych wydatków bieżących śródrocznych
  2. korekta dotyczy wydatków związanych ze środkami trwałymi (korekta 10-letnia związana z nieruchomościami, korekta 5-letnia związana z pozostałymi środkami trwałymi).

Roczna korekta podatku naliczonego od zakupów bieżących – prezentacja na przykładzie

Zagadnienie stosowania współczynnika i korekty podatku naliczonego jest na tyle złożone, że zastosowanie go w praktyce może być kłopotliwe dla przedsiębiorców. Aby w sposób bardziej kompleksowy i praktyczny zrozumieć omawiane regulacje, poniżej prezentujemy przykład, obejmujący zarówno prognozę, jak i roczną korektę podatku.

Przykład 1

Pan Wiesław założył działalność gospodarczą w kwietniu 2022r., której przedmiotem jest prowadzenie szkoleń z zakresu BHP. Działalność Pana Wiesława będzie częściowo korzystała ze zwolnienia z VAT (szkolenia dofinansowane ze środków publicznych) oraz częściowo będzie opodatkowana podatkiem VAT (doradztwo z zakresu BPH itp.).

Pan Wiesław wystosował pismo do urzędu skarbowego z propozycją stosowania proporcji wynoszącej 30%. Organ podatkowy w odpowiedzi odesłał protokół z akceptacją zaproponowanego współczynnika.

Podatek VAT od zakupów „mieszanych” wynosił w 2022r. 7.500 zł. Pan Wiesław od faktur zakupu dot. zarówno sprzedaży zwolnionej jak i opodatkowanej w 2022r. odliczył więc 30% podatku naliczonego 2.250 zł (30% x 7.500 zł).

Po zakończeniu roku Pan Wiesław zobligowany jest dokonać rocznej korekty podatku naliczonego w oparciu o rzeczywiste obroty wynoszące 230.000 zł (całkowita sprzedaż, czyli sprzedaż opodatkowana i zwolniona razem), w tym sprzedaż opodatkowana 45.000 zł i sprzedaż zwolniona 185.000 zł. Rzeczywisty współczynnik wynosi 20% (współczynnik zaokrąglamy do najbliższej liczby całkowitej).

Podatek do odliczenia z zakupów „mieszanych” za 2022r. wynosi 1.500 zł (20% z 7.500 zł). Pan Wiesław musi więc oddać nadmiarowo odliczony podatek VAT w kwocie 750 zł (2.250 zł – 1.500 zł).

Kwotę -750 zł należy wykazać w pierwszym JPK_VAT składanym w 2023r. w pozycji 45 „korekta podatku naliczonego od nabycia pozostałych towarów i usług” przy zastosowaniu dokumentu wewnętrznego (oznaczenie w JPK symbolem WEW).

Jednocześnie współczynnik 20% będzie stanowił prognozę do odliczania VAT w 2023r. Po zakończeniu roku nastąpi korekta w oparciu o rzeczywiście osiągnięte obroty itd.

Roczna korekta podatku naliczonego od zakupów środków trwałych

Dodatkową kwestią jest obowiązek dokonania rocznej korekty związanej z zakupami środków trwałych. Okres korekty uzależniony jest od rodzaju i wartości środka trwałego i wynosi on odpowiednio:

  1. 10 lat w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów, licząc od roku, w którym zostały oddane do używania,
  2. 5 lat w przypadku pozostałych środków trwałych, licząc od roku, w którym zostały oddane do używania,
  3. 1 rok w przypadku środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł. Korekty dokonuje się po zakończeniu roku tak jak w przypadku pozostałych nabyć.

Roczna korekta w przypadku nieruchomości lub praw wieczystego użytkowania gruntów, dotyczy jednej dziesiątej, a w przypadku pozostałych środków trwałych o wartości przekraczającej 15 000zł, jednej piątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

Korekty podatku naliczonego od zakupu środków trwałych, dokonuje się w oparciu o analogiczne zasady, które zostały opisane w przykładzie powyżej. Korygując 1/10 lub 1/5 podatku, należy posłużyć się więc współczynnikiem obliczonym w oparciu o faktyczne obroty osiągnięte w danym roku podatkowym. Korektę podatku naliczonego od nabycia środków trwałych wykazuje się w innej, dedykowanej do tego celu pozycji nr 44 w JPK „korekta podatku naliczonego od nabycia towarów i usług zaliczonych u podatnika do środków trwałych”.

Autor: Łukasz Kluczyński

Amortyzacja mieszkania własnościowego włączonego do działalności gospodarczej

Opublikowano: 2022-12-02

Wielu podatników, którzy nabywają mieszkanie na cele prywatne w późniejszym czasie przeznaczają całość mieszkania na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeszcze w 2022 roku dopuszczalna jest amortyzacja lokali mieszkalnych wprowadzonych na stan środków trwałych u podatników stosujących formę opodatkowania – podatek liniowy albo skalę podatkową. Na co powinien zwrócić uwagę przedsiębiorca zanim wprowadzi mieszkanie do ewidencji środków trwałych?

Warunki wprowadzenia do firmy mieszkania własnościowego

Podstawowe warunki wprowadzenia mieszkania do działalności gospodarczej czyli na stan środków trwałych firmy można podzielić na dwa główne przesłanki.

Pierwszy to taki, iż lokal mieszkalny musi stanowić własność lub współwłasność przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą do której zamierza on wprowadzić dane mieszkanie.

