Opublikowane w

SLIM VAT 3 – przegląd najważniejszych zmian cz. 1

Opublikowano: 2023-06-30

Po kilkukrotnych przesunięciach w czasie, Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie Ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023r. poz. 1059) ostatecznie została podpisana przez Prezydenta i opublikowana w Dzienniku Ustaw z początkiem czerwca 2023 roku. Ustawa ta określana potocznie jako SLIM VAT 3 zawiera pakiet zmian w ustawie o VAT mających na celu uproszczenie rozliczeń tego podatku i w zasadniczej części zacznie obowiązywać od 1 lipca 2023 roku. Ponadto SLIM VAT 3 modyfikuje kilka innych ustaw m.in. wprowadza zmiany w przyszłych obowiązkach na gruncie raportowania ksiąg/KPiR/ewidencji przychodów i ewidencji środków trwałych w formie struktury logicznej JPK. Poniżej prezentujemy kluczowe zmiany!

Wyższy limit dla małego podatnika – podwyższenie kwoty przychodów do 2 000 000 euro

Jedną z ważniejszych zmian wprowadzonych przez SLIM VAT 3 jest podwyższenie limitu dla małego podatnika z 1 200 000 euro do kwoty 2 000 000 euro.

Podwyższony limit obowiązywać będzie od 1 lipca 2023 roku, stąd podmioty, które z początkiem roku nie były małymi podatnikami z uwagi na przekroczenie 1 200 000 euro w poprzednim roku (2022) mogą korzystać z preferencji małego podatnika od wskazanej wyżej daty, pod warunkiem, że obroty za poprzedni rok nie przekroczyły nowego limitu 2 000 000 euro. Pod pojęciem obrót należy rozumieć zgodnie z brzmieniem przepisu wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku), czyli sprzedaż brutto.

Zaletą posiadania statusu małego podatnika jest możliwość kwartalnego rozliczania podatku VAT, czy korzystania z metody kasowej.

Duże zmiany na gruncie przeliczania walut obcych w związku z korektami

Kolejną pozytywną z pakietu SLIM VAT 3 jest wprowadzenie do ustawy o VAT regulacji normujących sposób przeliczania na PLN faktur korygujących wyrażonych w walutach obcych. Należy w tym miejscu podkreślić, że do tej pory nie było jakichkolwiek regulacji na tym gruncie co powodowało, że zarówno podatnicy jak i organy podatkowe w sposób permanentny próbowali rozwiewać wątpliwości w zakresie zasadności stosowania kursu historycznego (wg daty faktury pierwotnej), czy bieżącego (wg daty faktury korygującej).

Do ustawy o VAT wprowadzono zupełnie nowy przepis, tj. art. 31b. W świetle tej regulacji (ust. 1), naczelną i podstawową zasadą w ustalaniu kursu do przeliczenia faktury korygującej jest kurs historyczny, tj. kurs zastosowany do przeliczenia faktury pierwotnej. Ponadto w kolejnym ustępie (ust. 2) zapisano, że stosowanie kursu bieżącego możliwe jest wyłącznie w przypadku wystawiania zbiorczych faktur korygujących in minus wystawianych w trybie art. 106j ust. 3, tj. w zakresie udzielania opustu lub obniżki ceny dotyczącej dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie. W przypadku takich zbiorczych faktur korygujących można zastosować kurs bieżący (średni kurs NBP na dzień poprzedzający dzień wystawienia korekty lub kurs wymiany opublikowany przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej.

Wyjątkiem od wyżej opisanych zasad jest sytuacja, w której podatnik stosuje zasady przeliczania walut na PLN wg przepisów ustawy o podatku dochodowym zgodnie z art. 31a ust. 2a ustawy o VAT. Na marginesie należy dodać, że wykładnia przepisów ustaw o podatkach dochodowych również nakazuje stosowanie kurów historycznych do przeliczania korekt.

Dodatkowym wyjątkiem w stosowaniu kursu bieżącego z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej jest sytuacja, w której udzielono opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych w danym okresie na rzecz podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub podatnika, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 (czyli transakcji dla których podatnikiem jest nabywca, m.in. import usług). Chodzi tutaj również o zbiorcze faktury korygujące in minus.

Stosowanie bieżącego kursu waluty z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej dotyczy więc ściśle określonych przypadków, których wystąpienie w praktyce zrodzi z pewnością jeszcze wiele wątpliwości interpretacyjnych.

