Opublikowane w

Zaliczka otrzymana przez podatnika zwolnionego z VAT

Opublikowano: 2024-02-26

Zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT to możliwości chętnie wybierane przez polskich przedsiębiorców. Oczywiście nie każda branża korzysta z tego typu zwolnień z uwagi na otoczenie kontrahentów wymagających otrzymania faktury z doliczonym podatkiem VAT.

Niemniej przedsiębiorcy którzy mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT są dodatkowo zwolnieni z szeregu obowiązków rozliczeniowych, ewidencyjnych, które obowiązkowo wykonują jeżeli nie korzystają z powyższych zwolnień z VAT.

Przedsiębiorcy zwolnieniu z VAT tak jak i czynni podatnicy VAT natrafiają na różnego rodzaju sytuacje w których mają szereg wątpliwości co do tego jak prawidłowo postąpić w danej sytuacji.

Jedną z takich przypadków jest otrzymanie zaliczki przed podatnika zwolnionego z VAT. Co w tym wypadku powinien zrobić przedsiębiorca? Wystawić fakturę?

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT

Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą czy taki który już prowadzi działalność może skorzystać z dwóch rodzajów zwolnień z opodatkowania podatkiem VAT:

  1. podmiotowego ze względu na nieprzekroczenie rocznego limitu obrotu 200.000 zł – zwolnieniu podlega cała sprzedaż właśnie do momentu przekroczenia ww. limitu,
  2. przedmiotowego ze względu na sprzedaż określonych towarów lub usług wymienionych w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 zwanej dalej ustawą o VAT) – niezależnie od wartości tej sprzedaży (roczny limit 200.000 zł w tym wypadku nie obowiązuje).

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT oznacza też brak obowiązków właściwego identyfikowania rozliczenia transakcji sprzedaży, zakupu względem VAT oraz prowadzenia i wysyłania ewidencji i deklaracji VAT i zapłaty podatku VAT w odpowiednich terminach.

Zwolnienie podmiotowe z VAT dotyczy podatników, u których:

  1. wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, albo
  2. przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym,

– i dodatkowo nie rozpoczęli w trakcie roku sprzedaży towarów lub usług objętych wymogiem rejestracji do VAT nawet jeżeli podatnik nie przekroczył limitu obrotu 200.000 zł (wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT).

ISTOTNE:

Zwolnienie przedmiotowe z podatku VAT oznacza, iż podatnik jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT albo zwolniony podatnik VAT ale sprzedaje towary lub usługi wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, które korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT bez względu na roczną wartość ich sprzedaży.

Otrzymanie zaliczki przez podatnika zwolnionego z VAT

Podatnicy zwolnieni z opodatkowania podatkiem VAT często zadają sobie pytanie co zrobić w sytuacji kiedy otrzymają zaliczkę na poczet realizacji przyszłej sprzedaży towarów lub usług.

Wątpliwość jest dlatego, że zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT jeżeli przed sprzedażą podatnik otrzymał zaliczkę to ma obowiązek ją opodatkować podatkiem VAT w dniu jej otrzymania.

Jednakże co w przypadku podatników zwolnionych podmiotowo z VAT albo sprzedających towary lub usługi korzystające ze zwolnienia przedmiotowego z VAT?

Z pomocą przychodzi tutaj art. 106b ust. 2 ustawy o VAT ale nie tylko.

ISTOTNE:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej z opodatkowania podatkiem VAT.

Dotyczy to zarówno sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z VAT oraz sprzedaży prowadzonej przez podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT.

W tym miejscu warto dodać jeszcze jedno. Kiedy sprzedawca jest zobowiązany wystawić fakturę w przypadku żądania nabywcy? Okoliczności te przedstawiono w poniższej tabeli.

Żądanie nabywcy co do wystawienia faktury przez sprzedawcę
Rodzaj zdarzenia Uszczegółowienie
Sprzedaż towarów lub usług dokonanej przez polskiego przedsiębiorcę, na rzecz: innego podatnika podatku VAT (podatku od wartości dodanej), lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem Sprzedaż dla której obowiązek opodatkowania VAT powstaje w dacie wystawienia faktury
Sprzedaż towarów i świadczenia usług rozliczanych w procedurach szczególnych względem VAT: VAT OSS – procedura unijna, VAT IOSS – procedura nieunijna
Otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem sprzedaży przez polskiego przedsiębiorcę na rzecz: innego podatnika podatku VAT (podatku od wartości dodanej), lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem innego podatnika VAT spoza Polski – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z powyższej. sytuacji, z wyjątkiem Przypadku, gdy zapłata dotyczy sprzedaży: dla której obowiązek opodatkowania VAT powstaje w dacie wystawienia faktury niektórych towarów dokonywanych na rzecz podatnika ułatwiającego dostawy towarów oraz przez tego podatnika, towarów i świadczenia usług rozliczanych względem VAT przy pomocy procedur szczególnych VAT OSS oraz VAT IOSS, na odległość towarów importowanych, rozliczanej w procedurze szczególnej SOTI
Wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów
Sprzedaż zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT Z zastrzeżeniem sytuacji zwolnienia z obowiązku wystawiania faktur przez: rolnika ryczałtowego w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczającego produkty rolne, rolnika ryczałtowego w przypadku wykonywania przez niego usług rolniczych na rzecz podatników podatku VAT, którzy rozliczają ten podatek
jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej z opodatkowania podatkiem VAT.

Niemniej ustawodawca zobligował przedsiębiorcą korzystającego ze zwolnienia z VAT do wystawienia faktury sprzedaży potwierdzającej otrzymaną zaliczkę jeżeli żądanie jej wystawienia nabywca zgłosi w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym otrzymano tę zaliczkę.

Opublikowane w

Ulga mieszkaniowa – czy wydatki na remont uprawniają do zwolnienia z PIT?

Opublikowano: 2024-02-23

Transakcja polegająca na zakupie i sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat wymaga złożenia stosownego zeznania podatkowego i wykazania dochodu lub straty. Dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości opodatkowany jest zryczałtowaną 19-procentową stawką podatku, którego można uniknąć poprzez zobowiązanie się do wydatkowania środków na własne cele mieszkaniowe. Pojęcie własnych celów mieszkaniowych jest stosunkowo szerokie, dlatego w niniejszym wpisie skupiamy się na jednym aspekcie, tj. wydatkach na remont nieruchomości. Czy wydatki te uprawniają do ulgi i pozwalają uniknąć podatku? – szczegóły poniżej.

Czym jest ulga mieszkaniowa i jak ją obliczać?

