Opublikowane w

Utylizacja towarów – czy należy ewidencjonować w KPiR/ewidencji przychodów i VAT

Opublikowano: 2023-07-28

Przedsiębiorcy często ponoszą straty materiałowe i zmuszeni są do poddawania utylizacji części zakupionych towarów z uwagi na ich przeterminowanie, uszkodzenie, czy utratę wartości handlowej. W niniejszym wpisie przyglądamy się zagadnieniu opodatkowania i ewidencjonowania tego typu zdarzeń w urządzeniach księgowych podatnika. Zwrócimy również uwagę na konsekwencje utylizacji towarów na gruncie podatku PIT i VAT.

Utylizowany towar może być kosztem pod warunkiem racjonalnego działania podatnika

Analiza katalogu wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 23) prowadzi do wniosku, że straty w środkach obrotowych mogą obniżać dochód podatnika. Ta kategoria wydatków nie została wymieniona wprost we wspomnianym wyżej art. 23, co oznacza, że ustawodawca nie zabrania uznawać za koszt podatkowy wartości zutylizowanych towarów, czy materiałów.

Nie oznacza to jednak, że podatnicy w dowolny i nieracjonalny sposób mogą doprowadzać do niszczenia i poddawania utylizacji towarów, mając przy tym możliwość rozpoznawania kosztów w wysokości ceny zakupu nieprzydatnych towarów. W orzecznictwie podkreśla się m.in., że powstanie straty nie może być wynikiem zaniedbań podatnika, a efektem racjonalnego jego działania. Ponadto konieczne jest podejmowanie niezbędnych działań w celu uniknięcia powstania straty, a ewentualne straty należy właściwie udokumentować. Przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 lutego 2008 r., sygn. akt II FSK 23/07 podkreślił, iż strata w środkach obrotowych będzie stanowiła koszt podatkowy „o ile będzie ona normalnym następstwem prowadzonej działalności w danej branży, a podatnikowi nie będzie można przypisać winy przy jej powstaniu, tj. wtedy gdy podatnik nie mógł przewidzieć powstania szkody, ani też jej zapobiec”.

Podsumowując aspekt możliwości zaliczenia do kosztów wartości zutylizowanych towarów, należy stwierdzić, że każdy przypadek winien zostać poddany indywidualnej ocenie przez pryzmat wymienionych powyżej kryteriów. W wątpliwych sytuacjach, w szczególności, gdy do czynienia mamy z towarami o dużej wartości, czy też nagminnie powtarzającym się procederem, warto rozważyć pozyskanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego we własnej sprawie. Ciężar udowodnienia zasadności utylizacji towarów będzie spoczywać na podatniku!

Ewidencjonowanie wartości utylizowanych towarów w KPiR/ewidencji przychodów

Jeżeli podatnik stoi na stanowisku, że straty materiałowe są wynikiem działań niezawinionych, a tym samym istnieje prawo do rozpoznania kosztu podatkowego w wartości zakupionych towarów, może on dokonać wyksięgowania wartości utylizowanych towarów w następujący sposób:

  • wartość likwidowanych towarów ze znakiem minus należy ująć w kolumnie 10 KPiR „zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”,
  • wartość likwidowanych towarów należy ująć dodatkowo w kolumnie 10 „pozostałe wydatki” ze znakiem plus,
  • wartość zlikwidowanych towarów należy pominąć w spisie z natury i pomniejszyć tym samym wartość tego spisu (zutylizowane towary nie będą już widnieć „na stanie” magazynowym podatnika).

W okresie opodatkowania ryczałtem i prowadzenia ewidencji przychodów, utylizacja towarów będzie dla podatnika zdarzeniem neutralnym. Podatnik może jednak planować zmianę formy opodatkowania na zasady ogólne, a po zmianie zasad opodatkowania dokonać utylizacji towarów. Wówczas wartość likwidowanych środków obrotowych może zwiększyć koszty uzyskania przychodów podatnika i może zostać tym samym pominięta w spisie z natury. Powyższe potwierdza w szczególności interpretacja indywidualna sygn. ITPB1/4511-1210/15/WM z dnia 29 lutego 2016 roku, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy.

