Przedawnienie a prawo do weryfikacji zwrotu podatku VAT

Przedmiotem naszego dzisiejszego artykułu będzie problematyka oceny czy po upływie ustawowego terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego naczelnik urzędu skarbowego może nadal skutecznie weryfikować zasadność wykazanego przez podatnika zwrotu podatku naliczonego VAT.

Prawo do zwrotu podatku naliczonego VAT

Reguła ogólna wskazana w art. 87 ust. 1 ustawy VAT wskazuje, że w przypadku gdy kwota podatku naliczonego VAT jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy. Sam zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym następuje na skutek złożenia przez podatnika deklaracji VAT z wykazaną kwotą do zwrotu. Jednocześnie zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy VAT jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej lub postępowania podatkowego.

W tym miejscu musimy przenieść się na moment na grunt Ordynacji podatkowej. Otóż jak stanowi art. 81 §  1-2 Ordynacji jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji.

Podatnik ma prawo złożenia korekty deklaracji aż do czasu upływu terminu przedawnienia. W myśl 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

W tym miejscu pojawia się zatem pytanie czy jeżeli czynny podatnik VAT złoży korektę deklaracji VAT w ostatnim dniu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego to czy naczelnik urzędu skarbowego nadal może dokonać weryfikacji zasadności zwrotu?

Wskażmy bowiem, że zgodnie z art. 208 §  1 Ordynacji podatkowej gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania. Jako szczególną okoliczność uzasadniającą umorzenie postępowania wskazano przesłankę przedawnienia.

WAŻNE

Prawo do skorygowania złożonej pierwotnie deklaracji ograniczone jest jedynie terminem przedawnienia. Powoduje to, że korektę deklaracji można złożyć nawet w ostatnim dniu terminu określonego w art. 70 Ordynacji podatkowej.

Po terminie przedawnienia organ podatkowy ma możliwość zweryfikować zasadność zwrotu podatku naliczonego

W celu potwierdzenia powyżej postawionej tezy należy w pierwszej kolejności odnieść się do treści art. 79 § 3 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z jego treścią decyzję w sprawie stwierdzenia nadpłaty na wniosek złożony przed upływem terminu przedawnienia można wydać także po upływie tego terminu.

Naturalnie nadwyżka podatku naliczonego nad należnym nie jest rodzajem nadpłaty jednakże należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 76b § 1 Ordynacji podatkowej ww. przepis stosuje się odpowiednio do zwrotu podatku.

Do takich samych wniosków doszedł WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia z dnia 9 maja 2024 r. I SA/Wr 911/23.

W uzasadnieniu prawnym wyroku czytamy, że upływ terminu do wszczęcia postępowania podatkowego i wydania decyzji w zakresie określenia zobowiązania podatkowego z uwagi na przedawnienie, nie wyklucza możliwości prowadzenia postępowania i wypowiedzenia się – w ramach postępowania w sprawie zwrotu podatku wykazanego w korektach deklaracji – co do zasadności skorygowania deklaracji, wykazania zwrotu podatku (jego wysokości) oraz wskazanych przez podatnika przesłanek uzasadniających przyczynę korekty – jeżeli zasadność korekty deklaracji i wykazanego zwrotu podatku budzi wątpliwości.

Przyjęcie odmiennego stanowiska doprowadziłoby do możliwości nadużyć ze strony podatników, którzy zwiększaliby swoje uprawnienia przed upływem terminu przedawnienia, w przeświadczeniu braku podstaw prawnych do weryfikacji przez organ podatkowy zwrotu podatku z uwagi na upływ terminu przedawnienia.

Wskażmy też, że nie jest to wyrok odosobniony. Podobnie też WSA w Łodzi w wyroku z dnia 28.02.2018r., I SA/Łd 17/18 czy też w wyroku z dnia 06.06.2018r., I SA/Łd 263/18. W tym ostatnim wyroku sąd wprost wskazał, że mimo iż podatnik ma prawo złożyć korektę deklaracji podatkowej przed upływem terminu przedawnienia wynikającego z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, to organy podatkowe mogą orzekać w tym przedmiocie również po upływie terminu przedawnienia.

Przykład

Czynny podatnik VAT w dniu 31.12.2023 r. złożył korektę deklaracji VAT za listopad 2018 r. wykazując kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy. Z dniem 1 stycznia 2024 roku zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu z uwagi na upływ pięcioletniego terminu określonego w art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej.

Czy w tym przypadku naczelnik US może dokonać weryfikacji zasadności zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym?

Biorąc pod uwagę ukształtowaną linię orzeczniczą należy stwierdzić, że pomimo iż zobowiązanie podatkowe z dniem 1 stycznia 2024 roku uległo przedawnieniu to w zakresie korekty deklaracji złożonej w ostatnim dniu pięcioletniego terminu przedawnienia naczelnik US zachowuje prawo do weryfikacji.

WAŻNE

Podatnicy składający korektę deklaracji VAT w ostatnim dniu okresu przedawnienia muszą pamiętać, że nie wyklucza to dokonania przez organ podatkowy sprawdzenia zasadności wykazanego w korekcie zwrotu podatku naliczonego VAT.

W przedstawionej sprawie sądy administracyjne przyjmują stanowisko, które przede wszystkim chroni interes fiskalny państwa przed nadużyciami ze strony nierzetelnych podatników. Przyjęcie bowiem innej wykładni przepisów skutkowałoby tym, że zwrot podatku wykazany w korekcie deklaracji złożonej ostatniego dnia terminu przedawnienia nie podlegałby żadnej weryfikacji ze strony organów podatkowych.

