Opublikowane w

Oddanie w używanie samochodu do firmy drugiego małżonka – rozdzielność majątkowa

Opublikowano: 2023-09-29

Rozdzielność majątkowa to ustrój, który reguluje podział majątku małżonków które zawarły związek małżeński lub te które są przed zawarciem związku małżeńskiego (prawo cywilne).

Na czas kiedy pomiędzy małżonkami panuje rozdzielność majątkowa ma to swoje skutki także na płaszczyźnie podatkowej.

Powstaje więc pytanie – jakie skutki podatkowe wystąpią jeżeli jeden małżonek przekaże ze swojej działalności samochód do działalności drugiego małżonka w czasie trwania rozdzielności majątkowej?

Rozdzielność majątkowa

Rozdzielność majątkowa najprościej rzecz ujmując to umowa pomiędzy małżonkami albo przyszłych małżonków (przed zawarciem do małżeństwa) która reguluje odrębność majątków posiadanych przez obie strony.

Skutek tego to nie tylko samodzielne dysponowanie swoim majątkiem także po zawarciu związku małżeńskiego.

Małżonkowie którzy podpisali rozdzielność majątkową odpowiadają wyłącznie za swoje zobowiązania i zaległości.

Przekazanie samochodu z firmy jednego małżonka do firmy drugiego małżonka

Jeżeli pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa – oddane samochodu osobowego musi nastąpić na podstawie konkretnego tytułu przekazania.

Jest to spowodowane tym, że w rozdzielności majątkowej każdy z małżonków samodzielnie dysponuje swoim majątkiem. Zatem ten majątek należy wyłącznie do jednego z małżonków.

Brak wspólności majątkowej powoduje, iż małżonek będący właścicielem rozdzielonego (podzielonego) majątku w skład którego wchodzi samochodów osobowy (środek trwały w jego działalności) ma obowiązek usankcjonować prawnie jego przekazanie.

Drugi małżonek nie ma bowiem prawa do tego samochodu osobowego.

Rozdzielność majątkowa a współwłasność samochodu stanowiącego środek trwały w obu działalnościach

Wyjątkiem od reguły jest sytuacja w której drugi z małżonków byłby współwłaścicielem samochodu osobowego, który ma być wprowadzony jako środek trwały do obu odrębnych działalności.

ISTOTNE:

Na mocy art. 22g ust. 12 oraz 13 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT) w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów –> wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego.

Jeżeli pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa a są współwłaścicielami samochodu osobowego (tak został rozdzielony majątek lub ten samochód nie był przedmiotem rozdziału) wówczas mogą go używać jednocześnie w obu działalnościach.

Przykład 1

Małżonkowie prowadzą odrębne działalności gospodarcze oraz posiadają rozdzielność majątkową. Jeden z samochodów osobowych stanowi ich współwłasność. Wartości tego samochodu to 60.000 zł. Samochód ten ma być użytkowany w obu działalnościach.

Zatem mąż może użytkować ten samochód w swojej działalności i dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej 30.000 zł.

Żona również może używać ten samochodów w swojej odrębnej działalności i dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej 30.000 zł.

Tak więc oboje małżonkowie będą mogli ujmować w koszty amortyzacji po połowie (udziale w samochodzie).

Natomiast jeżeli mowa o wydatki na remont, naprawę, paliwo, opłaty autostradowe parkingowe to:

  • każdy z małżonków, który ponosi dany wydatek ujmuje w swoich księgach w kosztach 75% + 50% niedoliczonego VAT z faktury dokumentującej dany wydatek.

Z kolei gdy mowa o polisie ubezpieczeniowej OC, AC dotyczącej tego samochodu to jeżeli daną polisę opłacają po 50% to będą mogli ująć w koszty u siebie po 50%.

Jeżeli jednak jeden z małżonków opłaca 100% to on ujmie w swoich kosztach 100% wartości tej polisy.

Należy podkreślić, iż w tym przykładzie jest mowa o samochodzie osobowym będącym środkiem trwałym, który jest wprowadzony na stan środków trwałych w obu działalnościach.

Przekazanie samochodu z firmy jednego małżonka do firmy drugiego małżonka – sprzedaż

Załóżmy drugą sytuację. Samochód jest własnością jednego z małżonków, który wprowadził go na stan środków trwałych w swojej działalności.

