Ustalenie limitu obrotu zwalniającego z obowiązku stosowania kasy rejestrującej

Opublikowano: 2022-10-28

Podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej oraz ci, którzy już ją prowadzą ale osiągają niewielkie obroty zastanawiają się w jaki sposób należy ustalić dopuszczalny limit zwolnienia z obowiązku instalacji kasy fiskalnej.

Różnica pomiędzy otwierającym firmę a już ją prowadzącym co najmniej jeden pełny rok jest znaczna pod tym względem.

Wobec tego na co powinien zwrócić uwagę przedsiębiorca bez kasy fiskalnej zanim będzie zobowiązany zainstalować kasę rejestrującą?

Czym jest ewidencja sprzedaży prowadzona przy pomocy kasy rejestrującej

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób prywatnych (nieprowadzących żadnej działalności gospodarczej) w myśl art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (z późn. zm. zwanej dalej ustawą o VAT) mają obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej.

Zatem kasa rejestrująca dotyczy prowadzenia ewidencji sprzedaży ale tylko na rzecz osób prywatnych.

Zwolnienie z obowiązku prowadzenia kasy rejestrującej

Należy podkreślić, iż ustawodawca wprowadził kilka zwolnień z obowiązku prowadzenia sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej. Zwolnienia te są wymienione w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących zwanym dalej rozporządzeniem.

Oczywiście prawodawca wykazał w tym rozporządzeniu także branże, które od początku a więc jeszcze przed pierwszą sprzedażą zainstalować kasę rejestrującą. Jednak w niniejszej publikacji skupiono uwagę na przedsiębiorcach, którzy nie prowadzą działalności w tych branżach i jednocześnie jeszcze nie przekroczyli w ciągu roku limitu obrotów 20.000 zł.

W § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 powyższego rozporządzenia wskazane jest, iż zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r.:

  • podatników, u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł,
  • podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł,
  • podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2021 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Obliczanie obrotu sprzedaży na rzecz osób prywatnych proporcjonalnie do okresu prowadzenia sprzedaży dotyczy:

  1. przedsiębiorców którzy w trakcie roku otwierają działalność i w tym pierwszym roku rozpoczęli sprzedaż na rzecz osób prywatnych,
  2. przedsiębiorców którzy w trakcie poprzedniego roku (nie od początku roku) otworzyli działalność gospodarczą i w trakcie poprzedniego – pierwszego roku rozpoczęli sprzedaż na rzecz osób prywatnych.

ISTOTNE:

Podatnicy, którzy rozpoczynają działalność w trakcie roku muszą pamiętać, iż nie należy okresu prowadzenia sprzedaży liczyć od początku okresu prowadzenia działalności.

Liczbę okresu prowadzenia sprzedaży należy liczyć od dokonania pierwszej sprzedaży.

Jeżeli natomiast przedsiębiorca prowadził w poprzednim całym roku działalność gospodarczą, wówczas badając poprzedni rok obowiązuje go pełny limit obrotu 20.000 zł.

Co to jest obrót?

Obrotem na potrzeby porównania do limitu 20.000 zł jest wszystko co stanowi przychód (wszystko co jest tytułem do zapłaty na rzecz sprzedawcy) z tytułu dokonywania sprzedaży na rzez osób prywatnych.

ISTOTNE:

Z kategorii obrotu prawodawca nie wyłączył też sprzedaży na rzecz osób prywatnych z branż, które w rozporządzeniu zostały zwolnione z obowiązku ewidencji za pomocą kasy rejestrującej.

Jak ustalić obrót?

Przedsiębiorca który w trakcie trwania tego lub poprzedniego roku i otworzył działalność oraz rozpoczął sprzedaż na rzecz osób prywatnych ma obowiązek ustalić limit obrotu przypadający na okres dokonywania sprzedaży w poprzednim lub danym roku.

Przykład 1

Podatnik zwolniony z VAT prowadzi działalność gospodarczą od 1 stycznia 2020r. opodatkowaną skalą podatkową. Za okres od stycznia 2020r. do grudnia 2020r. uzyskał sprzedaż na rzecz osób prywatnych w kwocie 19.000 zł brutto. Czy w 2021r. musiał zainstalować kasę rejestrującą?

