Kontynuacja formy opodatkowania przez przedsiębiorstwo w spadku

Przedsiębiorstwo w spadku zostało zdefiniowane jako podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych. Z uwagi na fakt, iż w ramach działalności gospodarczej możliwy jest wybór jednej z kilku form opodatkowania warto zastanowić się, czy przedsiębiorstwo w spadku może kontynuować formę opodatkowania właściwą dla zmarłego przedsiębiorcy.

Podatkowy status przedsiębiorstwa w spadku

W pierwszej kolejności wskażmy, że zgodnie z art. 7a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody przedsiębiorstwa w spadku uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, czyli z pozarolniczej działalności gospodarczej. Z kolei, w myśl art. 7a ust. 2 ww. ustawy powstanie przedsiębiorstwa w spadku nie jest traktowane jako rozpoczęcie działalności gospodarczej.

W konsekwencji na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przedsiębiorstwo w spadku posiada zatem status samodzielnego podatnika prowadzącego działalność gospodarczą.

Zgodnie z powołanym na wstępie art. 1a ust. 2 ww. ustawy przedsiębiorstwo w spadku nie jest podatnikiem w stosunku do dochodów przedsiębiorcy osiągniętych do dnia jego śmierci. Przedsiębiorstwo w spadku, jako podatnik, będzie zobowiązane złożyć, w terminach i na zasadach, jakie obowiązują pozostałych podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, zeznanie roczne za rok podatkowy, w którym nastąpiła śmierć przedsiębiorcy.

Zgodnie natomiast z art. 7a § 1 Ordynacji podatkowej prawa i obowiązki podatnika oraz płatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku, w przypadku gdy na mocy ustaw podatkowych podlega obowiązkowi podatkowemu, w okresie od ustanowienia do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego wykonuje zarządca sukcesyjny.

W rezultacie przedsiębiorstwo w spadku wstępuje w prawa i obowiązki podatkowe dopiero z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Przepis ten dotyczy bowiem bieżących praw i obowiązków o charakterze podatkowym (tj.m.in. składania deklaracji podatkowych, zapłaty podatków, ubiegania się o stwierdzenie nadpłaty lub zwrot podatku, składnia wniosków, odwołań, czy zażaleń).

WAŻNE

Przedsiębiorstwo w spadku jest samodzielnym podatnikiem podatku PIT w okresie od dnia śmierci przedsiębiorcy (otwarcia spadku) do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego.

Sukcesja podatkowa przedsiębiorstwa w spadku

W kwestii zakresu w jakim przedsiębiorstwo w spadku wstępuje w prawa i obowiązku po zmarłym podatniku należy sięgnąć do odpowiednich regulacji Ordynacji podatkowej. Stosownie do art. 97 ustawy – Ordynacja podatkowa:

  • Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 1a, 2 i 2a, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy (§ 1);
  • Przedsiębiorstwo w spadku, w przypadku gdy ustanowiono zarząd sukcesyjny, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie odrębnych ustaw (§ 1a);
  • Do czasu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe i niemajątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym również prawa nabyte przez przedsiębiorcę wynikające z decyzji podatkowych są wykonywane przez zarządcę sukcesyjnego (§ 1b);
  • Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą w przypadku dalszego prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo w spadku i ustanowienia zarządu sukcesyjnego (§ 2 i § 2a).

Ze wskazanych powyżej regulacji należy wywieść, że w przypadku śmierci przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą sukcesja podatkowa jest uzależniona od tego, czy ustanowiono zarząd sukcesyjny. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce to sukcesorem na mocy wskazanych przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa jest przedsiębiorstwo w spadku. Prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego powstałe za życia spadkodawcy wykonuje w tym przypadku zarządca sukcesyjny. 

WAŻNE

W sytuacji gdy ustanowiono zarząd sukcesyjny przepisy Ordynacji podatkowej wykluczają następstwo prawne spadkobierców w okresie funkcjonowania zarządcy sukcesyjnego – takim sukcesorem jest wyłącznie przedsiębiorstwo w spadku.

Kontynuacja formy opodatkowania przez przedsiębiorstwo w spadku

Zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy PIT podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c (podatek liniowy wg stałej stawki 19%). W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.

W tym miejscu pojawia się pytanie czy przedsiębiorstwo w spadku może stosować opodatkować uzyskany dochód podatkiem liniowym skoro zmarły przedsiębiorca dokonał skutecznego wyboru tej formy opodatkowania.

Odpowiedź odnajdziemy w treści art. 9a ust. 4a ustawy PIT, który podaje, że jeżeli dochody zmarłego przedsiębiorcy w roku podatkowym, w którym zmarł, były opodatkowane na zasadach podatku liniowego, przedsiębiorstwo w spadku jest obowiązane stosować ten sposób opodatkowania od dnia śmierci przedsiębiorcy do końca tego roku podatkowego.

WAŻNE

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 15.01.2020 r., nr 0113-KDIPT2-1.4011.508.2019.2.MM, przedsiębiorstwo w spadku nie jest zobowiązane do złożenia zeznania podatkowego PIT-36L za zmarłego przedsiębiorcę i uregulowania podatku. Ma natomiast obowiązek złożenia PIT-36LS uwzględniając tylko dochód opodatkowany podatkiem liniowym od dnia śmierci do końca roku podatkowego.

W konsekwencji należy wskazać, że ustanowiona zasada kontynuacji działalności przez przedsiębiorstwo w spadku ma swoje odzwierciedlenie również co do formy opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej ponieważ przedsiębiorstwo w spadku opodatkowuje uzyskany dochód zgodnie z formą wybraną przez zmarłego przedsiębiorcę.

Ewidencjonowanie faktury wystawionej do paragonu

W przypadku sprzedaży dokonywanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej po stronie sprzedawcy zasadniczo powstaje obowiązek wystawienia paragonu. Jednocześnie przepisy ustawy VAT nie wykluczają w takim przypadku możliwości wystawienia faktury. Taki przypadek rodzi pytanie o właściwe ewidencjonowanie takiego zdarzenia w JPK VAT.

Faktura wystawiona do paragonu

Tytułem wstępu wskażmy, że zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Nierozłącznym elementem związanym z kasą rejestrującą jest paragon fiskalny, który sprzedawca ma obowiązek wydać nabywcy (art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy VAT).

Natomiast w odniesieniu do faktur wskażmy, że zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy VAT podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika.

Zatem ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT. Niemniej jednak, stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Powyższe oznacza, że konsument, który otrzymał paragon może jednocześnie złożyć żądanie o wystawienie faktury. Podkreślenia przy tym wymaga, że wystawienie faktury w żaden sposób nie zwalnia sprzedawcy z obowiązku zaewidencjonowania sprzedaży na kasie rejestrującej. Równolegle wskażmy, że taką fakturę sprzedawca może też wystawić dobrowolnie.

Dodatkowo wskażmy na treść art. 106h ust. 1 ustawy VAT, gdzie możemy przeczytać, że w przypadku, gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej:

  1. do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon fiskalny w postaci papierowej dotyczący tej sprzedaży albo
  1. pozostawia się w dokumentacji numer dokumentu oraz numer unikatowy kasy rejestrującej zawarte na paragonie fiskalnym w postaci elektronicznej.

WAŻNE

W stosunku do nabywcy będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej może zostać wystawiona faktura do paragonu.

Zasady ewidencjonowania faktury wystawionej do paragonu

W myśl § 10 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług ewidencja zawiera następujące dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku należnego: wartość sprzedaży bez podatku (netto) oraz wysokość podatku należnego, w podziale na stawki podatku oraz sprzedaż zwolnioną od podatku, wynikające ze zbiorczych informacji z ewidencji sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Stosownie do przepisu § 10 ust. 5 ww. rozporządzenia ewidencja zawiera następujące oznaczenia dowodów sprzedaży:

  1. „RO” – dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących;
  2. „WEW” – dokument wewnętrzny;
  3. „FP” – faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy.

W myśl ww. art. 109 ust. 3D ustawy faktury, o których mowa w art. 106h ust. 1-3, ujmuje się w ewidencji, o której mowa w ust. 3, w okresie rozliczeniowym, w którym zostały wystawione. Faktury te nie zwiększają wartości sprzedaży oraz podatku należnego za okres, w którym zostały ujęte w tej ewidencji.

Z powyższego wynika, że w prowadzonej ewidencji dla celów prawidłowego rozliczenia podatku należnego, symbolem „FP” powinny być oznaczone faktury dotyczące sprzedaży udokumentowanej paragonem fiskalnym, jak i faktury wystawiane przy zastosowaniu kasy rejestrującej, gdzie wartość sprzedaży i kwota podatku zostały ujęte w raporcie fiskalnym dobowym z kasy rejestrującej.

W świetle powyższego możemy wyróżnić dwa przypadki.

Po pierwsze jeżeli podatnik zobowiązany do ewidencjonowania obrotu na kasie fiskalnej wystawi fakturę do paragonu to podstawą zapisów w pliku JPK VAT będzie raport okresowy z kasy fiskalnej (skrót „RO”). Faktura wystawiona do paragonu nie zwiększa kwoty podatku należnego (w takim przypadku podatek byłby naliczony dwukrotnie) ale musi być oznaczona skrótem „FP”.

Natomiast druga możliwość to sytuacja gdy podatnik nie ma obowiązku stosowania kasy fiskalnej (z uwagi na zwolnienie od tego obowiązku) i jednocześnie sprzedaż na rzecz osób fizycznych dokumentuje fakturą.

W przypadku braku obowiązku stosowania ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej sprzedaż udokumentowaną fakturą wystawioną na żądanie klientów, należy wykazać na podstawie zapisu zbiorczego oznaczanego „WEW”, tak jak transakcje nieudokumentowane fakturą. Bez względu na to w którym momencie nabywca zgłosi żądanie, czy przed czy po dokonaniu transakcji, i ww. faktura zostanie wystawiona.

Ponadto jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 16.05.2022 r., nr 0114 KDIP1-3.4012.112.2022.1.AMA sprzedawca w takich przypadkach nie może ujmować takich faktur JPK VAT z deklaracją z oznaczeniem „FP”, ponieważ faktury te nie są objęte zakresem art. 109 ust. 3d ustawy.

WAŻNE

Faktury wystawione przez podatnika zwolnionego od obowiązku posiadania kasy rejestrującej nie podlegają oznaczeniu „FP” w pliku JPK VAT lecz są wykazywane w ramach zapisu zbiorczego „WEW”.

Ze wskazanych przepisów wynika, że jeżeli dokonywana przez podatnika sprzedaż na rzecz osób fizycznych i rolników ryczałtowych nie podlega fiskalizacji za pomocą kasy rejestrującej, a podatnik nie jest zobowiązany do wystawienia faktury, to transakcja taka powinna zostać ujęta w ewidencji na podstawie dokumentu wewnętrznego. W JPK VAT z deklaracją do takiego dokumentu ma zastosowanie oznaczenie „WEW”. Natomiast oznaczenie „FP” należy stosować tylko w stosunku do faktur wystawionych do paragonu.