Ustawa o PIT w art. 21 ust. 1 pkt 131 przewiduje zwolnienie z opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości. Pełna treść regulacji brzmi następująco: wolne od opodatkowania są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Lektura powyższej regulacji może w szczególności zrodzić dwa zasadnicze pytania:

  1. Czym są wydatki na własne cele mieszkaniowe? – pojęcie to zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego w art. 21 ust. 25 ustawy o PIT. Szersza interpretacja wydatków na własne cele mieszkaniowe wymaga więc w pierwszej kolejności wykładni językowej (decydujące jest przede wszystkim realizowanie własnych celów mieszkaniowych. Ulga nie dotyczy np. zakupu nieruchomości na wynajem), a następnie sięgnięcia do interpretacji podatkowych.
  2. W jaki sposób obliczyć dochód zwolniony? – posługując się wzorem zgodnie z brzmieniem przepisu, czyli dochód zwolniony = D x W/P, gdzie D, to dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości, W, to wydatki na cele mieszkaniowe, P to przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości. Dla przykładu sprzedaż mieszkania za 200 000 zł (przychód), gdzie dochód ze zbycia wynosi 30 000 zł (mieszkanie zostało zakupione za 170 000 zł), wymaga wydatkowania całej kwoty ze sprzedaży tj. 200 000 zł na własne cele mieszkaniowe, aby kwota dochodu 30 000 zł pozostała wolna od podatku.

Pojęcie wydatków remontowych uprawniających do zwolnienia z PIT

Zgodnie z art. 21 ust. 25 ustawy o PIT za wydatki na cele mieszkaniowe uważa się m.in. wydatki na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego. Pojęcie „remont” nie zostało zdefiniowane wprost w przepisach prawa podatkowego, stąd u podatników powstają liczne wątpliwości w zakresie rodzajów wydatków, które kwalifikują się do skorzystania z ulgi. Brak precyzyjnych regulacji i definicji zwrotów zawartych w przepisach, sprawia, że podatnicy w sposób częstotliwy wystosowują liczne wnioski o interpretacje w sprawach ulgi mieszkaniowej.

Pojęcie remontu szczegółowo wyjaśnił m.in Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 marca 1998 r., sygn. akt I SA/Gd 886/96, stwierdzając: „za remont budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w znaczeniu powszechnie stosowanym w zakresie inwestycji uważa się prace budowlane mające na celu utrzymanie lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego we właściwym stanie, przywrócenie jego pierwotnej zdolności użytkowej, którą utracił w wyniku upływu czasu i eksploatacji wraz z wymianą dotychczas użytkowanych zużytych składników ich wyposażenia technicznego takich jak: dotychczasowej instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, ciepłej wody, gazu przewodowego lub tylko określonych elementów tych instalacji”.

W wydawanych interpretacjach podatkowych, w celu zdefiniowania pojęcia „remont”, fiskus zazwyczaj odwołuje się do przepisów prawa budowlanego. Zgodnie z art. 3 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane: Ilekroć w ustawie jest mowa o remoncie – należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

ISTOTNE:

Podkreślić należy, że definicja remontu funkcjonująca w prawie budowlanym oraz definicje tego pojęcia zawarte w jakichkolwiek aktach prawnych nie mogą stanowić jedynego wyznacznika na potrzeby wykładni przepisów dot. ulgi mieszkaniowej. Przepisy prawa podatkowego nie odwołują się wprost do przepisów prawa budowlanego, dlatego pojęcie remontu może być definiowane bardzo szeroko!

Zakup wyposażenia AGD i mebli również daje prawo do ulgi

W przedmiocie wydatków na własne cele mieszkaniowe została również wydana interpretacja ogólna z dnia 13 października 2021 roku wydana przez Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej. Ministeruznał, że zakup i montaż wyposażenia w postaci: a) kuchenki gazowej, kuchenki elektrycznej lub gazowo-elektrycznej, płyty indukcyjnej, płyty ceramicznej, piekarnika, zmywarki, pralki, lodówki – w zabudowie lub wolnostojących, b) szafki stanowiącej element mocowania umywalki będącej kompletem z tą umywalką, c) oświetlenia sufitowego i ściennego wewnętrznego, w tym taśm LED i oczek halogenowych, z wyłączeniem lamp wolnostojących, d) okapów kuchennych – wyciągów i pochłaniaczy, w tym okapu podszafkowego, e) mebli, które charakteryzuje trwały związek z obiektem budowlanym lub jego częścią (lokalem), wykonanych na indywidualne zlecenie, tj. szafy wnękowe, pawlacze, zabudowa garderoby, f) mebli w zabudowie kuchennej, tj. zabudowa kuchenna „pod wymiar” i zabudowa kuchenna wolnostojąca – mieszczą się w pojęciu wydatków na własne cele mieszkaniowe.

Wydatki o charakterze modernizacyjnym również mieszczą się w pojęciu remontu. Zakup narzędzi do remontu nie kwalifikuje się do ulgi.

Wielu podatników ma wątpliwości, czy wydatki na modernizację budynku mogą być kwalifikowane jako remont, a tym samym mogą dawać prawo do ulgi mieszkaniowej i zwolnienia z opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Jak zaakcentowano wcześniej, definicja remontu nie została doprecyzowana w przepisach prawa podatkowego, stąd fiskus zgada się m.in. na uznanie, że zakup instalacji fotowoltaicznej lub pompy ciepła spełnia przesłanki wydatków na cele mieszkaniowe. Jako przykład może posłużyć interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2023 roku, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.443.2023.2.AKU, wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Inną kategorią wydatków pośrednio powiązanych z remontem jest zakup narzędzi, niezbędnych do przeprowadzenia prac budowlano-montażowych. W tym przypadku fiskus stanowczo sprzeciwia się, uznaniu iż tego typu wydatki uprawniają do ulgi mieszkaniowej. Przykładem jest interpretacja indywidualna z dnia 27 października 2023 roku, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.510.2023.3.DA, wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, gdzie stwierdzono, iż „wydatki poniesione na zakup narzędzi nie kwalifikują się do wydatków na cele mieszkaniowe. Jakkolwiek zakup narzędzi jest niezbędny do przeprowadzenia remontu, to jednak powyższe narzędzia nie mają bezpośredniego wpływu na udział w przywróceniu lub poprawie stanu technicznego remontowanego budynku mieszkalnego, a nadto mogą być nadal używane po zakończeniu remontu albo służyć innym celom. Wydatki te nie mogą zatem być uwzględnione przy wyliczeniu wysokości dochodu zwolnionego od opodatkowania.”

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Czy można wystawić fakturę na poczet przyszłej dostawy towarów i usług

Opublikowano: 2024-02-19

Czy można wystawić fakturę na poczet przyszłej dostawy towarów lub usług? Niemal w każdej działalności gospodarczej przychodzi moment w którym przedsiębiorca zadaje sobie następujące pytanie. Czy przed sprzedażą można wystawić fakturę? Faktura taka przecież tak naprawdę nie dokumentuje, nie jest dowodem na wystąpienie jakiejkolwiek transakcji czy zdarzenia otrzymania zaliczki.