Drugi to wypełnienie warunków środka trwałego. Tak więc lokal mieszkalny aby mógł być wprowadzony do środków trwałych firmy prowadzonej przez przedsiębiorcę musi wypełniać poniższe przesłanki:

  1. składnik majątku został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  2. musi być kompletny i zdatny do użytku,
  3. jego wartość musi przekraczać sumę 10.000zł,
  4. musi zostać przeznaczony na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
  5. okres używania w działalności gospodarczej musi przekraczać 12 miesięcy.

Kwalifikacja lokalu mieszkalnego w ewidencji środków trwałych

Przedsiębiorca wprowadzając na stan środków trwałych cały lokal mieszkalny – ujmuje go w ewidencji środków trwałych zgodnie z numerem 122 Klasyfikacji Środków Trwałych.

KŚT 122 obejmuje lokale mieszkalne, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Wartość początkowa lokalu mieszkalnego

Przedsiębiorca zanim wprowadzi na stan środków trwałych swoje mieszkanie musi ustalić jego wartość początkową.

Może to uczynić za pomocą metody uproszczonej albo według zasad ogólnych.

Jeżeli mowa o metodzie uproszczonej to w myśl art. 22g ust. 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 zwanej dalej ustawą o PDOF) podatnicy mogą ustalić wartość początkową spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, wynajmowanego, wydzierżawianego albo używanego przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej według prostego mechanizmu nie korzystając z zasad ogólnych.

ISTOTNE:

Metoda uproszczona ustalania wartości początkowej lokalu mieszkalnego polega na tym, iż w każdym roku podatkowym podatnik ustala wartość początkową stanowiącą iloczyn:

  • metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego lokalu, oraz
  • kwoty 988 zł.

Powierzchnia użytkowana na cele stosowania metody uproszczonej to powierzchnia przyjęta dla celów podatku od nieruchomości.

Podatnik musi jednak pamiętać, iż lokale mieszkalne nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych m.in. wtedy, gdy ich wartość jest ustalona metodą uproszczoną.

Druga metoda ustalania wartości początkowej lokalu mieszkalnego to zasady ogólne. Umożliwiają one ustalenie wartości początkowej mieszkania na cele wprowadzenia na stan składników majątku firmy według:

  1. ceny nabycia – jest to cena zakupu lokalu mieszkalnego nabytego odpłatnie a jeżeli przed wprowadzeniem do firmy mieszkanie już było użytkowane ale nigdy na cele działalności gospodarczej, wówczas wartością początkową będzie cena nabycia ale nie może być ona większa niż wartość rynkowa takiego mieszkania,
  2. wartości rynkowej – jeżeli podatnik nie jest w stanie ustalić ceny nabycia (nie posiada dokumentów nabycia albo nie jest w stanie ich odtworzyć i nie są one dostępne np. w księgach wieczystych) może jeszcze ustalić tzw. wartość rynkową w oparciu o dokonaną przez siebie wycenę na podstawie wartości podobnych lokali mieszkalnych z grudnia roku poprzedzającego rok wprowadzenia mieszkania do firmy,
  3. kosztu wytworzenia – to koszt wytworzenia mieszkania poniesiony we własnym zakresie a więc podatnik ustalając wartość początkową zbudowanego we własnym zakresie mieszkania może do niej zaliczyć wartość towarów, materiałów, składników majątku, usług obcych, wynagrodzeń osób budujących mieszkanie i pozostałych powiązanych z wytworzeniem mieszkania kosztów.

Amortyzacja lokalu mieszkalnego

Przedsiębiorca, który ustalić wartość początkową swojego mieszkania i wprowadził go na stan środków trwałych, ma prawo jeszcze do końca 2022 roku ujmować w kosztach firmy miesięczną amortyzację.

Rozpoczyna ją ujmować w koszty firmy od miesiąca następnego po miesiącu wprowadzenia mieszkania na stan środków trwałych firmy.

Miesięczna amortyzacja lokalu mieszkalnego może być dokonywana wyłącznie metodą liniową (metoda degresywna nie jest dostępna dla nieruchomości objętych KŚT 1).

Roczna wartość amortyzacji lokalu mieszkalnego wynosi 1,5% od wartości początkowej. Jednakże podatnik ma możliwość zastosować stawkę indywidualną jeżeli:

  1. mieszkanie zostało pierwszy raz wprowadzone do ewidencji środków trwałych przedsiębiorcy,
  2. mieszkanie przed wprowadzeniem do firmy na stan środków trwałych już było używane przez okres minimum 5 lat,
  3. mieszkanie było ulepszane (przed wprowadzeniem do firmy na stan środków trwałych podatnik dokonał ulepszenia mieszkania o wartości minimum 30% wartości początkowej).

ISTOTNE:

Indywidualna stawka amortyzacji mieszkania używanego, ulepszonego i po raz pierwszy wprowadzonego do ewidencji środków trwałych firmy przedsiębiorcy – może wynosić maksymalnie 10% rocznie. Zatem amortyzacja takiego lokalu mieszkalnego nie może być krótsza aniżeli 10 lat.

Zmiana przepisów amortyzacji lokalów mieszkalnych

Warto odnotować, iż od 1 stycznia 2023r. nastąpi zmiana w zakresie amortyzacji lokalów mieszkalnych u podatników stosujących formę opodatkowania – skala podatkowa albo podatek liniowy.

Podatnicy nie będą mogli ujmować w kosztach firmy miesięcznych odpisów amortyzacyjnych mieszkań wprowadzonych na stan środków trwałych w firmach stosujących ww. formy opodatkowania.

Nie mniej należy podkreślić, iż aktualnie wiele takich spraw jest rozpatrywanych i w oczekiwaniu na orzeczenia WSA oraz NSA być może podatnicy, którzy wprowadzili do firmy na stan środków trwałych swoje mieszkania nie utracą możliwości dokonywania ich amortyzacji.