Teraz chce przekazać ten samochód do firmy drugiego małżonka.

Najprostszym sposobem jest sprzedaż tego samochodu na podstawie faktury sprzedaży. Niemniej może to spowodować konieczność zapłaty podatku dochodowego u sprzedającego małżonka jak i podatku VAT. Czy zatem istnieją inne możliwości?

Przekazanie samochodu z firmy jednego małżonka do firmy drugiego małżonka – darowizna

Samochód osobowy będący środkiem trwałym może zostać przekazany w darowiźnie z działalności małżonka, który jest jego właścicielem do działalności drugiego małżonka.

Tutaj w pierwszej kolejności należałoby ustalić wartość tej darowizny.

ISTOTNE:

Jak mówi art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043 zwanej dalej ustawą o POSiD) opodatkowaniu podlega nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

  1. 36.120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
  2. 27.090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
  3. 5.733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Małżonkowie należą do 1 grupy podatkowej a zatem tzw. podmiotowe zwolnienie umożliwia zwolnienie z podatku od spadków i darowizn u małżonka otrzymującego samochód którego wartość nie przekracza 36.120 zł. (pod warunkiem, iż w danym roku czy w ostatnich 5 lat nie było innych darowizn).

Trzeba dodać, iż w koszty firmy nie można ujmować odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:

  • nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
  • dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
  • nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
  • nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.

Ponadto nie można także ujmować w koszty odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oddanych do nieodpłatnego używania – za miesiące, w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania.

ISTOTNE:

Powyższe nie znajduje zastosowania jeżeli łącznie są spełnione powyższe warunki:

  1. środek trwały (samochodów osobowy) został otrzymany w drodze darowizny, oraz
  2. darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej tego samochodu (w swojej działalności).

Jeżeli więc nastąpi darowizna samochodu osobowego który jest własnością i środkiem trwałym w działalności jednego małżonka do działalności drugiego małżonka – to ten drugi małżonek może ujmować w koszty firmy odpisy amortyzacyjne od ustalonej wartości darowizny (przekazywanego samochodu).

Przykład 2

Małżonkowie prowadzą odrębne działalności gospodarcze oraz posiadają rozdzielność majątkową. Oboje kupili samochody osobowe w trakcie trwania rozdzielności majątkowej.

W lipcu 2023. żona postanowiła przekazać swojemu mężowi w darowiźnie swój samochód osobowy, który stanowi w jej działalności środek trwały. Jest on w połowie już zamortyzowany. Wartość początkowa samochodu to 30.000 zł. Zamortyzowano do tej pory 15.000 zł.

Mąż otrzymał od żony:

  1. dokument zakupu,
  2. ewidencję środków trwałych.

Mąż kontynuuje amortyzację otrzymanego w darowiźnie samochodu osobowego. Zatem przyjmuje tę samą wartość początkową co żona, te same odpisy amortyzacyjne, tę samą metodę amortyzacji.

Warto podkreślić, iż mąż skorzystał z podmiotowego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Jeżeli skorzystałby z przedmiotowego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn wówczas nie mógłby w swojej działalności w ogóle ujmować w kosztach firmy odpisów amortyzacyjnych od otrzymanego w darowiźnie samochodu osobowego.

Co z użyczeniem samochodu osobowego z jednej działalności do drugiej?

Na koniec warto wspomnieć o możliwości bezpłatnego użyczenia samochodu (środka trwałego) będącego własnością jednego małżonka w działalności drugiego małżonka.

Nie jest to przekazanie środka trwałego. Jest to oddanie środka trwałego w nieodpłatne używanie (albo odpłatne).

W takim wypadku korzystający małżonek na rzecz którego dokonano użyczenia nie może amortyzować samochodu osobowego który użytkuje na podstawie użyczenia (wyjątkiem od reguły jest płatna umowa użyczenia).

Natomiast korzystający małżonek może ująć w koszty firmy wydatki na remont, naprawę, paliwo, opłaty autostradowe parkingowe dotyczącego używanego samochodu osobowego w wysokości 75% + 50% niedoliczonego VAT z faktury dokumentującej dany wydatek.