Modyfikacja zasad związanych z wydawaniem wiążących informacji stawkowych

Wiążąca informacja stawkowa (WIS), to narzędzie ochronne w zakresie klasyfikacji towarów/usług i stosowania stawek podatku VAT. Idea i sposób wnioskowania o WIS była już omawiana na naszym blogu: https://www.taxe.pl/blog/1609/wiazaca-informacja-stawkowa-jako-narzedzie-ochronne-w-klasyfikacji-towarow-uslug-i-stosowaniu-stawek-vat/.

SLIM VAT 3 istotnie modyfikuje wiele aspektów związanych z wydawaniem, zmianą i funkcją ochronną WIS. Z punktu widzenia przedsiębiorców najistotniejsze zmiany to:

  • zniesienie opłaty podstawowej za wydanie WIS wynoszącej 40 zł (jeżeli wydanie WIS będzie wymagało przeprowadzenia badań, analiz, czy ekspertyz, to podatnik w dalszym ciągu będzie zobligowany do poniesienia tych kosztów),
  • decyzja w zakresie WIS nie będzie musiała zawierać właściwej stawki VAT. Oznacza, to że podatnik może zawnioskować wyłącznie o sklasyfikowanie towaru/usługi bez podawania właściwej jego zdaniem stawki VAT. Organ również nie będzie musiał w takim przypadku badać właściwej stawki podatku, a wydając WIS dokona w takim przypadku wyłącznie klasyfikacji towaru/usługi,
  • wydana WIS będzie wiązać nie tylko organy, ale też podatników. Przedsiębiorca będzie więc prawnie zobligowany do stosowania WIS w okresie jej ważności (5 lat). Wnioskowanie o WIS będzie więc wymagało głębokiej rozwagi, a nawet dokonania „rozpoznania” stanu faktycznego przy pomocy innego podmiotu realnie nie zainteresowanego danym rozstrzygnięciem. Co istotne związanie podatnika WIS dotyczy również decyzji wydanych przed wejściem SLIM VAT 3, a przepis ten może być dla wielu podatników kontrowersyjny,
  • wprowadzenie instytucji zażalenia na decyzję ws pozostawienia WIS bez rozpatrzenia,
  • doprecyzowanie przepisów dot. wygaśnięcia WIS. Chodzi w szczególności o wprowadzenie zapisu precyzującego wygaśniecie WIS w przypadku, gdy dochodzi do zmiany przepisów prawa, które stanowiły podstawę do wydania WIS.

Pozostałe zmiany zaimplementowane przez SLIM VAT 3 – zaproszenie do lektury kolejnych wpisów na łamach bloga

Prezentowane w niniejszym wpisie zmiany w prawie nie wyczerpują jeszcze wszystkich istotnych nowości wprowadzonych przez SLIM VAT 3. W jednym z kolejnych wpisów naszego bloga zaprezentujemy pozostałe istotne z punktu widzenia przedsiębiorców zagadnienia. Poruszymy także kwestie związaną z odroczeniem przesyłania elektronicznych KPIR, ksiąg, czy ewidencji przychodów – SLIM VAT 3 wprowadził modyfikacje prawa nie tylko na gruncie ustawy o VAT. Więcej szczegółów niebawem!

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Usługi budowlane poza RP – rozliczenie na gruncie PIT, VAT i ZUS

Opublikowano: 2023-06-23

Przedsiębiorcy świadczący usługi budowlane za granicą, zobligowani są do analizowania przepisów podatkowych i ubezpieczeniowych na wielu płaszczyznach, także w kontekście regulacji obowiązujących poza RP. Poniżej przedstawiamy najważniejsze kwestie i ryzyka z tym związane na gruncie sporów z zagranicznymi organami. Niniejszy wpis dedykowany jest w szczególności jednoosobowym działalnościom gospodarczym.

Ustalenie właściwego ustawodawstwa na gruncie ubezpieczeń społecznych

Przedsiębiorcy zamierzający wykonywać usługi budowlane muszą istotnie zainteresować się ciążącymi na nich obowiązkach na gruncie ubezpieczeń społecznych. Jest to niezwykle ważna kwestia, bowiem w pewnych okolicznościach może okazać się, że przedsiębiorca podlega np. pod belgijski system ubezpieczeń społecznych. Obowiązek opłacania składek ubezpieczeniowych w innym państwie oznacza zazwyczaj konieczność poniesienia wyższych kosztów finansowych samych składek, ale też obsługi księgowej.

Analizując przedmiotowe zagadnienie na gruncie państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii z aktów prawa unijnego (dyrektywy, rozporządzenia) wynika, że osoba podlega zabezpieczeniu społecznemu w państwie członkowskim, w którym wykonuje pracę na własny rachunek. Od tej generalnej zasady podlegania pod „ZUS” w państwie świadczenia pracy istnieją jednak wyjątki, bowiem przepisy dopuszczają przeniesienie działalności na własny rachunek do innego państwa członkowskiego i podleganie w dalszym ciągu pod polski system ubezpieczeń społecznych.