Przekazanie towarów do utylizacji a podatek VAT

Analogiczne rozważania dla zdarzenia gospodarczego polegającego na utylizacji towarów należy poczynić na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Jeżeli zniszczenie towarów spowodowane jest dla przykładu zaniedbaniem podatnika, wówczas konieczne stanie się skorygowanie odliczonego od zakupu podatku VAT.

Powyższe wynika z treści art. 91 ust. 7d ustawy o VAT, w myśl którego „W przypadku zmiany prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od towarów i usług, innych niż wymienione w ust. 7a i 7b, w szczególności towarów handlowych lub surowców i materiałów, nabytych z zamiarem wykorzystania ich do czynności, w stosunku do których przysługuje pełne prawo do obniżenia podatku należnego lub do czynności, w stosunku do których prawo do obniżenia podatku należnego nie przysługuje, i niewykorzystanych zgodnie z takim zamiarem do dnia tej zmiany, korekty podatku naliczonego dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za okresy rozliczeniowe, w których wystąpiła ta zmiana”.Co do zasady bowiem prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przysługuje w przypadku, gdy nabywane towary/usługi zostaną wykorzystane do czynności opodatkowanych. Zawiniona przez podatnika strata sprawi, że towary/materiały nie zostaną wykorzystane do celów opodatkowanych, a tym samym wystąpi obowiązek sporządzenia korekty odliczonego podatku VAT.

Jeżeli jednak utrata przydatności towarów będzie wynikiem niezawinionych działań podatnika, przyjmuję się, że prawo do odliczenia podatku naliczonego od ich nabycia zostanie zachowane. Tym samym utylizacja tych towarów (i w efekcie brak wykorzystania do celów opodatkowanych), nie rodzić będzie obowiązku korekty podatku naliczonego. Powyższe potwierdza m.in. interpretacja indywidualna sygn. IPTPP2/443-482/12-5/AW z dnia 7 września 2012 roku wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi.

Na gruncie przepisów ustawy o VAT, utylizacja towarów wymaga każdorazowo przeanalizowania w sposób obiektywny i zindywidualizowany stanu faktycznego, analogicznie jak w przypadku ustawy o PIT i aspektu kosztów uzyskania przychodów. Na gruncie podatku VAT także warto rozważyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej we własnej sprawie.

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Przekroczenie w ciągu roku limitu jednorazowej amortyzacji

Opublikowano: 2023-07-21

Niemal każdy przedsiębiorca w pewnym momencie prowadzenia działalności decyduje się na zakup środka trwałego lub środków trwałych o rożnej wartości.

Bywa i tak, że przedsiębiorca ma w planach zakup kilku środków trwałych w jednym roku podatkowym. W takim wypadku musi przeanalizować czy wartość tych środków trwałych przekroczy roczny limit jednorazowej amortyzacji. Co po przekroczeniu?

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych

Mali podatnicy oraz rozpoczynający w trakcie roku działalność gospodarczą mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji nabytych do firmy środków trwałych zaliczanych do grupy KŚT 3-8. Amortyzacja ta obejmuje zakup nowych jak i używanych środków trwałych o łącznej wartości (wszystkich nabytych środków trwałych) do 50.000 EUR rocznie. To jednak nie wszystko jeżeli chodzi o narzędzie jednorazowego ujęcia w koszty nabycia środka trwałego.

Oprócz powyższego zarówno mali, średni i duzi podatnicy mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji środków trwałych zaliczanych do grupy KŚT 3-6 oraz 8. Jednakże amortyzacja ta obejmuje zakup jedynie fabrycznie nowych środków trwałych o łącznej wartości (wszystkich nabytych środków trwałych) do 100.000 zł rocznie. To jednak nie wszystko jeżeli chodzi o narzędzie jednorazowego ujęcia w koszty nabycia środka trwałego.