Podatnicy zwolnieni z VAT za obrót przyjmują kwotę brutto a zatem limit 20.000 zł będzie się u nich odnosił do obrotu brutto.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą od 1 stycznia 2022r. opodatkowaną ryczałtem. Rodzaj działalności zgodnie z rozporządzaniem nie wymaga obowiązku instalacji kasy rejestrującej. Pierwszą sprzedaż na rzecz osób prywatnych dokonał 1 kwietnia 2022r. W roku 2022 podatnik przewiduje, iż sprzedaż na rzecz osób prywatnych wyniesie 17.000 zł netto. Czy przekroczy limit w 2022r. i będzie zobligowany do instalacji kasy rejestrującej?

W pierwszej kolejności należy ustalić dla podatnika dopuszczalny limit obrotu na rzecz osób prywatnych (nieprowadzących działalności gospodarczej).

Ustalenie liczy dni do pierwszej sprzedaży na rzecz osób prywatnych:

365 dni – 90 dni (styczeń, luty, marzec 2022r.) = 275 dni

Obliczenie maksymalnego limitu obrotu sprzedaży na rzecz osób prywatnych na 2022r.:

20.000 zł x (275 dni / 365 dni) = 15.068,49 zł

Przedsiębiorca przy obrocie 17.000 zł netto będzie miał obowiązek zainstalować jeszcze w 2022r. kasę rejestrującą i stosować ją także w 2023r.

Jeżeli jednak w 2022r. nie przekroczy limitu obrotów – sprzedaży na rzecz osób prywatnych w kwocie 15.068,49 zł wówczas:

  1. w 2022r. będzie mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej,
  2. w 2023r. będzie mógł korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej dopóki w 2023r. nie przekroczy limitu sprzedaży na rzecz osób prywatnych w kwocie20.000 zł netto.

Zmiana formy opodatkowania lub likwidacja działalności a ulga na złe długi w PIT

Opublikowano: 2022-10-21

Przedsiębiorcy często stają przed koniecznością zmiany formy opodatkowania, czy nawet likwidacji działalności gospodarczej. Zabiegi te wiążą się z wieloma aspektami na gruncie prawa podatkowego. Jednym z nich jest prawidłowe rozliczenie tzw. ulgi na złe długi po zmianie formy opodatkowania lub likwidacji działalności gospodarczej. Brak wiedzy w tym zakresie prowadzi zazwyczaj do uszczuplenia środków finansowych przedsiębiorcy. Poniżej przedstawiamy dlaczego.

Czym jest ulga na złe długi w PIT?

Punktem wyjścia do poczynienia dalszych rozważań jest krótkie wyjaśnienie istoty ulgi na złe długi w PIT. Zasadniczą ideą tego rozwiązania jest zapobieganie opóźnień w transakcjach handlowych pomiędzy przedsiębiorcami za pomocą prawa/obowiązku korekty podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym o wartość nieregulowanych należności/zobowiązań. Zgodnie z art. 26i ustawy o PIT ulga na złe długi to:

  1. uprawnienie wierzyciela do zmniejszenia podstawy opodatkowania o zaliczaną do przychodów należnych wartość wierzytelności (o zapłatę świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom), która nie została uregulowana lub zbyta, przy czym zmniejszenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. Wierzyciel więc ma prawo obniżyć podstawę opodatkowania o wartość przeterminowanych wierzytelności, które wykazał jako przychody opodatkowane (m.in. nieopłacone faktury),
  2. obowiązek dłużnika do zwiększenia podstawy opodatkowania o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość zobowiązania (do zapłaty świadczenia pieniężnego w rozumieniu art. 4 pkt 1a ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom), które nie zostało uregulowane, przy czym zwiększenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie. Dłużnik jest więc zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania o wartość przeterminowanych zobowiązań, które zaliczył do kosztów podatkowych,
  3. Otrzymanie należności (patrz pkt 1) lub uregulowanie zobowiązania (patrz pkt 2), to z kolei obowiązek powiększenia podstawy opodatkowania u wierzyciela i odpowiednio obniżenie podstawy opodatkowania u dłużnika (odwrócenie skutków korekty),
  4. Ulgę na złe długi należy stosować również na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy (art. 44 ust. 17 ustawy o PIT).

Zmiana formy opodatkowania, czy też likwidacja działalności gospodarczej wiąże się również z określonymi obowiązkami na gruncie ulgi na złe długi.

Zmiana formy opodatkowania/likwidacja działalności gospodarczej, a opłacenie należności przed terminem złożenia zeznania podatkowego.