Zasady ustalania proporcji VAT w pierwszym roku działalności

Proporcja w podatku VAT pojawia się w momencie kiedy podatnik wykonuje jednocześnie czynności opodatkowane oraz zwolnione i nie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie wydatku do konkretnej działalności. W takich okolicznościach przepisy wymagają od podatnika ustalenia proporcji. W poniższym artykule zastanowimy się w jaki sposób ustalić taką proporcję w pierwszym roku działalności.

Proporcjonalne odliczenie podatku VAT

Reguła ogólna określona w art. 86 ust. 1 ustawy VAT wskazuje, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT.

Z powyższego wynika również, że nie jest możliwe odliczenie podatku naliczonego w zakresie w jakim podatnik wykonuje czynności zwolnione od podatku. Natomiast możliwa jest sytuacja w której podatnik jednocześnie dokonuje czynności opodatkowanych oraz zwolniony od podatku. W takim przypadku w celu określenia prawa do odliczenia należy kierować się regułami określonymi w art. 90 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy VAT w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W myśl zaś art. 90 ust. 2 ustawy VAT jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Podatnik w momencie nabycia towarów lub usług powinien dokonać ich kwalifikacji do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi zakupy te są związane. Najistotniejszym bowiem warunkiem, umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Mając na uwadze powyższe regulacje obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi wydatki te są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, czy podatek wynikający z otrzymanych faktur związany będzie z czynnościami opodatkowanymi czy też zwolnionymi, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności zwolnionych od podatku.

Jeżeli dokonanie bezpośredniej alokacji nie jest możliwe, czyli w przypadku gdy dokonany wydatek służyć będzie obu rodzajom działalności, podatnik może odliczyć tylko tę część podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom dającym prawo do odliczenia.

WAŻNE

Zasada proporcjonalnego odliczania podatku ma zastosowanie do tej kategorii wydatków, których nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnego rodzaju sprzedaży, czyli jako „zakupy związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną”

Sposób ustalenia proporcji odliczenia podatku VAT

To w jaki sposób należy ustalić proporcję opisuje art. 90 ust. 3 oraz ust. 4 ustawy VAT. W przepisach tych czytamy, że proporcję ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Następie po zakończeniu roku podatnik jest zobowiązany do dokonania korekty uwzględniając rzeczywistą proporcję ustaloną w oparciu o faktyczny obrót w danym roku podatkowym.

WAŻNE

Przepisy ustawy VAT wskazują, że proporcje należy ustalić w oparciu o dane dotyczące obrotu w roku poprzedzającym rok podatkowy.

Jak ustalić proporcję w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej?

Skoro z treści przepisów wynika, że proporcję ustala się na podstawie informacji z roku poprzedzającego powstaje pytanie co w przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, którzy będą w roku bazowym dokonywać zarówno czynności opodatkowanych jak i zwolnionych.

Metodykę działania takich podmiotów określa art. 90 ust. 8 ustawy VAT, gdzie czytamy, że podatnicy, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotu, o którym mowa w ust. 3, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, do obliczenia kwoty podatku naliczonego podlegającej odliczeniu od kwoty podatku należnego przyjmują proporcję wyliczoną szacunkowo. Podatnicy są obowiązani zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ta proporcja została zastosowana po raz pierwszy, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

Przykład

Pan Dariusz w lutym 2024 roku rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie najmu. Pan Dariusz świadczy zarówno podlegające opodatkowaniu usługi najmu krótkotermiowego jak i zwolnione od VAT usługi najmu długotermiowego (art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT). Pan Dariusz ponosi wydatki które związane są z obiema rodzajami czynności.

W jaki sposób Pan Dariusz może odliczać podatek naliczony od tego rodzaju wydatków?

Pan Dariusz powinien samodzielnie określić szacunkową proporcję i zawiadomić o niej naczelnika US w terminie do 25 marca 2024r. Przykładowo Pan Dariusz może ustalić, że 60% ogółu obrotu będzie stanowić najem krótkotermiowy. To oznacza, że z faktur zakupowych będzie mógł odliczyć 60% kwoty podatku naliczonego. Gdyby następnie okazało się, że faktyczna proporcja wynosi np. 55% to w deklaracji za styczeń 2025 r. Pan Dariusz powinien dokonać odpowiedniej korekty podatku naliczonego zgodnie z art. 91 ustawy VAT.

Reasumując należy zatem stwierdzić, że w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej proporcja w pierwszym roku podatkowym jest ustalana szacunkowo. Obecnie taki szacunek określa podatnik samodzielnie, a jego obowiązkiem jest jedynie zawiadomienie naczelnika US o przyjętej na dany rok proporcji.

Odpowiedzialność podatkowa zarządcy sukcesyjnego

Instytucja zarządu sukcesyjnego jest związana z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w spadku.
Zgodnie z art. 29 ustawy o zarządzie sukcesyjnym od chwili ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z wykonywanej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. W poniższym artykule zastanowimy się w jaki sposób kształtuje się zakres odpowiedzialności podatkowej zarządcy sukcesyjnego.

Odpowiedzialność za podatki przedsiębiorstwa w spadku

Przedsiębiorstwo w spadku jest odrębną kategorią podatnika biorąc pod uwagę zarówno przepisy ustawy PIT jak i ustawy VAT. Przedsiębiorstwo w spadku powstaje po śmierci osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą. Zatem należy przeanalizować kwestie odpowiedzialności przedsiębiorstwa w spadku za podatki zmarłego przedsiębiorcy. W tym zakresie konieczne będzie odwołanie się do odpowiednich przepisów Ordynacji podatkowej.