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych w roku 2023
Do 100.000 zł w skali roku Do 50.000 EUR – 241.000 zł w skali roku
Mogą dokonywać jej mali, średni czy duzi podatnicy PIT czy CIT Mogą dokonywać jej mali podatnicy
PIT, CIT oraz rozpoczynający w trakcie roku działalność gospodarczą
Dotyczy zakupu wyłącznie fabrycznie nowych środków trwałych Dotyczy zakupu zarówno nowych środków trwałych jak i używanych środków trwałych
Środek trwały o wartości powyżej 10.000 zł
(łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych, nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł, a wartość początkowa każdego z nich przekracza 3.500 zł)		 Środek trwały o wartości powyżej 10.000 zł
Dotyczy środków trwałych zaklasyfikowanych w grupie 3-6 oraz 8 KŚT Dotyczy środków trwałych zaklasyfikowanych w grupie 3-8 KŚT z wyłączeniem samochodów osobowych
Ujęcie w jednorazowo w kosztach w miesiącu wprowadzenia do ewidencji ŚT Ujęcie w jednorazowo w kosztach w miesiącu wprowadzenia do ewidencji ŚT
Obejmuje także wartości niematerialne
i prawne		 Nie obejmuje wartości niematerialnych i prawnych
Nie stanowi pomoc de minimis Stanowi pomoc de minimis

ISTOTNE:

Małym podatnikiem PIT lub CIT a więc na cele podatku dochodowego i także jednorazowej amortyzacji do sumy 50.000 EUR rocznie jest podatnik:

  1. u którego roczna suma przychodu ze sprzedaży towarów lub usług za poprzedni rok podatkowy nie była większa niż 2.000.000 EUR.

Małym podatnikiem w roku 2022 jest podatnik, u którego suma przychodów za rok 2021 nie przekroczyła kwoty 9.188.000 zł.

Natomiast małym podatnikiem w roku 2023 będzie podatnik, który nie przekroczył sumy przychodów z prowadzonej działalności za rok 2023 w kwocie 9.654.000 zł.

Z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych do sumy 100.000 zł rocznie skorzysta każdy podatnik.

Natomiast z jednorazowej amortyzacji środków trwałych do sumy 50.000 EUR skorzysta:

  1. mały podatnik PIT, CIT,
  2. podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą natomiast jeżeli w kolejnym roku będzie spełniał kryterium małego podatnika PIT lub CIT to także będzie mógł kolejnym roku zastosować jednorazową amortyzację do 50.000 EUR.

Podatnik, który dokonuje jednorazowej amortyzacji środka trwałego w danym roku podatkowym ma prawo zamortyzować jednorazowo (ująć w koszty jednorazowo) część zakupionego środka trwałego. Nie ma obowiązku ująć jednorazowo 100% jego wartości.

Należy jednak mieć na uwadze to, iż do końca roku nie może już dokonywać w odniesieniu do tego środka trwałego żadnych odpisów amortyzacyjnych. Natomiast w stosunku do pozostałej wartości środka trwałego licząc od kolejnego roku musi zastosować amortyzację liniową albo degresywną.

Wyczerpanie rocznego limitu jednorazowej amortyzacji

Wiele razy zdarza się, iż podatnicy na cele działalności decydują się na zakup kilku składników majątku. Skutkiem tego może być okoliczność, w której następuje przekroczenie limitu rocznej jednorazowej amortyzacji 50.000 EUR – 241.000 zł czy 100.000 zł.

Co w następnym roku?

W kolejnym roku pozostałą wartość środka trwałego, który w poprzednim roku był w części zamortyzowany jednorazowo – podatnik musi amortyzować już w czasie tzn.:

  1. stosując metodę liniową,
  2. stosując metodę degresywną.

ISTOTNE:

Podatnik nie może w kolejnym roku wybrać metodę amortyzacji środka trwałego amortyzowanego w ubiegłym roku jednorazową amortyzacją – według zastosowania indywidualnej stawki amortyzacji.