Stosunkowo łatwym stanem faktycznym jest sytuacja, w której przed terminem złożenia zeznania podatkowego wierzytelność została opłacona lub zobowiązanie uregulowane. Nie ma wówczas obowiązku korygowania podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym. Dotyczy, to także sytuacji, w której przedsiębiorca wybrał na kolejny rok podatkowy inną formę opodatkowania, czy też zlikwidował działalność gospodarczą. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Łukasz otrzymał fakturę zakupu z terminem płatności 20 czerwca 2022r. Fakturę ujął w kosztach podatkowych, jednak jej nie opłacił. Pan Łukasz obliczając zaliczkę za miesiąc wrzesień 2022 (we wrześniu faktura „przeterminowała się” powyżej 90 dni), zobowiązany jest zwiększyć podstawę opodatkowania z tytułu nieopłaconej faktury.

Pan Łukasz postanowił na kolejny rok podatkowy zmienić formę opodatkowania i wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Pan Łukasz opłaci wyżej opisaną fakturę kosztową w lutym 2023r. W związku z tym nie ma obowiązku powiększania podstawy opodatkowania w zeznaniu rocznym składanym za 2022 rok.

Ulga na złe długi, w stosunku do której prawo/obowiązek korekty podstawy opodatkowania powstał na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy za dany rok, nie wywoła skutków podatkowych jeżeli wierzytelność/zobowiązanie zostanie uregulowane do terminu złożenia zeznania podatkowego za ten rok. Co w przypadku, gdy wierzyciel/dłużnik nie otrzyma należności/nie ureguluje zobowiązania przed terminem złożenia zeznania? Odpowiedź na to pytanie przedstawiamy w kolejnym podrozdziale.

Zmiana formy opodatkowania/likwidacja działalności gospodarczej, a opłacenie należności po terminie złożenia zeznania podatkowego.

Zgoła odmiennie wygląda sytuacja, w której wierzyciel/dłużnik zastosuje ulgę na złe długi w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym przedsiębiorca zdecydował się na likwidację działalności gospodarczej, czy też za rok podatkowy poprzedzający zmianę formy opodatkowania. Otrzymanie należności/uregulowanie zobowiązania po złożeniu zeznania wymagać będzie korekty tego zeznania podatkowego zgodnie z art. 26i ust. 14 ustawy o PIT. Na poniższych przykładach zobrazowano praktyczne stosowanie powyższej regulacji.

Przykład 2

Pani Iwona w 2021r. zlikwidowała działalność gospodarczą. Skorzystała z uprawnienia i obniżyła podstawę opodatkowania o wartość nieopłaconych przez klientów faktur w rocznym zeznaniu podatkowym za 2021r.

Jeden z klientów Pani Iwony we wrześniu 2022r. uregulował istniejące wobec niej zobowiązanie.

Pani Iwona zobowiązana jest do złożenia korekty zeznania za 2021r. i zwiększenia podstawy opodatkowania o wartość otrzymanej we wrześniu 2022r. wierzytelności, w stosunku do której zastosowała ulgę na złe długi.

Przykład 3

Pan Jacek w 2021r. opodatkowywał dochody z działalności gospodarczej podatkiem liniowym w wysokości 19%. Z kolei na 2022r. wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

W 2021r. Pan Jacek nie opłacił faktury z terminem płatności ustalonym na 20 lipca 2021r. W związku z tym Pan Jacek zwiększył podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym o wartość nieopłaconej faktury zarówno na etapie obliczania zaliczki jak i w zeznaniu rocznym (Pan Jacek nie uregulował zobowiązania do terminu złożenia zeznania podatkowego PIT-36L).

Pan Jacek zobowiązanie uregulował dopiero w październiku 2022r. „Odwrócenie” ulgi na złe długi i odzyskanie nadpłaconego podatku może nastąpić wyłącznie poprzez korektę zeznania za 2021r.

Gdyby Pan Jacek nie zmienił formy opodatkowania i pozostał na podatku linowym, wówczas mógłby skorygować podstawę opodatkowania „na bieżąco” na etapie obliczenia zaliczki za październik 2022r., a następnie w zeznaniu rocznym za 2022r.

Autor: Łukasz Kluczyński

Obniżenie stawki PIT z 17% do 12% a liczne skutki tej zmiany

Opublikowano: 2022-10-17

Jedną z ostatnich zmian dla najmniejszych wszystkich podatników, których dochody są opodatkowane skalą podatkową było obniżenie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych z 17% do 12%.

