Opublikowane w

Próbki towaru na degustacje na gruncie PIT i VAT

Opublikowano: 2023-01-27

Polska ustawa o VAT nakazuje opodatkować nieodpłatne przekazanie towarów bowiem traktuje to jako transakcję dostawy towarów (sprzedaży towarów).

Czy próbki towarów na degustację powinny być opodatkowanie VAT i PIT? Na co powinien zwrócić uwagę przedsiębiorca przekazujący dane towary?

Nieodpłatne przekazanie towaru podlega opodatkowaniu VAT

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) dostawa towarów to m.in. nieodpłatne przekazanie przez czynnego podatnika VAT towarów należących do jego przedsiębiorstwa, a konkretnie:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  2. wszelkie inne darowizny

– jeżeli czynnemu podatnikowi VAT przysługiwało (w całości lub w części) prawo do odliczenia podatku VAT wobec tych zakupionych (zaimportowanych lub wytworzonych) towarów lub ich części składowych.

ISTOTNE:

Opodatkowaniu VAT nie podlegają przekazywane przez czynnego podatnika VAT prezenty o małej wartości i próbki, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Próbka, prezent o małej wartości czyli co?

Prawodawca w art. 7 ust 4 i 7 wyjaśnił co rozumie przez próbkę towaru albo prezent o małej wartości, którego przekazanie nie podlega opodatkowaniu VAT. Uszczegółowienie zaprezentowano w poniższej tabeli.

Cechy próbki i prezentu o małej wartości
Prezent o małej wartości Próbka
Cechy prezentu o małej wartości dotyczą przekazywanego prezentu przez przedsiębiorcę w postaci jego towaru jednej osobie. Identyfikowalna jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, która pozwala na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci.
Łączna wartość prezentu o małej wartości nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez podatku VAT), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób. Przekazanie (wręczenie) próbki przez podatnika ma na celu promocję tego towaru.
Jeśli przekazanie prezentu o małej wartości nie ujęto w ewidencji, o której mowa powyżej, to jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku VAT), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie może przekroczyć 20 zł. Przekazanie (wręczenie) próbki przez podatnika nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

TSUE w wyroku z dnia 30.09.2010r. o sygn. C-581/08 objaśnił, że próbka towaru to […] „egzemplarz okazowy produktu, mający na celu promocję jego sprzedaży i pozwalający na ocenę jego cech i właściwości bez wykorzystania końcowego innego niż nieodłącznie powiązane z takimi działaniami promocyjnymi.

Prawo krajowe nie może ograniczyć tego pojęcia w sposób ogólny jedynie do egzemplarzy okazowych mających postać inną niż przeznaczona do sprzedaży lub jedynie do pierwszego z serii jednakowych egzemplarzy okazowych przekazywanych przez podatnika na rzecz tego samego odbiorcy bez uwzględnienia charakteru przedstawianego produktu oraz okoliczności gospodarczych właściwych dla każdej czynności przekazania egzemplarzy okazowych”. […].

Przykład 1

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży różnego rodzaju kawy i herbaty oraz na wynajmie urządzeń do parzenia kawy.

Podatnik rozpoczął planowaną od miesięcy akcję promocyjną, która polega na prezentacji i degustacji próbek jego produktów zarówno aktualnym klientom jak i potencjalnym nabywcom.

Akcja na ma celu promocję sprzedawanych produktów, dotarcie do nowej grupy klientów, zwiększenie sprzedaży czy po prostu sprawdzenie towaru przez odbiorców przez jego zakupem.

Akcje te są organizowane w hipermarketach oraz na festynach.

W czasie akcji promocyjnych do degustacji zużywane są także takie wyroby jak cukier, śmietanka, mleko, kubki itp.

Od nabycia wszystkich wyżej wymienionych towarów podatnik odliczył w pełni podatek VAT naliczony.

Podatnik prowadzi protokół w którym wycenione są wydawane do degustacji próbki kawy czy herbaty.