Jak wynika z treści art. 97 §  1a Ordynacji podatkowej przedsiębiorstwo w spadku, w przypadku gdy ustanowiono zarząd sukcesyjny, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie odrębnych ustaw.

Do czasu wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe i niemajątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym również prawa nabyte przez przedsiębiorcę wynikające z decyzji są wykonywane przez zarządcę sukcesyjnego (art. 97 §  1b Ordynacji podatkowej).

Z powołanych przepisów wynika, że w przypadku śmierci przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą sukcesja podatkowa uzależniona jest od tego, czy ustanowiono zarządcę sukcesyjnego. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce, to sukcesorem na mocy przepisów Ordynacji podatkowej jest przedsiębiorstwo w spadku. Prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego wykonuje w tym przypadku zarządca sukcesyjny. Gdy natomiast zarządcy sukcesyjnego nie ustanowiono, prawa i obowiązki przejmują spadkobiercy.

Natomiast przepis art. 97a ustawy – Ordynacja podatkowa, dodany ustawą o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej reguluje kwestie odpowiedzialności podatkowej, przedsiębiorstwa w spadku. Wskazuje on podmioty odpowiedzialne za zobowiązania podatkowe przedsiębiorstwa w spadku, a są nimi:

a) zapisobierca windykacyjny kontynuujący prowadzenie tego przedsiębiorstwa,

b) spadkobiercy zmarłego przedsiębiorcy, jeżeli nie został uczyniony zapis windykacyjny obejmujący przedsiębiorstwo w spadku,

c) małżonek zmarłego przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku.

W tym miejscu należy bowiem wskazać, że właścicielem przedsiębiorstwa w spadku nie musi być zarządca sukcesyjny. ak stanowi art. 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym:

Właścicielem przedsiębiorstwa w spadku w rozumieniu ustawy jest:

1) osoba, która zgodnie z prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia albo europejskim poświadczeniem spadkowym, nabyła składniki niematerialne i materialne, o których mowa w art. 2 ust. 1, na podstawie powołania do spadku z ustawy albo testamentu albo nabyła przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie na podstawie zapisu windykacyjnego;

2) małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;

3) osoba, która nabyła przedsiębiorstwo w spadku albo udział w przedsiębiorstwie w spadku bezpośrednio od osoby, o której mowa w pkt 1 lub 2 – w przypadku gdy po śmierci przedsiębiorcy nastąpiło zbycie tego przedsiębiorstwa albo udziału w tym przedsiębiorstwie.

WAŻNE

Zgodnie z 97a §  1 Ordynacji podatkowej odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe przedsiębiorstwa w spadku ponoszą zapisobierca windykacyjny kontynuujący prowadzenie tego przedsiębiorstwa, spadkobiercy zmarłego przedsiębiorcy, jeżeli nie został uczyniony zapis windykacyjny obejmujący przedsiębiorstwo w spadku, a także małżonek zmarłego przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Zakres odpowiedzialności podatkowej zarządcy sukcesyjnego

W powyższym przepisie określającym zakres odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstwa w spadku nie wymieniono zarządcy sukcesyjnego. W związku z tym pojawia się pytanie jaki rodzaj odpowiedzialności ponosi zarządca sukcesyjny.

W celu udzielenia odpowiedzi na powyższe pytanie należy odwołać się do treści art. 117d Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem zarządca sukcesyjny odpowiada solidarnie z podatnikiem oraz osobami, o których mowa w art. 97a § 1 i 2, całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe związane z działalnością przedsiębiorstwa w spadku, z zastrzeżeniem. Egzekucja z majątku zarządcy sukcesyjnego może być prowadzona w przypadku, gdy egzekucja z majątku podatnika oraz osób, o których mowa w art. 97a § 1 i 2, okaże się bezskuteczna.

Należy zatem zauważyć, że zarządca sukcesyjny ponosi dodatkową odpowiedzialność (tzw. odpowiedzialność akcesoryjna) właściwą dla osób trzecich. Zarządca sukcesyjny ponosi solidarną odpowiedzialność tylko za zaległości z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez niego tej funkcji.

Wspomniana akcesoryjna odpowiedzialność charakteryzuje się tym, że organ podatkowy może sięgnąć do majątku zarządcy sukcesyjnego dopiero w momencie kiedy egzekucja z majątku przedsiębiorstwa w spadku lub właścicieli przedsiębiorstwa w spadku okaże się bezskuteczna.

WAŻNE

Zakres odpowiedzialności zarządcy sukcesyjnego opiera się na zasadzie odpowiedzialności akcesoryjnej, co oznacza, że osoba taka może ponosić odpowiedzialność za zaległości podatkowe przedsiębiorstwa w spadku dopiero gdy nie jest możliwe egzekwowanie długu z majątku przedsiębiorstwa w spadku lub z majątku właścicieli przedsiębiorstwa w spadku.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że zarządca sukcesyjny może ponosić odpowiedzialność za zaległości przedsiębiorstwa w spadku ale będzie to odpowiedzialność przewidziana na zasadach właściwych dla osób trzecich.

Kary za brak integracji kasy z terminalem płatniczym – sankcje od 1 stycznia 2025r.

Zagadnienie kas fiskalnych oraz terminali płatniczych pojawiło się po raz pierwszy wraz z implementacją przepisów „Polskiego Ładu”. Interpretacja regulacji dot. płatności bezgotówkowych była początkowo niejasna, a kwestie techniczne spowodowały odsunięcie w czasie obowiązku integracji kas fiskalnych z terminalami płatniczymi. Z początkiem 2025r. obowiązywać będą dotkliwe sankcje!