Owszem istnieją faktury proforma ale nie w każdej sytuacji podatnicy mogą je zastosować.

Czy zatem jest taka możliwość? Jeśli tak to na co należy uważać?

Co to są przyszłe świadczenia

Przyszłe świadczenie czyli ogólnie rzecz biorąc może to być przyszła usługa, która zostanie dopiero wykonana albo przyszła dostawa towarów.

Przyszłe świadczenie może także przybrać inne formy takie jak przyszłe świadczenie pracy, przyszłe zlecenia transakcji na papierach wartościowych o wiele innych.

W niniejszej publikacji skupiono jednak uwagę na dostawie towarów czy wykonaniu usług.

Kiedy należy wystawić fakturę sprzedaży

Nawiązując do art. 106i ust. 1, 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 zwanej dalej ustawą o VAT) fakturę wystawia się nie później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

W niektórych sytuacjach fakturę można wystawić nawet 30 dni, 60 dni lub 90 dni licząc od dnia wykonania usług.

W sytuacji usług rozliczanych cyklicznie fakturę można wystawić według różnych wariantów.

A czy można wystawić fakturę wcześniej a więc na poczet przyszłych świadczeń – na poczet przyszłej dostawy towarów lub usług?

Faktura wystawiona przed wykonaniem jakichkolwiek czynności

Istnieją możliwości wystawienia faktury jeszcze przed wykonaniem usługi, dostawą towarów czy wręcz otrzymaniem zaliczki.

ISTOTNE:

Zgodnie z art. 106i ust. 7 ustawy o VAT faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60-tego dnia przed:

  1. dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi,
  2. otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Ustawodawca dopuszcza możliwość wystawienia faktury jeszcze przed wykonaniem usługi, dostawą towarów czy otrzymaniem zaliczki najdalej 60 dni wstecz, 60 dni przed tymi zdarzeniami.

Jest to termin maksymalny, którego podatnik nie może przekroczyć.

Powyższe nie oznacza, że podatnik musi wystawić fakturę sprzedaży akurat 60 dni przed ww. zdarzeniami. Może wystawić fakturę 45 dni przed tymi zdarzeniami.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, iż wystawienie faktury 60 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług dla których obowiązek opodatkowania w VAT powstanie:

  1. w dacie wystawienia faktury,
  2. w dacie rozliczenia cyklicznego usług (okresy rozliczeniowe).

To oznacza, że gdy obowiązek opodatkowania podatkiem VAT powstanie w powyższych dwóch sytuacjach to podatnik nawet nie jest ograniczony maksymalnym terminem 60 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi lub otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Końcowo należy zwrócić uwagę na jeszcze bardzo ważny szczegół.

Jeżeli faktura na poczet przyszłej dostawy towarów lub wykonania usługi czy też otrzymania zaliczki została wystawiona a następnie transakcja doszła do skutku to opodatkowanie podatkiem VAT takiej transakcji występują na zasadach ogólnych.

Jeżeli jednak po wystawieniu faktury transakcja nie doszła do skutku (nie doszło do wykonania usługi, dostawy towarów, otrzymania zaliczki bo np. klient zrezygnował) w takim wypadku dobrze jest wystawić fakturę korygującą, w której podatnik ujmie całą wartość faktury pierwotnej in minus.

W innym przypadku fiskus może żądać zapłaty podatku VAT należnego od takiej faktury. Dlaczego tak się dzieje? Fiskus stwierdza, że skoro przedsiębiorca zachował się jak podatnik VAT to ma obowiązek zapłacić podatek VAT należny z tzw. pustej faktury.

Warto jeszcze odnotować, iż w tej sytuacji takiej faktury podatnik nie ujmuje w ewidencji JPK_V7X.

Opublikowane w

Kontrole ZUS w roku 2024 – kto powinien być uważny

Opublikowano: 2024-02-16

Kontrola ZUS to nierzadko stres dla wielu przedsiębiorców. Kontrolujący przyglądają się wielu kwestiom w przedsiębiorstwach. Zatem gdy przedsiębiorca otrzyma pismo w związku z wszczęciem kontroli albo nawet gdy tego pisma nie otrzyma – warto aby był przygotowany na tego typu ewentualność.

Należy wobec tego postawić pytanie. Kiedy najczęściej przychodzi kontrola ZUS do przedsiębiorcy? Co może kontrolować ZUS i jakie się uprawnienia przedsiębiorcy w toku kontroli? Na te i wiele innych pytań odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Kto przeprowadza kontrolę ZUS oraz jaki jest jej zakres

Zgodnie z art. 86 oraz 87 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 zwanej dalej ustawą o SUS) kontrola w zakresie wykonywania zadań i obowiązków m.in. przez przedsiębiorcę w zakresie ubezpieczeń społecznych czy zdrowotnych przeprowadzają inspektorzy kontroli ZUS (konkretnej jednostki ZUS do którego przynależy płatnik składek).

Inspektorzy – kontrolujący mają obowiązek przed rozpoczęciem kontroli u przedsiębiorcy do okazania legitymacji służbowej i doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.

Co natomiast obejmuje kontrola ZUS? Zakres czynności które są przeprowadzone w toku kontroli ZUS przedstawiono w poniższej tabeli.

Jaki jest przedmiot kontroli ZUS
Lp. Charakterystyka czynności
1. Zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych przez przedsiębiorcę
2. Prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest przedsiębiorca
3. Ustalanie przez przedsiębiorcę uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych a także wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu
4. Prawidłowość i terminowość opracowywania przez przedsiębiorcę wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe
5. Wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych przez przedsiębiorcę
6. Dokonywanie oględzin składników majątku przedsiębiorców zalegających z opłatą należności z tytułu składek ZUS

Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres określony w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, którymi dysponuje kontroler z ZUS.

ISTOTNE:

W trakcie kontroli inspektorzy ZUS mają uprawnienia do:

  1. analizowania wszelkich ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i akt osobowych ale też innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli,
  2. oględzin i spisu składników majątku (środków trwałych) czy innych składników majątku przedsiębiorcy czy innych przedsiębiorców zalegających ze składkami ZUS,
  3. zabezpieczenia zebranych dowodów,
  4. żądania udzielania informacji przez przedsiębiorcę oraz ubezpieczonego,
  5. legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,
  6. wzywania oraz przesłuchiwania przedsiębiorcy, ubezpieczonego, świadków,
  7. dodatkowego przesłuchiwania przedsiębiorcy oraz ubezpieczonego, jeżeli po zbadaniu dowodów pozostały niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego.

ISTOTNE:

Kontroler ZUS posiadający upoważnienie do przeprowadzenia kontroli jak i ważną legitymacją służbową ma prawo poruszać się po przedsiębiorstwie bez konieczności posiadania jakichkolwiek przepustek (jeżeli w danym zakładzie pracy takowe obowiązują).