Przekroczenie limitu wartości sprzedaży 200.000 zł – kiedy obowiązek rejestracji

Wielu podatników znajduje się obecnie w takim momencie w którym za moment przekroczy limit zwolnienia podmiotowego z VAT – 200.000 zł.

Inni już przekroczyli powyższy limit.

Co się stanie gdy podatnik przekroczy wartość sprzedaży 200.000 zł, która umożliwia mu korzystanie ze zwolnienia z VAT?

Zwolnienie z podatku VAT

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą ma prawo skorzystać z dwóch zwolnień z obowiązku opodatkowania podatkiem VAT wobec dokonywanej sprzedaży. Zwolnienie z VAT powoduje także brak konieczności wykonywania wielu obowiązków przewidzianych dla czynnych podatników VAT m.in. składanie ewidencji i deklaracji, zapłatę podatku, dokonywanie korekt VAT, innych czynności.

Mowa tu o zwolnieniu przedmiotowym czyli gdy przedmiotem działalności są czynności (sprzedaż określonych towarów lub usług) ustawowo wymienione czyli w art. 43 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT).

ISTOTNE:

Zwolnienie przedmiotowe z VAT czyli ze względu na wykonywanie czynności sprzedaży określonych towarów lub usług nie jest ograniczone żadnym limitem wartości sprzedaży. To oznacza, że po przekroczeniu np. kwoty 200.000 zł podatnik nadal korzysta z tego zwolnienia.

Drugim możliwym zwolnieniem jest zwolnienie ze względu na nieprzekroczenie rocznej wartości sprzedaży w kwocie 200.000 zł zwane zwolnieniem podmiotowym z VAT.

Roczny limit wartości sprzedaży 200.000 zł dotyczy przedsiębiorców od następnego roku prowadzenia działalności chyba, że pierwszy rok prowadzenia działalności zaczyna się od 1 stycznia.

Przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie działalności w trakcie roku (nie od 1 stycznia danego roku) limit zwolnienia muszą obliczyć proporcjonalnie.

ISTOTNE:

Osoba fizyczna rozpoczynająca w trakcie roku działalność gospodarczą (nie od 1 stycznia) limit zwolnienia podmiotowego z VAT musi ustalić w proporcji do okresu prowadzenia działalności w roku jej rozpoczęcia.

ISTOTNE:

Podatnik prowadzący działalność może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT jeżeli:

  1. wartość sprzedaży z działalności nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł (albo w roku rozpoczęcia jeżeli rozpoczął działalność od 1 stycznia), oraz
  2. nie sprzedaje towarów lub usług których sprzedaż wyklucza możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego (i przedmiotowego) z VAT (m.in. sprzedaż towarów opodatkowanych akcyzą, nowych środków transportu, świadczenie usług prawniczych, jubilerskich, w zakresie doradztwa z wyjątkiem doradztwa rolniczego itd.).

Do wartości sprzedaży porównywanej do limitu nie wlicza się kwoty podatku VAT.

W jaki sposób ustalić limit zwolnienia podmiotowego z VAT u przedsiębiorców rozpoczynających w trakcie roku prowadzenie działalności?

Roczny limit zwolnienia podmiotowego z VAT ustalany proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności
Limit ustalany proporcjonalnie = Liczba dni prowadzenia działalności X 200.000 zł
Liczba dni w roku kalendarzowym

Przekroczenie limitu zwolnienia – 200.000 zł

Wielu podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowego z VAT dochodzi do momentu kiedy przekraczają roczny limit wartości sprzedaży w kwocie:

  1. 200.000 zł, albo
  2. ustalony proporcjonalnie w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku działalność.

Co w takiej sytuacji?

ISTOTNE:

Jeżeli u podatnika korzystającego ze zwolnienia podmiotowego z VAT (i nie wykonującego sprzedaży towarów lub usług wykluczających to zwolnienie) wartość sprzedaży w trakcie roku przekroczy limit 200.000 zł (albo obliczoną kwotę limitu osoby fizycznej rozpoczynającej działalność) to zwolnienie podmiotowe z VAT traci moc już od transakcji sprzedaży, która spowodowała przekroczenie ww. limitu.

ISTOTNE:

Transakcję, która spowodowała przekroczenie ww. limitu podatnik ma obowiązek w całości opodatkować podatkiem VAT (doliczyć do jej wartości podatek VAT według stawki właściwej dla sprzedawanego towaru lub usługi).

To jednak nie wszystko.

ISTOTNE:

Podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT, który widzi że przekroczy limit zwolnienia z VAT musi:

  1. dzień przed przekroczeniem limitu złożyć formularz VAT-R (w trybie aktualizacji), oraz
  2. w złożonym formularzu VAT-R wskazuje dzień przekroczenia limitu jako dzień od którego staje się czynnym podatnikiem VAT (wskazując w punkcie C – okoliczności określające obowiązek podatkowy podatnik zaznacza kwadrat 35 o brzemieniu – „Podatnik traci (utracił) zwolnienie, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT”).

Nie każda transakcja wliczana jest do wartości sprzedaży porównywanej do limitu zwolnienia

Należy wspomnieć, iż do wartości sprzedaży, którą podatnik porównuje do limitu zwolnienia podmiotowego z VAT 200.000 zł nie należy wliczać wartości transakcji:

  1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość,
  2. sprzedaży na odległość towarów importowanych,
  3. sprzedaży towarów i usług, zwolnionych z VAT (art. 43 ust. 1 ustawy o VAT),
  4. sprzedaży środków trwałych.

Do wartości sprzedaży przyrównywanej do limitu zwolnienia z VAT wlicza się jednak sprzedaż towarów lub usług zwolnionych z VAT (art. 43 ust. 1 ustawy o VAT):

  • transakcji związanych z nieruchomościami,
  • usług m.in. związanych z pośrednictwem finansowym, zarządzaniem różnymi funduszami czy obrotem papierami wartościowymi,
  • usług ubezpieczeniowych

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Czy jest możliwy powrót do zwolnienia z VAT

Przedsiębiorca, który przekroczył limit zwolnienia 200.000 zł i miał obowiązek rejestracji do VAT jako czynny podatnik VAT zadaje sobie wiele razy pytanie. Czy może kiedykolwiek ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT?

Tak, może ale pod pewnymi warunkami.

Jeżeli podatnik traci prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT to może ponownie skorzystać z tego zwolnienia nie wcześniej jednak niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do tego zwolnienia.

To oznacza, że w kolejnym roku czyli po roku w którym przekroczył limit zwolnienia 200.000 zł musi spełniać warunki zwolnienia a więc:

  1. wartość sprzedaży z działalności nie przekroczyła limitu zwolnienia 200.000 zł, oraz
  2. podatnik nie sprzedaje towarów lub usług których sprzedaż wyklucza możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego (i przedmiotowego) z VAT.

Jeżeli w kolejnym roku po roku przekroczenia limitu podatni spełni te warunki to od następnego roku będzie mógł powrócić do zwolnienia podmiotowego z VAT.

Kolejne przełomowe wyroki dot. amortyzacji mieszkań – WSA za amortyzacją mieszkania służącego jako biuro/siedziba spółki oraz inwestycji w obcym lokalu mieszkalnym

Amortyzacja lokali i budynków mieszkalnych, to temat, który jeszcze długo będzie przedmiotem licznych interpretacji i wyroków sądowych, bowiem podatnicy, którzy przyjęli środki trwałe do użytkowania przed zmianą przepisów, tj. przed 1 stycznia 2022r. zostali pozbawieni dalszej amortyzacji.

W jednym z wpisów na naszym blogu (https://www.taxe.pl/blog/1872/amortyzacja-mieszkan-czy-nadal-bedzie-mozliwa-korzystny-wyrok-wsa/) przedstawialiśmy korzystny wyrok WSA, w którym jednoznacznie stwierdzono niekonstytucyjność przepisu w związku z naruszeniem interesów podatników w toku. Inaczej rzecz ujmując podatnicy zgodnie z konstytucyjną zasadą ochrony praw nabytych powinni mieć możliwość pełnego zamortyzowania lokali mieszkalnych przyjętych do użytkowania przed 1 stycznia 2022r. Choć stanowisko organów podatkowych jest nadal z reguły niekorzystne, to dalej pojawiają się pozytywne dla podatników wyroki sądów.

Amortyzacja lokalu mieszkalnego służącego jako biuro/siedziba spółki może być kosztem

Sąd administracyjny, a konkretnie WSA we Wrocławiu, w wyroku z dnia 9 maja 2024r., sygn. I SA/Wr 960/23, uchylił niekorzystną dla podatnika interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDWL.4011.64.2023.1.WS z dnia 2 października 2023r. Przedmiotem sporu była amortyzacja lokalu mieszkalnego wykorzystywanego przez spółkę jako biuro.

Dyrektor KIS zgodnie z przyjętym sposobem procedowania stwierdził, iż podatnik nie ma prawa do amortyzacji lokalu mieszkalnego od 1 stycznia 2023r., pomimo, iż lokal mieszkalny został zakupiony i wprowadzony do ewidencji środków trwałych jeszcze przed zmianą przepisów. Inaczej rzecz ujmując Krajowa Informacja Skarbowa bez względu na stan faktyczny, zawsze odmawia prawa do amortyzacji lokali mieszkalnych.

Wnioskodawca odwołał się nie tylko do konstytucyjnej zasady interesów w toku, ale dodatkowo oparł się o uzasadnienie do projektu ustawy zmieniającej (druk sejmowy nr 1532), gdzie argumentem do zmiany przepisów miało być ograniczenie zjawiska inwestowania w nieruchomości mieszkalne w celu osiągania dochodu pasywnego i podwójnej preferencji w podatku PIT (amortyzacja lokalu plus sprzedaż bez podatku po upływie 5 lat). Zdaniem wnioskodawcy wprowadzenie zakazu amortyzacji lokali mieszkalnych miało na celu zwiększenie dostępności mieszkań poprzez zniechęcenie do inwestowania w mieszkania na wynajem.

Zdaniem sądu zakaz amortyzacji dotyczy jedynie sytuacji, w której lokal mieszkalny jest wynajmowany. Zwrócił też uwagę na konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych

Podatnik zaskarżył przytoczoną wyżej interpretację indywidualną. Sąd podzielił stanowisko wnioskodawcy, uznając m.in., że „Tym samym jak najbardziej uprawnione jest stanowisko skarżącego, który podnosi iż wyłączenie możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych nie znajdzie zastosowania w okolicznościach takich jak przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, a zatem w sytuacji gdy nabyty przed dniem 1 stycznia 2022 r. lokal mieszkalny służy prowadzonej działalności gospodarczej będąc siedzibą spółki i pełniąc jedynie funkcje biurowe.”