Oczywiście może się zdarzyć, że przedsiębiorca będzie wykonywał działalność jednocześnie w kilku państwach członkowskich, EOG, czy Szwajcarii lub tylko w jednym. W tej sytuacji mamy do czynienia z dwoma różnymi procedurami. Poświadczenie właściwego ustawodawstwa na gruncie ubezpieczeń społecznych odbywa się poprzez wydanie przez ZUS zaświadczenia A1. Z uwagi na charakter działalności opisany powyżej istnieją dwa typy wniosków:

  • wniosek US-1 dotyczący czasowego przeniesienia działalności do innego państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii. Wariant ten znajduje zastosowanie, w sytuacji, gdzie przedsiębiorca wykonuje działalność na terenie jednego państwa członkowskiego, EOG, czy Szwajcarii np. Belgii. Wydanie zaświadczenia A1 w tym trybie obwarowane jest kilkoma warunkami m.in. przed oddelegowaniem należy prowadzić podobną działalność w Polsce przez co najmniej 2 miesiące, a okres oddelegowania nie może przekroczyć 2 lat. Wnioskowanie o kolejne A1 wymaga znowu 2 miesięcznej pracy w Polsce itd., albo
  • wniosek US-2 dotyczący osoby wykonującej pracę na własny rachunek w dwóch lub w kliku państwach członkowskich UE, EOG lub Szwajcarii. Wydanie zaświadczenia A1 w tym trybie również wymaga spełnienia określonych warunków formalnych związanych z wysokością obrotu, czasu pracy, czy liczby świadczonych usług, a także centrum interesów życiowych. Kryteria te pozwalają na ustalenie państwa, w którym znajduję się „centrum zainteresowania” działalności. Aby uzyskać zaświadczenie A1, które wskaże Polskę jako właściwe ustawodawstwo na gruncie ubezpieczeń społecznych, działalność w Polsce nie może mieć charakteru marginalnego.

Więcej szczegółów w zakresie wydawania zaświadczeń A1 zawarto w praktycznym poradniku ZUS pt. „Jak otrzymać zaświadczenie A1”.

ISTOTNE:

W celu uniknięcia sporów i konsekwencji finansowych na gruncie zagranicznych przepisów o zabezpieczeniu społecznym, polski przedsiębiorca na czas wykonywania pracy za granicą powinien wystąpić do ZUS o wydanie zaświadczenia A1, które poświadczy, że podlega pod polskie ustawodawstwo.

Zagadnienie opodatkowania VAT usług budowlanych poza RP

Kolejnym aspektem na gruncie świadczenia usług budowlanych poza terytorium kraju jest podatek od towarów i usług. Co do zasady zgodnie z przepisami krajowymi i unijnymi, usługi związane z nieruchomościami opodatkowane są w miejscu położenia danej nieruchomości. W polskiej ustawie o VAT ta kwestia unormowana jest w art. 28e, a to determinuje w szczególności sposób raportowania tego typu transakcji na gruncie JPK_VAT i VAT-UE. Mianowicie:

  • usługi związane z nieruchomościami wykazywane są wyłącznie w pozycji 11 JPK_VAT, tj. jako dostawa towarów i usług poza terytorium kraju,
  • usługi związane z nieruchomościami nie są wykazywane w VAT-UE z uwagi na fakt, iż są to usługi z art. 28e, a nie 28b ustawy o VAT.

W praktyce często zdarza się jednak, że zagraniczni kontrahenci wymagają rejestracji w VAT-UE. Dodać w tym miejscu należy, że usługi z miejscem opodatkowania poza RP nie mają wpływu na limit zwolnienia podmiotowego w VAT. Faktura powinna zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”.

Z założenia obowiązanym do rozliczenia podatku VAT w kraju opodatkowania będzie usługobiorca, który przejmie obowiązek rozliczenia VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia. Trzeba jednak liczyć się z dodatkowym potencjalnym obowiązkiem rejestracji w zagranicznym VAT. Warto więc zaznajomić się z regulacjami na gruncie VAT w kraju świadczenia usługi, bowiem zgodnie z opisaną wyżej zasadą obowiązującą w UE, opodatkowanie VAT determinowane jest położeniem nieruchomości, a więc przepisami podatku od towaru i usług kraju, w którym dana nieruchomość jest położona. Powyższa zasada obowiązuje także w przypadku, gdy polski przedsiębiorca zatrudnia do świadczenia usług budowlanych podwykonawców, którzy winni wystawiać faktury na zasadzie odwrotnego obciążenia bez wykazywania polskiego podatku VAT.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym zagranicznych usług budowlanych

Świadczenie usług budowlanych poza granicami Polski wiąże się również z obowiązkiem zaznajomienia się z kluczowymi regulacjami na gruncie opodatkowania podatkiem dochodowym. Krajowi przedsiębiorcy jednoosobowi z reguły opodatkowują w Polsce całość swoich dochodów, stosując korzystne opodatkowanie usług budowlanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (stawka 5,5%).