5000 zł za brak integracji kasy fiskalnej z terminalem płatniczym od 1 stycznia 2025r.

Obowiązek integracji kasy fiskalnej z terminalem płatniczym został zaimplementowany do porządku prawnego ustawą z dnia 21 października 2021r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Konieczność zapewnienia technicznej współpracy pomiędzy terminalem płatniczym a kasą fiskalną będzie obligatoryjna z dniem 1 stycznia 2025r. Obowiązek oraz sankcje zapisano w dwóch aktach prawnych:

  • art. 19a ust. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców: „Przedsiębiorca, który zapewnia możliwość przyjmowania płatności przy użyciu terminala płatniczego i prowadzi ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, które umożliwiają połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas, określone w art. 111a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zapewnia współpracę kasy rejestrującej z terminalem płatniczym zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, określonymi w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy.”
  • art. 111 ust. 6kb ustawy o VAT: „W przypadku stwierdzenia, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie zapewnia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym, przy użyciu którego zapewnia możliwość przyjmowania płatności, zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, naczelnik urzędu skarbowego, w drodze decyzji, nakłada na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 5000 zł.”

Obowiązek i sankcje dotyczą tylko kas online

Przytoczone powyżej regulacje należy odczytywać dosłownie, a więc obowiązek zapewnienia współpracy terminala płatniczego oraz kasy fiskalnej dotyczy tylko i wyłącznie kas online. Przedsiębiorcy, którzy użytkują tradycyjne kasy fiskalne (z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii) mogą w dalszym ciągu korzystać z tych kas i jednocześnie posiadać terminal płatniczy bez konieczności integrowania ich ze sobą. Nie poniosą tym samym sankcji finansowych z dniem 1 stycznia 2025r.

Przypomnijmy jednak, iż tradycyjne kasy fiskalne zostały wycofane z obrotu. Podatnicy mogą jednak użytkować je do momentu ich wyeksploatowania.

Czy posiadając kasę online konieczne jest posiadanie terminala płatniczego?

Kolejne pytanie nasuwające się przedsiębiorcom może dotyczyć obowiązku „dokupienia” terminala płatniczego, z uwagi na korzystanie z kasy fiskalnej online. Przedsiębiorca, który posiada kasę online, ale nie zdecydował się na zakup/wynajem terminala płatniczego, w dalszym ciągu nie ma obowiązku wyposażania się w terminal płatniczy.

Obowiązek integracji terminala płatniczego z kasą fiskalną dotyczy tylko i wyłącznie podatników, którzy posiadają zarówno kasę fiskalną online jak i terminal płatniczy.

W momencie, gdy omawiane regulacje wchodziły do porządku prawnego pojawił się art. 19a ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, który obligował użytkowników kas fiskalnych do zapewnienia możliwości dokonywania zapłaty w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2024 r. poz. 30). Początkowo odczytywano to jako konieczność posiadania terminala płatniczego, jednak interpretacja przepisu oraz uzasadnienia do ustawy, doprowadziła do wniosków, iż instrumentem płatniczym jest np. możliwość zapłaty przy użyciu telefonu komórkowego, BLIK, czy udostępnienia komputera do wykonania przelewu. Zatem posiadając kasę fiskalną należy zapewnić możliwość zapłaty jakimkolwiek instrumentem płatniczym. Na chwilę obecną przedsiębiorcy nie mają więc obowiązku zakupu terminala płatniczego, a co za tym idzie integrowania go z kasą fiskalną.

Integracja kasy z terminalami ma na celu uszczelnienie systemu. Być może Ministerstwo Finansów po raz kolejny odsunie w czasie nowy obowiązek i sankcje

Zapewnienie współpracy kas online z terminalami płatniczymi ma na celu zwiększenie kontroli fiskusa nad podatnikami. Teoretycznie nie będzie więc technicznej możliwości „ręcznego” wprowadzenia kwoty do zapłaty na terminalu płatniczym oraz zafiskalizowania innej kwoty na kasie fiskalnej. Takie działanie ma na celu uniemożliwianie przyjmowania płatności bezgotówkowych z pominięciem kasy rejestrującej.

Podatnicy objęci nowymi obowiązkami i sankcjami winni na bieżąco śledzić wątek. Być może Ministerstwo Finansów zlikwiduje omawiane przepisy lub przynajmniej po raz kolejny odsunie je w czasie. Takie informacje pojawiły się na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Finansów (https://www.gov.pl/web/finanse/rozpoczynamy-konsultacje-projektu-zmiany-ustawy-dotyczacej-obowiazkowego-ksef).

Dwa samochody w jednoosobowej działalności gospodarczej PIT i VAT – przegląd najnowszego orzecznictwa

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą samodzielnie (bez zatrudniania pracowników/zleceniobiorców) mogą zastanawiać się, czy użytkowanie większej liczby pojazdów na potrzeby firmy nie zostanie zakwestionowane przez organ podatkowy w kontekście księgowania kosztów uzyskania przychodów z tytułu ich eksploatacji, amortyzacji, czy leasingu oraz odliczania podatku VAT. Niniejszy wpis zostanie poświęcony analizie aktualnego orzecznictwa w tym przedmiocie, a ponadto rozważymy, czy przedsiębiorca posiadający co najmniej dwa pojazdy może od jednego odliczać pełen VAT, a drugi użytkować w sposób mieszany.

Fiskus prezentuje liberalne stanowisko w przedmiocie większej liczby pojazdów w firmie jednoosobowej

Użytkowanie większej liczby pojazdów przez pojedynczego przedsiębiorcę budzi wątpliwości, stąd liczne wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych w obszarze tego zagadnienia.