WSA dodatkowo zwrócił uwagę na naruszenie konstytucyjnej zasady ochrony praw nabytych w sposób szczególny podkreślając, że podatnicy wykorzystujący lokale mieszkalne jako np. biura, zostali pozbawieni możliwości rozpoznawania kosztów w postaci odpisów amortyzacyjnych. Sąd trafnie zauważył, że „Przepis wprowadzony został jedynie w celach fiskalnych, a te w sytuacji gdy godzą w zasadę ochrony praw nabytych, winny im ustępować. W niniejszym przypadku nie występuje żadna z przesłanek uzasadniających uznanie, że można zastosować wyjątek i pozbawić podatników nabytego przez nich prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych przez określoną liczbę lat w przyszłości.”

Kolejny wyłom w orzecznictwie – sąd zezwala na amortyzację inwestycji w obcych lokalach mieszkalnych

Innym przykładem uchylenia interpretacji indywidualnej na gruncie amortyzacji lokali mieszkalnych jest wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 23 kwietnia 2024r., sygn. I SA/Rz 88/24, uchylający interpretację indywidualną sygn. 0111-KDIB2-1.4010.527.2023.1.DD z dnia 30 listopada 2023 roku.

Wnioskodawcą była spółka utworzona przez gminę, wynajmująca mieszkania należące do gminy. Rolą spółki było m.in. administrowanie nieruchomościami, a także ich utrzymywanie, remontowanie i modernizowanie. W związku z powyższym, część robót została zakwalifikowana jako inwestycje w obcych środkach trwałych. Choć na gruncie ustaw o podatkach dochodowych inwestycja w obcym środku trwałym jest kategoryzowana odrębnie od amortyzacji środka trwałego będącego własnością podatnika, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Argumentacja oparta była na tezie, zgodnie z którą, skoro podatnik będący właścicielem lokalu mieszkalnego nie może dokonywać jego amortyzacji, to tym bardziej „zasadnym jest przyjęcie, że amortyzacji nie podlegają również nakłady inwestycyjne poniesione przez podatnika niebędącego właścicielem takiego budynku/lokalu mieszkalnego.”

Wnioskodawca odwołał się do sądu, który uchylił zaskarżoną interpretację i zgodził się ze stanowiskiem podatnika, zgodnie z którym, inwestycje w obcych środkach trwałych stanowią odrębną kategorię składników majątku i nie należy ich utożsamiać ze środkami trwałymi stanowiącymi własność lub współwłasność podatnika. Sąd ponadto podkreślił, że przepisy zakazujące dokonywania amortyzacji zwłaszcza wydatków już poniesionych przez przedsiębiorców, które są w trakcie ich amortyzowania muszą być wykładane ściśle z uniknięciem wykładni rozszerzającej oraz uwzględnić zasadę ochrony interesów w toku.

Ostatecznie wątpliwości może rozwiać Trybunał Konstytucyjny

Przytoczone powyżej wyroki sądów, wprost odnoszą się do zasady tzw. ochrony interesów w toku i dotyczą specyficznych stanów faktycznych. Nie stanowią one jednak wiążącej wykładni dla innych sądów, organów podatkowych, czy też Dyrektora KIS. Choć wyroki te mają pozytywny wydźwięk dla podatników, kwestię amortyzacji lokali mieszkalnych może definitywnie rozstrzygnąć Trybunał Konstytucyjny.

Tryby wydawania zaświadczeń A1 dla przedsiębiorcy – praktyczne zastosowanie i wskazówki

Praca za granicą to częsta praktyka także wśród tzw. jednoosobowych przedsiębiorców. Wielu z nich zapomina o istotnej kwestii związanej z ustaleniem właściwego ustawodawstwa na gruncie zabezpieczenia społecznego (ZUS). Mówiąc prościej, wykonując działalność poza RP, przedsiębiorca może zostać zobligowany przez zagraniczne jurysdykcje do opłacania składek w miejscu świadczenia pracy. Uniknąć tego istotnie ważnego problemu, pozwala pozyskanie zaświadczenia A1. Czym jest zaświadczenie A1 oraz jakie są tryby jego wydawania opisujemy poniżej.

Czym jest zaświadczenie A1? Konsekwencje braku zaświadczenia

Zaświadczenie A1 jest dokumentem potwierdzającym właściwe ustawodawstwo na gruncie zabezpieczenia społecznego. Inaczej rzecz ujmując potwierdza, że polski przedsiębiorca podlega pod polski ZUS i jest obowiązany do opłacania składek tylko i wyłącznie w Polsce bez względu na to w jakim kraju wykonuje pracę. Zaświadczenie A1 nie dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, ponieważ ma zastosowanie także dla pracowników oraz zleceniobiorców. Przepisy dot. zaświadczeń A1 obowiązują na terenie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii.

Bez zaświadczenia A1 praca za granicą może być niemożliwa, ponieważ jest ono bardzo często weryfikowane przez zagraniczne służby. Praca w dużych przedsiębiorstwach w wielu przypadkach wymaga rejestracji w zagranicznych systemach elektronicznych. Przykładem takiego systemu jest belgijska Limosa, gdzie legalna praca w tym kraju wymaga po pierwsze pozyskania zaświadczenia A1, a następnie rejestracji w tym systemie.

Nawet w przypadku, gdy zaistnieje możliwość pracy poza Polską bez zaświadczenia A1, przedsiębiorca naraża się na dotkliwe sankcje finansowe, a w skrajnym przypadku zagraniczna jurysdykcja może uznać, iż podlega on pod system zabezpieczenia społecznego danego kraju. Zrodziłoby to obowiązek opłacania zagranicznych składek ubezpieczeniowych, które mogą być wielokrotnie wyższe niż polskie (szczególnie w okresie korzystania z ulgi na start, ZUSu preferencyjnego, czy małego ZUS plus). Jeszcze jedną niezwykle ważną konsekwencją braku zaświadczenia A1 jest brak możliwości korzystania z Karty EKUZ, co wiąże się z koniecznością poniesienia ewentualnych kosztów leczenia za granicą. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć ryzyko pracy za granicą bez A1, powinien przynajmniej zakupić dodatkowe ubezpieczenie medyczne.

Dwa tryby wydawania zaświadczeń A1 uzależnione od rodzaju wykonywanej pracy

Jak wskazano powyżej posiadanie zaświadczenia A1 jest niezwykle ważnie, jednak równie istotne jest przemyślenie i dokonanie właściwego wyboru w przedmiocie ścieżki pozyskania A1. Decydując się na pracę za granicą oraz A1 należy spełnić warunki, które umożliwią poświadczenie właściwego ustawodawstwa. Niespełnienie ich uniemożliwi pozyskanie A1 lub jego anulowanie/skrócenie ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Tryby pozyskania zaświadczeń A1 wyróżnić możemy dwa:

  • pierwszy, gdzie przedsiębiorca pracuje tylko w jednym kraju np. w Belgii,
  • drugi, w którym przedsiębiorca wykonuję pracę naprzemiennie na terenie dwóch lub więcej krajów np. w Polsce i w Belgii.

Wady i zalety obu rozwiązań prezentujemy w dalszej części niniejszego wpisu. Z uwagi na fakt, że zasady ustalania właściwego ustawodawstwa opisane są w aktach prawa unijnego, ZUS wydał obszerny poradnik „Jak otrzymać zaświadczenie A1”, dostępny na stronie internetowej www.zus.pl. Poradnik nie stanowi źródła prawa, aczkolwiek stosowany jest przez ZUS, a nawet posiłkują się nim sądy administracyjne i stanowi zbiór niezbędnych zasad, które pomogą zrozumieć istotę A1 oraz pomóc pozyskać zaświadczenie. Wnioski o zaświadczenia A1 można składać wyłącznie za pośrednictwem platformy eZUS (wcześniej PUE ZUS). Zaświadczenia A1 również wydawane są wyłącznie w formie elektronicznej.

Wariant nr 1 pozyskania zaświadczenia A1 – praca tylko w jednym kraju

Przedsiębiorca, który zamierza wykonywać pracę wyłącznie w jednym państwie, np. w Belgii powinien złożyć wniosek US-1 o wydanie zaświadczenia A1 w związku z czasowym przeniesieniem działalności na własny rachunek na terytorium innego państwa członkowskiego. Zgodnie z poradnikiem ZUS, otrzymanie zaświadczenia A1 w tym trybie możliwe jest, gdy spełnione są następujące warunki:

  • należy wykazać „normalne” wykonywanie działalności jako osoba, która pracuje na własny rachunek w Polsce (oznacza to, że znaczna część działalności musi być prowadzona w Polsce) – aby to potwierdzić ZUS sprawdza m.in. okres i rodzaj działalności faktycznie prowadzonej w Polsce. ZUS z reguły nie zadaje dodatkowych pytań w tym zakresie. Prawdopodobnie weryfikowany jest wpis w CEiDG oraz inne rejestry,
  • należy wykazać, że w innym państwie członkowskim będzie wykonywana podobna działalność (przesądza o tym rzeczywisty charakter działalności, jaką zamierza tam wykonywać przedsiębiorca). Ten warunek można udowodnić załączając do wniosku np. umowę o wykonanie robót budowlanych,
  • podczas wykonywania pracy za granicą, w Polsce należy zachować infrastrukturę, która umożliwi dalsze prowadzenie działalności po zakończeniu pracy za granicą. Na tym gruncie ZUS z reguły nie dokonuje dodatkowych weryfikacji.
  • należy wykazać prowadzenie działalności w Polsce co najmniej dwa miesiące przed rozpoczęciem wykonywania działalności za granicą. Należy spełnić ten warunek przed każdym kolejnym rozpoczęciem wykonywania działalności za granicą. Tutaj niezbędne jest przedstawienie umów/faktur, które dokumentują co najmniej dwumiesięczny okres wykonywania podobniej pracy w Polsce.

W tym trybie można wykonywać pracę poza Polską przez maksymalnie 24 miesiące. Po zakończeniu tego okresu konieczne jest ponowne udokumentowanie podobniej pracy w Polsce.

Wariant nr 2 pozyskania zaświadczenia A1 – praca w co najmniej dwóch krajach

Drugi tryb pozyskania zaświadczenia A1 jest nieco bardziej skomplikowany, aczkolwiek nie wymaga dokumentowania dwumiesięcznego okresu wykonywania podobniej pracy w Polsce przed wnioskowaniem o zaświadczenie A1. Stanowi to ułatwienie dla osób, które dopiero założyły działalność gospodarczą lub wyczerpały 24-miesięczny okres czasowego przeniesienia działalności do innego kraju i nie mogą sobie pozwolić na co najmniej dwumiesięczną przerwę. W celu uzyskania tego rodzaju zaświadczenia A1 należy złożyć wniosek US-2 oraz informację o miejscu zamieszkania US-55.