Z kolei gdy mowa o polisie ubezpieczeniowej OC, AC to należy wziąć pod uwagę na kogo został przeniesiony ciężar zapłaty tych polis w spisanej umowie użyczenia.

Podstawą jest jednak, iż to właściciel samochodu osobowego ponosi koszty polis dotyczących danego samochodu.

Należy podkreślić, iż omawiano tu sytuację w której samochód osobowy jest własnością i środkiem trwałym wprowadzonym na stan środków w działalności tylko jednego małżonka.

Opublikowane w

Oddanie w używanie samochodu do firmy drugiego małżonka – wspólność majątkowa

Opublikowano: 2023-09-22

Wspólność majątkowa to ustrój jaki panuje pomiędzy osobami, które zawarły związek małżeński (prawo cywilne).

Na czas kiedy ustrój ten występuje pomiędzy małżonkami mają miejsce określone skutki podatkowo – majątkowe u obu małżonków.

Jak w takim razie będzie wyglądać sytuacja w której jeden małżonek ze swojej działalności przekaże samochód do działalności drugiego małżonka. W czasie trwania wspólności majątkowej?

Wspólność majątkowa

Wspólność majątkowa to ustrój jaki panuje pomiędzy osobami, które zawarły związek małżeński (prawo cywilne).

Na czas kiedy ustrój ten występuje pomiędzy małżonkami mają miejsce określone skutki majątkowe u obu małżonków.

Zgodnie ze tym co mówi art. 31 ustawy z dnia 25.02.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

ISTOTNE:

Co niezwykle ważne Do majątku wspólnego należą w szczególności:

  1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
  2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
  3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  4. kwoty składek ZUS zewidencjonowanych na subkoncie.

W dalszej części a konkretnie w art. 36 ww. ustawy prawodawca wspomina, że oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny.

Co więcej każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej.

Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

ISTOTNE:

Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Niemniej przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie. W razie przemijającej przeszkody drugi małżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności.

Nawiązując do powyższego – majątek nabyty w czasie trwania wspólności majątkowej staje się majątkiem obojga małżonków.

Wyjątkiem od tej reguły jest spisanie umowy podziału majątku.

Umowa użyczenia

Nawiązując do ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.

Ustrój wspólności majątkowej skutkuje tym, że nabyte w trakcie jej trwania składniki majątku stanowią wspólny majątek do którego prawo mają oboje małżonkowie. Wyjątek stanowi podział tego majątku.

Skoro majątek ten jest wspólny to pomimo użytkowania go w działalności jednego małżonka będzie on także stanowił majątek drugiego małżonka.

Nie występuje tutaj zatem żadne użyczenie wspólnego majątku. Małżonek przekazujący samochód będący środkiem trwałym w jego działalności nie dokonuje żadnej czynności użyczenia, darowania, sprzedania a jedynie przekazania drugiemu małżonkowi do używania w jego działalności.

Małżonek otrzymujący dany składnik majątku (jak i przekazujący) cały czas ma prawo do zarządu nad nim. Zatem przekazanie środka trwałego z działalności jednego małżonka do drugiego nie będzie skutkowało opodatkowaniem czy to podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT czy to podatkiem VAT.

Środek trwały

Składnik majątku który stanowi środek musi spełniać kilka cech:

  • został nabyty lub wytworzony przez podatnika,
  • jest własnością albo współwłasnością podatnika,
  • jest kompletny i zdatny do użytku w miesiącu przyjęcia go do używania w działalności,
  • jest użytkowany w działalności gospodarczej (bez użytku prywatnego poza wyjątkami),
  • okres użytkowania wynosi więcej niż 12 miesięcy.

Oddanie w używanie samochodu do firmy drugiego małżonka

Wiele razy małżonkowie pomiędzy którymi istnieje wspólność majątkowa mają potrzebę przekazania samochodu do działalności drugiego małżonka.

Jeżeli samochód został nabyty po zaistnieniu wspólności majątkowej to przy braku umów o podział majątku stanowi on wspólny majątek.

ISTOTNE:

Na mocy art. 22g ust. 12 oraz 13 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT) w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów –> wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji środków trwałych podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego.

Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi, w tym również powstałych z przekształcenia spółki.