Z kolei przedsiębiorcy w toku kontroli ZUS są zobligowani do:

  • udostępnienia wszelkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli (przechowywanych u płatnika ale i u osób trzecich np. w biurze rachunkowym),
  • udostępnienia do oględzin składników majątku, których badanie wchodzi w zakres kontroli, jeżeli zalegają ze składkami ZUS,
  • sporządzenia i wydawania kopii dokumentów związanych z zakresem kontroli i wymaganych przez kontrolera ZUS,
  • zapewnienia niezbędnych warunków do przeprowadzenia czynności kontrolnych, w tym do udostępnienia niezbędnych środków łączności, środków technicznych do wykonania czynności kontrolnych, którymi dysponuje płatnik (bez konieczności udostępniania środków transportowych),
  • udzielania wyjaśnień kontrolującemu,
  • przedstawienia tłumaczenia na język polski dokumentacji finansowo-księgowej i osobowej sporządzonej w języku obcym.

Kto powinien zwrócić szczególną uwagę na potencjalną kontrolę z ZUS

Co roku kontrole realizowane przez ZUS są przeprowadzane na grupach przedsiębiorców losowo wybieranych ale także wobec grup wytypowanych przez ZUS.

Powstaje zatem pytanie jakie to mogą być grupy?

Jedną z takich grup są przedsiębiorcy, którzy niedługo po rozpoczęciu działalności korzystają ze świadczeń chorobowych czy ze świadczeń opieki nad członkiem rodziny.

Należy jednak podkreślić, że gdy przedsiębiorca jest w stanie bezproblemowo udowodnić, iż rzeczywiście zachorował bądź wystąpiły okoliczności w których musiał wziąć opiekę nad członkiem rodziny to nie powinien obawiać się ewentualnej kontroli z ZUS.

Niemniej ZUS bardzo uważnie patrzy na przedsiębiorców, którzy w pierwszym półroczu a nawet dalej po rozpoczęciu działalności korzystają ze świadczeń chorobowych (do których posiadają uprawnienie). Warto przy tej okazji zaznaczyć, iż nie każdy przedsiębiorca otwierający działalność ma prawo do ulgi na start a więc musi zarejestrować się do pełnego albo preferencyjnego ZUS.

Inną grupą osób którą szczególnie przygląda się ZUS to przedsiębiorcy korzystający często z chwilowych świadczeń chorobowych a więc chorujący krótkotrwale ale często w dłuższym okresie czasu.

Należałoby się w tym miejscu zatrzymać i wspomnieć o kilku innych kwestiach.

ZUS szczególnie także przygląda się przedsiębiorcom którzy w zróżnicowany sposób korzystają ze świadczeń chorobowych. Co to oznacza? Jeżeli przedsiębiorca często choruje i korzysta ze zwolnień różnych lekarzy – ZUS może wszcząć kontrolę. Jeżeli przedsiębiorca często choruje potem nagle nie choruje aby zyskać kolejny okres zasiłkowy a następnie ponownie choruje – ZUS także może przyjrzeć się takiemu przedsiębiorcy.

ZUS może wszcząć kontrolę także gdy przedsiębiorcy udowodniono już w przeszłości nieuprawnione wykorzystywanie świadczeń chorobowym. Brak faktycznego uprawnień do świadczeń chorobowych mogło objawiać się m.in. z fikcyjnością wystąpienia choroby, pozbawieniem prawa do zasiłku czy też wykonywaniem pracy lub prowadzeniem działalności w czasie choroby.

ISTOTNE:

ZUS może zweryfikować czy przedsiębiorca zgodnie ze zwolnieniem lekarskim nie wykonuje pracy i nie prowadzi działalności czy też przebywa (jeżeli jest takie zalecenie od lekarza) w domu.

Komu jeszcze przygląda się ZUS?

ZUS zwraca uwagę na przedsiębiorców zalegających ze składkami w składkach ZUS. Zanim jednak przyjdzie na kontrolę to idzie w kierunku wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Niekiedy jednak może przeprowadzić kontrolę u takiego przedsiębiorcy w przypadku braku skutków w postępowaniu egzekucyjnym.

Gdzie ZUS jeszcze spogląda?

ZUS szczególnie przygląda się też przedsiębiorcom, którzy stosunkowo często korygują deklaracje rozliczeniowe ZUS. Nie oznacza to, że częste korekty w każdym przypadku oznaczają kontrolę z ZUS. Niemniej częste korekty podstawy ZUS społecznej przedsiębiorcy bądź składki zdrowotnej przedsiębiorcy liczonej od 2022r. od dochodu albo od przychodu – powodują wzmożoną uwagę ZUS, która może doprowadzić do wszczęcia kontroli.

ZUS zwraca uwagę także na częste zatrudnianie i zwalnianie pracowników, zleceniobiorców, członków zarządu, innych osób podlegających do rejestracji do ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych. Oczywiście jeżeli jest to uzasadnione rynkiem pracy – np. przedsiębiorca często potrzebuje pracowników o różnych albo wręcz o tych samych specjalizacjach a niektórzy dotychczasowi się nie sprawdzają – to także jest to uzasadnione ze strony przedsiębiorcy i gdy jest w stanie to udowodnić wtedy ZUS uzna to prawidłowość.

O czym jeszcze warto pamiętać?

ZUS przygląda się udziałowcom spółek kapitałowych w których jeden udziałowiec posiada zdecydowaną większość udziałów np. 98% a drugi 2%. ZUS uważa, że w takiej sytuacji udziałowiec który posiada 98% jest prawie jedynym wspólnikiem spółki kapitałowej co oznacza, że podlega pod pełny ZUS.

Warto końcowo dodać, iż czasem ZUS może po prostu przeprowadzić kontrolę na wybranym losowo przedsiębiorcy.

Opublikowane w

Obligatoryjny KSeF odsunięty w czasie. Już teraz warto przygotować się do dużych zmian na gruncie faktur i not korygujących

Opublikowano: 2024-02-12

W połowie stycznia 2024r. Ministerstwo Finansów zakomunikowało, iż KSeF zostanie wdrożony w późniejszym terminie. Nie wskazano dokładnej daty inicjującej wejście w życie obowiązku stosowania Krajowego Systemu e-Faktur. Pewne jest, iż nie nastąpi to w 2024 roku. Środowisko biznesowe zyskało więc dodatkowy, bliżej nieokreślonych czas na przygotowanie się do dużych zmian w fakturowaniu.

Istotna zmiana jawi się między innymi na gruncie faktur korygujących. Dobrze znane i stosowane w praktyce zasady korygowania faktur zostaną zastąpione przez nowe regulacje z którymi warto zapoznać się już teraz. Poniżej szczegóły!