Warto jednak wiedzieć, że w pewnych okolicznościach polscy podatnicy mogą zostać zobligowani do opłacenia podatku dochodowego za granicą. Często zdarza się również, że zagraniczne ograny „interesują” się tego typu działalnościami żądając zapłaty podatku – nierzadko niesłusznie.

Dla przykładu przeanalizujemy przepisy Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Belgii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz zapobiegania oszustwom podatkowym i uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, podpisana w Warszawie dnia 20.08.2001r.

Naczelną zasadą wynikającą z artykułu 7 powyższej Konwencji jest zasada, iż zyski przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim Umawiającym się Państwie działalność gospodarczą poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim Państwie, jednak tylko w takiej mierze, w jakiej można przypisać je temu zakładowi. Inaczej rzecz ujmując zyski z działalności polskiego przedsiębiorcy będą opodatkowane w Polsce, jeżeli polski przedsiębiorca nie wykonuje tej działalności w drugim państwie poprzez położony tam zakład. Zgodnie z artykułem 5 Konwencji, zakładem jest w szczególności filia, czy biuro, ale też plac budowy lub prace montażowe jeżeli trwają dłużej niż 12 miesięcy.

Ponadto może okazać się, że dla celów podatkowych przedsiębiorca będzie posiadać miejsce zamieszkania w obu państwach. Wówczas pod uwagę zgodnie z artykułem 4 Konwencji decydują powiązania osobiste i gospodarcze. Jeżeli nie można ustalić, w którym państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym umawiającym się państwie, w którym zwykle przebywa.

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

W jaki sposób podatnik może postąpić z nadwyżką VAT

Opublikowano: 2023-06-16

W prowadzonej działalności gospodarczej występują różne wielkości dokonywanej sprzedaży i nabyć w zależności od profilu działalności ale i wielu innych czynników.

Więcej zakupów niż sprzedaży może oznaczać powstanie nadwyżki VAT, która jest wykazywana w deklaracji JPK_V7. W jaki sposób czynny podatnik VAT może użyć nadwyżki VAT?

Nadwyżka w podatku VAT

Nadwyżka w podatku VAT w podstawowym znaczeniu informuje podatnika o tym, o ile więcej poczynił zakupów firmowych niż dokonał sprzedaży opodatkowanej VAT.

ISTOTNE:

NADWYŻKA VAT W JPK_V7 = ODLICZONY VAT OD ZAKUPÓW > VAT NALEŻNY ZE SPRZEDAŻY

Do tego może dojść jeszcze ewentualna nadwyżka podatku VAT z okresu poprzedniego (miesiąca, kwartału) jeżeli podatnik taką dysponował.

Jeżeli podatnik w poprzednim okresie w deklaracji JPK_V7 wykazał podatek VAT do zapłaty, wówczas za kolejny okres nie będzie dysponował nadwyżką VAT – ta nadwyżka może w kolejnym okresie oczywiście powstać.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT za okres 05/2023r. w deklaracji JPK_V7 dysponował nadwyżką podatku VAT w kwocie 45.000 zł.

Za okres 06/2023r. wystąpiły u niego następujące łączne sumy VAT:

  1. odliczony łączny podatek VAT od (faktur) zakupów firmowych wyniósł 11.000 zł,
  2. podatek VAT należny od zrealizowanej sprzedaży (faktur) wyniósł 17.000 zł.

Rozliczenie okresu 06/2023r. wygląda następująco:

45.000 zł (nadwyżki) + 11.000 zł (VAT naliczony) – 17.000 zł (VAT należny) = 39.000 zł nadwyżki

Przykład 2

Czynny podatnik VAT za okres 05/2023r. w deklaracji JPK_V7 wykazał podatek VAT do zapłaty w kwocie 5.500 zł.

Za okres 06/2023r. wystąpiły u niego następujące łączne sumy VAT:

  1. odliczony łączny podatek VAT od (faktur) zakupów firmowych wyniósł 5.000 zł,
  2. podatek VAT należny od zrealizowanej sprzedaży (faktur) wyniósł 9.000 zł.

Rozliczenie okresu 06/2023r. wygląda następująco:

9.000 zł (VAT należny) – 5.000 zł (VAT naliczony) = 4.000 zł do zapłaty

Nadwyżka w podatku VAT i co dalej?