Co istotne przepisy prawa podatkowego nie zawierają ograniczeń w przedmiocie ilości pojazdów jakie może użytkować pojedynczy podatnik. Należy jedynie wykazać związek ponoszonych kosztów z osiąganymi wydatkami. Fiskus podziela stanowiska podatników, uznając zasadność użytkowania w jednoosobowej firmie więcej niż jednego pojazdu. Przykłady najnowszych interpretacji w tym zakresie:

  • interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 maja 2024r., sygn. 0112-KDIL2-2.4011.182.2024.1.AA. Wnioskodawcą był adwokat prowadzący jednoosobową kancelarię adwokacką. Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem podatnika zamierzającego użytkować na potrzeby firmy drugi samochód osobowy podkreślając m.in., że „Brak jest przeszkód prawnych, aby w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał Pan kilka samochodów osobowych, o ile jest to uzasadnione rodzajem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Jeżeli zatem charakter prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej (np. jej rozmiar, sposób wykonywania usług) uzasadnia wykorzystywanie w tej działalności gospodarczej dwóch środków transportu (samochodów), to (co do zasady) wydatki związane z tymi pojazdami – w ustawowych granicach – mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.”
  • interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 listopada 2023r., sygn. 0115-KDIT3.4011.599.2023.2.AD. Wnioskodawcą był prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą informatyk. Dyrektor KIS zgodził się z jego stanowiskiem, w którym argumentował, iż dodatkowy samochód jest mu niezbędny na wypadek awarii lub konieczności serwisowania drugiego pojazdu.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, że ciężar udowodnienia zasadności korzystania z dwóch lub więcej pojazdów w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej spoczywa na podatniku. Rozmiar i charakter tej działalności (regularne dojazdy do kontrahentów) winny wskazywać na zasadność ponoszenia takich wydatków. Korzystna dla podatników jest linia interpretacyjna fiskusa oraz fakt, iż przepisy nie zawierają żadnych ograniczeń w tym zakresie.

Zakup dodatkowego pojazdu w celach reklamowych może być wątpliwy

Nabycie drugiego auta do celów służbowych takich jak np. dojazdy do kontrahentów nie budzi większych wątpliwości co zostało podkreślone w poprzednim podrozdziale. Dodatkowy samochód w działalności może być argumentowany jednak innymi przesłankami, do których zaliczają się np. cele marketingowe (reklamowe).

Choć pośrednie wykazanie związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie stanowi z reguły większego kłopotu, jednakże w niestandardowych sytuacjach fiskus może uznać, że wydatek stanowi jedynie zaspokajanie prywatnych potrzeb przedsiębiorcy. Przykładowo w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 25 stycznia 2024r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.500.2023.4.DD, stanowisko podatnika zostało uznane za nieprawidłowe. Wnioskodawca planował zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki na samochód rajdowy, który pełniłby rolę promocyjno-reklamową. Dyrektor KIS w jednym z wniosków uznał, iż „wydatki o których mowa we wniosku służą raczej realizacji osobistych pasji wspólnika Spółki, który jak wskazano we wniosku jest jednym z dwóch kierowców rajdowych, którzy jeżdżą Samochodem i będą jeździć Samochodem Rajdowym w wyścigach, a nie reklamie działalności grupy spółek, w której Państwo uczestniczą.”

Czy użytkując dwa pojazdy w firmie można pokusić się o pełne odliczanie VATu przynajmniej od jednego z aut?

Zakup i eksploatacja samochodów w firmie wiąże się z reguły także z możliwością odliczenia podatku VAT. Standardem jest odliczanie połowy podatku naliczonego, aczkolwiek niektórzy przedsiębiorcy decydują się na pełne odliczenie podatku zgłaszając samochód do US (VAT-26), tworząc regulamin i prowadząc ewidencję przebiegu pojazdu.

W zakresie wyłącznego użytkowania samochodu osobowego w działalności gospodarczej i pełnego odliczania podatku VAT fiskus jest dalece restrykcyjny. Dla przykładu w interpretacji indywidualnej z dnia 26 lipca 2024r. wydanej przez Dyrektora Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.396.2024.2.OS, stwierdzono, iż wnioskodawca nie ma prawa do pełnego odliczenia podatku VAT związanego z leasingiem i eksploatacją pomimo posiadania drugiego samochodu używanego do celów prywatnych. Choć podatnik zamierzał skrupulatnie wywiązywać się z obowiązków dokumentacyjnych, Dyrektor KIS przekreślił zamierzenie podatnika dlatego, iż ten planował parkować samochód przed domem, który stanowił jednocześnie siedzibę firmy uznając, że „Powodem takiej oceny jest parkowanie samochodu w miejscu zamieszkania, będzie ono stwarzało możliwości użycia pojazdu do celów prywatnych przez Pana lub członków Pana rodziny. Użycie tego samochodu w celach prywatnych nie wyklucza stwierdzenie, że posiada Pan drugi samochód niezwiązany z prowadzoną działalnością gospodarczą, który wykorzystuje do celów prywatnych. Procedury wprowadzone przez Pana mogą co prawda zniechęcać do używania samochodu służbowego do celów prywatnych natomiast nie są w stanie w rzeczywiści wyeliminować takiego wykorzystania samochodu dla celów prywatnych z uwagi na jego dostępność w miejscu Pana zamieszkania. Mimo, że zamierza prowadzić Pan ewidencję przebiegu pojazdu, to jednak parkowanie samochodu służbowego w miejscu zamieszkania, powoduje bezpośrednią dostępność samochodu na Pana potrzeby prywatne i stwarza możliwości użycia go do celów prywatnych.”

