Opublikowano: 2023-06-30
Po kilkukrotnych przesunięciach w czasie, Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie Ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023r. poz. 1059) ostatecznie została podpisana przez Prezydenta i opublikowana w Dzienniku Ustaw z początkiem czerwca 2023 roku. Ustawa ta określana potocznie jako SLIM VAT 3 zawiera pakiet zmian w ustawie o VAT mających na celu uproszczenie rozliczeń tego podatku i w zasadniczej części zacznie obowiązywać od 1 lipca 2023 roku. Ponadto SLIM VAT 3 modyfikuje kilka innych ustaw m.in. wprowadza zmiany w przyszłych obowiązkach na gruncie raportowania ksiąg/KPiR/ewidencji przychodów i ewidencji środków trwałych w formie struktury logicznej JPK. Poniżej prezentujemy kluczowe zmiany!
Wyższy limit dla małego podatnika – podwyższenie kwoty przychodów do 2 000 000 euro
Jedną z ważniejszych zmian wprowadzonych przez SLIM VAT 3 jest podwyższenie limitu dla małego podatnika z 1 200 000 euro do kwoty 2 000 000 euro.
Podwyższony limit obowiązywać będzie od 1 lipca 2023 roku, stąd podmioty, które z początkiem roku nie były małymi podatnikami z uwagi na przekroczenie 1 200 000 euro w poprzednim roku (2022) mogą korzystać z preferencji małego podatnika od wskazanej wyżej daty, pod warunkiem, że obroty za poprzedni rok nie przekroczyły nowego limitu 2 000 000 euro. Pod pojęciem obrót należy rozumieć zgodnie z brzmieniem przepisu wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku), czyli sprzedaż brutto.
Zaletą posiadania statusu małego podatnika jest możliwość kwartalnego rozliczania podatku VAT, czy korzystania z metody kasowej.
Duże zmiany na gruncie przeliczania walut obcych w związku z korektami
Kolejną pozytywną z pakietu SLIM VAT 3 jest wprowadzenie do ustawy o VAT regulacji normujących sposób przeliczania na PLN faktur korygujących wyrażonych w walutach obcych. Należy w tym miejscu podkreślić, że do tej pory nie było jakichkolwiek regulacji na tym gruncie co powodowało, że zarówno podatnicy jak i organy podatkowe w sposób permanentny próbowali rozwiewać wątpliwości w zakresie zasadności stosowania kursu historycznego (wg daty faktury pierwotnej), czy bieżącego (wg daty faktury korygującej).
Do ustawy o VAT wprowadzono zupełnie nowy przepis, tj. art. 31b. W świetle tej regulacji (ust. 1), naczelną i podstawową zasadą w ustalaniu kursu do przeliczenia faktury korygującej jest kurs historyczny, tj. kurs zastosowany do przeliczenia faktury pierwotnej. Ponadto w kolejnym ustępie (ust. 2) zapisano, że stosowanie kursu bieżącego możliwe jest wyłącznie w przypadku wystawiania zbiorczych faktur korygujących in minus wystawianych w trybie art. 106j ust. 3, tj. w zakresie udzielania opustu lub obniżki ceny dotyczącej dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie. W przypadku takich zbiorczych faktur korygujących można zastosować kurs bieżący (średni kurs NBP na dzień poprzedzający dzień wystawienia korekty lub kurs wymiany opublikowany przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury korygującej.
Wyjątkiem od wyżej opisanych zasad jest sytuacja, w której podatnik stosuje zasady przeliczania walut na PLN wg przepisów ustawy o podatku dochodowym zgodnie z art. 31a ust. 2a ustawy o VAT. Na marginesie należy dodać, że wykładnia przepisów ustaw o podatkach dochodowych również nakazuje stosowanie kurów historycznych do przeliczania korekt.
Dodatkowym wyjątkiem w stosowaniu kursu bieżącego z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej jest sytuacja, w której udzielono opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczonych usług wykonanych w danym okresie na rzecz podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub podatnika, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 (czyli transakcji dla których podatnikiem jest nabywca, m.in. import usług). Chodzi tutaj również o zbiorcze faktury korygujące in minus.
Stosowanie bieżącego kursu waluty z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej dotyczy więc ściśle określonych przypadków, których wystąpienie w praktyce zrodzi z pewnością jeszcze wiele wątpliwości interpretacyjnych.
Modyfikacja zasad związanych z wydawaniem wiążących informacji stawkowych
Wiążąca informacja stawkowa (WIS), to narzędzie ochronne w zakresie klasyfikacji towarów/usług i stosowania stawek podatku VAT. Idea i sposób wnioskowania o WIS była już omawiana na naszym blogu: https://www.taxe.pl/blog/1609/wiazaca-informacja-stawkowa-jako-narzedzie-ochronne-w-klasyfikacji-towarow-uslug-i-stosowaniu-stawek-vat/.
SLIM VAT 3 istotnie modyfikuje wiele aspektów związanych z wydawaniem, zmianą i funkcją ochronną WIS. Z punktu widzenia przedsiębiorców najistotniejsze zmiany to:
- zniesienie opłaty podstawowej za wydanie WIS wynoszącej 40 zł (jeżeli wydanie WIS będzie wymagało przeprowadzenia badań, analiz, czy ekspertyz, to podatnik w dalszym ciągu będzie zobligowany do poniesienia tych kosztów),
- decyzja w zakresie WIS nie będzie musiała zawierać właściwej stawki VAT. Oznacza, to że podatnik może zawnioskować wyłącznie o sklasyfikowanie towaru/usługi bez podawania właściwej jego zdaniem stawki VAT. Organ również nie będzie musiał w takim przypadku badać właściwej stawki podatku, a wydając WIS dokona w takim przypadku wyłącznie klasyfikacji towaru/usługi,
- wydana WIS będzie wiązać nie tylko organy, ale też podatników. Przedsiębiorca będzie więc prawnie zobligowany do stosowania WIS w okresie jej ważności (5 lat). Wnioskowanie o WIS będzie więc wymagało głębokiej rozwagi, a nawet dokonania „rozpoznania” stanu faktycznego przy pomocy innego podmiotu realnie nie zainteresowanego danym rozstrzygnięciem. Co istotne związanie podatnika WIS dotyczy również decyzji wydanych przed wejściem SLIM VAT 3, a przepis ten może być dla wielu podatników kontrowersyjny,
- wprowadzenie instytucji zażalenia na decyzję ws pozostawienia WIS bez rozpatrzenia,
- doprecyzowanie przepisów dot. wygaśnięcia WIS. Chodzi w szczególności o wprowadzenie zapisu precyzującego wygaśniecie WIS w przypadku, gdy dochodzi do zmiany przepisów prawa, które stanowiły podstawę do wydania WIS.
Pozostałe zmiany zaimplementowane przez SLIM VAT 3 – zaproszenie do lektury kolejnych wpisów na łamach bloga
Prezentowane w niniejszym wpisie zmiany w prawie nie wyczerpują jeszcze wszystkich istotnych nowości wprowadzonych przez SLIM VAT 3. W jednym z kolejnych wpisów naszego bloga zaprezentujemy pozostałe istotne z punktu widzenia przedsiębiorców zagadnienia. Poruszymy także kwestie związaną z odroczeniem przesyłania elektronicznych KPIR, ksiąg, czy ewidencji przychodów – SLIM VAT 3 wprowadził modyfikacje prawa nie tylko na gruncie ustawy o VAT. Więcej szczegółów niebawem!
Autor- Łukasz Kluczyński