Podatnik, który posiada nadwyżkę podatku VAT za okres rozliczeniowy ma kilka możliwości sposobu postępowania. Podatnik może:

  1. pozostawić nadwyżkę VAT,
  2. może złożyć wniosek o zwrot podatku VAT,
  3. zaliczyć część lub całość kwoty nadwyżki VAT na przyszłe zobowiązanie podatkowe w podatku PIT, CIT, VAT.

Podatnik pozostawił do rozliczenia nadwyżkę podatku VAT

Podatnik może zdecydować o pozostawieniu kwoty nadwyżki VAT do rozliczenia na kolejne okresy rozliczeniowe. Jak pokazuje przykład nr 1 widniejąca nadwyżka za okres poprzedni pozwala w takim przypadku uniknąć wystąpienia podatku VAT do zapłaty.

Warto podkreślić, iż nadwyżka w podatku VAT może obejmować nie tylko jeden okres poprzedni a kilka okresów poprzednich.

Pozostawienie lub zwrócenie części lub całości nadwyżki VAT zależy od decyzji podatnika. Powinien mieć on na uwadze aby utrzymywać lub nie odpowiednią wysokość nadwyżki VAT w zależności od charakterystyki sprzedaży i zakupów w kolejnych okresach rozliczeniowych.

Nadwyżka VAT przeznaczona na zwrot podatku VAT

Drugim sposobem według jakiego może postąpić czynny podatnik VAT z nadwyżką VAT jest złożenie wniosku o zwrot VAT.

Podatnik może skorzystać z kilku poniższych terminów zwrotu podatku VAT. Nadmienić jednak należy, iż najkrótsze terminy zwrotu są obwarowane wieloma warunkami.

Terminy zwrotu podatku VAT
Termin zwrotu od dnia złożenia JPK_V7 Opis
15 dni Najszybszy termin zwrotu VAT jednakże obwarowany wieloma warunkami
25 dni Jeden z najszybszych terminów zwrotu VAT jednakże obwarowany wieloma warunkami
40 dni Z tego terminu skorzystają podatnicy wystawiający faktury za pomocą KSEF
60 dni Standardowy termin zwrotu podatku VAT
180 dni Wydłużony termin zwrotu podatku VAT dla podatników, którzy nie dokonali sprzedaży w miesiącu wnioskowania o zwrot

ISTOTNE:

Termin zwrotu podatku VAT podatnik liczy od dnia złożenia deklaracji JPK_V7 a jeżeli po jej złożeniu dokonał korekty to od dnia złożenia korekty.

Nadwyżka VAT przeznaczona na pokrycie przyszłego zobowiązania podatkowego

Trzecim sposobem wykorzystania nadwyżki podatku VAT jest wykorzystanie jej części lub całości na pokrycie przyszłych zobowiązań podatkowych.

Przyszłe zobowiązania podatkowe dotyczą podatków PIT, CIT, VAT.

Podatnik może przeznaczyć część lub całość nadwyżki VAT na zaliczenie na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Wypełniając deklarację JPK_V7 podatnik musi wskazać, iż wpierw wnioskuje o zwrot części lub całości nadwyżki VAT a następnie, iż ten zwrot w części lub w całości przeznacza na pokrycie konkretnego przyszłego zobowiązania podatkowego.

Jak pokazuje praktyka organów podatkowych, istnieje możliwość zaliczenia nadwyżki VAT także na pokrycie zaległości. W tym wypadku poza wskazaniem w deklaracji JPK_V7 przekazania nadwyżki VAT do zwrotu a następnie na pokrycie przyszłego zobowiązania podatkowego – podatnik musi sporządzić pismo wyjaśniające na jakie zobowiązanie bądź zaległość urząd powinien zaliczyć nadwyżkę przeznaczoną do zwrotu.

Jeżeli tego nie zrobi – urząd skarbowy zaliczy nadwyżkę VAT do zwrotu na poczet najstarszej zaległości w podatku PIT, CIT, VAT.

Opublikowane w

Odliczenie strat z lat ubiegłych na ryczałcie po zmianie formy opodatkowania (działalność gospodarcza/najem prywatny)

Opublikowano: 2023-06-09

W ostatnich latach zryczałtowana forma opodatkowania przychodów zyskała na znaczeniu z trzech głównych względów. Po pierwsze podniesiony został limit przychodów uprawniających do korzystania z ryczałtu do 2 mln euro, po drugie zlikwidowano załącznik nr 2 do ustawy, który wyłączał z opodatkowania ryczałtem szereg branż, po trzecie obciążenie składką zdrowotną wprowadzoną przez Polski Ład zmotywowało szereg przedsiębiorców do przejścia na ryczałt. Z kolei wynajmujący prywatnie mieszkania zostali zmuszeni do opodatkowania przychodów z najmu ryczałtem, bowiem możliwość rozliczania najmu prywatnego na zasadach ogólnych została zlikwidowana. Część firm/wynajmujących, którzy w poprzednich latach byli opodatkowani na zasadach ogólnych ponosiła straty. Poniżej prezentujemy zasady odliczania strat po przejściu na ryczałt i korzyści finansowe z tym związane!