ISTOTNE:

Decydując się na prowadzenie „kilometrówki” należy zachować dalece posuniętą ostrożność, a każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie. Powodem tego stanu rzeczy jest fakt, iż fiskus wielokrotnie kwestionował zasadność pełnego odliczenia VAT od samochodu z uwagi chociażby na parkowanie w miejscu zamieszkania.

Autor Łukasz Kluczyński

Sprzedaż nieruchomości stanowiącej środek trwały a limit zwolnienia z VAT

Utrzymanie statusu podatnika zwolnionego podmiotowo od podatku VAT uzależnione jest od nieprzekroczenia limitu zwolnienia. W naszych dzisiejszym artykule zastanowimy się w jaki sposób na limit wpływa okoliczność sprzedaży nieruchomości, która w działalności gospodarczej jest kwalifikowana jako środek trwały.

Sprzedaż nieruchomości na gruncie podatku VAT

Na gruncie podatku VAT sprzedaż nieruchomości zabudowanych w większości przypadków nie podlega opodatkowaniu z uwagi na możliwość zastosowania zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest – co do zasady – zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata. W konsekwencji kluczowe staje się ustalenie czym jest pierwsze zasiedlenie oraz kiedy mamy z nim do czynienia.

Definicja pierwszego zasiedlenia zawarta jest w art. 2 pkt 14 ustawy VAT, w myśl którego, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Wskazane zwolnienie ma charakter przedmiotowy i należy je odróżnić od zwolnienia podmiotowego określonego w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Jednocześnie warto też zaznaczyć, że w myśl art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. c) ustawy VAT zwolnienia podmiotowego nie stosuje się do dostawy budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10.

To oznacza, że w zakresie w jakim sprzedaż nieruchomości nie korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT (np. sprzedaż ma miejsce rok po wybudowaniu) nie jest możliwe skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego.

WAŻNE

Zwolnienie podmiotowe określone w art. 113 ustawy VAT nie ma zastosowania do sprzedaży budynków, budowli lub ich części.

Wpływ sprzedaży nieruchomości będącej środkiem trwały na limit zwolnienia

Jak wskazaliśmy na wstępie aby zachować prawo do zwolnienia podatnik musi stale monitorować czy nie został przekroczony limit określony w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. W myśl bowiem art. 113 ust. 5 ustawy VAT zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

W zakresie ustalania kwot które wpływają na wielkość sprzedaży braną pod uwagę do obliczania limitu zwolnienia należy sięgnąć do treści art. 113 ust. 2 pkt 3 ustawy VAT, gdzie czytamy, że do kwoty sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jeżeli zatem w danym przypadku nieruchomość jest zakwalifikowana jako środek trwały to wartość sprzedaży nie zostanie wliczona do limitu 200 000 zł.

Problematyczną kwestią jest natomiast to, że ww. przepis posługuje się sformułowaniem „środki trwałe podlegające amortyzacji”. Tymczasem zgodnie z art. 22c pkt 2 ustawy PIT nie podlegają amortyzacji budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy.

Pomimo, iż wykładnia językowa nie prowadzi do korzystnych dla podatników wniosków to jednak organy podatkowe – kierując się zasadą per analogium oraz wykładnią celowościową przepisów – akceptują stanowisko zgodnie z którym również sprzedaż nieruchomości mieszkalnych stanowiących środek trwały, a niepodlegających amortyzacji nie wlicza się do limitu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy VAT.

Tak przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 19.06.2023 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.307.2023.1.WN.

Przykładowo zatem jeżeli podatnik zwolniony z VAT posiada od 2010 roku nieruchomość mieszkalną, którą sprzeda w 2024 roku za kwotę 300 000 zł to nie utraci prawa do zwolnienia podmiotowego od VAT pomimo iż od 1 stycznia 2022 roku nieruchomość ta nie może być już amortyzowana podatkowo. Jednocześnie sprzedaż będzie korzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT.

WAŻNE

Wartość sprzedanych nieruchomości – kwalifikowanych do środków trwałych – pozostaje bez wpływu na limit 200 000 zł określonych w art. 113 ust. 1 ustawy VAT i warunkujący prawo do zwolnienia podmiotowego.

Podsumowując powyższe należy wskazać, że sprzedaż nieruchomości co do zasady korzysta ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT, natomiast wartość dokonanej sprzedaży pozostaje bez wpływu na zwolnienie podmiotowe.

Forma płatności a prawo do odliczenia VAT

W naszym poniższym artykule zastanowimy się jaki wpływ na prawo do odliczenia podatku naliczonego ma forma płatności. Postaramy się odpowiedzieć na pytanie czy w zależności od sposobu dokonania płatności za towar lub usługę dochodzi do ograniczenia możliwości odliczenia podatku naliczonego.

Podstawowe zasady odliczania podatku naliczonego

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czynnemu podatnikowi VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT kwotę podatku naliczonego do odliczenia stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Dodatkowo w oparciu o art. 86 ust. 10 i ust. 10b ustawy VAT możemy wskazać, że z odliczenia podatku można skorzystać dopiero w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie trzy przesłanki:

  1. powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabywanych towarów i usług,
  2. doszło do faktycznego nabycia tych towarów i usług,
  3. podatnik jest w posiadaniu faktury dokumentującej tę transakcję.

Warto podkreślić, że żaden z ww. warunków nie odnosi się do kwestii dokonania płatności ani też do tego w jakiej formie taka płatność musi być dokonana.

Jedynym wyjątkiem jest przypadek małego podatnika, który stosuje metodę kasową. Otóż jak stanowi art. 86 ust. 10e ustawy VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi.