Aby uzyskać zaświadczenie A1 poświadczające polskie ustawodawstwo dla pracy w co najmniej dwóch krajach, należy udowodnić, że znaczna część pracy wykonywana jest w miejscu zamieszkania tj. w Polsce. W rozumieniu poradnika ZUS kryterium to jest spełnione, jeżeli proporcja wykonywanej działalności w Polsce wynosi co najmniej 25%. Oceniane jest to przez pryzmat obrotu (przychodu), czasu pracy i liczby świadczonych usług. Jeżeli choć jeden z tych czynników ma charakter marginalny (mniejszy niż 5%), przyjmuje się, że praca w danym kraju jest marginalna a tym samym kraj ten nie może być właściwy dla ustalenia systemu zabezpieczenia społecznego. Nie spełnienie kryterium znacznego wykonywania działalności w danym kraju pod kątem powyższych czynników, pozwala wziąć pod uwagę jeszcze kryterium w postaci „centrum zainteresowania” dla danej działalności np. przez miejsce, w którym znajduje się stałe miejsce prowadzenia działalności oraz kryterium w postaci „ośrodka interesów życiowych”.

Spełnienie powyższych kryteriów bada się przez okres 12 miesięcy. Co istotne, jeżeli przedsiębiorca wystąpi o pierwszą A1 w tym trybie, to z reguły bez problemu uzyska zaświadczenie. Dopiero zazwyczaj przy kolejnym wniosku o A1 ZUS zweryfikuje wstecznie, czy został spełniony m.in. warunek znacznego prowadzenia działalności w Polsce. Brak spełnienia opisanych powyżej przesłanek może doprowadzić do anulowania wcześniejszego zaświadczenia A1 oraz braku możliwości uzyskania kolejnego.

W tym miejscu odsyłamy ponownie do poradnika ZUS, gdzie przedstawiono bardziej szczegółowo warunki wnioskowania o zaświadczenie A1 dla pracy wykonywanej w co najmniej dwóch krajach.

Jak dokonać korekty odpisów amortyzacyjnych

Błędy przy ustaleniu wartości początkowej środka trwałego to nierzadki problem podatników, którzy nabywają lub wytwarzają środki trwałe.

Innym rodzajem błędów może być wybór nieprawidłowej stawki amortyzacyjnej czy samej metody amortyzacyjnej.

Niekiedy zamiast rozpoczęcia amortyzacji podatnik błędnie ujmuje w koszt wartość wykupionego pojazdu samochodowego.

Rodzaje błędów związanych z odpisami amortyzacyjnymi jest dość spora. Jak poradzić sobie z korektą odpisów amortyzacyjnych?

Jakie składniki majątku użytkowane w działalności gospodarczej stanowią środki trwałe

Środki trwałe to kategoria składników majątku używanych w działalności gospodarczej. Kwalifikacja składnika majątku jako środka trwałego nie dotyczy użytku prywatnego. Należy zaznaczyć, iż w działalności mogą być użytkowane tzw. środki trwałe własne czyli takie, które zostały zakupione do działalności, wytworzone przez podatnika we własnym zakresie lub nabyte w inny sposób (darowizna, spadek, aport, pozostałe).

Co ważne środkiem trwałym będą też składniki majątku używane w działalności na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu, użyczenia lub umowy o podobnym charakterze. W takiej sytuacji podatnik używający w ten sposób tych składników majątku ma do czynienia ze środkami trwałymi obcymi.

Pamiętając o art. 22a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PIT) składnik majątku będący środkiem trwałym posiada określone cechy:

  • został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  • jest on kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  • przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż 12 miesięcy,
  • jest wykorzystywany przez podatnika na cele działalności gospodarczej (bez użytku prywatnego – wyjątek: niektóre pojazdy samochodowe o DMC do 3,5 ton),
  • jest oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy, umowy leasingu czy umowy użyczenia.

Przykładami składników majątku będących środkami trwałymi są m.in. pojazdy samochodowe, nieruchomości, maszyny przemysłowe, koparki, komputery, telefony, ksera, drukarki, zestawy mebli i wiele innych.

Na potrzeby ujmowania w kosztach uzyskania przychodów wartości nabycia środków trwałych ustawodawca rozgraniczył środki trwałe w podziale na te:

  • do wartości początkowej 10.000 zł,
  • powyżej wartości początkowej 10.000 zł.

Wartość początkowa środka trwałego decyduje o tym z jakich metod amortyzacji podatnik będzie mógł skorzystać.

Główne metody amortyzacji w zależności od wartości początkowej środków trwałych
Środki trwałe Bezpośrednie ujęcie w kosztach w pełnej wartości Jednorazowa amortyzacja Amortyzacja w czasie
Wartość początkowa do 10.000 zł TAK TAK TAK
Wartość początkowa powyżej 10.000 zł NIE TAK TAK

Podatnik który nabędzie środek trwały do działalności gospodarczej tzw. środek trwały własny wówczas ma prawo go amortyzować a więc ująć w kosztach uzyskania przychodów w postaci amortyzacji.

Środki trwałe obce najczęściej ma prawo amortyzować podatnik, który oddaje dany składnik majątku w użytkowanie. Wyjątkiem jest leasing finansowy niemniej to zagadnienie będzie przedmiotem odrębnej publikacji.

ISTOTNE:

Jednorazowa amortyzacja to ujęcie w ewidencji środków trwałych tego zdarzenia a jednocześnie zaksięgowanie pełnej wartości początkowej danego środka trwałego.

Bezpośrednie ujęcie w kosztach firmy wartości początkowej środka trwałego to ujęcie w kosztach uzyskania przychodu pełnej wartości nabycia składnika majątku bez wpisywania go do ewidencji środków trwałych.

Amortyzacja w czasie oznacza ujmowanie w kosztach odpisów amortyzacyjnych – miesięcznych, kwartalnych, półrocznych, raz na rok albo w innym układzie.

Odpisy amortyzacyjne (ich wysokość) ustalane są od wartości początkowej środka trwałego zgodnie ze stawką amortyzacyjną właściwą dla danego środka trwałego wynikającą z Klasyfikacji Środków Trwałych.

Korekta odpisów amortyzacyjnych

Niejeden raz mają miejsce przypadki w których podatnik popełni błąd przy ustalaniu odpisów amortyzacyjnych.

Mogą one być za wysokie albo za niskie. Źródłem tych błędów jest najczęściej nieprawidłowe ustalenie wartości początkowej przez nabywcę albo na skutek błędnej wartości środka trwałego ustalonej jeszcze przez sprzedawcę np. na fakturze.

Niekiedy ujęte są po prostu omyłkowo odpisy amortyzacyjne (albo wręcz jeden odpis) w niskiej albo w zbyt wysokiej wartości.

Jeszcze innym typem błędu jest zastosowanie nieprawidłowej metody amortyzacji albo wybór niewłaściwej stawki amortyzacji dla danego środka trwałego.

Co wtedy?

Ustawodawca nie wprowadził szczególnych zasad korekt dla poprawy wysokości odpisów amortyzacyjnych.

Zgodnie z art. 22 ust. 7c ustawy o PIT jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

ISTOTNE:

Jeżeli przyczyna korekty kosztu uzyskania przychodu:

  1. jest inna niż błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka wówczas korekty kosztu podatnik dokonuje na bieżąco a więc w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymał fakturę korygującą albo dysponuje innym dokumentem potwierdzającym przyczynę korekty,
  2. to błąd rachunkowy lub inna oczywista omyłka wówczas korekty kosztu podatnik dokonuje w okresie ujęcia kosztu a więc cofając się do okresu w którym zaksięgowano koszt.

Korekty odpisów amortyzacyjnych podatnik dokona za pomocą dokumentu – dowód wewnętrzny.

Warto na moment się zatrzymać i dokonać próby rozpoznania czym jest oczywista omyłka czy błąd rachunkowy. W interpretacji indywidualnej z dnia 26.01.2023r. o sygn. 0114-KDIP2-1.4010.225.2022.4.MR1 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził: „(…) Odnosząc się do powyższych przepisów należy wskazać, że w przypadku korekty kosztu, która jest spowodowana błędem rachunkowym lub oczywistą omyłką, korekta kosztu powinna być dokonywana ze skutkiem wstecznym. Podkreślenia wymaga fakt, iż pojęcia te nie zostały zdefiniowane przez ustawę, a zatem w celu ich wyjaśnienia należy się odnieść do ich znaczenia potoczonego.

I tak, błędem rachunkowym jest sytuacja, gdy koszt został niewłaściwie ujęty w księgach ze względu na błąd w toku wykonywania operacji (np. wprowadzenie do ksiąg rachunkowych nieprawidłowych kwot, zastosowanie wadliwego kursu waluty obcej przy przeliczaniu wartości przychodu na złote, błędna klasyfikacja danego zdarzenia).

Natomiast za omyłkę należy uznać inny oczywisty błąd, który nie jest jednocześnie błędem rachunkowym. Takim błędem będzie np. zastosowanie błędnych cen (np. cen innych towarów oferowanych przez podatnika, me zaś cen towarów faktycznie dostarczonych). Okoliczność taka musi mieć charakter pierwotny, tj. istnieć już w momencie wystawiania pierwotnego dokumentu.

Stosownie do powyższego należy uznać, że w przypadku, gdy został popełniony błąd w zakresie ujęcia odpisu amortyzacyjnego, który z kolei wynika z błędnego ujęcia wartości początkowej środka trwałego, konieczne jest dokonanie odpowiedniej korekty wartości początkowej środka trwałego, która pozwoli na eliminację omyłki i tym samym poprawne ujęcie kosztu podatkowego w formie odpisu amortyzacyjnego.

Tym samym, jeżeli określony składnik majątku stanowiący część innego środka trwałego został omyłkowo zakwalifikowany jako środek trwały, albo też środek trwały został omyłkowo zakwalifikowany jako część innego środka trwałego (i tym samym wartość tego drugiego środka trwałego została błędnie określona), możliwe i konieczne powinno być dokonanie korekty sprowadzającej się do właściwego ujęcia poszczególnych środków trwałych w ewidencji wraz z odpowiednim skorygowaniem odpish2ów amortyzacyjnych ze skutkiem wstecznym. (…).”

Przykład 1

Przedsiębiorca – czynny podatnik VAT zakupił dnia 24.02.2024r. 6-letni samochód osobowy i otrzymał na tę okoliczność fakturę na sumę 37.000 zł netto.

Powyższy samochód wprowadził do ewidencji środków trwałych w wartości 41.255 zł (netto + 50% VAT). Samochód będzie używany w działalności i prywatnie a więc w sposób mieszany.

W lipcu 2024r. przedsiębiorca dowiedział się od sprzedawcy, że faktura za samochód była za niska. Wartość samochodu powinna wynosić 39.000 zł netto. Na tę okoliczność sprzedawca wystawił fakturę korygującą.

Przedsiębiorca – nabywca będzie miał obowiązek skorygować (zwiększyć) wartość początkową samochodu jak i zwiększyć wszystkie odpisy amortyzacyjne od początku rozpoczęcia amortyzacji (za każdy miesiąc w którym ujęto w koszty odpis amortyzacyjny) a zatem wstecznie.