Powyższe stosuje się gdy nastąpiła zmiana działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków jeżeli przed przerwą lub zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Przykład 1

Małżonkowie prowadzą odrębne działalności gospodarcze oraz posiadają wspólność majątkową. Oboje kupili samochody osobowe w trakcie trwania wspólności majątkowej.

W lipcu 2023. żona postanowiła przekazać swojemu mężowi swój samochód osobowy, który stanowi w jej działalności środek trwały. Jest on ponad połowę zamortyzowany. Wartość początkowa samochodu to 50.000 zł. Zamortyzowano do tej pory 30.000 zł.

Mąż otrzymał od żony:

  1. dokument zakupu,
  2. ewidencję środków trwałych.

Mąż kontynuuje amortyzację otrzymanego samochodu osobowego. Zatem przyjmuje tę samą wartość początkową co żona, te same odpisy amortyzacyjne, tę samą metodę amortyzacji.

Przykład 2

Małżonkowie prowadzą odrębne działalności gospodarcze oraz posiadają wspólność majątkową. Oboje kupili samochody osobowe w trakcie trwania wspólności majątkowej jak i przed zawarciem małżeństwa. Żona posiada jeden samochód, który nabyła przed zaistnieniem wspólności majątkowej.

W lipcu 2023r. chciałaby go przekazać mężowi do jego działalności gospodarczej. Samochód nie był wcześniej używany w żadnej działalności ani nie był amortyzowany. Wartość jego to 25.000 zł.

Żona musi przemyśleć w jakiej formie przekaże mężowi danych samochód, który nie stanowi wspólności majątkowej a jedynie jej własność. Może to być użyczenie albo darowizna.

W przypadku darowizny małżonek będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości określonej na umowie darowizny albo na dokumencie kupna pojazdu jeżeli przy otrzymaniu tego samochodu nie skorzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn (nie chodzi tu o kwotę wolną).

W przypadku użyczenie małżonek będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości określonej w umowie użyczenia.

ISTOTNE:

Na mocy art. 22g ust. 11 ustawy o PIT w razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.

Przykład 3

Małżonkowie prowadzą odrębne działalności gospodarcze oraz posiadają wspólność majątkową. Oboje kupili samochody osobowe w trakcie trwania wspólności majątkowej. Jeden z samochodów osobowych o wartości 45.000 zł ma być użytkowany w obu działalnościach.

Żona może używać tego samochodu w swojej działalności i będzie dokonywała odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej 22.500 zł.

Mąż także może używać ten sam samochód w swojej działalności i może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej 22.500 zł.

Zatem oboje będą mogli ujmować w koszty amortyzacji po połowie (udziale w samochodzie).

Co natomiast z wydatkami dotyczącymi eksploatacji samochodu – środka trwałego używanego w obu działalnościach?

Jeżeli chodzi o wydatki na remont, naprawę, paliwo, opłaty autostradowe parkingowe to:

  • każdy z małżonków, który ponosi dany wydatek ujmuje w swoich księgach w kosztach 75% + 50% niedoliczonego VAT z faktury dokumentującej dany wydatek.

Z kolei gdy mowa o polisie ubezpieczeniowej OC, AC dotyczącej tego samochodu to jeżeli daną polisę opłacają po 50% to będą mogli ująć w koszty u siebie po 50%.

Jeżeli jednak jeden z małżonków opłaca 100% to on ujmie w swoich kosztach 100% wartości tej polisy.

Należy podkreślić, iż w tym przykładzie jest mowa o samochodzie osobowym będącym środkiem trwałym, który jest wprowadzony na stan środków trwałych w obu działalnościach.

Opublikowane w

Księgowanie kosztów na podstawie skanów faktur papierowych – czy jest zgodne z prawem?

Opublikowano: 2023-09-15

Obieg i archiwizacja dokumentów to jeden z bardziej kosztownych aspektów prowadzenia przedsiębiorstwa, zwłaszcza na dużą skalę. Papierowe dokumenty bardzo często są skanowane i przechowywane w formie elektronicznej. W niniejszym wpisie przeanalizujemy kwestię przechowywania dokumentów w formie skanów oraz sprawdzimy, czy dają one prawo do rozpoznania kosztu/odliczenia VATu nawet w sytuacji zniszczenia lub zagubienia oryginałów.