Zmiana korzystna jednakże wcześniej nastąpiła także inna zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zmiana ta likwiduje możliwość odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jakie konsekwencje dla przedsiębiorcy niosą łącznie owe zmiany?

Skala podatkowa od stycznia 2022r. do maja 2022r.

W roku 2022 od rozliczenia za styczeń 2022r. do rozliczenia za maj 2022r. obowiązywał niżej zaprezentowana skala podatkowa.

Progi dochodowe opodatkowane według skali podatkowej dla okresu
od stycznia 2022r. do maja 2022r.
Dochód po wszystkich odliczeniach Stawka podatku dochodowego (%)
Powyżej 0
Do – 30.000 zł
Dochód wolny od podatku
Kwota wolna od podatku 30.000 x 17% = 5.100 zł
Powyżej – 30.000 zł
Do – 120.000 zł
17% – 5.100 zł
Powyżej – 120.000 zł 15.300 zł + 32% x kwota ponad 120.000 zł

W stosunku do roku 2021 począwszy od stycznia 2022r. wzrosła kwota dochodu wolna od podatku do sumy 30.000 zł z kwoty maksymalnie 8.000 zł. To jednak nie wszystko.

Wzrosła kwota pierwszego progu dochodowego z sumy 85.528 zł do kwoty 120.000 zł.

Niestety inną zmianą było zlikwidowanie możliwości odliczenia składki zdrowotnej dla wszystkich form opodatkowania – podatek liniowy, skala podatkowa, ryczałt, karta podatkowa.

Skala podatkowa od czerwca 2022r. do grudnia 2022r.

Natomiast już od rozliczenia za czerwiec 2022r. albo za 2 kwartał 2022r. w przypadku kwartalnego rozliczenia PIT przedsiębiorcy – nastąpiły kolejne zmiany. Część tych zmian w skali podatkowej przedstawia poniższa tabela.

Progi dochodowe opodatkowane według skali podatkowej dla okresu
od czerwca 2022r. do grudnia 2022r.
Dochód po wszystkich odliczeniach Stawka podatku dochodowego (%)
Powyżej – 0
Do – 30.000 zł
Dochód wolny od podatku
Kwota wolna od podatku 30.000 x 12% = 3.600 zł
Powyżej – 30.00 zł
Do – 120.000 zł
12% – 3.600 zł
Powyżej – 120.000 zł 10.800 zł + 32% x kwota ponad 120.000 zł

Z powyższego widać, iż obniżono stawkę podatku dochodowego z 17% do 12%. Skutkiem tego było z kolei obniżenie kwoty wolnej od podatku z 5.100 zł do 3.600 zł.

Progi kwotowe prawodawca pozostawił bez zmian tak jak i drugą stawkę podatkową 32%.

ISTOTNE:

Korzystne zmiany korelują niestety z niekorzystnymi. Prawodawca od lipca 2022r. postanowił zezwolić na częściowe odliczenie zapłaconej składki zdrowotnej dla form opodatkowania: karta podatkowa, ryczałt, podatek liniowy.

Jednakże brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej pozostał przy skali podatkowej.

Jakie skutki tych zmian odczuje przedsiębiorca?

Przykład 1

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną skalą podatkową. Za okres od stycznia 2022r. do maja 2022r. uzyskał dochód 58.000 zł już po odliczeniu składek ZUS na ubezpieczenia społeczne. Za ten okres zapłacił łącznie podatek dochodowy według skali podatkowej w wysokości 4.760 zł.

Dochód przedsiębiorcy od stycznia 2022r. do czerwca 2022r.
Kategoria Dane od stycznia 2022r.
do maja 2022r.
Dane za czerwiec 2022r. wg. 17% Dane za czerwiec 2022r. wg. 12%
Dochód z działalności po odliczeniu składek ZUS 58.000 zł 10.000 zł 10.000 zł
Stawka podatku 17% 17% 12%
Obliczony podatek 4.760 zł 1.700 zł 1.200 zł
Kwota wolna od podatku 5.100 zł X (wykorzystana) X (wykorzystana)
Podatek do zapłaty 4.760 zł 1.700 zł 1.200 zł
Składka zdrowotna 9% (od 58.000 zł)
5.220 zł
(od 10.000 zł)
900 zł
(od 10.000 zł)
900 zł
Dochód na rękę po odliczeniu wszystkich obciążeń 48.020 zł 55.420 zł 55.920 zł

Warto zwrócić uwagę, iż obniżenie podatku ze stawki 17% do 12% daje przedsiębiorcy nieznaczne korzyści bowiem największe korzyści dla przedsiębiorcy zostały zabrane poprzez likwidację odliczenia składki zdrowotnej od podatku.