W omawianej sytuacji i przedstawionych okolicznościach przekazanie próbek kawy czy herbaty do degustacji nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT.

Nieodpłatne przekazanie próbek towaru na degustację na gruncie PIT

Nawiązując do wspomnianej akcji promocyjnej dotyczącej degustacji próbek towarów, która ma na celu promocję sprzedawanych produktów, dotarcie do nowej grupy klientów, zwiększenie sprzedaży czy po prostu sprawdzenie towaru przez odbiorców przez jego zakupem to nabycie przez przedsiębiorcę towarów na poczet realizacji promocji będzie stanowiło u niego koszt uzyskania przychodu.

ISTOTNE:

Jak mówi art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PDOF) za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Tak więc o ile akcje marketingowe będą skupiać się na powyższych celach promocji finalnego produktu i nie będą stanowić kosztów reprezentacyjnych, wówczas będą mogły u przedsiębiorcy stanowić koszty firmowe.

Z kolei po drugiej stronie a więc po stronie odbiorcy degustacji warto wspomnieć o art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o PDOF. Przepis ten mówi, iż zwalnia się z podatku dochodowego od osób fizycznych (PDOF) wartość nieodpłatnego świadczenia otrzymanego od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą – jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł.

Powyższe zwolnienie nie ma jednak zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym.

Jeżeli otrzymanie nieodpłatnego świadczenia nie spełnia ww. warunków wówczas obiorca świadczenia będzie zobowiązany rozpoznać przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem PDOF i to w sposób właściwy dla swojego statutu tzn. w zależności czy będzie osobą prywatną czy przedsiębiorcą.

Opublikowane w

Czy każdą sprzedaż należy wliczyć do limitu VAT 200.000 zł

Opublikowano: 2023-01-20

Wielu podatników zastanawia się co konkretnie wlicza się do wartości sprzedaży 200.000 zł, której przekroczenie obliguje podatnika do rejestracji do VAT.

Warto podkreślić, iż nie każdą sprzedaż należy wliczać do wartości sprzedaży. Jest to o tyle ważne, iż w wielu przypadkach podatnik może nadal korzystać ze zwolnienia z VAT a w innych już dawno powinien dokonać rejestracji.

W roku 2023 limit ten został utrzymany na takim samym poziomie.

Limit wartości sprzedaży

Limit wartości sprzedaży określa maksymalną wartość sprzedaży za cały poprzedni rok podatkowy (kalendarzowy) do wysokości którego podatnik prowadzący działalność gospodarczą nie będzie musiał rejestrować się jako czynny podatnik VAT.

W niniejszej publikacji uwagę skupiono wyłącznie na wartości sprzedaży a więc pominięto rodzaj prowadzonej działalności, która może od razu obligować podatnika do rejestracji do VAT a także pozostałe aspekty z tym związane.

ISTOTNE:

Podatnik podmiotowo zwolniony z VAT do podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT ze względu na nieprzekroczenie wartości sprzedaży za poprzedni rok podatkowy w kwocie 200.000 zł.

Czego podatnik zwolniony z VAT nie wlicza do limitu obrotu 200.000zł

Którą konkretnie sprzedaż nie należy uwzględniać w wartości sprzedaży przyrównywanej do limitu 200.000 zł zaprezentowano w poniżej tabeli.

Jakiej sprzedaży nie wlicza się do limitu wartości sprzedaży 200.000 zł
Lp. Miejsce prowadzenia działalności
1. Kwoty podatku VAT
2. Wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT) oraz wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO), która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju
3. Sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI), która nie podlega opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju
4. Odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku VAT (zwolnienie przedmiotowe ze względu na rodzaj sprzedawanych towarów lub wykonywanych usług).
5. Odpłatnej dostawy towarów zaliczanych przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

ISTOTNE:

Do limitu wartości sprzedaży 200.000 zł wlicza się transakcje związane z:

  1. nieruchomościami,
  2. usługami ubezpieczeniowymi
  3. usługami zarządzania funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, pracowniczymi programami emerytalnymi, obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym oraz tzw. OFE i PPK,
  4. usługami pośrednictwa, których przedmiotem sprzedaży są udziały w spółkach lub podmiotach posiadających osobowość prawną z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi,
  5. walutami, banknotami i monetami używanymi jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi (monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną),
  6. usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,
  7. usługami których przedmiotem są instrumenty finansowe (akcje, obligacje, inne papiery wartościowe) z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie,
  8. usługami w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług,

– jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Uwaga na otrzymaną zaliczkę

Organy podatkowe stoją na stanowisku, iż otrzymanie zaliczki na poczet przyszłej dostawy przez podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT należy wliczać do wartości sprzedaży porównywane do limitu 200.000 zł.

Tak więc jeżeli zwolniony podmiotowo podatnik przed otrzymaniem zaliczki będzie wykazywał w księgach wartość sprzedaży (po wyłączeniu ww. typów sprzedaży) np. kwotę 195.000 zł a następnie otrzyma zaliczkę 10.000 zł to przed otrzymaniem tej zaliczki winien dokonać rejestracji jako czynny podatnik VAT.

Podatnik zwolniony z VAT a czynny podatnik VAT

Istnieje pewna różnica pomiędzy patrzeniem na limit wartości sprzedaży 200.000 zł u podatnika zwolnionego z VAT a czynnego VAT-owca, który chce skorzystać ze zwolnienia z VAT w przyszłym roku.

W przypadku czynnego podatnika VAT, który w kolejnym roku podatkowym sprawdza wartość swojej sprzedaży z poprzedniego roku czyli sumuje krajową wartość sprzedaży a także wyłącza z wartości sprzedaży wszystkie typy sprzedaży wymienione w tabeli.

Z kolei podatnik podmiotowo zwolniony z VAT niekiedy może dokonać sprzedaży zagranicznej jako podatnik niezarejestrowany do VAT i z uwagi na brak spełnienia ustawowych warunków kwalifikacji sprzedaży zagranicznej – będzie musiał ją ująć do sprzedaży krajowej czego skutkiem będzie wliczenie jej do wartości sprzedaży liczonej do limitu.

Podatnicy rozpoczynający działalność w trakcie roku mają mniejszy limit wartości sprzedaży

Podatnik podmiotowo zwolniony z VAT, który rozpocznie działalność gospodarczą w trakcie roku, wówczas oblicza limit jako:

  1. wartość limitu 200.000 zł
  2. do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym.

Jeśli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy obliczonego w powyższy sposób limitu wartości sprzedaży, wówczas podatnik nie będzie miał obowiązku rejestracji do VAT w pierwszym roku prowadzenia działalności gospodarczej ale i w kolejnym roku (do momentu gdy w kolejnym roku przekroczy już limit całoroczny 200.000 zł).

Przykład 1

Podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej od 01.02.2023r. Wartość limitu dla podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą w trakcie roku nie wynosi 200.000 zł. Należy ją obliczyć w następujący sposób:

  1. ustalenie liczby dni prowadzenia działalności gospodarczej w 2023r.

Liczba dni prowadzenia działalności w roku 2023:

365 dni – 31 dni (styczeń 2023r.) = 334 dni

  1. Ustalenie limitu wartości sprzedaży na rok 2023 korzystającego z podmiotowego zwolnienia z VAT

(200.000 zł x 334) / 365 dni = 183.013,70 zł.

Przekroczenie limitu wartości sprzedaży 200.000 zł

Niezwykle ważnym momentem dla podatnika, który korzysta z podmiotowego zwolnienia z VAT jest ewentualne przekroczenie wartości limitu sprzedaży 200.000zł. Zwolnienie do limitu wartości sprzedaży 200.000 zł traci moc już w momencie dokonywania sprzedaży, która spowoduje przekroczenie limitu wartości sprzedaży 200.000 zł.