Nieprecyzyjne przepisy i niejednolite orzecznictwo

Zasady przechowywania dokumentacji podatkowej są nieprecyzyjne, a ponadto zostały zasadniczo uregulowane w dwóch ustawach tj. w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. ordynacja podatkowa oraz w ustawie z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT).

Zgodnie z:

  • art. 86 ustawy ordynacja podatkowa, podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych, przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej,
  • art. 112 ustawy o VAT podatnicy są obowiązani przechowywać ewidencje prowadzone dla celów rozliczania podatku oraz wszystkie dokumenty, w szczególności faktury, związane z tym rozliczaniem do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Ponadto w kolejnym art. 112a zapisano, iż podatnicy przechowują wystawione i otrzymane dokumenty w podziale na okresy rozliczeniowe, w sposób zapewniający łatwe ich odszukanie oraz autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność tych faktur od momentu ich wystawienia lub otrzymania do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Analizując przytoczone wyżej regulacje, stwierdzić można, że w zasadniczej części są spójne, ponieważ zobowiązują podatników do przechowywania dokumentów do momentu przedawnienia zobowiązań podatkowych i jednocześnie nie zabraniają ich archiwizacji w formie elektronicznej.

W praktyce nieprecyzyjne przepisy i rozumienie pojęcia „przechowywanie dokumentów” stały się przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami, a fiskusem. Finał tych sporów niejednokrotnie kończył się w sądach administracyjnych, a sama procedura wydania interpretacji trwała często kilka lat.

Sądy niejednokrotnie „zmuszały” fiskusa do wydania interpretacji

Przykładem spornej sytuacji pomiędzy podatnikiem, a fiskusem jest wniosek o interpretację indywidualną, który został wystosowany do organu w kwietniu 2019 roku. Podatnik wnioskował o zaaprobowanie stanu faktycznego, w którym zamierza zrezygnować z papierowej formy archiwizowania dokumentów na rzecz elektronicznej formy ich przechowywania. Zapytał fiskusa, czy elektroniczne skany faktur będą stanowić podstawę do rozpoznania podatkowych kosztów uzyskania przychodów na gruncie podatku CIT. Podatnik szczegółowo opisał proces elektronicznej archiwizacji dokumentów, który spełniał wskazane wyżej wymogi ustawowe m.in. w zakresie integralności, czytelności i autentyczności pochodzenia.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej. Zdaniem organu interpretacja nie rozstrzygałaby o skutkach podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku dochodowego, lecz byłaby oceną materiału dowodowego. Sprawą zajmował się WSA, który uchylił postanowienie Dyrektora KIS, jednak ten wniósł skargę kasacyjną. NSA również uznał działanie Dyrektora KIS za niezgodne z prawem i po upływie czterech lat, tj. 27 marca 2023r., organ wydał korzystną dla podatnika interpretację sygn. 0111-KDIB1-2.4010.166.2019.9.DP.

Sądy administracyjne wielokrotnie stawały po stronie podatników i „wymuszały” na KIS wydanie interpretacji w przedmiocie możliwości przechowywania dokumentów w formie elektronicznej. Doprowadziło to do ujednolicenia linii orzeczniczej w tym zakresie, a tym samym ułatwiło uzyskanie interpretacji w analogicznych stanach faktycznych.

Zagubienie/zniszczenie dokumentów – przykład korzystnej interpretacji na gruncie podatku VAT

Przykładem korzystnej dla podatnika interpretacji indywidualnej jest interpretacja wydana dnia 5 maja 2022r. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 113-KDIPT1-2.4012.99.2022.2.AJB. Podatnik zadał pytanie, czy zagubienie/zniszczenie oryginałów dokumentów stoi na przeszkodzie w odliczeniu podatku VAT, podczas gdy będzie dysponować skanami tych faktur przechowywanymi w formie elektronicznej przy jednoczesnym spełnieniu wymogów ustawowych.