Natomiast przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną skalą podatkową pomimo obniżenia stawki podatku od 17% do 12% musi płacić od stycznia 2022r. dodatkowy podatek w postaci składki zdrowotnej bez odliczenia – 9%.

Na koniec warto zwrócić uwagę na poniższe wyliczenia.

Zmiany w profitach przedsiębiorcy w skali podatkowej
Kategoria Rok 2021 Styczeń- maj 2022r. Czerwiec – grudzień
Podatek Stawka 17% do 85.528 zł Stawka 17% do 120.000 zł Stawka 12% do 120.000 zł
Odliczenie składki zdrowotnej – 7,75% TAK NIE NIE
Kwota wolna dochodu Maksymalnie 8.000 zł 30.000 zł 30.000 zł
Kwota wolna od dochodu Maksymalnie 1.360 zł
(dla niskich dochodów)
5.100 zł 3.600 zł
Łączne opodatkowanie 17% – kwota wolna
– odliczenie zdrowotnej do 85.528 zł
17% + 9% – kwota wolna do 120.000 zł 12% + 9% – kwota wolna do 120.000 zł

ISTOTNE:

Warto podkreślić, iż kwota wolna od podatku może być uwzględniana tylko przy obliczeniu podatku dochodowego a więc:

  1. 30.000 zł dochodu wolnego od podatku dotyczy tylko obliczenia zaliczki na podatek dochodowy według skali podatkowej,
  2. 30.000 zł dochodu wolnego nie obowiązuje w ogóle przy obliczaniu 9% składki zdrowotnej a więc składkę zdrowotną oblicza się już od pierwszej złotówki dochodu podlegającego opodatkowaniu – po odliczeniach wszystkich kosztów i zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne.

Wpływ zawieszenia działalności gospodarczej na wysokość składki zdrowotnej i prawo do świadczeń – Polski Ład

Opublikowano: 2022-10-07

Przedsiębiorcy często stają przed koniecznością zawieszenia działalności gospodarczej. Zasadniczym powodem decyzji w tym zakresie są zazwyczaj przyczyny ekonomiczne, związane w szczególności z ciężarem ponoszenia składek ZUS. W niniejszym wpisie przybliżamy problematykę zawieszenia działalności przez pryzmat składki na ubezpieczenie zdrowotne. Omawiane zagadnie zostanie przedstawione także w konfrontacji do najnowszych regulacji wprowadzonych przez tzw. Polski Ład.

Zawieszenie działalności gospodarczej – podstawowe informacje

Regulacje prawne dotyczące zawieszenia działalności gospodarczej zostały zawarte w ustawie z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców. Zawieszenie działalności gospodarczej, to czasowe zaprzestanie jej wykonywania co wiąże się z koniecznością przestrzegania określonych procedur. Najważniejsze aspekty związane z zawieszeniem działalności gospodarczej kształtują się następująco:

  1. zawieszenie działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy pod warunkiem niezatrudniania pracowników (wyjątek: zatrudnianie wyłącznie pracowników na urlopach macierzyńskich, rodzicielskich lub wychowawczych),
  2. działalność może zostać zawieszona na czas nieokreślony, nie krótszy niż 30 dni. Wyjątkiem jest zawieszenie działalności na miesiąc luty. W tym przypadku zawieszenie obejmie okres 28 lub 29 dni,
  3. w czasie zawieszenia działalności co do zasady zabronione jest prowadzenie działalności gospodarczej z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w ustawie czynności. W okresie zawieszenia przedsiębiorca:
  1. zobligowany jest wykonywać wszelkie obowiązki przewidziane przepisami prawa, wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów, może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, może zostać poddany kontroli, czy uczestniczyć w postępowaniach,
  2. może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, czy osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej – ta kwestia zostanie przeanalizowana na gruncie rozliczenia składek zdrowotnych, które od 1 stycznia 2022 roku kalkulowane są w oparciu o przychody/dochody z działalności.