Dotychczasowe i nowe zasady korygowania faktur in minus – w teorii będzie łatwiej

KSeF jest systemem teleinformatycznym, do którego będą trafiać niemal wszystkie faktury wystawiane przez krajowych podatników, w tym również faktury korygujące. Nabywca po zalogowaniu się do systemu (lub jakiejkolwiek aplikacji/programu zintegrowanego z KSeF) będzie mieć wgląd do faktur zakupowych. W teorii każda faktura wystawiona przy użyciu KSeF niemal na pewno trafi do nabywcy. Pojęcie „w teorii” celowo zostało zastosowane – faktura trafi do KSeF o ile sprzedawca ją prześle do systemu zamieszczając odpowiedni NIP nabywcy na dokumencie.

Jeśli sprzedawca wystawi fakturę korygującą za pośrednictwem KSeF i zamieści prawidłowy identyfikator nabywcy (NIP), wówczas ten nabywca z pewnością otrzyma korektę. Ustawodawca uznał więc, że dotychczasowy obowiązek posiadania dodatkowej dokumentacji, z której wynika uzgodnienie warunków korekty in minus jest zbędny. Wystawienie korekty in minus i przesłanie jej do KSeF, da sprzedawcy prawo do obniżenia podatku należnego o wartość korekty bez konieczności spełniania jakichkolwiek dodatkowych obowiązków.

Korekty in minus poza KSeF nadal z potwierdzeniem

Przypomnijmy jednak, że istnieją wyjątki od obowiązku wystawiania faktur za pośrednictwem KSeF z powodu np. awarii, czy niedostępności systemu. Szczegółowo na ten temat pisaliśmy wcześniej na łamach naszego bloga (https://www.taxe.pl/blog/1930/ksef-2024-procedura-wystawiania-faktur-w-okresie-awarii-lub-niedostepnosci-systemu/).

Wyemitowanie faktury korygującej poza KSeF wiązać się będzie z koniecznością posiadania potwierdzenia otrzymania korekty przez nabywcę celem pozyskania uprawnienia do obniżenia podatku należnego. Ustawodawca powrócił po latach do prostego warunku posiadania potwierdzenia otrzymania korekty i zlikwidował dość zawiły przepis traktujący o dokumentacji, z której wynika uzgodnienie warunków korekty z nabywcą. W niektórych sytuacjach nie do końca było wiadomo czy zgromadzona dokumentacja w pełni koresponduje z przepisami. Wraz z wejściem KSeF podatnicy ponownie zyskają jasną i prostą regulację dot. korekt.

Faktury, w tym faktury korygujące, wystawione w okresie awarii, czy niedostępności KSeF będą obowiązkowo przesyłane odpowiednio nie później niż w terminie 7 dni roboczych od zakończenia awarii lub nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu zakończenia okresu niedostępności. Jeżeli podatnik wyśle fakturę korygującą do KSeF przed otrzymaniem potwierdzonej korekty, wówczas wraz z momentem przesłania faktury do KSeF może dokonać obniżenia podatku należnego.

ISTOTNE:

W tym miejscu należy podkreślić, że pozostałe faktury wystawione poza KSeF, bez obowiązku ich przesyłania do KSeF (np. faktury korygujące wystawione na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej) również wymagać będą tradycyjnej formy potwierdzenia odbioru dokumentu przez nabywcę.

Warunku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w przypadku gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługi wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi na fakturze korygującej.

Wyjątek: korekty na rzecz podatników nie posiadających siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce

Krajowi przedsiębiorcy będą zobligowani do wystawiania faktur na rzecz zagranicznych firm w KSeF, choć Ci ostatni nie będą korzystać z systemu e-Faktur. Polski ustawodawca nie ma bowiem prawa „zmuszać” zagranicznych firm do korzystania z KSeF.

Może więc zdarzyć się sytuacja, w której krajowy podatnik wystawi fakturę korygującą na rzecz podatnika nieposiadającego siedziby działalności ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju lub nieposiadającego takiej siedziby, który posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju nie uczestniczy w transakcji nabycia. Taki podatnik nie odbierze korekty za pośrednictwem KSeF, stąd obniżenie podatku należnego będzie wymagać również otrzymania potwierdzenia dostarczenia korekty do nabywcy w tradycyjnej formie.

Jest to jedyny wyjątek, gdzie korekta obowiązkowo powinna znaleźć się w KSeF, jednak obniżenie podatku należnego uzależnione będzie od posiadania potwierdzenia otrzymania korekty.

Obniżenie podatku naliczonego u nabywcy na analogicznych zasadach

Celem zapewnienia jednolitych reguł korygowania podatku VAT oraz zapewnienia zasady neutralności tego podatku, ustawodawca zaimplementował analogiczne reguły na gruncie obniżania podatku naliczonego po stronie nabywcy.

Nabywca towaru/usługi obniży więc kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym sprzedawca wystawi fakturę korygującą za pośrednictwem KSeF. Jeżeli z pewnych przyczyn faktura korygująca zostanie wystawiona w formie tradycyjnej, wówczas kluczowy będzie moment otrzymania dokumentu przez nabywcę.

Tak samo w przypadku, gdy sprzedawca po ustaniu przeszkód technicznych prześle korektę do KSeF, a nabywca jeszcze nie otrzymał dokumentu w formie tradycyjnej, wówczas obniżenia podatku naliczonego dokona w rozliczeniu za okres, w którym korekta zostanie zarejestrowana w KSeF i zostanie przydzielony jej numer identyfikujący tę fakturę.

Obowiązkowy KSeF bez not korygujących

Ideą KSeF jest zamknięcie obiegu dokumentów sprzedaży/zakupu. Co za tym idzie niemal każdy dokument emitowany na rzecz podatnika co do zasady ma znajdować się w KSeF, a dokumenty mają być jednolite. Z tego powodu ustawodawca zdecydował się na likwidację not korygujących, które od zawsze cechowały się dość dużą swobodą co do formy i treści dokumentu. Uchylono w całości art. 106k ustawy o VAT traktujący o notach korygujących, stąd jakiekolwiek pomyłki wymagać będą każdorazowo wystawienia faktury korygującej.

Korygowanie faktur pierwotnych wystawionych przed obowiązkowym KSeF

Część podatników może zastanawiać się, czy faktury pierwotne wystawione przed obowiązkiem stosowania KSeF należy korygować korektą tradycyjną, czy też korektą w formie faktury ustrukturyzowanej przesyłanej do KSeF. Wejście w życie obligatoryjnego KSeF wymusza wystawianie za pośrednictwem KSeF korekt, również do faktur wystawionych w formie tradycyjnej. Wynika to z przepisów przejściowych i uzasadnienia do projektu ustawy: Przy użyciu KSeF będą wystawiane także faktury korygujące. Faktury korygujące wystawione po wejściu w życie niniejszej ustawy – bez względu na to, czy pierwotne faktury zostały wystawione przy użyciu KSeF czy poza KSeF (w związku z tym, że zostały wystawione przed wejściem przepisów o obligatoryjnym e-fakturowaniu), jeśli są wystawione przez podatnika posiadającego siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, gdy to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej uczestniczy w transakcji, będą wystawiane w KSeF.