Organ wydał korzystną dla podatnika interpretację konkludując sprawę w następujący sposób „Analizując okoliczności sprawy na tle przedstawionych przepisów prawa wskazać należy, że w przypadku gdy Państwu obiektywnie na podstawie przepisów ustawy będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, sposób przechowywania (przechowywanie w formie elektronicznej) faktur nie ma/nie będzie miało wpływu na prawo do obniżenia podatku VAT należnego o kwotę podatku naliczonego.”

Czy można zatem bez ryzyka przechowywać dokumenty w formie skanów i zrezygnować z archiwizacji dokumentów papierowych?

Kwestia przechowywania dokumentacji w formie skanów nie jest oczywista, a interpretacja indywidualna chroni wyłącznie wnioskodawcę. Zważając jednak na korzystne orzecznictwo sądów oraz najnowsze interpretacje fiskusa, stwierdzić można iż zagadnienie to zostało już rozstrzygnięte, a tym samym istnieje aprobata dla rezygnacji z papierowych dokumentów na rzecz ich elektronicznych skanów. Warto jednak rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji we własnej sprawie, tym bardziej, że forma przechowywania dokumentacji elektronicznej wymaga spełnienia dodatkowych warunków w postaci zapewnienia integralności, czytelności i autentyczności pochodzenia dokumentów. W skrajnym przypadku niedopatrzenia na tym gruncie mogłyby doprowadzić do podważenia materiału dowodowego.

Kończąc rozważania na tym gruncie warto wspomnieć, iż problematyka dokumentacji papierowej zostanie zasadniczo rozwiązana wraz z wprowadzeniem Krajowego Systemu e-Faktur (KSEF). Z pewnością niejednokrotnie poruszymy kwestie związane z KSEF na naszym blogu.

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Kiedy następuje przedawnienie zobowiązania względem kontrahenta i jakie rodzi skutki podatkowe

Opublikowano: 2023-09-08

Przedawnienie zobowiązania wobec kontrahenta z tytułu niezapłaconej faktury to nierzadkie zjawisko. W zależności od rodzaju zobowiązania – istnieją różne terminy przedawnień.

Jak wygląda przedawnienie odnośnie zobowiązań względem kontrahenta wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej?

Na co należy zwrócić szczególną uwagę? Na te i wiele innych wątpliwości odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Podstawowe kwestie dotyczące przedawnień zobowiązania wobec kontrahenta

Zasady dotyczące przedawnień zobowiązań reguluje ustawa z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 zwana dalej ustawą KC).

W art. 118 ustawy KC prawodawca mówi, iż w sytuacji gdy przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi:

  1. 6 lat,
  2. dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata.

Należy zaznaczyć, iż koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Co więcej terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną.

Istotne:

Jednakże pamiętając o art. 554 ustawy KC roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem 2 lat.

Co z tego wynika?

Jeżeli przedsiębiorca (wierzyciel) posiada należności – niezapłacone faktury wówczas dla niego termin przedawnienia tych należności upływa po 3 latach.

Jeżeli natomiast przedsiębiorca (dłużnik) posiada zobowiązanie – niezapłacone faktury wobec kontrahenta wówczas dla niego termin przedawnienia tych zobowiązań upływa po 2 latach.

Skutki podatkowe przedawnienia zobowiązań w PIT i w ryczałcie

Jak mówi art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT) przychodem z działalności gospodarczej jest także wartość:

  1. umorzonych lub przedawnionych zobowiązań,
  2. zaciągniętych kredytów (pożyczek), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.

Istotne:

Przychodem z działalności gospodarczej nie są kwoty umorzonych zobowiązań, w tym także umorzonych pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem restrukturyzacyjnym lub postępowaniem upadłościowym.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT stosuje ryczałt jako formę podatkową prowadzonej działalności. Opłaca zaliczki na zryczałtowany podatek dochodowy – w okresach miesięcznych.

Podatnik posiada niezapłaconą fakturę wobec kontrahenta na kwotę 10.000 zł netto. Termin jej płatności to 30.04.2020r.

Termin przedawnienia upłynął 31 grudnia 2022r.

W styczniu 2023r. zobowiązanie było już przedawnione. Podatnik powinien w tym miesiącu ująć kwotę 10.000 zł jako przychód podlegający opodatkowaniu ryczałtem. Nie ma znaczenia, iż w ryczałcie nie księguje się kosztów uzyskania przychodów.