Odliczenie strat od przychodów na ryczałcie – podstawowe zasady

Przysługujące ryczałtowcom odliczenia zostały w dużej części unormowane w art. 11 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Jedną z wielu możliwości pomniejszenia przychodów jest opcja odliczenia strat z lat ubiegłych. Dalej art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy odsyła do art. 9 ust. 3-3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie znajdują się szczegółowe unormowania dot. zasad odliczenia strat.

Zgodnie z przepisami ustawy o PIT stratę można odliczyć:

  • w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
  • jednorazowo w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty (ta opcja dotyczy strat powstałych po 1 stycznia 2019 roku).

W przypadku, gdy dany przedsiębiorca osiąga przychody opodatkowane wg różnych stawek, wówczas odliczenia straty dokonuje się proporcjonalnie do udziału przychodów opodatkowanych poszczególnymi stawkami w ogólnej sumie przychodów (analogicznie jak np. w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne, czy zdrowotne).

Odliczenie strat w zeznaniu rocznym, czy już na etapie obliczania miesięcznych/kwartalnych zaliczek? Przykład liczbowy.

Treść przepisów normująca zasady odliczania strat nie zabrania pomniejszania przychodów już na etapie obliczania miesięcznych/kwartalnych zaliczek na podatek. Po skonsumowaniu straty przy obliczeniu zaliczek, po zakończonym roku stratę należy dodatkowo wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28. Omawiana kwestia została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Jakub prowadzi firmę budowlaną i opłaca podatek dochodowy w 2023 roku w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W poprzednim roku z tej działalności na podatku liniowym odnotował stratę w kwocie 50 000 zł.

Obliczając miesięczne zaliczki na ryczałt Pan Jakub może odliczyć stratę zgodnie z następującymi obliczeniami.

Styczeń 2023:

  • Przychody z działalności wg stawki 5,5%: 15 000 zł.
  • Zapłacone składki na ub. społeczne i 50% zdrowotne: 1 982,72 zł.
  • Przychody po odliczeniu składek: 13 017,28 zł.
  • Odliczenie straty: 13 017,28 zł.
  • Przychody po odliczeniu straty: 0 zł – brak zaliczki na podatek.

Luty 2023:

  • Przychody z działalności wg stawki 5,5%: 50 000 zł.
  • Zapłacone składki na ub. społeczne i 50% zdrowotne: 1 982,72 zł.
  • Przychody pod odliczeniu składek: 48 017,28 zł.
  • Odliczenie pozostałej straty: 36 982,72 zł (50 000 zł – 13 017,28 zł).
  • Przychody po odliczeniu straty: 11 034,56 zł – zaliczka na podatek 607 zł.

Przy obliczaniu zaliczek na podatek za kolejne miesiące Pan Jakub już nie odlicza straty. Stratę rozliczy ostatecznie w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28 składanym za 2023 rok.

Na odliczeniu strat mogą zyskać także wynajmujący mieszkania prywatnie

Aktualnie obowiązujące przepisy prawa podatkowego (2023 rok) umożliwiają opodatkowanie najmu prywatnego tylko i wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Wielu podatników chcąc skorzystać z dobrodziejstwa opodatkowania najmu na zasadach ogólnych przed zmianą przepisów, ponosili wysokie koszty remontów i wyposażenia posiadanych nieruchomości. Inwestycje (remonty) oraz odpisy amortyzacyjne bardzo często generowały w rocznym rozrachunku straty podatkowe, które wynajmujący mogą odliczyć od przychodów na ryczałcie i zaoszczędzić na zobowiązaniach podatkowych.

Odliczenie strat z lat poprzednich od przychodów, uchroni w całości lub w części wielu wynajmujących od podwyższonej stawki 12,5%. Przypomnijmy, że przychody z najmu powyżej 100 000 zł w skali roku, opodatkowane są wyższą stawką podatku zryczałtowanego.

Podobnie jak w przypadku przychodów z działalności gospodarczej, straty z najmu prywatnego można odliczyć zarówno na etapie obliczania zaliczek na podatek, jak i w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28.