To spowoduje obliczenie na nowo zaliczek na podatek dochodowy za okres od marca 2024r. do lipca 2024r.

Przykład 2

Przedsiębiorca – podatnik zwolniony z VAT zakupił dnia 19.03.2024r. koparkę i otrzymał na tę okoliczność fakturę na sumę 87.000 zł brutto.

Koparka została wprowadzona do ewidencji środków trwałych według wartości początkowej 87.000 zł brutto.

Przedsiębiorca nie skorzystał z jednorazowej amortyzacji bowiem chciał rozłożyć koszty zakupu koparki w czasie. Skorzystał więc z amortyzacji w czasie.

Niemniej błędnie sklasyfikował (wybrał błędny numer KŚT dla koparki) nabytą koparkę co spowodowało zastosowanie nieprawidłowej stawki amortyzacji – 40% zamiast 20%.

W takiej sytuacji przedsiębiorca – nabywca będzie miał obowiązek skorygować (zmniejszyć) wszystkie odpisy amortyzacyjne od początku rozpoczęcia amortyzacji (za każdy miesiąc w którym ujęto w koszty odpis amortyzacyjny) a zatem wstecznie.

To spowoduje obliczenie na nowo zaliczek na podatek dochodowy za okres od marca 2024r. do lipca 2024r.

Warto na koniec dodać, iż gdy w powyższych przypadkach początek amortyzacji miał miejsce w latach ubiegłych to podatnik musiałby złożyć także korekty zeznań rocznych z ubiegłych lat i skorygować koszty uzyskania przychodu.

Zmniejszenie kosztów na skutek zbyt wysokich pierwotnie odpisów amortyzacyjnych może spowodować powstanie zaległości podatkowej w postaci zaległych (większych) zaliczek na podatek dochodowy oraz zaległości w rocznym podatku dochodowym.

W odwrotnej sytuacji może dojść do powstania nadpłaty w odniesieniu do już zapłaconych zaliczek na podatek dochodowy i w konsekwencji rocznego podatku dochodowego.

Przekroczenie limitu sprzedaży zobowiązującego do ewidencji za pomocą kasy fiskalnej

Wielu przedsiębiorców prowadzi sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Niektórzy korzystają z różnego rodzaju zwolnień, inni są bliscy przekroczenia limitu zwolnienia z obowiązku stosowania ewidencji sprzedaży przy pomocy kasy rejestrującej.

Jednak w obu przypadkach można wpaść w wymieniony obowiązek. Dlaczego? O tym i nie tylko opowiedziano w niniejszej publikacji.

Czym jest ewidencja sprzedaży prowadzona przy pomocy kasy rejestrującej

Osoby fizyczne jak i osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą, którzy dokonują sprzedaży na rzecz konsumentów (osób fizycznych nieprowadzących działalności) mają obowiązek rozpocząć prowadzenie ewidencji sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej gdy łączna sprzedaż na rzecz tych osób przekroczy w ciągu roku 20.000 zł.

Zatem gdy sprzedaż towarów lub usług na rzecz konsumentów przekroczy 20.000 zł wówczas należy nabyć kasę, zlecić jej instalację, zalegalizować, zgłosić do urzędu skarbowego i rozpocząć wystawianie paragonów sprzedaży za każdym razem kiedy dojdzie do sprzedaży na rzecz konsumenta.

Warto zaznaczyć, iż to jest ogólne określenie kiedy należy stosować ewidencję sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej.

Może przecież mieć miejsce przypadek kiedy nabywca będący przedsiębiorcą nie będzie chciał dokonać zakupu na swoją firmę a tylko do majątku prywatnego, a więc wyłącznie na cele osobiste poza działalnością. W takim wypadku otrzyma on paragon sprzedaży i nie otrzyma paragonu z NIP, gdyż przeznaczenie zakupu jest wyłącznie prywatne i niezwiązane z prowadzoną przez niego działalnością.

ISTOTNE:

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność jak i ci, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności i po raz pierwszy dokonują sprzedaży na rzecz konsumentów – mają obowiązek ustalić roczny limit zwolnienia z kasy z uwzględnieniem okresu prowadzenia tej sprzedaży (od dnia rozpoczęcia sprzedaży na rzecz konsumentów do końca danego roku w którym ją dokonano po raz pierwszy).

Jeżeli nie przekroczą tak ustalonego limitu to w drugim roku obowiązuje już ich pełna wartość limitu zwolnienia 20.000 zł.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą od dnia 01.02.2021r. Niemniej pierwszą sprzedaż na rzecz konsumentów dokonał 29.07.2024r.

Liczba dni do końca roku wyniosła– 156 dni (licząc od dnia rozpoczęcia sprzedaży na rzecz konsumentów do końca danego roku).

Limit zwolnienia z kasy na rok 2024: 8.524,59 zł

20.000 zł x (156 dni / 366 dni)

Jeżeli przedsiębiorca chce korzystać ze zwolnienia z kasy do końca roku 2024 to jego sprzedaż na rzecz konsumentów za rok 2024 nie może przekroczyć kwoty limitu 8.524,59 zł.

W roku 2025 przedsiębiorca będzie mógł już korzystać z rocznego limitu zwolnienia z kasy w kwocie 20.000 zł.

Przykład 2

Podatnik zwolniony z VAT rozpoczął działalność dnia 15.07.2024r. Pierwszej sprzedaży na rzecz konsumentów dokonał dnia 22.07.2024r.

Liczba dni do końca roku wyniosła – 163 dni (licząc od dnia rozpoczęcia sprzedaży na rzecz konsumentów do końca danego roku).

Limit zwolnienia z kasy na rok 2024: 8.907,10 zł

20.000 zł x (163 dni / 366 dni)

Jeżeli przedsiębiorca chce korzystać ze zwolnienia z kasy do końca roku 2024 to jego sprzedaż na rzecz konsumentów za rok 2024 nie może przekroczyć kwoty limitu 8.907,10 zł.

W roku 2025 przedsiębiorca będzie mógł już korzystać z rocznego limitu zwolnienia z kasy w kwocie 20.000 zł.

ISTOTNE:

Do wartości sprzedaży na rzecz konsumentów czynni podatnicy VAT nie wliczają podatku VAT.

ISTOTNE:

Do wartości sprzedaży na rzecz konsumentów (na potrzeby ustalenia limitu 20.000 zł) bierze się pod uwagę sprzedaż na rzecz konsumentów:

  • niekorzystającą ze zwolnienia, oraz
  • korzystającą ze zwolnienia

– z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej.

O jakie zwolnienia chodzi?

Zwolnienia z obowiązku prowadzenia kasy rejestrującej

Wszelkie zwolnienia z obowiązku ewidencji za pomocą kasy rejestrującej zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22.12.2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących zwanym dalej rozporządzeniem.

Oto niektóre z nich.

Zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej
Bez względu na limit, z uwagi na rodzaj wykonywanej sprzedaży (załącznik do Rozporządzenia) (niektóre zwolnienia) Z uwagi na limit
Dostawa towarów w systemie wysyłkowym płatna przez odbiorcę przelewem a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres) Limit 20.000 zł dotyczy maksymalnej sprzedaży na rzecz konsumentów (u podatników rozpoczynających w trakcie roku sprzedaż na rzecz konsumentów limit ustala się proporcjonalnie)
Świadczenie usług płatne przez odbiorcę przelewem a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres) Sprzedaż na rzecz konsumentów jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy sprzedaży: za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności, za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy – będzie wyższy niż 80%.
Usługi związane z odpadami
Usługi pocztowe, kurierskie
Usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania
Usługi finansowe i ubezpieczeniowe
Usługi związane z obsługą rynku nieruchomości
Sprzedaż nieruchomości (w tym gruntów), środków trwałych
Dostawa towarów przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży
Wiele innych

Należy podkreślić, iż zwolnienie z obowiązku stosowania kasy rejestrującej ze względu na rodzaj wykonywanej sprzedaży (załącznik do ww. Rozporządzenia) nie jest ograniczone limitem 20.000 zł. Nawet po przekroczeniu tego limitu przedsiębiorca może korzystać z tego zwolnienia.

Jednak należy uważać na inną kwestię. Jeżeli przedsiębiorca poza rodzajem sprzedaży (na rzecz konsumentów) korzystającym ze zwolnienia z kasy rozpocznie inny rodzaj sprzedaży już nie korzystający z tego zwolnienia to może okazać się, że będzie zobowiązany do instalacji kasy i prowadzenia sprzedaży za pomocą kasy i to od pierwszej sprzedaży na rzecz konsumenta.

Przekroczenie limitu sprzedaży zobowiązującego do ewidencji za pomocą kasy fiskalnej

Przekroczenie wartości sprzedaży (limitu) na rzecz konsumentów 20.000 zł lub odpowiednio ustalonego proporcją (w przypadku podatnika rozpoczynającego sprzedaż na rzecz konsumentów) niesie za sobą określone konsekwencje podatkowe.

Kwestie utraty prawa do zwolnienia z kasy przedstawiono w poniższej tabeli.

Utrata zwolnienia z obowiązku stosowania kasy rejestrującej
Rodzaj zwolnienia Moment utraty zwolnienia
Bez względu na przekroczenie limitu czy korzystanie ze zwolnienia ze względu na rodzaj sprzedaży Z dniem wykonania rodzaju sprzedaży wyłączonego ze zwolnień z obowiązku stosowania kasy (§ 4 ww. Rozporządzenia – przedstawione w tabeli na końcu publikacji)
Ze względu na przekroczenie limitu sprzedaży na rzecz konsumentów 20.000 zł Gdy nie rozpoczęto rodzaju sprzedaży wykluczonej ze zwolnień z obowiązku stosowania kasy – po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wartość sprzedaży na rzecz konsumentów przekroczyła kwotę 20.000 zł
Bez względu na przekroczenie limitu czy korzystanie ze zwolnienia ze względu na rodzaj sprzedaży Z dniem wykonania rodzaju sprzedaży wyłączonego ze zwolnień z obowiązku stosowania kasy (§ 4 ww. Rozporządzenia – przedstawione w tabeli na końcu publikacji)
Ze względu na przekroczenie przez podatników rozpoczynających sprzedaż na rzecz konsumentów limitu sprzedaży na rzecz konsumentów ustalanego w proporcji do okresu prowadzenia tej sprzedaży Gdy nie rozpoczęto rodzaju sprzedaży wykluczonej ze zwolnień z obowiązku stosowania kasy – po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wartość sprzedaży na rzecz konsumentów (limit ustalony proporcjonalnie do okresu prowadzenia tej sprzedaży) przekroczyła kwotę 20.000 zł

ISTOTNE:

Rodzaje sprzedaży wykluczonej z możliwości korzystania ze zwolnienia z kasy rejestrującej zawarte są w § 4 ww. Rozporządzenia.