Przykład 1

Mały podatnik PIT prowadzi działalność gospodarczą polegającą na produkcji, skanowaniu, obróbce graficznej banerów, prospektów i innych materiałów reklamowych. Podatnik nabył w roku 2023 w miesiącu czerwcu 2023r. – 3 nowe stoły skanująco – montażowe:

  1. stół A o wartości 95.000 zł,
  2. stół B o wartości 125.000 zł,
  3. stół C o wartości 70.000 zł.

Podatnik w miesiącu czerwcu ujął jednorazowo w koszty stół A oraz stół B. Natomiast stół C ujął częściowo jednorazowo w kwocie 21.000 zł czyli w pozostałej wartości limitu jednorazowej amortyzacji do 50.000 EUR czyli do 241.000 zł.

Od nowego 2024 roku podatnik w stosunku do stołu skanującego C w odniesieniu do pozostałej wartości 49.000 zł będzie musiał zastosować:

  1. metodę liniową albo
  2. metodę degresywną.

Przykład 2

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług fizjoterapii. Podatnik nabył w czerwcu 2023r. nowy, profesjonalny, wielofunkcyjny, stacjonarny stół do masażu o wartości 45.000 zł.

Podatnik w czerwcu 2023r. wprowadził go do ewidencji środków trwałych ale zdecydował, iż dokona częściowej amortyzacji jednorazowej.

Suma jednorazowej amortyzacji na jaką zdecydował się podatnik to kwota 25.000 zł. Pozostałą część podatnik chciałby zamortyzować w kolejnych latach.

Musi jednak pamiętać, iż dalsza część amortyzacji nastąpi dopiero od stycznia 2024r. i do wyboru w odniesieniu do pozostałej wartości 20.000 zł będzie miał:

  1. metodę liniową albo
  2. metodę degresywną.

Niezwykle ważną kwestią jest to, iż pozostałą wartość środka trwałego podatnik nie może zamortyzować jednorazowo.

W sytuacji, gdy podatnik dokonał jednorazowej amortyzacji do 50.000 EUR w stosunku do zakupionego środka trwałego to nie może do pozostałej części zastosować jednorazowej amortyzacji do sumy 100.000 zł. Nie może także w stosunku do pozostałej części w ogóle zastosować jednorazowej amortyzacji.

Natomiast może w jednym roku podatkowym zamortyzować jednorazowo do 50.000 EUR jeden środek trwały i zamortyzować jednorazowo inny (nowy) środek trwały do limitu 100.000 zł.

Opublikowane w

Ponowne otwarcie działalności gospodarczej po latach

Opublikowano: 2023-07-14

Niekiedy w toku prowadzonej działalności gospodarczej występują okoliczności, które przymuszają podatnika do jej zamknięcia.

Po kilku latach albo nawet po roku część podatników decyduje się jednak na otwarcie nowej działalności.

O czym warto wówczas pamiętać?

Ponowne otwarcie działalności gospodarczej

Podatnik, który po kilku latach zdecyduje o ponownym zarejestrowaniu działalności gospodarczej może w tym celu udać się do urzędu gminy/miasta w celu rejestracji danej działalności.

Może dokonać tego także na portalu Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Należy podkreślić, iż na tym portalu musi uprzednio założyć konto oraz posiadać także profil zaufany.

ISTOTNE:

Przy ponownej rejestracji działalności po kilku latach – podatnik zachowuje dotychczasowy numer NIP oraz REGON.

Ponowne otwarcie działalności gospodarczej a ZUS

W aktualnym stanie prawnym jeżeli podatnik po raz pierwszy rejestruje działalność gospodarczą to ma prawo do zastosowania 6-miesięcznej ulgi na start a potem do obniżonych składek ZUS preferencyjnego przez kolejne, pełne 24 miesiące.

Podatnicy, którzy otwierają działalność po raz drugi albo kolejny po kilku latach muszą pamiętać o kilku ważnych kwestiach związanych z opłacaniem składek ZUS według ww. ulg.

ISTOTNE:

Ulga na start to możliwość opłacania tylko składki zdrowotnej przez okres pełnych 6 miesięcy kalendarzowych.