ISTOTNE:

Jeżeli podatnik obliczył, iż kolejna sprzedaż spowoduje przekroczenie limitu wartości 200.000 zł, wówczas przed dokonaniem tej sprzedaży ma obowiązek zarejestrować się jako czynny podatnik VAT na formularzu VAT-R.

Podatnik rejestrując się jako czynny podatnik VAT zgłasza za pomocą ww. formularza, iż rezygnuje ze zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT a jako datę musi wskazać datę wcześniejszą niż data dokonania ww. sprzedaży przekraczającej limit 200.000 zł.

Opublikowane w

Rezygnacja z ryczałtu a obowiązek sporządzenia inwentury.

Opublikowano: 2023-01-13

Początek roku to dla wielu przedsiębiorców czas kalkulacji związanych ze zmianą formy opodatkowania. Termin na podjęcie tej decyzji upływa 20 dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w roku podatkowym. W praktyce czas na zmianę formy opodatkowania upływa 20-tego lutego danego roku podatkowego, jeżeli podatnik w styczniu osiągnął przychody z działalności gospodarczej. W niniejszym wpisie przeanalizujemy problem rezygnacji z ryczałtu i związanego z tym obowiązku sporządzenia inwentury.

Dlaczego i w jaki sposób podatnicy mogą zrezygnować z ryczałtu

Ryczałt jest z pewnością atrakcyjną formą opodatkowania, aczkolwiek w pewnych okolicznościach może okazać się nieopłacalny w stosunku do alternatywnych form opodatkowania. Dla przykładu:

  • przedsiębiorstwa handlowe, czy produkcyjne, które wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą zwyczajnie tracić na tej formie opodatkowania wskutek rosnących cen energii, płac, czy towarów i materiałów.
  • małe przedsiębiorstwa mogą skorzystać z dobrodziejstwa opodatkowania skalą podatkową z kwotą wolną od podatku wynoszącą 30 000 zł, czego efektem będzie nawet brak opodatkowania podatkiem PIT.

Rezygnacja z ryczałtu i wybór alternatywnej formy opodatkowania (skala podatkowa/podatek liniowy) wymaga spełnienia dwóch przesłanek. Pierwszą jest termin na złożenie stosownego oświadczenia (do 20-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód). Drugą przesłanką jest dochowanie pisemnej formy złożenia takiego oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika lub alternatywnie zamiana formy opodatkowania na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2022 r. poz. 541).

Reasumując przedsiębiorca może zrezygnować z ryczałtu i wybrać tym samym skalę podatkową albo opodatkowanie w formie podatku liniowego na podstawie art. 9 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, składając pisemne oświadczenie w tej sprawie. Alternatywnie na podstawie art. 9 ust. 1c przedsiębiorca może zrezygnować z ryczałtu i wybrać zasady ogólne dokonując aktualizacji wpisu w CEiDG.

Rezygnacja z ryczałtu a obowiązek sporządzenia inwentury na dzień 1 stycznia

Podatnicy korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu nie mają co do zasady obowiązku sporządzania remanentów. Z dniem 1 stycznia 2019r. z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym uchylono przepis, który nakazywał ryczałtowcom sporządzanie inwentury.

Rezygnując z ryczałtu przedsiębiorca nie będzie już podlegał w/w ustawie, bowiem wybierając zasady ogólne należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów zgodnie z regulacjami wynikającymi z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W § 24 powyższego rozporządzenia przewidziano przypadki i terminy, w których podatnicy są zobowiązani sporządzić remanent. Jednym z nich jest obowiązek sporządzenia remanentu na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego. Pełna treść przepisu wygląda następująco „Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury”, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do opłacania podatku na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 43, 1495, 1649 i 2200), zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.”

Powyższe oznacza, że rezygnacja z ryczałtu i wybór opodatkowania na zasadach ogólnych wiąże się z obowiązkiem sporządzenia inwentury na dzień 1 stycznia roku podatkowego, z początkiem którego podatnik zrezygnował z ryczałtu.