Stawka ryczałtu dla przedawnionego zobowiązania z tytułu faktury wynosi 3% z kwoty 10.000 zł.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT stosuje skalę podatkową jako formę podatkową prowadzonej działalności. Opłaca miesięczne zaliczki na podatek dochodowy.

Podatnik posiada niezapłaconą fakturę wobec kontrahenta na kwotę 5.000 zł netto. Termin jej płatności to 30.06.2020r.

Termin przedawnienia upłynął 31 grudnia 2022r.

W styczniu 2023r. zobowiązanie było już przedawnione. Podatnik powinien w tym miesiącu ująć kwotę 5.000 zł jako pozostały przychód w PKPiR (kol. 8) i opodatkować tak jak dochód z działalności gospodarczej.

Opublikowane w

Amortyzacja jednorazowa do 100.000 zł to nie to samo co amortyzacja do 50.000 EUR

Opublikowano: 2023-09-01

Warunki skorzystania z jednorazowej amortyzacji środków trwałych do 100.000 zł rocznie różnią się istotnie od warunków dokonywania jednorazowego odpisu amortyzacyjnego do 50.000 EUR rocznie.

Nie należy tych typów amortyzacji użytkować w pełni zamiennie. Gdzie tkwią różnice?

Jednorazowa amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000 zł rocznie

Jednorazowa amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych obejmuje niektóre rodzaje środków trwałych.

Istotne:

Fabrycznie nowy środek trwały to składnik majątku, który wcześniej nie był w ogóle używany przez żadnego podatnika.

Limit rocznej amortyzacji tego typu to 100.000 zł rocznie i jest to limit przypadający łącznie na środki trwałe.

Limit 100.000 zł obejmuje sumę odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.

Grupy środków trwałych (KŚT) które obejmuje ten typ amortyzacji przedstawiono w tabeli.

Grupy środków trwałych podlegających amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych
GRUPA OPIS
3 KOTŁY I MASZYNY ENERGETYCZNE
4 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY OGÓLNEGO ZASTOSOWANIA
5 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY SPECJALISTYCZNE
6 URZĄDZENIA TECHNICZNE
8 NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, RUCHOMOŚCI I WYPOSAŻENIE, GDZIE INDZIEJ NIESKLASYFIKOWANE

Co ważne wszystkie grupy podatników mogą stosować ten typ amortyzacji.

Amortyzację jednorazową w przypadku nabycia fabrycznie nowego środka trwałego podatnik stosuje w roku podatkowym, w którym środek ten został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Oczywiście do wartości łącznej rocznie dla wszystkich środków trwałych 100.000 zł.

Istotne:

Należy podkreślić, iż jednorazową amortyzację fabrycznie nowych środków trwałych nie można stosować gdy:

  1. wartość początkowa jednego środka trwałego nabytego w roku podatkowym, wynosi poniżej 10.000 zł lub
  2. łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł (albo poniżej), ale wartość początkowa każdego z nich nie przekracza 3.500 zł.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT nabył fabrycznie nowy samochód ciężarowy (KŚT 742) o wartości 650.000 zł. Jednakże nie może skorzystać z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych z uwagi na to, że ten typ amortyzacji nie obejmuje środków transportu.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT nabył fabrycznie nowego laptopa (stację graficzną – KŚT 487) o wartości 15.000 zł netto. Podatnik może skorzystać z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych.

Przykład 3

Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT nabył fabrycznie nowy aparat fotograficzny (KŚT 669) do swojej działalności reklamowej. Wartość aparatu to 15.000 zł brutto. Podatnik może skorzystać z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych.

Przykład 4

Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT nabył fabrycznie nowy komplet mebli biurowych (KŚT 809) do swojej działalności. Wartość kompletu to suma 12.500 zł brutto. Podatnik może skorzystać z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych.

Przykład 5

Czynny podatnik VAT nabył fabrycznie nową klimatyzację przenośną (KŚT 652) do swojej działalności pośrednika handlowego. Wartość klimatyzacji to 4.100 zł netto. Podatnik nie może skorzystać z jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych z uwagi na wartość klimatyzacji poniżej 10.000zł.