Co istotne brak zapłaty za towar czy usługę nie oznacza pozbawienia prawa do odliczenia przy czym okoliczność ta będzie następnie korygowana w ramach instytucji ulgi na złe długi i to zarówno z perspektywy sprzedawcy jak i nabywcy.

Na marginesie należy zauważyć, że kompensata wierzytelności stanowi formę płatności uznawaną w równym stopniu co zapłata w pieniądzu. Wzajemne potrącenie potrącenie wierzytelności powoduje bowiem ich wygaśnięcie, a co za tym idzie zaspokojenie roszczeń wierzyciela co wynika z treści art. 489 Kodeksu cywilnego.

WAŻNE

Z zastrzeżeniem jednego wyjątku dotyczącego metody kasowej prawo do odliczenia podatku naliczonego nie jest warunkowane ani formą ani samym faktem zapłaty.

Czy płatność gotówką wyklucza prawo do odliczenia podatku naliczonego?

Jak wynika z treści art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  1. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

W związku z powyższą regulacją pojawia się pytanie w jaki sposób odnieść ww. normę do przypadku zapłaty za towar lub usługę gotówką. Czy w takim przypadku dochodzi do ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego?

W tym zakresie wskażmy, że oprócz warunków określonych w art. 86 ustawy VAT dla możliwości dokonania odliczenia podatku naliczonego nie mogą wystąpić warunki negatywne skatalogowane w art. 88 ustawy VAT. W przepisie tym wymieniono m.in. przypadek braku prawa do odliczenia VAT z faktur dokumentujących czynności, które nie zostały wykonane. Co ciekawe w art. 88 ustawy VAT nie ma regulacji wskazującej na brak prawa do odliczenia z uwagi na zastosowanie płatności gotówkowej.

W rezultacie choć nie przewidziano wprost zakazu odliczania podatku naliczonego od transakcji opłaconych gotówką to jednak przy tej formie płatności podatnik naraża się na zarzut działania w złej wierze.

Przykładowo WSA w Kielcach w wyroku z dnia 22.10.2020r., I SA/Ke 237/20 wskazał, że gotówkowa forma zapłaty niewątpliwie budzi wątpliwości co do rzetelności transakcji, stwarzając wrażenie zamiaru ukrycia rzeczywistych intencji stron uczestniczących w nabyciu towaru lub usługi. Dokonywanie zapłaty pomiędzy podmiotami gospodarczymi w formie płatności gotówkowych rodzi uzasadnione przypuszczenie o nierzetelności takich transakcji, w czasach, kiedy dominującą formą płatności jest obrót bezgotówkowy, zwłaszcza między przedsiębiorcami szczególnie w przypadku zapłaty znacznych kwot.

Od podatnika należy oczekiwać tzw. należytej staranności rozumianej jako zwykła kupiecka, zwyczajowo przyjęta staranność, związana z uzyskaniem przekonania, że towar/usługa nie jest nabywany od oszusta. Zatem należy poszukiwać zwyczajowo przyjętego w biznesie poziomu staranności, a jego wyznacznikiem powinien być kanon rzetelności kupieckiej i dana praktyka rynkowa, czyli zwykłe, racjonalne działanie weryfikacyjne. W szczególności nie sposób uznać za dochowanie należytej staranności gotówkową płatność za usługi o znacznej wartości. Zaniechanie dokonywania płatności w drodze przelewów bankowych uniemożliwia pozytywne zweryfikowanie stanowiska podatnika o rzeczywistym obrocie, w sytuacji gdy nie potrafi przedstawić żadnych innych, poza fakturami, dowodów rzeczywistej realizacji tych transakcji. Tak orzekł WSA w Łodzi w wyroku z dnia 21.04.2022r., I SA/Łd 32/22.

WAŻNE

Ustawa VAT nie pozbawia wprost podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na regulowanie płatności gotówką. Jednakże dokonywanie zapłaty pomiędzy podmiotami gospodarczymi w formie płatności gotówkowych, a zwłaszcza należności w znacznej wysokości, rodzi uzasadnione przypuszczenie o nierzetelności takich transakcji, co w dalszej kolejności może prowadzić do podważenia rzetelności i wiarygodności transakcji przez organy podatkowe.

Podsumowując należy wskazać, że w ustawie VAT nie wyrażono reguły zakazującej prawo do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na regulowanie zapłaty w innej formie niż przelew bankowy. Należy mieć jednak świadomość, że uregulowanie zobowiązania w formie gotówkowej będzie weryfikowane przez organy podatkowe pod kątem złej wiary nabywcy co w dalszej kolejności może rzutować na prawo do odliczenia VAT.

Dwa auta w leasingu w kosztach firmy

Leasing samochodu osobowego i możliwość zaliczenia związanych z tym wydatków do kosztów podatkowych nie budzi większych wątpliwości. Natomiast w poniższym artykule zastanowimy się czy istnieją jakiekolwiek ograniczenia co do możliwości rozliczenia w kosztach dwóch samochodów wykorzystywanych w oparciu o umowę leasingu.

Leasing samochodów w kosztach podatkowych

Nasze rozważania należy rozpocząć od przywołania ogólnej reguły wyrażonej w art. 22 ust. 1 ustawy PIT. Zgodnie z tym przepisem kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W oparciu o powyższą definicję kosztów można sformułować wniosek, że aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, powinien – w myśl powołanego przepisu – spełniać łącznie następujące warunki:

  • pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
  • nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  • być właściwie udokumentowany.

Wydatki związane z zawarciem umowy leasingu również mieszczą się w kategorii kosztów podatkowych, przy czym należy mieć na uwadze istniejące ograniczenia wynikające wprost z ustawy PIT.