Sporządzając inwenturę należy przestrzegać zasad opisanych w rozporządzeniu w § 25 i 26 m.in. w zakresie zasad wyceny materiałów, towarów handlowych, wartości dewizowych i produkcji objętych spisem z natury.

Niesporządzenie inwentury – skutki dla podatnika

Rezygnacja z ryczałtu i niesporządzenie inwentury na dzień 1 stycznia może wiązać się z negatywnymi skutkami dla przedsiębiorcy na dwóch głównych płaszczyznach. Po pierwsze niedostosowanie się do przepisów w tym zakresie może doprowadzić do uznania księgi za wadliwą, a zgodnie z art. 193 ustawy Ordynacja podatkowa, wadliwe księgi mogą zostać nie uznane za dowód w sprawie.

Drugim istotnym, negatywnym skutkiem niesporządzenia inwentury jest wymiar finansowy. Brak remanentu początkowego będzie skutkować wyższym podatkiem wykazywanym w zeznaniu rocznym oraz wyższą składką zdrowotną.

Na zasadach ogólnych zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem, a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Jeżeli więc podatnik nie sporządzi remanentu na dzień 1 stycznia, to zawsze będzie mieć wyższy remanent końcowy od początkowego, a tym samym będzie zobligowany do powiększenia dochodu z działalności za dany rok o wartość remanentu końcowego. Stratą podatnika będzie natomiast nieujęty w rozliczeniu remanent początkowy. Dla przykładu nierozliczenie remanentu początkowego na podatku liniowym o wartości 50 000 zł przyniesie stratę w kwocie nadpłaconego podatku w wysokości 9 500 zł (19% x 50 000 zł) i nadpłaconej składki zdrowotnej w kwocie 2 450 zł (4,9% x 50 000 zł).

Autor: Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

PIT i VAT a ulga na złe długi po stronie wierzyciela. Likwidacja załącznika PIT-WZ.

Opublikowano: 2023-01-05

Zatory płatnicze to jeden z wielu aspektów prowadzenia działalności gospodarczej. Wykonanie usług i wystawienie faktury generuje obowiązek podatkowy i konieczność odprowadzenia danin, pomimo braku otrzymania pieniędzy. Jak uniknąć strat i nadpłaconych podatków z tytułu nieopłaconych przez dłużników faktur? – o tym poniżej!

Ulga na złe długi po stronie wierzyciela w PIT

Rozpoznanie przychodu podatkowego w PIT, a następnie nieuregulowanie zobowiązania przez kontrahenta jest odwracalne w skutkach. Jeżeli od terminu płatności określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, upłynęło 90 dni, wówczas wierzyciel ma prawo o tę kwotę obniżyć podstawę opodatkowania.

Na zasadach ogólnych (skala podatkowa/podatek liniowy), odbywa się to na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy, a następnie w zeznaniu rocznym. Z kolei podatnicy, korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu, zmniejszenia podstawy opodatkowania dokonują wyłącznie w zeznaniu rocznym.

Co należy istotnie podkreślić, ulga na złe długi dla wierzyciela jest dobrowolna. Zupełnie inaczej niż w przypadku dłużnika, który obligatoryjnie musi skorygować podstawę opodatkowania o wartość nieopłaconych zobowiązań.

W tym miejscu warto wspomnieć o pozytywnej zmianie, mianowicie ustawodawca zdecydował się na likwidację załącznika do zeznania rocznego PIT-WZ. Za 2022 rok podatnicy będą ostatni raz zobligowani do wypełnienia PIT-WZ. Załącznik PIT-WZ stanowił istotne utrudnienie dla podatników, ponieważ należało w nim zamieścić szczegółowe informacje o każdej przeterminowanej wierzytelności/zobowiązaniu z osobna.

Istota ulgi na złe długi na gruncie PIT z uwzględnieniem PIT-WZ została zobrazowana na poniższym przykładzie.

:

Przykład 1

Pan Wiesław sprzedał towary za kwotę 5000 zł netto. Termin płatności za należności objęte fakturą został ustalony na 15 sierpnia 2022r.