Z ulgi tej mogą skorzystać osoby fizyczne (wspólnicy spółki cywilnej), które pierwszy raz rejestrują działalność albo rejestrują ją ponownie, po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia.

Tak więc w przypadku ulgi na start podatnik, który ponownie otwiera kolejną działalność po latach – będzie mógł z niej skorzystać ale dopiero po 5 latach licząc od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej.

Z kolei analizując ulgę ZUS preferencyjny to tutaj także jest przewidziany dodatkowy warunek dla osób fizycznych które ponownie otwierają kolejną działalność.

ISTOTNE:

Ulga ZUS preferencyjny to możliwość opłacania obniżonych składek ZUS preferencyjnego przez okres 24 pełnych miesięcy kalendarzowych.

Z ulgi tej mogą skorzystać osoby fizyczne (wspólnicy spółki cywilnej), które pierwszy raz rejestrują działalność albo rejestrują ją ponownie i nie prowadziły w ogóle działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej.

W przypadku ulgi ZUS preferencyjny warunek nieprowadzenia działalności w ostatnich 5 latach odnosi się do działalności prowadzonej:

  1. jako osoba fizyczna prowadzącej działalność gospodarczą ustawy – Prawo przedsiębiorców bądź innych przepisów szczególnych,
  2. jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
  3. w postaci wolnego zawodu,
  4. w postaci działalności twórczej bądź artystycznej,
  5. w formie publicznej bądź niepublicznej szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego.

Należy podkreślić, iż dodatkowym warunkiem skorzystania z jednej i drugiej ulgi jest to, że podatnik otwierający ponownie działalność gospodarczą nie może wykonywać w jej ramach na rzecz byłego pracodawcy czynności takich samych jakie wykonywał w ramach stosunku pracy.

Ponowne otwarcie działalności gospodarczej a kasa rejestrująca

Korzystanie ze zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W przypadku likwidacji działalności gospodarczej w której podatnik stosował kasę rejestrującą i otworzeniu nowej działalności podatnik niestety nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia ze stosowania kasy fiskalnej.

Sytuacja będzie wyglądała inaczej, gdy w likwidowanej działalności gospodarczej podatnik nie stosował kasy rejestrującej. Wtedy przy otworzeniu nowej działalności podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaż za pomocą kasy fiskalnej.

ISTOTNE:

Organy podatkowe stoją na stanowisku, iż podatnik który likwiduje działalność a następnie otwiera nową działalność to podatnik który kontynuuje działalność a nie pierwszy raz rejestruje działalność.

Potwierdza to stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15.01.2019r. o sygn. 0115-KDIT1-3.4012.810.2018.1.MS.

„(…) Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących określone zostało w § 2 i § 3 rozporządzenia.

Stosownie do zapisu § 2 ust. 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Natomiast według § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r. podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Powyższe zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej ma charakter podmiotowy, tj. dotyczy podmiotu.

Zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania (§ 3 ust. 2 rozporządzenia).

W tym miejscu należy jednak zauważyć, że wykonywanie przez podatnika czynności wymienionych w § 4 rozporządzenia wyklucza możliwość zastosowania przez niego zwolnień określonych w § 2 i § 3 rozporządzenia.

Zatem bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, niezależnie od przysługującego podatnikowi zwolnienia od tego obowiązku na podstawie § 2 i § 3 powołanego rozporządzenia, podlegają czynności wymienione w § 4 rozporządzenia, dokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. (…)”.

Ponowne otwarcie działalności gospodarczej a VAT

Jednym z wątpliwości podatników jest to, czy po likwidacji a następnie otwarciu nowej firmy będą mogli skorzystać ze zwolnienia (podmiotowego do 200.000 zł rocznie) z opodatkowania podatkiem VAT.

Podatnik który zamknął działalność i w kolejnym roku chce ją otworzyć powinien zwrócić uwagę na to, czy w roku przed rokiem zamknięcia działalności nie przekroczył wartości obrotu – 200.000 zł rocznie. To jednak nie wszystko.