To oznacza, że z dniem rozpoczęcia wykonania tej sprzedaży podatnik od razu traci powyższe zwolnienie.

Przykład 3

Podatnik zwolniony z VAT rozpoczął działalność dnia 01.06.2024r. Pierwszej sprzedaży na rzecz konsumentów dokonał dnia 12.07.2024r.

Limit zwolnienia z kasy na rok 2024: 9.453,55 zł

Podatnik wykazał następującą sprzedaż na rzecz konsumentów:

  • czerwiec – 0 zł,
  • lipiec – 2.200 zł,
  • sierpień – 3.800 zł,
  • wrzesień – 3.500 zł,
  • październik – 2.000 zł.

Podatnik już we wrześniu przekroczył limit zwolnienia w kwocie 9.453,55 zł. W takiej sytuacji każda następna sprzedaż na rzecz konsumentów będzie musiała być zaewidencjonowana na kasie rejestrującej (wystawienie paragonu sprzedaży w formie papierowej albo elektronicznej).

Warto w tym miejscu powiedzieć o pewnej ciekawostce z której zdaje sobie sprawę niewielu podatników.

Jeżeli podatnik w trakcie roku rozpoczął sprzedaż na rzecz konsumentów, przekroczył limit ustalany w proporcji czyli utracił zwolnienie z kasy ale potem nie dokonywał w ogóle już sprzedaży wówczas nie musi od razu nabywać kasy rejestrującej. Jeżeli jednak pojawi się taka sprzedaż kiedykolwiek to podatnik jest zobowiązany wystawić paragon a więc nabyć kasę i prowadzić sprzedaż na rzecz konsumentów za jej pomocą.

Inna kwestia to przekroczenie limitu zwolnienia z kasy w przypadku prowadzenia rodzaju sprzedaży zwolnionej z kasy rejestrującej np. z uwagi na płatność przelewem. W takim wypadku przestrzegając warunki zwolnienia podatnik może przez wiele lat nie mieć obowiązku zastosowania kasy rejestrującej.

Przykład 4

Czynny podatnik VAT wykonuje drobne usługi remontowe na rzecz konsumentów. Już w pierwszym roku przekroczył limit zwolnienia z kasy.

Jednak ponieważ wszystkie faktury sprzedaży wystawiane przez podatnika są opłacane przez konsumentów przelewem a z nich wynika jakiej sprzedaży dotyczą (np. nr faktury), to podatnik już przez kilka lat korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencji sprzedaży przy pomocy kasy rejestrującej.

Jeżeli jednak rozpocząłby sprzedaż towarów lub usług zawartych w § 4 ww. Rozporządzenia to od pierwszej takiej sprzedaży na rzecz konsumentów musi zastosować kasę rejestrującą a więc wystawić paragon.

Ewidencja sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej już od pierwszej sprzedaży na rzecz konsumentów (bez względu na limit zwolnienia 20.000 zł) jest wymagana przy sprzedaży towarów lub usług przedstawionych w poniższej tabeli.

Wykaz towarów i usług, których sprzedaż na rzecz konsumentów musi być prowadzona przy pomocy kasy rejestrującej już od pierwszej takiej sprzedaży
Towary Usługi
Gaz płynny Przewozy pasażerskie w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia
Części do silników Taksówek (PKWiU 49.32.11.0), z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą
Silniki do napędu pojazdów i motocykli, silników spalinowych tłokowych z zapłonem iskrowym i samoczynnym do różnego rodzaju jednostek, w tym motocykli (CN 8407 i 8408) Naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania
Nadwozia do pojazdów silnikowych, W zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów
Przyczepy i naczepy W zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów
Części do przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego, W zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia
Części i akcesoria do pojazdów silnikowych, z wyłączeniem motocykli Prawnicze, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia
Komputery, wyroby elektroniczne i optyczne oraz silniki elektryczne, prądnice i transformatory Doradztwa podatkowego
Sprzęt fotograficzny, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego Związane z wyżywieniem wyłącznie: – świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz  – usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering)
Wyroby z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT Fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne
Zapisane i niezapisane nośniki danych cyfrowych i analogowych Kulturalne i rozrywkowe – wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe
Wyroby przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na kod CN Związane z rozrywką i rekreacją – wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne
Wyroby tytoniowe, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów Mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej)
Napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (bez względu na kod CN), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów
Perfumy i wody toaletowe, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów

Wszystkie koszty dotyczące różnych lat w jednym roku? Tak to możliwe

Wielu podatników nie do końca zdaje sobie sprawę, że ma prawo rozliczać koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia kosztu i to bez względu na to jakiego okresu ten koszt dotyczy.

Koszt może dotyczyć przecież po części jednego i drugiego roku podatkowego. Niemniej podatnik może go ująć w całości już w roku jego poniesienia.

O czym właściwe jest mowa?

Uproszczona a memoriałowa metoda rozliczania kosztów

Aktualnie cały czas jest głośno o nowej metodzie rozliczania kosztów i przychodów a mianowicie o kasowym PIT.

Niemniej nie można zapominać, że poza metodą memoriałową rozliczania kosztów jest jeszcze dostępna druga metoda tzw. uproszczona metoda rozliczania kosztów. Podkreślić należy, że te metody odnoszą się jednak tylko do rozliczania kosztów a więc do momentu ich ujęcia w księdze podatkowej. Nie odnoszą się do ujęcia przychodów tak jak kasowy PIT.

Uproszczona metoda rozliczania kosztów pozwala ująć koszty uzyskania przychodów dotyczące różnych okresów (różnych lat) w jednym roku podatkowym w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (PKPiR).

ISTOTNE:

Uproszczona metoda rozliczania kosztów umożliwia ujęcie kosztu w roku podatkowym, w którym zostały poniesione. Metoda ta możliwa jest do zastosowania tylko w odniesieniu do podatników stosujących PKPiR.

ISTOTNE:

Memoriałowa metoda rozliczania kosztów obowiązuje podatnika do ujęcia kosztów w roku podatkowym, którego te koszty dotyczą.

Metoda ta wymaga od podatnika podziału kosztów na:

  1. bezpośrednio związanych z przychodami- potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody,
  2. pośrednio związanych z przychodami – potrącalne w roku podatkowym, którego dotyczą te koszty.

Należy podkreślić, iż za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się:

  • dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Zastosowanie uproszczonej metody rozliczania kosztów

Podatnik prowadzący PKPiR ma obowiązek na samym początku roku podatkowego zdecydować czy zastosuje uproszczoną metodę rozliczania kosztów czy memoriałową (a od roku 2025 być może kasowy PIT).

Wybraną metodę musi stosować przez cały rok. Zmiany może dokonać od początku kolejnego roku. Zatem w ciągu roku nie jest dopuszczalna zmiana metody rozliczania kosztów.

ISTOTNE:

Nie występuje obowiązek zgłaszania czy zawiadamiania o korzystaniu lub zmianie stosowanej metody rozliczania kosztów.

Wyjątkiem jest kasowy PIT, którego wybór trzeba będzie zgłosić w formie pisemnej do właściwego urzędu skarbowego ze względu na adres zamieszkania podatnika w terminie do:

  1. 20-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu rozpoczęcia działalności (u podatników rozpoczynających działalność), albo
  2. 20-tego lutego roku podatkowego, w którym ma być stosowany kasowy PIT (u podatników kontynuujących działalność).

Przykład 1

Przedsiębiorca w roku 2024 korzysta z uproszczonej metody rozliczania kosztów uzyskania przychodów.

W dniu 16.07.2024r. zawarł polisę ubezpieczenia OC i AC na auto firmowe na kwotę 4.500 zł.

Polisa dotyczy okresu od 16.07.2024r. do 15.07.2025r.

Pomimo, iż koszt dotyczy częściowo 2 lat podatkowych to podatnik ma prawo ująć pełną kwotę kosztu 4.500 zł w PKPiR w dacie 16.07.2024r.

Przykład 2

Przedsiębiorca w roku 2024 korzysta z uproszczonej metody rozliczania kosztów uzyskania przychodów.

W dniu 25.06.2024r. wykupił usługę hostingu na rok czasu. Faktura została wystawiona na cały rok (część roku 2024 i 2025) z góry na kwotę 450 zł.

Hosting rozpoczyna się od dnia 01.08.2024r. do dnia 31.07.2025r.

Pomimo, iż koszt dotyczy częściowo 2 lat podatkowych to podatnik ma prawo ująć pełną kwotę kosztu 450 zł w PKPiR w dacie 25.06.2024r.

Przykład 3

Przedsiębiorca wybrał na rok 2025 uproszczoną metodę rozliczania kosztów uzyskania przychodów.

W dniu 07.01.2025r. otrzymał faktury z dnia 03.01.2025r. za prąd, gaz, internet dotyczący okresu 11-12 / 2024r

Pomimo, iż koszty dotyczą roku 2024 to podatnik ujmie je w dacie wystawienia ww. faktur w pełnej kwocie tych faktur (jeżeli oczywiście koszty te w całości dotyczą prowadzonej działalności) a więc w dacie 03.01.2025r.

Przykład 4

Przedsiębiorca wybrał na rok 2024 uproszczoną metodą rozliczania kosztów uzyskania przychodów.

W dniu 19.07.2024r. otrzymał decyzję z dnia 15.07.2024r. zezwalającą na sprzedaż alkoholu od dnia 01.08.2024r. do 31.07.2028r. Opłata za wszystkie 4 lata wynosi 8.000 zł.

Decyzja została wydana na 4 lata.

Mimo to, podatnik ma prawo ująć pełną kwotę kosztu 8.000 zł w PKPiR w dacie wydania decyzji 15.07.2024r.

Wyjątki kosztów, które należy księgować w sposób szczególny i to bez względu na metodę rozliczania kosztów

Niezwykle ważnym aspektem są wyjątki kosztów a więc wydatków objętych szczególnym momentem ujęcia w PKPiR.

ISTOTNE:

Niektóre rodzaje kosztów muszą być ujęte w PKPiR w momencie określonym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

I to bez względu na rodzaj metody rozliczania kosztów jaka jest przez podatnika stosowana.

Do tych kosztów o szczególnym momencie ujęcia w PKPiR można zaliczyć m.in.:

  • koszty wypłacanych wynagrodzeń,
  • koszty zapłaconych składek ZUS finansowanych przez płatnika składek (pracodawcę),
  • niekiedy nabycia towarów a także kwestie związane z inwenturą,
  • zrealizowane różnice kursowe (faktura + zaplata, wycena rozchodu środków pieniężnych),
  • odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
  • zapłacone odsetki od wziętych pożyczek, kredytów,
  • pozostałe.

Przejście na uproszczona metodę rozliczania

Jeżeli w poprzednim roku podatkowym podatnik stosował memoriałową metodę rozliczania kosztów a w kolejnym roku chce przejść na uproszczoną metodę rozliczania kosztów to musi pamiętać o jednej bardzo ważnej rzeczy.