Z uwagi na fakt, iż Pan Wiesław nie otrzymał należności, począwszy od rozliczenia za listopad 2022 (w listopadzie upłynęło 90 dni od terminu płatności), Pan Wiesław ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Dochód narastająco Pana Wiesława na koniec listopada 2022r. wynosił 76 000 zł. Z kolei podstawa opodatkowania po pomniejszeniu o nieuregulowaną należność wynosiła 71 000 zł.

Jeżeli należność nie zostanie uregulowana do dnia złożenia zeznania podatkowego za 2022 rok, Pan Wiesław dokona obniżenia podstawy opodatkowania o kwotę 5 000 zł w zeznaniu rocznym, wypełniając dodatkowo załącznik PIT-WZ, w którym zamieści dane dłużnika, jego NIP, numer faktury/rachunku oraz datę wystawienia faktury/rachunku lub zawarcia umowy.

ISTOTNE:

Ulga na złe długi nie wypływa na podstawę składki zdrowotnej uzależnionej od wysokości dochodu/przychodu. „Odzyskanie” nadpłaconej składki zdrowotnej będzie możliwe jedynie w drodze odpisów aktualizujących wartość należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona zgodnie z warunkami ustawy o PIT.

Ulga na złe długi po stronie wierzyciela w VAT

Nieotrzymanie należności w ciągu 90 dni pozwoli również na skorygowanie podatku VAT, przypadającego na wartość nieuregulowanej faktury. W tym miejscu należy podkreślić, iż warunki ulgi na złe długi w VAT zostały istotnie zliberalizowane dzięki SLIM VAT 2 ze skutkiem od 1 października 2021r.

Obecnie możliwość zastosowania korekty w podatku VAT z tytułu ulgi na złe długi po stronie wierzyciela, uzależniona jest od spełnienia dwóch warunków:

  • na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
  • od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Jeżeli powyższe warunki są spełnione, wówczas należy dokonać korekty z tytułu ulgi na złe długi, w deklaracji JPK składanej za okres, w którym doszło do przeterminowania należności o 90 dni pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres, wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Opóźniona decyzja o skorzystaniu z ulgi na złe długi wiąże się z koniecznością złożenia korekty JPK za okres, w którym należność uległa przeterminowaniu o 90 dni. Omawiany problem został przedstawiony na poniższym przykładzie.

Przykład 2

Pan Andrzej wykonał usługę budowlaną i wystawił fakturę na kwotę 2000 zł netto + 460 zł VAT z terminem płatności określonym na 15 maja 2022r.

Pan Andrzej nie skorzystał z prawa do ulgi na złe długi i nie dokonał stosownej korekty w JPK składanym za sierpień 2022r. (w sierpniu należność uległa przeterminowaniu o 90 dni). Pan Andrzej zapłacił do urzędu skarbowego podatek VAT w zawyżonej wysokości.

Pan Andrzej w grudniu 2022r. doszedł do wniosku, iż chciałby odzyskać nadpłacony podatek, ponieważ dłużnik w dalszym ciągu nie wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku opłacenia faktury. Pan Andrzej nie może dokonać korekty z tytułu ulgi na złe długi w bieżącej deklaracji JPK składanej za listopad 2022r. Musi on złożyć korektę JPK za sierpień 2022r., czyli za okres, w którym faktura uległa przeterminowaniu o 90 dni. Dodatkowo Pan Andrzej musi zawnioskować o zwrot nadpłaty podatku VAT.

ISTOTNE:

W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Stosownie ulgi na złe długi w VAT wymaga wypełnienia dodatkowego załącznika do deklaracji JPK, oznaczonego JPK ZD. W załączniku tym należy zaraportować dokładne dane dot. dłużnika (nazwa, NIP) oraz przeterminowanej faktury stanowiącej podstawę do ulgi na złe długi (numer faktury, datę wystawienia, termin płatności, podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego).

Autor: Łukasz Kluczyński