Z przepisów przejściowych wynika ponadto, że do korekt wystawionych w formie tradycyjnej przed wejściem w życie obowiązku KSeF, stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym.

Autor- Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Czy podatnik niezarejestrowany do transakcji unijnych ma prawo do odliczenia VAT

Opublikowano: 2024-02-09

Prawo do odliczenia podatku VAT to jedno z podstawowych praw przewidzianych dla czynnego podatnika VAT.

Odliczenia podatku VAT z faktury zakupu może dokonać czynny podatnik VAT, który przeznacza zakupione towary, usługi na działalność gospodarczą w której realizuje sprzedaż opodatkowaną.

Powstaje więc pytanie czy podatnik niezarejestrowany do transakcji unijnych ma prawo do odliczenia VAT?

Prawo do odliczenia podatku VAT

Na mocy art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 zwanej dalej ustawą o VAT) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czynnemu podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

ISTOTNE:

Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT prowadząc działalność gospodarczą może sprzedawać towary lub usługi które będą:

  1. opodatkowane podatkiem VAT,
  2. zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT,
  3. niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Prowadzenie działalności wymaga jednak też ponoszenia kosztów. Czynny podatnik VAT ma zatem prawo do odliczenia podatku VAT (z faktur) z tytułu ponoszonych wydatków na prowadzenie działalności, jeżeli są one przeznaczone na sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT.

Prawo do odliczenia podatku VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez nabywcę towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Podatnik – nabywca musi także dysponować dokumentem zakupu – fakturą aby odliczyć podatek VAT.

Kiedy ten obowiązek podatkowy powstał? Należy to analizować u sprzedawcy.

Obowiązek podatkowy w VAT u sprzedawcy zgodnie z zasadą ogólną powstanie:

  1. w dacie zakończenia usługi lub dostawy towarów,
  2. w dacie otrzymania zaliczki,
  3. niekiedy w dacie wystawienia faktury.

Słowo o imporcie usług

Import usług to nazewnictwo na cele rozliczenia VAT transakcji zakupu usługi od kontrahenta, który ma swoją siedzibę w jednym z państw UE ale nie w Polsce.

Import usług po stronie polskiego przedsiębiorcy wystąpi gdy:

  1. nabywcą jest polskim przedsiębiorcą (nie osobą fizyczna nieprowadząca działalności),
  2. sprzedawca jest przedsiębiorcą (nie osobą fizyczna nieprowadząca działalności) nie posiada siedziby działalności ani stałego miejsce prowadzenia w Polsce a w innym kraju UE i jednocześnie nie jest zarejestrowany do VAT w Polsce,
  3. ustalone miejsce świadczenia tej usługi dla celów VAT występuje w Polsce.

W takiej sytuacji obowiązek opodatkowania (rozliczenia VAT) z tytułu importu usług posiada polski przedsiębiorca – nabywca tej usługi.

Jeżeli nabywcą usługi z UE jest polski czynny podatnik VAT to rozliczenie importu usług w VAT wymaga:

  1. określenia miejsca świadczenia (tylko dla celów VAT) –
  2. sprawdzenia statusu VAT nabywcy i odbiorcy,
  3. pozostałe warunki formalne – rejestracja do VAT-UE – uzyskanie unijnego numeru NIP.

Czy podatnik niezarejestrowany do transakcji unijnych ma prawo do odliczenia VAT

Powyżej przedstawiono warunki wystąpienia importu usług.

W tym miejscu powstaje istotne pytanie.

Jednym z wymogów rozliczenia podatku VAT z tytułu importu usług jest to, iż nabywca ma obowiązek być zarejestrowany jako podatnik unijny czyli mogący dokonywać transakcji unijnych takich jak:

  1. wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostaw towarów,
  2. import i eksport usług.

ISTOTNE:

Czynny podatnik VAT zanim jeszcze dokona transakcji unijnych musi jeszcze przed ich rozpoczęciem być zarejestrowany jako podatnik VAT-UE (uzyskać NIP-UE czyli to jest NIP przedsiębiorcy z przedrostkiem PL). Rejestracji do VAT-UE nabywca usługi dokonuje za pomocą formularza VAT-R.

Skoro tak to czy polski przedsiębiorca, który jeszcze nie zdążył uzyskać statusu podatnika unijnego może odliczyć VAT gdy zakupi usługę od kontrahenta z UE spoza Polski?

Mogłoby się wydawać, iż brak rejestracji do VAT-UE jako wymogu formalnego rozliczenia w VAT importu usług będzie stało na przeszkodzie odliczeniu podatku VAT.

Jednakże gdy polski przedsiębiorca – czynny podatnik VAT kupuje usługę od kontrahenta zagranicznego to prawo do odliczenia podatku VAT występują na zasadach ogólnych.

Co ma decydujące znaczenie?

Przede wszystkim musi wystąpić import usług a więc:

  1. nabywcą jest polskim przedsiębiorcą (nie osobą fizyczna nieprowadząca działalności),
  2. sprzedawca jest przedsiębiorcą (nie osobą fizyczna nieprowadząca działalności) nie posiada siedziby działalności ani stałego miejsce prowadzenia w Polsce a w innym kraju UE i jednocześnie nie jest zarejestrowany do VAT w Polsce,
  3. ustalone miejsce świadczenia tej usługi dla celów VAT występuje w Polsce.

Jeżeli dla polskiego przedsiębiorcy będący czynnym podatnikiem VAT wystąpi import usług to prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu tego zakupu wystąpi jeżeli:

  1. zakupione usługi służą działalności gospodarczej w której sprzedaż jest opodatkowana podatkiem VAT,
  2. zakupione usługi nie są przeznaczona na cele prywatne.
  3. polski przedsiębiorca rozliczy import usług w dacie powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy.

Obowiązek podatkowy u sprzedawcy z tytułu importu usług występuje w dacie zakończenia usługi. Zatem polski przedsiębiorca w tej dacie wykazuje import usług w JPK_V7:

  1. po stronie sprzedaży – wartość z faktury, rachunku + doliczony podatek VAT należny (od podatnika podatku od wartości dodanej – sprzedawca posiada siedzibę działalności lub stałe miejsce prowadzenia w UE jednak nie w Polsce),
  2. po stronie zakupu – te same wartości co po stronie sprzedaży jeżeli zakupiona usługa w całości służy sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT, (jeżeli tylko części usługi jest przeznaczona na działalność – sprzedaż opodatkowaną VAT a część na prywatnie to polski przedsiębiorca odliczy tylko część podatku VAT wykazanego po stronie sprzedaży.