ISTOTNE:

Podatnicy, którzy w poprzednim roku stosowali memoriałową metodę rozliczania kosztów a w kolejnym przechodzą na uproszczoną – mają obowiązek ująć wszystkie koszty rozliczane metodą memoriałową z poprzedniego roku zgodnie z zasadami tej metody także w kolejnym roku a więc w roku stosowania już uproszczonej metody rozliczania kosztów.

Natomiast wszelkie koszty poza wcześniej wspomnianymi wyjątkami o dacie wystawienia dokumentu już w roku kolejnym podatnicy rozliczą już zgodnie z zasadami uproszczonej metody rozliczania kosztów.

Nabycie w darowiźnie środka trwałego do działalności. Co dalej?

Otrzymanie darowizny środka trwałego od przedsiębiorcy do przedsiębiorcy będzie skutkowało konkretnymi konsekwencjami podatkowymi.

Nie dość, że nabywca ma obowiązek zgłosić darowiznę i obliczyć podatek od spadków i darowizn to jeszcze musi odnaleźć się na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jak to zrobić?

Składniki majątku będące środkami trwałymi

Składniki majątku będące środkami trwałymi są specjalnie traktowane przez przepisy ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz prawnych.

Zgodnie z ww. ustawami składnik majątku będący środkiem trwałym posiada następujące cechy:

  1. jest przeznaczony na cele prowadzonej działalności i będzie użytkowany w prowadzonej działalności podatnika,
  2. jest kompletny i zdatny do używania w dniu przyjęcia do używania,
  3. jest własnością lub współwłasnością przedsiębiorcy (został nabyty na własność albo we własnym zakresie wytworzony),
  4. został nabyty lub wyprodukowany we własnym zakresie,
  5. długość jego użytkowania w działalności wyniesie dłużej niż 12 miesięcy (inaczej może zaistnieć konieczność zmiany jego kwalifikacji np. na towar handlowy).

Składniki majątku sklasyfikowane jako środki trwałe podlegają amortyzacji podatkowej.

Prawodawca dodał, iż amortyzacji na cele jej ujęcia w kosztach uzyskania przychodów tej podlegają:

  1. obowiązkowo składniki majątku o wartości początkowej powyżej 10.000 zł,
  2. dobrowolnie składniki majątku o wartości początkowej nie przekraczającej 10.000 zł (ich wartość początkowa może zostać ujęta bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu).

ISTOTNE:

Amortyzacji podatkowej nie podlegają środki trwałe takie jak grunty, prawa wieczystego użytkowania gruntów, budynki i lokale mieszkalne, dzieła sztuki i eksponaty muzealne, wartość firmy, składniki majątku, które nie są używane na skutek zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Niemniej wartość początkowa ww. środków trwałych znajdzie się w kosztach uzyskania przychodu w momencie ich sprzedaży.

Instytucja darowizny

Instytucja darowizny znajduje swoje prawne uregulowanie w art. 888, 889 ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 zwanej dalej Kodeksem Cywilnym).

Umowa darowizny charakteryzuje się tym, że podatnik który chce przekazać darowiznę dokonuje tej czynności nieodpłatnie dla podatnika, który w tym wypadku przyjmuje rolę obdarowanego.

Najważniejszą kwestią w tym wypadku jest tzw. jednostronność świadczenia. Darczyńca przekazuje nieodpłatnie darowiznę a więc przekazuje środki pieniężne, rzecz czy coś innego pochodzące z własnego majątku. Natomiast obdarowany otrzymuje darowiznę oczywiście nieodpłatnie. W jego majątku następuje przysporzenie bez konieczności dokonania jakiejkolwiek zapłaty.

Warto aby umowa darowizny przybrała formę pisemną a więc nie pozostała jedynie w postaci ustnej. W niektórych przypadkach umowa darowizny powinna przybrać formę aktu notarialnego np. darowizna nieruchomości. W innych przypadkach nie musi przybrać tej formy aczkolwiek dobrowolnie może zostać w tej postaci zawarta.

ISTOTNE:

Darowizna nie będzie miała miejsca w sytuacji zrzeczenia się do niej prawa tzw. jeszcze nie nabytego albo nabytego ale w domniemaniu nieważnego.

Opodatkowanie otrzymanej darowizny podatkiem od spadków i darowizn

Pamiętając o art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2024 r. poz. 596 zwanej dalej ustawą o spadkach i darowiznach) opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie m.in. w drodze darowizny przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski.

Istotne są tutaj 2 kwestie:

  1. obdarowanym jest osoba fizyczna ale darczyńcą może być osoba fizyczna, prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, inny podmiot,
  2. darowizna w momencie jej przekazania znajduje się na terytorium Polski.
Obliczenie podatku od spadków i darowizn, opodatkowanie otrzymania darowizny, złożenie właściwej deklaracji jak i zapłata tego podatku spoczywa wyłącznie na obdarowanym.

Kiedy nabywca ma obowiązek opodatkować otrzymaną darowiznę podatkiem od spadków i darowizn?

Opodatkowanie otrzymanego w postaci darowizny składnika majątku podatkiem od spadków i darowizn powstanie w dacie: umowy w postaci aktu notarialnego, faktycznego przekazania darowizny w przypadku umowy nie w postaci aktu notarialnego, spełnienia przyrzeczonego świadczenia w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy. Jeżeli przepisy mówią o szczególnej formie oświadczenia dla przedmiotu darowizny, która musi być spełniona przez obie strony wówczas obowiązek podatkowy powstanie w dacie złożenia takich oświadczeń.

W podatku od spadków i darowizn podstawą do ustalenia wysokości podatku od spadków i darowizn jest kwalifikacja więzi nabywcy do darczyńcy. Kwalifikacje więzi określone są w 3 grupach podatkowych.

1 grupa podatkowa Małżonek
Rodzeństwo
Zstępny
Wstępny
Pasierb
Ojczym
Macocha
Zięć
Synowa
Teściowie
2 grupa podatkowa Zstępni rodzeństwa,
Rodzeństwo rodziców,
Zstępni i małżonkowie pasierbów,
Małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków,
Małżonkowie rodzeństwa małżonków,
Małżonkowie innych zstępnych
3 grupa podatkowa Pozostali nabywcy

W zależności od przynależności do grupy podatkowej występują kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia darowizny od jednego darczyńcy.

Kwoty wolne to:

  • 36.120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
  • 27.090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
  • 5.733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Zatem tylko nadwyżka wartości środka trwałego będącego przedmiotem darowizny ponad ww. kwoty wolna będzie od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Jest jeszcze istotne zwolnienie z podatku dla tzw. 0 grupy podatkowej.

ISTOTNE:

Zwolnieniu z podatku od spadków i darowizn podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez 0 grupę podatkową:

  1. małżonka,
  2. zstępnych,
  3. wstępnych,
  4. pasierba,
  5. rodzeństwo,
  6. ojczyma i macochę,

– jeżeli zgłoszą to nabycie do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (umowa darowizny rzeczy – przekazanie rzeczy, data umowy aktu notarialnego, data dokonania przelewu itd.)

Warto w tym miejscu podkreślić, że gdy nabywca dowiedział się o nabyciu darowizny po upływie 6 miesięcy nie oznacza to jeszcze, że bezpowrotnie utracił możliwość skorzystania ze zwolnienia.

Zwolnienie z podatku od spadków i darowizn będzie przysługiwać nabywcy darowizny jeżeli zgłosi on tę darowiznę do urzędu skarbowego nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się jej nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

ISTOTNE:

Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn otrzymanej darowizny w postaci środka trwałego wymaga od osoby fizycznej będącej obdarowanym:

  1. weryfikacji czy środek trwały znajduje się na terytorium RP w momencie jej przekazania,
  2. ustalenia do której grupy podatkowej 0,1,2,3 należy nabywca (stosunek nabywcy do darczyńcy) aby wiedzieć z jakiej kwoty wolnej skorzysta nabywca (lub zwolnienia w całości z podatku),
  3. obliczenia podatku (w zależności od grupy podatkowej – art. 15 ustawy o spadkach i darowiznach) od wartości rynkowej środka trwałego – wartości określonej w umowie darowizny przez darczyńcę,
  4. zgłoszenia otrzymanego środka trwałego za pomocą formularza SD-Z2 w przypadku 0 grupy podatkowej w terminie 6 miesięcy albo SD-3 w pozostałych przypadkach w terminie 30 dni,
  5. zapłaty podatku od spadków i darowizn na konto właściwego urzędu skarbowego (nie na konto mikrorachunku podatkowego) w terminie 14 dni od odebrania decyzji (SD-3 – jeżeli podatek wystąpił).

Otrzymanie darowizny w postaci środka trwałego do działalności

Opodatkowanie otrzymanej darowizny (środka trwałego) u obdarowanego powstanie w dacie:

  1. umowy darowizny a konkretnie spełnienia przekazania darowizny przez darczyńcę bądź świadczenie wiążące się z przekazaniem darowizny, albo
  2. oświadczenia w formie aktu notarialnego przekazania darowizny przez darczyńcę

– oraz jak już wyżej wspomniano w dacie złożenia specjalnego oświadczenia przez obie strony.

Wartość przedmiotu darowizny ustala darczyńca. Wartość ta będzie podstawą opodatkowania od której będzie liczony podatek od spadków i darowizny (jeżeli oczywiście wystąpi).

Wartość tę obdarowany wykaże w składanej deklaracji SD-Z2 albo SD-3 w zależności od sytuacji zwolnienia z podatku.

ISTOTNE:

Pamiętając o art. 7 ust. 1 ustawy o spadkach i darowiznach podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn w przypadku przekazanej darowizny to jej wartość rynkowa po potrąceniu wszelkich długów i ciężarów jej dotyczącej.

Podkreślenia wymaga fakt, iż wartość rynkowa przekazanej darowizny musi być ustalona:

  1. według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia (dzień przekazania darowizny przez darczyńcę), oraz
  2. cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Gdy przedsiębiorca, który otrzymał w darowiźnie środek trwały zgłosił otrzymanie darowizny (obliczył podatek, złożył deklarację, zapłacił podatek) wówczas będzie zastanawiał się czy może ten środek trwały używać w działalności. Co z amortyzacją w takim wypadku? Co z wartością początkową?

Przedsiębiorca otrzymując środek trwały w darowiźnie na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności musi zwrócić uwagę na kilka kwestii.

Należy najpierw zacząć od wartości początkowej. Według jakiej wartości początkowej powinien zostać przyjęty środek trwały otrzymany przez przedsiębiorcę w darowiźnie?

W tym aspekcie ustawodawca wskazuje, że odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środka trwałego nabytego nieodpłatnie czyli m.in. w drodze darowizny środka trwałego nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Mówi o tym art. 23 ust. 1 pkt 45a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226).

ISTOTNE:

Jest jednak wyjątek.

Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej darowanego środka trwałego ustalonej jeszcze przez darczyńcę będą kosztem u obdarowanego przedsiębiorcy jeżeli darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych od przekazanego środka trwałego

Jeżeli jednak darczyńca nie zamortyzował przekazanego w darowiźnie środka trwałego, wówczas odpisy amortyzacyjne nie będą kosztem w księgach (PKPiR) obdarowanego przedsiębiorcy.

Co ważne obdarowany przedsiębiorca nie ustala na nowo wartości początkowej otrzymanego w darowiźnie środka trwałego. Wartość tę pobiera z ewidencji środków trwałych darczyńcy i kontynuuje dokonywanie odpisów amortyzacyjnych według takiej samej wysokości jakie występowały u darczyńcy.

Podkreślenia wymaga jeszcze inna rzecz. Wartość początkowa środka trwałego otrzymanego w darowiźnie to nie to samo co wartość rynkowa otrzymanej darowizny. To dwie odmienne wartości nawet jeśli zdarzy się, iż będą takie same.

Przykład 1

Przedsiębiorca przekazał w darowiźnie dnia 06.08.2024r. samochód osobowy swojemu bratu do jego działalności gospodarczej, od którego ujmował w kosztach odpisy amortyzacyjne.

Wartość rynkowa samochodu z dnia przekazania darowizny to 45.000 zł. Obdarowany należy do 0 grupy podatkowej.

Jeżeli w terminie 6 miesięcy od powyższego dnia brat przedsiębiorcy, który otrzymał samochód złoży deklarację SD-Z2 do urzędu skarbowego, wówczas skorzysta ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Następnie obdarowany przedsiębiorca wprowadza na stan dany samochód według wartości początkowej z ewidencji środków trwałych działalności brata.

Ponadto będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych w takiej samej wysokości co jego brat.

Przykład 2

Przedsiębiorca przekazał dnia 12.08.2024r. drugiemu przedsiębiorcy samochód dostawczy o wartości rynkowej 85.000 zł od którego ujmował w kosztach odpisy amortyzacyjne. Obdarowany przedsiębiorca należy do 3 grupy podatkowej.

Obdarowany ma czas 30 dni licząc od ww. daty na złożenie deklaracji SD-3.

Podatek będzie liczył z uwzględnieniem kwoty wolnej dla 3 grupy podatkowej.

  • 85.000 zł – 5.733 zł = 79.267 zł.

Zgodnie z opodatkowaniem dla 3 grupy podatkowej podatek wyniesie 14.434 zł

Obliczenia podatku:

  • 3.313,20 dla wartości darowizny do kwoty 23.665 zł,
  • 11.120,40 zł (nadwyżka 55.602 zł x 20%).

3.313,20 zł + 11.120,40 zł = 14.434 zł.

Obdarowany przedsiębiorca wprowadza na stan dany samochód według wartości początkowej z ewidencji środków trwałych poprzedniego przedsiębiorcy.

Ponadto będzie dokonywał odpisów amortyzacyjnych w takiej samej wysokości co poprzedni przedsiębiorca.

Jest jeszcze jedna bardzo istotna kwestia a mianowicie skorzystanie ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

ISTOTNE:

Skorzystanie ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn rodzi w niektórych przypadkach określone konsekwencje w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co to oznacza?

Jeżeli darczyńca jeszcze przy nabyciu przez siebie środka trwałego korzystał ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn a następnie amortyzował środek trwały i przekazał go w formie darowizny kolejnemu przedsiębiorcy, wówczas u kolejnego przedsiębiorcy odpisy amortyzacyjne będą stanowiły koszty uzyskania przychodu.

Jeżeli darczyńca jeszcze przy nabyciu przez siebie środka trwałego korzystał ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn a następnie nie amortyzował go a następnie przekazał w formie darowizny kolejnemu przedsiębiorcy, wówczas u kolejnego przedsiębiorcy odpisy amortyzacyjne nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodu.

Na koniec należy zaznaczyć, iż gdy przedsiębiorca otrzyma od darczyńcy w darowiźnie środek trwały, który należał do jego majątku prywatnego wówczas odpisy amortyzacyjne u obdarowanego przedsiębiorcy nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Niemniej obdarowany przedsiębiorca ma obowiązek wprowadzić dany środek trwały do ewidencji środków trwałych, ustalić wartość początkową ale już od określonej wartości darowizny i obliczyć odpisy amortyzację.

Jakie operacje można przeprowadzać za pomocą rachunku VAT

Rachunek VAT jest nieodzowną częścią rozliczeniową wszystkich przedsiębiorców, którzy otwierają firmowy rachunek bankowy lub płatniczy.

Funkcjonowanie rachunku VAT określone jest ścisłymi regulacjami w ustawie – Prawo bankowe.

Na rachunek VAT mogą być przelane środki pieniężne tylko z tytułu konkretnych wpływów.

Z rachunku VAT mogą być przelane środki pieniężne tylko na ustawowo określone cele.

Jakie więc operacje można przeprowadzać za pomocą specjalnego rachunku VAT?

Specjalny rachunek VAT

Specjalny rachunek VAT to rachunek prowadzony przez bank lub SKOK służący do przyjmowania określonych ustawowo wpływów i umożliwiający dokonanie określonych wypływów.

Warto wspomnieć, iż nie każda powstała firma rozpoczynająca swoją działalność gospodarczą jest zobowiązana do otwarcia firmowego rachunku rozliczeniowego.

ISTOTNE:

Specjalny rachunek VAT zostaje automatycznie otwarty przez bank w momencie otworzenia firmowego rachunku rozliczeniowego. To znaczy, że do rachunku firmowego przynależny jest specjalny rachunek VAT.

ISTOTNE:

Specjalny rachunek VAT prowadzony jest w walucie polskiej.

Jeżeli firma posiada kilka rachunków firmowych w danych banku to może zawnioskować o otwarcie rachunków VAT do tych kilku rachunków firmowych.

Z kolei firmowy rachunek jest obowiązkowy dla:

  1. spółek prawa handlowego,
  2. podatników posługujących się mechanizmem podzielonej płatności,
  3. podatników widniejących na białej liście.

Pozostali podatnicy a konkretnie pozostali mikroprzedsiębiorcy mogą posługiwać się gotówką, przekazem pocztowym, płatnościami przy pomocy pośredników finansowych w celu opłacania zobowiązań handlowych czy państwowych.

ISTOTNE:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236) mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:

  • zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
  • osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Co może wpłynąć na konto specjalnego rachunku VAT

Jak mówi art. 62b ustawy z dnia 29.08.1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2023r. poz. 2488 – wersja obowiązująca od 01.07.2024r.) na rachunek VAT mogą wpływać jedynie określone typy przelewów. Wymieniono je w poniższej tabeli.

Jakie wpływy mogą zasilić rachunek VAT
Lp. Rodzaj wpływu
1. Otrzymanie przez sprzedawcę kwoty podatku VAT z wystawionej faktury opłaconej przez nabywcę przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności
2. Wpłaty kwoty podatku od towarów i usług przez podatnika, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, na rzecz płatnika, o którym mowa w art. 17a tej ustawy, przy użyciu komunikatu przelewu
3. Wpływ środków na skutek ich przekazania pomiędzy rachunkami VAT jednego posiadacza
4. Wpływ środków z tytułu ich przekazania z rachunku VAT posiadacza będącego członkiem grupy VAT
5. Otrzymanie środków z powodu zwrotu nadwyżki podatku VAT przez urząd skarbowy na wniosek podatnika
6. Otrzymanie środków z przyczyny zwrotu podatku VAT wobec korekty podstawy opodatkowania VAT wynikający z wystawionej przez podatnika faktury korygującej

Widać wyraźnie, iż na rachunek VAT mogą wpłynąć tylko określone rodzaje operacji. To co może wpłynąć na rachunek VAT jest ściśle uregulowane w ww. artykule ustawy Prawo bankowe.

Jakie transakcje można opłacić środkami ze specjalnego rachunku VAT

Zgodnie z wyżej wspomnianym przepisem rachunek VAT może być obciążony jedynie określonymi rodzajami wypływów. Wszystkie typy zaprezentowano w poniższej tabeli.

Typy wypływów z rachunku VAT
Lp. Rodzaj wypływu
1. Zapłata za fakturę z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności
2. Zapłata z użyciem mechanizmu split payment różnicy w VAT powstałej na skutek wystawienia faktury korygującej
3. Tytułem miesięcznego, kwartalnego podatku VAT, z tytułu importu towarów, z tytułu dodatkowego zobowiązania podatkowego (także odsetki)
4. Tytułem miesięcznych, kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy CIT, zapłata rocznego podatku CIT (także odsetek od zaległości w CIT)
5. Tytułem miesięcznych, kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy PIT, zapłata rocznego podatku PIT (także odsetek od zaległości w PIT)
6. Przelew środków z rachunku VAT na wniosek podatnika za zgodą urzędu skarbowego
7. Za składki ZUS
8. Za składki KRUS
9. Zapłata akcyzy, przedpłat i także odsetek od zaległości
10. Zapłata podatku VAT z tytułu dokonanego importu towarów
11. Zapłata należności celnych oraz odsetek za zwłokę od tych należności
12. Zapłata podatku od sprzedaży detalicznej oraz odsetek od zaległości
13. Zapłata opłaty od środków spożywczych oraz dodatkowej opłaty
14. Zapłata zryczałtowanego podatku od wartości sprzedanej produkcji oraz odsetek za zwłokę
15. Zapłata podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz odsetek za zwłokę od tych należności
16. Zapłata podatku tonażowego oraz odsetek za zwłokę w podatku tonażowym
17. Zapłata opłaty za zezwolenie na sprzedaż alkoholu
18. Zapłata (zwrot) VAT gdy podatnik otrzymał wpłatę ale zwraca ją gdyż jest niewłaściwym sprzedawcą
19. Zapłata (zwrot) VAT gdy podatnik nienależnie otrzymał zapłatę
20. Zapłata pomiędzy rachunkami VAT w tym samym banku
21. Przekazanie przez bank środków pieniężnych na prowadzony w tym samym banku wyodrębniony rachunek techniczny służący identyfikacji posiadacza rachunku VAT
22. Przekazanie środków przez posiadacza rachunku VAT będącego członkiem grupy VAT
23. Realizacja zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności
24. Przekazanie środków na rachunek rozliczeniowy państwowej jednostki budżetowej

Z rachunku VAT mogą wypłynąć jedynie środki pieniężne związane z rozliczeniem podatku VAT ściśle określone w ustawie – Prawo bankowe.

Zatem nie można swobodnie wypłacać środków pieniężnych z rachunku VAT ani też ich wpłacać.

Wypłatę środków pieniężnych z rachunku VAT na rachunek firmowy lub inny wskazany rachunek można przeprowadzić składając wniosek od urzędu skarbowego. Niemniej naczelnik urzędu skarbowego może wydać zgodę na wypłatę środków z rachunku VAT albo może nie wyrazić zgody na wypłatę środków z rachunku VAT.

Ten temat będzie przedmiotem odrębnej publikacji.