Należy jednak pamiętać, że straty można odliczać wyłącznie w ramach danego źródła przychodów. Inaczej rzecz ujmując przykładowo strata z działalności gospodarczej nie może zostać odliczona od przychodów z najmu prywatnego i odwrotnie (najem i działalność gospodarcza to dwa różne źródła przychodów). Podatnicy, którzy opodatkowywali najem w ramach różnych źródeł przychodów, mogą w pewnych okolicznościach utracić możliwość odliczenia strat.

Nieodliczoną stratę można odliczyć także w formie korekty rocznego zeznania podatkowego. Planowanie odliczenia strat.

Kończąc rozważania w przedmiocie odliczania strat, warto wspomnieć, iż podatnicy, którzy z pewnych względów nie odliczą strat, mogą tego dokonać w formie korekty zeznania podatkowego.

Na przykład podatnik, który złożył już zeznanie podatkowe za 2022 rok i zapomniał o rozliczeniu pozostałej straty za 2017 rok, może tego dokonać poprzez korektę PIT i wystąpienie o zwrot nadpłaconego podatku.

Proces odliczania strat warto zaplanować i skoordynować – w pierwszej kolejności należy rozliczać zapłacone w danym roku składki ubezpieczeniowe i ulgi przysługujące tylko w danym roku, które mogą bezpowrotnie przepaść. W dalszej kolejności należy odliczać straty, które mogą być uwzględniane w rozrachunku podatkowym aż przez pięć kolejnych lat!

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Księgowanie nadpłaty/niedopłaty składek z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w ewidencjach księgowych

Opublikowano: 2023-06-02

W maju 2023 roku przedsiębiorcy po raz pierwszy sporządzą roczne rozliczenie składki zdrowotnej za ubiegły rok. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie dla wielu podatników generować nadpłatę lub niedopłatę składki. O ile na skali podatkowej składka zdrowotna nie jest uwzględniana w rozrachunku podatkowym, o tyle na podatku liniowym, czy na ryczałcie już tak. Za 2022 rok dodatkowo podatnicy mogli wstecznie dokonać zmiany formy opodatkowania. Poniżej prezentujemy w jaki sposób uwzględnić nadpłatę/niedopłatę składki zdrowotnej w rozliczeniu podatkowym.

Niedopłata składki z rocznego rozliczenia – odliczenie od dochodu/przychodu

Pierwszym możliwym wariantem rozliczenia rocznego składki zdrowotnej jest sytuacja, w której wystąpi niedopłata składki. W takim przypadku niedopłatę należy uiścić wraz z bieżącymi składkami za kwiecień w terminie do 22 maja 2023 roku. Powyższe oznacza, że przedsiębiorcy korzystający z opodatkowania w 2023 roku w formie:

  • ryczałtu mogą odliczyć od przychodów 50% zapłaconej składki zdrowotnej,
  • podatku liniowego mogą zaliczyć do kosztów podatkowych składkę zdrowotną do wysokości ustawowego limitu wynoszącego w 2023 roku 10 200 zł.

– pod warunkiem, że dany podatnik nie zmienił formy opodatkowania i w 2023 roku kontynuuje zasady opodatkowania z roku poprzedniego.

Problem pojawia się wtedy, gdy przedsiębiorca zmienił w 2023 roku formę opodatkowania. Dopłata w 2023 roku składki zdrowotnej z tyt. rocznego rozliczenia składki zdrowotnej dla poprzedniej formy opodatkowania może pozbawić podatnika prawa jej odliczenia od przychodu/dochodu. Fiskus może stać na stanowisku, iż dopłata składki w danym roku za rok poprzedni po zmianie formy opodatkowania nie będzie mogła zostać odliczona od przychodu/dochodu. Takie stanowisko prezentuje Krajowa Informacja Skarbowa (stan na maj 2023 roku).

Dla przykładu podatnik korzystający w 2022 roku z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, który z początkiem 2023 roku zmienił formę opodatkowania na zasady ogólne, zgodnie z aktualnym stanowiskiem fiskusa nie może w żaden sposób skorzystać z preferencji podatkowej związanej z odliczeniem zapłaconej w 2023 roku składki zdrowotnej z rocznego rozliczenia (choć dopłata dotyczy ryczałtu). I odwrotnie podatnik w 2022 roku, który opodatkowywał swoje dochody skalą podatkową, a następnie w 2023 roku przeszedł na ryczałt, także w 2023 roku nie odliczy od przychodów dopłaty składki zdrowotnej wynikającej z rocznego rozliczenia.

ISTOTNE:

Zmiana formy opodatkowania może pozbawić przedsiębiorcę możliwości odliczenia od przychodu/dochodu niedopłaty z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej!