Otwierając nową firmę podatnik powinien sprawdzić czy może rozpoczyna wykonywanie rodzaju działalności, która od pierwszego dnia jest objęta obowiązkiem opodatkowania podatkiem VAT. Wynika to z art. 113 ust. 13 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT).

Warto w tym miejscu jest nawiązać do art. 113 ust. 11 ustawy o VAT.

Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT (ze względu na sprzedaż do 200.000 zł rocznie) lub zrezygnował z tego zwolnienia, może ponownie skorzystać ze zwolnienia nie wcześniej jednak niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia.

Dotyczy to także podatnika, który przed zakończeniem działalności gospodarczej utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT lub zrezygnował z tego zwolnienia, a następnie rozpoczął ponownie działalność w której prowadził sprzedaż objętą podmiotowym zwolnieniem z VAT do 200.000 zł rocznie.

Opublikowane w

Amortyzacja samochodów ciężarowych

Opublikowano: 2023-07-07

Podatnicy podatku dochodowego PIT użytkują w działalności gospodarczej różnego rodzaju pojazdy samochodowe.

Jednym z użytkowanych rodzajów pojazdów w firmie są samochody ciężarowe. W jaki sposób podatnik może je amortyzować?

Składnik majątku będący środkiem trwałym w działalności gospodarczej

Nabywane składniki majątku na cele prowadzonej działalności gospodarczej mogą nosić cechy środków trwałych ale i mogą stanowić zwykły wydatek.

Nie ma znaczenia jaką formę opodatkowania stosuje osoba fizyczna prowadząca działalność. Nabywając składnik majątku na cele działalności musi dokonać jej odpowiedniej klasyfikacji. Składnik majątku, który jest środkiem trwałym powinien charakteryzować się poniższymi cechami:

  1. stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  2. został zakupiony ze środków podatnika,
  3. jest kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania,
  4. jego wartość to 10.000 zł i powyżej (u zwolnionych podatników to kwota brutto, u czynnych to kwota netto albo netto + 50% nieodliczonego VAT),
  5. przewidywany okres jego używania wynosi powyżej 12 miesięcy,
  6. został nabyty na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

ISTOTNE:

Podatnik może wprowadzić do ewidencji środków trwałych także nabyty składnik majątku na cele firmowe o wartości poniżej 10.000 zł.

ISTOTNE:

Przyjęcie do używania w firmie środka trwałego może nastąpić z dniem zakupu ale może nastąpić z innym dniem jeżeli środek trwały będzie wymagał naprawy, instalacji, montażu aby być kompletnym i zdatnym do użytku.

Samochód ciężarowy czyli jaki?

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PDOF) nie definiuje wprost czym jest samochód ciężarowy. Niemniej w art. 5a pkt 19a ustawy o PDOF) prawodawca wskazuje, iż samochód osobowy to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

Nawiązujący do powyższego samochodem ciężarowym na cele ustawy o PDOF a więc na cele dokonywania amortyzacji będzie pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony.

ISTOTNE:

Samochodem osobowym nie będzie:

  1. pojazd samochodowy z jednym rządem siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą – klasyfikowany jako wielozadaniowy, van, lub z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków (na podstawie przepisów o ruchu drogowym),
  2. pojazd samochodowy, który posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
  3. pojazd specjalny (na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym) i jeżeli spełnione są również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń: agregat elektryczny/spawalniczy, do prac wiertniczych, koparka, koparko-spycharka, ładowarka, podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, żuraw samochodowy,
  4. pojazd samochodowy określony w drodze rozporządzenia jako pozostały pojazd samochodowy uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika według określonych w tym rozporządzeniu wymogów.

Samochód ciężarowy czyli jaki

Mały podatnik to podatnik prowadzący działalność, u którego wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku VAT należnego za poprzedni rok podatkowy wyniosła nie więcej niż 2.000.000 EUR – 9.654.000 zł.

Podatnik, który za 2022r. nie przekroczy tego progu, wówczas w 2023r. będzie posiadał status małego podatnika PIT.