Niemniej polski przedsiębiorca powinien niezwłocznie zarejestrować się jako unijny podatnik VAT-UE.

Opublikowane w

Którzy podatnicy mają obowiązek zastosować szacunkowy współczynnik przy sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej?

Opublikowano: 2024-02-05

Przedsiębiorcy którzy sprzedają ze stawką VAT 23%, 8% itd. oraz ze stawką VAT zw. mają obowiązek ustalić, czy występuje u nich obowiązek naliczania proporcji VAT.

Niektórzy podatnicy mają obowiązek ustalania proporcji w specyficzny sposób tzn. w sposób szacunkowy. Na czym to polega? Na co należałoby zwrócić uwagę?

Proporcja w VAT

Proporcja w VAT występuje w przypadkach kiedy podatnik prowadzący działalność prowadzi sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT jak i zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT.

Sposób ustalania proporcji jest określony w art. 90 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 zwanej dalej ustawą o VAT).

Proporcja w podatku VAT stosowana jest do ustalenia informacji jaki udział sprzedaży opodatkowanej występuje do łącznej sprzedaży (opodatkowanej i zwolnionej).

Udział takiej sprzedaży opodatkowanej do łącznej może wynieść np. 80%. To oznacza, że tylko 80% podatku VAT naliczonego podatnik może odliczyć z faktury zakupu.

Proporcja VAT – współczynnik proporcji 80% oznacza też, że 80% stanowi sprzedaż opodatkowana VAT w łącznej sprzedaży z działalności gospodarczej.

ISTOTNE:

Proporcję VAT ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu sprzedaży opodatkowanej VAT (podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT od zakupów przeznaczonych na tę sprzedaż) w całkowitym obrocie (sprzedaż opodatkowana – podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT od zakupów na tę sprzedaż i zwolnioną – podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia VAT od zakupów na tę sprzedaż).

ISTOTNE:

Do obrotu na podstawie którego podatnik oblicza proporcję nie wlicza się przychodu ze sprzedaży środków trwałych oraz przychodu z transakcji pomocniczych w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych oraz pozostałych usług.

Proporcja w VAT określana jest w procentach. Proporcja w VAT określana jest w stosunku rocznym. Ponadto wskaźnik procentowy proporcji zaokrąglany jest w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Wartość obrotu opodatkowanego VAT = Proporcja w VAT Wyrażona w %
Wartość łącznego obrotu

Należy podkreślić, iż podatnik nie jest zobowiązany do stosowania proporcji jeżeli współczynnik procentowy jaki obliczył zgodnie z powyższym wzorem:

  1. przekroczył 98% oraz kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 10.000 zł – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%,
  2. nie przekroczył 2% – podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%.

Obowiązek ustalenia proporcji w VAT

Jeżeli podatnik prowadzący działalność sprzedaje towary lub usługi według stawki podatku VAT (niezależnie jakiej nawet 0%) i jednocześnie sprzedaje ze stawką zwolnioną z VAT to ma obowiązek obliczyć proporcję w VAT.

Do czego jest używana proporcja VAT?

Jeżeli sprzedawca dokonuje sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej to ma obowiązek zastosowania proporcji VAT.

Proporcja VAT służy do odliczenia podatku VAT od faktur zakupu. W jaki sposób to zależy od tego na jaką sprzedaż dany zakup jest przeznaczony. Zaprezentowano to w poniższej tabeli.

X Zakup towaru lub usługi Zakup towaru lub usługi Zakup towaru lub usługi
Przeznaczenie zakupu towaru lub usługi Na sprzedaż opodatkowaną VAT Na sprzedaż zwolnioną z VAT Na sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną z VAT
Odliczenie podatku VAT Odliczenie podatku VAT w całości Brak prawa do odliczenia podatku VAT Odliczenie podatku VAT – przemnożenie podatku VAT z faktury przez współczynnik (%)

Zatem jeżeli podatnik zobowiązany jest do stosowania proporcji VAT w takim wypadku gdy:

  1. zakupuje towary lub usługi przeznaczone na sprzedaż w ramach działalności opodatkowaną podatkiem VAT – wtedy odlicza całość podatku VAT z faktury (poza wydatkami dot. samochodów osobowych używanych w sposób mieszany),
  2. zakupuje towary lub usługi przeznaczone na sprzedaż zwolnioną z VAT – wtedy nie ma praw do odliczenia podatku VAT z faktury,
  3. zakupuje towary lub usługi przeznaczone na sprzedaż opodatkowaną podatkiem VAT i jednocześnie zwolnioną z VAT – wtedy odlicza podatek VAT jaki uzyska mnożąc podatek VAT z faktury przez współczynnik procentowy (poza wydatkami dot. samochodów osobowych używanych w sposób mieszany).

Szacunkowy współczynnik sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej

Istotną rzeczą jest dość duży wyjątek wobec osób, które mają obowiązek obliczyć i stosować proporcję.

Nawiązując do art. 90 ust. 8 ustawy o VAT podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo.

Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji i deklaracji JPK_V7.

ISTOTNE:

Podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym:

  1. w ogóle nie osiągnęli obrotu lub
  2. u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł,

– mają obowiązek ustalić tzw. proporcję VAT wyliczoną szacunkową.

Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji i deklaracji JPK_V7X.

Kto stosuje szacunkowy poziom proporcji
Jaki podatnik Obowiązki zgłoszeniowe
Podatnik dokonujący sprzedaży opodatkowanej VAT i zwolnionej z VAT który w poprzednim roku podatkowym nie osiągnął obrotu Obowiązkowe zawiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie: do 25-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji i deklaracji JPK_V7.
Podatnik dokonujący sprzedaży opodatkowanej VAT i zwolnionej z VAT u którego obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30.000 zł

Zatem tylko konkretna, powyżej określona grupa podatników jest zobligowana do stosowania szacunkowego współczynnika proporcji.

Podatnicy powyżej wymienieni to m.in.:

  1. podatnicy którzy w danym roku rozpoczęli działalność gospodarczą w ramach której prowadzą sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną i wypełniają ww. warunki,
  2. podatnicy, którzy w latach poprzednich rozpoczęli działalność gospodarczą ale np. w zeszłym roku albo w bieżącym dodatkowo rozpoczęli prowadzenie sprzedaży zwolnionej z VAT i wypełniają ww. warunki,
  3. pozostałe przypadki.
Opublikowane w

Skala podatkowa w roku 2024 czyli czy uległy zmianie progi podatkowe, co z kwotą wolną od podatku

Opublikowano: 2024-02-02

Skala podatkowa to forma opodatkowania, którą wybierze w roku 2024 wielu przedsiębiorców. Charakter tej formy opodatkowania pozwala na wiele korzyści, ale wiąże się też z wieloma ograniczeniami.