ISTOTNE:

W okresie zawieszenia działalności gospodarczej, przedsiębiorca nie opłaca składek zdrowotnych za pełne miesiące, w których działalność została zawieszona. Oznacza to, że prowadzenie działalności gospodarczej chociażby przez 1 dzień danego miesiąca, obliguje płatnika do uiszczenia składki zdrowotnej w pełnej wysokości. Z ekonomicznego punktu widzenia, działalność warto zawiesić najpóźniej od 1 dnia danego miesiąca kalendarzowego.

Sprzedaż środków trwałych/wyposażenia w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, a obowiązek zapłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne

Jak wskazano powyżej w okresie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca może zbywać środki trwałe i/lub wyposażenie. Zgodnie z art. 81 ust. 2zd ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ilekroć w ust. 2 i 2b-2zc jest mowa o przychodach i kosztach ich uzyskania w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, to nie uwzględnia się w tych przychodach i kosztach ich uzyskania przychodów osiągniętych i kosztów poniesionych w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.

Sposób kalkulacji składki zdrowotnej w związku z zawieszeniem działalności gospodarczej przedstawiono na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Paweł prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Pan Paweł świadczył usługi w okresie styczeń-wrzesień i wygenerował z tego tytułu przychody i koszty w wysokości odpowiednio 85 000 zł i 15 000 zł. Dochód z działalności gospodarczej za ten okres wyniósł więc 70 000 zł.

Pan Paweł w okresie październik-grudzień zawiesił działalność gospodarczą. W okresie zawieszenia działalności Pan Paweł zbył dwa środki trwałe: samochód osobowy za kwotę 35 000 zł oraz komputer za kwotę 4 000 zł. Pan Paweł w okresie zawieszenia działalności gospodarczej poniósł koszty za obsługę księgową w kwocie 800 zł.

Przychody osiągnięte w okresie zawieszenia działalności gospodarczej w kwocie 39 000 zł i poniesione koszty w kwocie 800 zł pozostaną bez wpływu na wysokość składki zdrowotnej. Powyższe oznacza, że Pan Paweł za dany rok zapłaci składkę zdrowotną od dochodu w wysokości 70 000 zł. Składka zdrowotna wyniesie 6 300 zł (9% x 70 000 zł).

Sposób ustalenia podstawy składki zdrowotnej po wznowieniu działalności gospodarczej

Przedsiębiorca wznawiający działalność gospodarczą może stanąć przed problemem obliczenia składki zdrowotnej w oparciu o dochód z poprzedniego miesiąca, który realnie był miesiącem zawieszenia działalności gospodarczej. W tej sytuacji ZUS wydał objaśnienia, zgodnie z którymi:

  • jeśli zawieszenie działalności nastąpiło przed danym rokiem kalendarzowym, to po wznowieniu działalności za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym roku składkowym, podstawę tą będzie stanowiła kwota minimalnego wynagrodzenia, z uwagi na brak możliwości ustalenia dochodu z miesiąca poprzedniego,
  • jeśli zawieszenie nastąpiło w trakcie danego roku i w tym samym roku następuje wznowienie działalności po 2-3 miesiącach, to podstawę wymiaru składki za pierwszy miesiąc po wznowieniu będzie stanowił dochód za miesiąc przed zawieszeniem, jeśli zawieszenie nastąpiło od 1 dnia miesiąca albo za miesiąc, w którym nastąpiło zawieszenie (do czasu zawieszenia).

Zawieszenie działalności gospodarczej a prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych

Zawieszając działalność gospodarczą należy mieć na uwadze fakt, iż ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy i członków rodziny (o ile zostali zgłoszeni) ustaje. Przedsiębiorca wraz z członkami rodziny ma jednak prawo do świadczeń zdrowotnych jeszcze przez 30 dni od momentu ustania ubezpieczenia zdrowotnego.

Po tym okresie przedsiębiorca może skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Składka jednak jest istotnie wysoka, bowiem obliczana jako iloczyn 9% i kwoty przeciętnego wynagrodzenia włącznie z wypłatami z zysku z poprzedniego kwartału (w 2022r. składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wynosi niespełna 600 zł).

Zawieszając działalność gospodarczą można alternatywnie uzyskać status osoby bezrobotnej co daje możliwość podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne, a nawet uzyskania prawa do zasiłku. Innym rozwiązaniem pozwalającym na korzystanie ze świadczeń publicznej opieki zdrowotnej jest podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia.

Autor: Łukasz Kluczyński