Omawiana kwestia jest istotnie problematyczna, ponieważ ustawodawca nie uregulował tej kwestii w przepisach prawa podatkowego, stąd na chwilę obecną polegać można wyłącznie na interpretacji prezentowanej przez Ministerstwo Finansów, czy Krajową Informację Skarbową.

Nadpłata składek będzie doliczania do przychodów w zeznaniu rocznym

Drugim rezultatem możliwym do uzyskania z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej jest nadpłata składki. W tym przypadku podatnik może wystosować wniosek o zwrot nadpłaty na podstawie przygotowanego przez ZUS wniosku, który należy zaakceptować i wysłać za pośrednictwem PUE ZUS w terminie do 1 czerwca. Brak wniosku o zwrot oznacza, że ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika w terminie do końca roku. W każdym wariancie płatnik otrzyma zwrot, albo w formie przelewu na konto, albo w formie odpisu na koncie w ZUS.

Jeżeli podatnik odliczał składki od przychodów (ryczałt) lub od dochodu (podatek liniowy), wówczas nadpłata składki zdrowotnej wynikająca z rocznego rozliczenia składki zrodzi konieczność doliczenia nadpłaty do przychodów/dochodów podatkowych w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym przedsiębiorca otrzymał nadpłatę. Obowiązku rozliczenia w kolejnym roku nadpłaty składek można uniknąć, odliczając w danym roku tylko te składki, które będą ograniczone wysokością limitu wynikającą z rocznej podstawy składki. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Jakub rozliczał się w 2022 roku w oparciu o podatek zryczałtowany i opłacał składki zdrowotne w oparciu o prognozę ustaloną na podstawie przychodów z 2021 roku. Składka była opłacana dla przedziału przychodów powyżej 300 000 zł, czyli w kwocie 1 007,81 zł miesięcznie. Pan Jakub ostatecznie odnotował za 2022 rok przychód w kwocie 210 000 zł, co oznacza iż składka zdrowotna została nadpłacona. Możliwe warianty rozliczenia podatkowego zapłaconych składek zdrowotnych:

  1. Pan Jakub odliczał w 2022 roku 50% faktycznie zapłaconych składek, czyli 50% z 1 007,81 zł. Z rozliczenia rocznego składki zdrowotnej powstanie nadpłata składki, którą Pan Jakub doliczy do przychodów w zeznaniu podatkowym składanym za 2023 rok, czyli za rok, w którym Pan Jakub otrzyma zwrot nadpłaty (w przychodach uwzględnia się 50% nadpłaty, czyli równowartość nadmiarowego odliczenia w 2022 roku),
  2. Pan Jakub w zeznaniu za 2022 rok odliczy 50% zapłaconych składek ZUS, uwzględniając limit wynikający z rocznej podstawy składek, czyli odliczy 50% składek właściwych dla środkowego przedziału (50% z 559,89 zł miesięcznie). W tym wariancie nadpłata składki zdrowotnej wynikająca z rocznego rozliczenia składki będzie dla Pana Jakuba neutralna podatkowo. Pan Jakub odliczył składki zdrowotne w kwocie jaka mu faktycznie przysługiwała w związku z osiągnięciem przychodów z przedziału 60 000 – 300 000 zł.

Opisana wyżej zasada wynika z art. 45 ust. 3a ustawy o PIT i art. 21 ust. 2a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Treści obu norm prawnych są bardzo zbliżone, dlatego przytoczymy brzmienie przepisu z ustawy o ryczałcie: „Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od przychodu lub ryczałtu, a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.”

W przypadku podatku liniowego wystąpienie nadpłaty składki zdrowotnej w rozliczeniu rocznym nie zawsze musi oznaczać obowiązek jej doliczania do dochodu w zeznaniu rocznym. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 2

Pan Bartosz rozliczał się w 2022 roku w oparciu o podatek liniowy i opłacił w tym roku składki w wysokości 35 000zł. Do kosztów zaliczył jedynie 8 700 zł zgodnie z ustawowym limitem. Roczna składka zdrowotna za 2022 rok wynosiła ostatecznie 22 000 zł co oznacza, że powstała nadpłata. Nadpłata ta będzie jednak neutralna podatkowo, bowiem Pan Bartosz zaliczył do kosztów składkę zdrowotną jedynie w kwocie 8 700 zł.

Nadpłata składek w przypadku podatku liniowego nie byłaby neutralna podatkowo, gdyby zaliczone do kosztów składki zdrowotne np. w kwocie 8 700 zł, okazałby się wyższe niż składka wynikająca z rozliczenia rocznego np. w kwocie 5 000 zł. W takim wariancie przedsiębiorca dokonałby nadmiarowego rozliczenia składki, a nadpłata winna być rozliczona w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym nadpłata została zwrócona.

Autor- Łukasz Kluczyński