ISTOTNE:

Status małego podatnika PIT to możliwość stosowania kwartalnego rozliczenia PIT jak i możliwość dokonywania jednorazowej amortyzacji środków trwałych do 50.000 EUR.

Mali podatnicy oraz rozpoczynający w trakcie roku działalność gospodarczą mogą jednorazowo zamortyzować środek trwały należący do grupy KŚT 3-8. W tych grupach występują samochody ciężarowe.

Oznacza to, że samochody klasyfikowane jako ciężarowe (o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 ton) mogą być ujęte jednorazowo w koszty firmy ale do wartości rocznej dla wszystkich środków trwałych – 50.000 EUR czyli

Metody amortyzacji samochodu ciężarowego

Podatnik, który nabył samochód ciężarowy do prowadzonej działalności ma możliwość:

  1. ująć jednorazowo w koszty całość lub część jego wartości zakupu jednak nie więcej aniżeli,
  2. amortyzować w czasie metodą liniową,
  3. amortyzować w czasie metodą degresywną,
  4. amortyzować w czasie według indywidualnej stawki amortyzacji.

ISTOTNE:

Jak mówi art. 22k ust. 14 ustawy o PDOF podatnicy zarówno mikro, mali, średni i duzi prowadzący działalność gospodarczą mogą jednorazowo ująć w koszty zakup fabrycznie nowych środków trwałych ale zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT do kwoty łącznie 100.000 zł rocznie.

Ten typ amortyzacji nie obejmuje jednak samochodów ciężarowych.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT nabył w miesiącu czerwcu 2023r. i w tym miesiącu przyjął do używania używany ciągnik siodłowy o masie całkowitej wraz z naczepą 18 ton. Wartość pojazdu to 95.000 zł netto.

W tej sytuacji podatnik może zastosować amortyzację:

  1. liniową,
  2. degresywną,
  3. według indywidualnej stawki amortyzacyjnej,
  4. jednorazowo w koszty według amortyzacji do 50.000 EUR rocznie.

Podatnik zdecydował o jednorazowej amortyzacji a zatem w miesiącu czerwcu 2023r. podatnik ujmie kwotę 95.000 zł netto w koszty działalności. Warto podkreślić, iż do końca roku 2023 pozostanie mu kwota jednorazowej amortyzacji -> 241.000 zł – 95.000 zł = 146.000 zł.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT nabył w miesiącu lipcu 2023r. i w tym miesiącu przyjął do używania używany samochód ciężarowy o masie całkowitej wraz z naczepą 14 ton. Wartość pojazdu to 145.000 zł netto.

W tej sytuacji podatnik może zastosować amortyzację:

  1. liniową,
  2. degresywną,
  3. według indywidualnej stawki amortyzacyjnej,
  4. jednorazowo w koszty według amortyzacji do 50.000 EUR rocznie.

Podatnik wybrał liniową metodę amortyzacji a zatem od miesiąca sierpnia 2023r. podatnik rozpocznie ujmowanie w kosztach firmy miesięczną kwotę amortyzacji -> 2.416,67 zł.

Ostatni odpis amortyzacyjny podatnik ujmie w lipcu 2028r.

ISTOTNE:

Podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać m.in. dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej – przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4.

Podatnik może zastosować przyspieszoną amortyzację w odniesieniu do samochodu ciężarowego, który będzie używany w sposób bardziej intensywny niż przeciętnie.

Ponadto przyspieszoną amortyzację zastosuje także w stosunku do samochodu ciężarowego, który będzie wymagał tzw. szczególnej sprawności technicznej.

Warto dodać jeszcze kwestię ustalania indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Podatnik może ustalić indywidualną stawkę amortyzacyjną dla zakupionego i przyjętego do firmy do używania samochodu ciężarowego ale pod poniżej wymienionymi warunkami.

ISTOTNE:

Podatnicy mogą ustalić indywidualnie stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, które zostały po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji środków trwałych danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:

  • 30 miesięcy w odniesieniu do środków transportu, w tym samochodów osobowych