Jakie więc są korzyści skali podatkowej w 2024 roku? Jakie są ograniczenia tej formy opodatkowania w roku 2024? Na te i wiele innych pytań odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Forma opodatkowania – skala podatkowa

Skala podatkowa to forma opodatkowania dochodów nie tylko z działalności gospodarczej, ale z wielu innych źródeł przychodu m.in. z umowy o pracę, z umowy zlecenie, z kontraktu menedżerskiego, z rent, emerytur, z świadczeń zasiłkowych, z wynagrodzeń członków zarządu czy prokurentów czy wielu innych źródeł.

Charakterystycznymi cechami skali podatkowej jest:

  • progresywność opodatkowania a więc 2 progi opodatkowania w zależności od wysokości dochodu,
  • roczna kwota dochodu wolnego od opodatkowania (30.000 zł, zaoszczędzony podatek – 3.600 zł rocznie) czyli jest to wysokość dochodu, który nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT),
  • możliwość skorzystania z licznych ulg podatkowych,
  • tryb wspólnego rozliczenia z małżonkiem – tylko skala podatkowa obejmuje ten tryb rozliczeń,
  • możliwość łącznia z innymi dochodami opodatkowanymi również skalą podatkową,
  • pozostałe atuty.

Podstawa opodatkowania w skali podatkowa

Podstawą opodatkowania w skali podatkowej jest dochód podlegający opodatkowaniu.

PRZYCHÓD – KOSZTY – ZUS SPOŁECZNE = DOCHÓD DO OPODATKOWANIA

Następnie dochód do opodatkowania mnożony jest przez stawkę 12% (dochód do opodatkowania do kwoty 120.000 zł albo 32% (nadwyżka dochodu do opodatkowania ponad sumę 120.000 zł).

ISTOTNE:

W skali podatkowej zapłacona składka zdrowotna wynosi 9% od dochodu (łącznego dochodu a więc z uwzględnieniem także dochodu zwolnionego z opodatkowania 30.000 zł) nie podlega odliczeniu.

Skala podatkowa w roku 2024

W roku 2024 w skali podatkowej występują poniższe progi dochodu do opodatkowania. Warto podkreślić, że progi dochodowe zostały utrzymane. Stawki podatkowe tak samo. Były plany co do zmiany kwoty wolnej od podatku na rok 2024. Póki co aktualnie kwota wolna pozostaje bez zmian.

Dochód do opodatkowania Podatek wynosi
ponad do
30.000 zł 0 zł – dochód wolny od opodatkowania
30.000 zł 120.000 zł 12% minus kwota zmniejszająca podatek 3.600 zł
120.000 zł 10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł

Przykład 1

Przedsiębiorca wybrał w roku 2024 skalę podatkową jako opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca opłaca pełny ZUS.

Planowane przychody na rok 2024 oszacował na kwotę 50.000 zł a koszty na sumę 13.000 zł (wraz ze składkami ZUS społecznymi i FP).

Obciążenia podatkowe i kwota po potrąceniach jaka pozostanie w kieszeni przedsiębiorcy zostały zaprezentowane w poniższej tabeli.

Przykład 1 – obliczenia obciążeń podatkowych w skali podatkowej
Kategoria Kwota
Przychód 50.000 zł
Koszty uzyskania przychodów 13.000 zł
Dochód (przychody – koszty) 37.000 zł
Dochód wolny od podatku 30.000 zł
Dochód do opodatkowania 7.000 zł
Podatek 12% x dochód do opodatkowania 840 zł
Składka zdrowotna 9% x dochód (przewidywana minimalna na 2024) 4.581 zł
Obciążenia podatkowe i składką zdrowotną 5.421 zł
Kwota netto na rękę 31.579 zł

Przykład 2

Przedsiębiorca wybrał w roku 2024 skalę podatkową jako opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca opłaca preferencyjny ZUS.

Planowane przychody na rok 2024 oszacował na kwotę 170.000 zł a koszty na sumę 101.000 zł (wraz ze składkami ZUS społecznymi).

Obciążenia podatkowe i kwota po potrąceniach jaka pozostanie w kieszeni przedsiębiorcy zostały zaprezentowane w poniższej tabeli.

Przykład 2 – obliczenia obciążeń podatkowych w skali podatkowej
Kategoria Kwota
Przychód 170.000 zł
Koszty uzyskania przychodów 101.000 zł
Dochód (przychody – koszty) 69.000 zł
Dochód wolny od podatku 30.000 zł
Dochód do opodatkowania 39.000 zł
Podatek 12% x dochód do opodatkowania 4.680 zł
Składka zdrowotna 9% x dochód (przewidywana minimalna na 2024) 6.210 zł
Obciążenia podatkowe i składką zdrowotną 10.890 zł
Kwota netto na rękę 58.110 zł

Przykład 3

Przedsiębiorca wybrał w roku 2024 skalę podatkową jako opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca opłaca preferencyjny ZUS.

Planowane przychody na rok 2024 oszacował na kwotę 145.000 zł a koszty na sumę 50.000 zł (wraz ze składkami ZUS społecznymi).

Obciążenia podatkowe i kwota po potrąceniach jaka pozostanie w kieszeni przedsiębiorcy zostały zaprezentowane w poniższej tabeli.

Przykład 3 – obliczenia obciążeń podatkowych w skali podatkowej
Kategoria Kwota
Przychód 145.000 zł
Koszty uzyskania przychodów 50.000 zł
Dochód (przychody – koszty) 95.000 zł
Dochód wolny od podatku 30.000 zł
Dochód do opodatkowania 65.000 zł
Podatek 12% x dochód do opodatkowania 7.800 zł
Składka zdrowotna 9% x dochód (przewidywana minimalna na 2024) 8.550 zł
Obciążenia podatkowe i składką zdrowotną 16.350 zł
Kwota netto na rękę 78.650 zł

Skala podatkowa nie dla wszystkich

Należy podkreślić, iż skalą podatkową są opodatkowane powyżej wspomniane dochody, które podlegają łącznemu rozliczeniu w ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego w zeznaniu rocznym.

Niemniej nie wszystkie dochody (przychody) mogą być opodatkowane skalą podatkową.

ISTOTNE:

Skalą podatkową nie są opodatkowane dochody (przychody):

  1. z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych podatkiem 19%,
  2. opodatkowane ryczałtem,
  3. opodatkowane podatkiem liniowym,
  4. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pożyczonych papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, udziałów w spółkach albo udziałów w spółdzielni albo z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
  5. pozostałych źródeł objętych stałym zryczałtowanym podatkiem dochodowym.