Warto podkreślić, iż korzystnie jest wykorzystywać limit amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000 zł w pierwszej kolejności (jeśli to możliwe) a dopiero w drugiej kolejności z amortyzacji do 50.000 EUR.

Amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000 zł obejmuje tylko nowe środki trwałe.

Amortyzacja środków trwałych do 50.000 EUR obejmuje nowe i używane środki trwałe.

Amortyzacja środków trwałych do 50.000 EUR rocznie

Zupełnie odmienny typem od poprzedniego rodzaju amortyzacji jest amortyzacja środków trwałych do 50.000 EUR rocznie.

Limit ten po przeliczeniu na polskie złote wynosi 241.000 zł rocznie.

Wartość początkowa środka trwałego, który ma być amortyzowany jednorazowo musi opiewać na kwotę wyższą niż 10.000 zł.

Amortyzacja ta dotyczy zarówno nowych jak i używanych środków trwałych dla poniżej zaprezentowanych grup.

Grupy środków trwałych podlegających amortyzacji fabrycznie nowych środków trwałych
GRUPA OPIS
3 KOTŁY I MASZYNY ENERGETYCZNE
4 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY OGÓLNEGO ZASTOSOWANIA
5 MASZYNY, URZĄDZENIA I APARATY SPECJALISTYCZNE
6 URZĄDZENIA TECHNICZNE
7 ŚRODKI TRANSPORTU Z WYŁĄCZENIEM SAMOCHODÓW OSOBOWYCH
8 NARZĘDZIA, PRZYRZĄDY, RUCHOMOŚCI I WYPOSAŻENIE, GDZIE INDZIEJ NIESKLASYFIKOWANE

Istotne:

Z amortyzacji do 50.000 EUR mogą jednak skorzystać jedynie podatnicy rozpoczynający działalność (w roku rozpoczęcia działalności) oraz mali podatnicy PIT.

Mały podatnik PIT do podatnik, którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym sumy 2.000.000 euro czyli:

  1. 9.188.000 zł dla roku 2022,
  2. 9.654.000 zł dla roku 2023.

Powyższe limity dotyczą też przedsiębiorstwa w spadku (które także może być małym podatnikiem PIT) w odniesieniu do przychodu ze sprzedaży u zmarłego przedsiębiorcy.

Amortyzację jednorazową do 50.000 EUR podatnik stosuje w stosunku do nabytego środka trwałego w roku podatkowym, w którym środek ten został wprowadzony do ewidencji środków trwałych. Oczywiście do wartości łącznej rocznie dla wszystkich środków trwałych 50.000 EUR.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT nabył w roku 2023 używany samochód ciężarowy o wartości 351.000 zł oraz nową koparko-ładowarkę o wartości 180.000 zł.

Podatnik w roku 2023 zamortyzuje:

  1. nową koparko-ładowarkę (KŚT 580) do wartości limitu 100.000 zł a od stycznia 2024r. od pozostałej wartości 80.000 zł będzie kontynuował amortyzację metodą liniową według stawki 20% rocznie,
  2. używany samochód ciężarowy (KŚT 742) do wartości limitu 241.000 zł natomiast od stycznia 2024r. od pozostałej wartości 110.000 zł będzie kontynuował amortyzację metodą liniową według stawki 20% rocznie,

Istotne:

Zastosowanie jednorazowego odpisu amortyzacji do 50.000 EUR podatnicy mogą ująć w koszty firmy nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Jeżeli część środka trwałego zostanie zamortyzowany jednorazowo a część nie (z uwagi na przekroczenie limitu) to od nowego roku podatnik stosuje amortyzację rozłożoną w czasie (metodą liniową lud ustalaną za pomocą podwyższonych stawek amortyzacyjnych).

Istotne:

Warto podkreślić, iż jednorazowa amortyzacja do 50.000 EUR rocznie jest zaliczana do pomocy de minimis natomiast amortyzacja fabrycznie nowych środków trwałych do 100.000 zł już nie. Jest to ważne w kontekście korzystania w ciągu 3 lat z innej pomocy de minimis np. preferencyjnych pożyczek, dofinansowań, dotacji, subwencji i innych.

Państwo może udzielić jednemu podmiotowi pomocy de minimis przez 3 lata na sumę nie większą niż 200.000 EUR.