Zawarcie umowy leasingu operacyjnego skutkuje tym, że do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć tę część opłat leasingowych (w części dotyczącej spłaty wartości samochodu), która proporcjonalnie do ceny samochodu nie przekracza 150 000 zł. Wobec tego, jeżeli wartość samochodu będącego przedmiotem leasingu nie przekroczy 150 000 zł to wydatki te będą kosztem w pełnej wysokości. Składki na ubezpieczenie samochodu osobowego, którego wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia nie przekracza 150 000 zł stanowią w całości koszt uzyskania przychodów.

Natomiast odnośnie do kosztów eksploatacyjnych (paliwo, zakup i serwis opon, dodatkowe wyposażenie samochodu – dywaniki samochodowe, bagażnik, materiały eksploatacyjne, serwis i konserwacja), na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów 75% wydatków poniesionych z tytułu używania samochodu osobowego (w sytuacji gdy pojazd ten jest wykorzystywany do celów mieszanych tj. zarówno firmowych jak i prywatnych). Nie uważa się bowiem za koszt uzyskania przychodu 25% poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania samochodu osobowego (wydatków eksploatacyjnych), wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

WAŻNE

Zawarcie umowy leasingu uprawnia podatnika do ujęcia w kosztach podatkowych wydatków związanych z wykorzystywaniem pojazdu do celów firmowych.

Fiskus dopuszcza rozliczenie w kosztach dwóch aut w leasingu

W oparciu o treść art. 22 ust. 1 ustawy PIT oraz na podstawie stanowiska wypracowanego w doktrynie jednolicie przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów wskazanej ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodów bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem ich źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest poniesienie go w celu osiągnięcia przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie, wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia przychodów. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków należy wziąć pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodów, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodów.

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 23.05.2024 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.182.2024.1.AA przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ograniczają możliwości wykorzystywania na potrzeby działalności gospodarczej różnych środków transportu, w tym także samochodów osobowych oraz ilości zakupionych środków transportu. Warunkiem koniecznym dla uznania wydatków poniesionych na określony składnik majątku, w tym przypadku samochodu osobowego, za koszt uzyskania przychodów jest jego wykorzystywanie na potrzeby i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Podobnie też Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 27.08.2019 r., nr 0112-KDIL3-3.4011.249.2019.2.TW wskazał, że brak jest przeszkód prawnych, aby podatnik w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał kilka samochodów osobowych, o ile jest to uzasadnione rodzajem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jeżeli zatem charakter prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (np. jej rozmiar, sposób wykonywania usług itp.) uzasadnia wykorzystywanie w tej działalności gospodarczej dwóch środków transportu (samochodów), to (co do zasady) wydatki związane z tymi pojazdami – w ustawowych granicach – mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.

W świetle powyższego należy zatem wskazać, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie występują ograniczenia co do liczby posiadanych w przedsiębiorstwie pojazdów, z wyjątkiem ograniczeń wynikających z ogólnych warunków, jakie musi spełniać dany wydatek, by mógł zostać uznany za koszt działalności gospodarczej.

WAŻNE

Jeżeli z warunków prowadzenia działalności gospodarczej wynika racjonalna potrzeba posiadania dwóch pojazdów wykorzystywanych na cele firmowe w oparciu o umowy leasingu to podatnik będący przedsiębiorcą ma prawo do zaliczania w koszty podatkowe wydatków związanych z używaniem obu pojazdów.

Podsumowując należy zatem wskazać, że nie ma wprost wyrażonej w ustawie PIT zasady zakazu używania więcej niż jednego pojazdu w oparciu o umowę leasingu. Trzeba przy tym pamiętać, że to na przedsiębiorcy spoczywa ciężar dowodu w zakresie wykazania gospodarczej potrzeby posiadania dwóch aut w firmie.

Dodatkowe badanie techniczne i wpis w dowodzie rejestracyjnym po terminie a prawo do pełnego odliczenia VAT

Użytkowanie samochodu spełniającego wymagania do pełnego odliczenia VAT wymaga zgromadzenia stosownej dokumentacji w postaci dodatkowego badania technicznego oraz odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym. Wątpliwości mogą pojawić się w sytuacji, w której przedsiębiorca z opóźnieniem uda się na stację diagnostyczną oraz uzupełni wpis w dowodzie rejestracyjnym. Czy podatek VAT można odliczać w 100% już od samego początku pomimo braków dokumentacyjnych?

Ogólne zasady odliczania 100% podatku VAT od zakupu i eksploatacji samochodów

Co do zasady podatek naliczony od zakupu i eksploatacji pojazdów może być odliczany w połowie. W ustawie jednak przewidziano wyjątki. Pełne odliczenie podatku VAT możliwe jest w dwóch wariantach obwarowanych dodatkowymi obowiązkami dokumentacyjnymi:

  1. pełne odliczenie VAT możliwe jest w przypadku zakupu i eksploatacji samochodu:
  1. mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą klasyfikowanego na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;
  2. posiadającego kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

– pod warunkiem posiadania dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań

  1. samochodu niespełniającego powyższych wymogów, zgłoszonego do US na druku VAT-26, dla którego został stworzony regulamin oraz ewidencja przebiegu wykluczająca użycie do celów prywatnych.

Omawiana w niniejszej publikacji materia koncentruje się wokół opisanych powyżej w pkt 1 pojazdów. Zasadnicze pytanie pojawia się więc w przypadku, gdy podatnik zakupi samochód z tzw. „jednym rzędem siedzeń” jednak bezpośrednio w chwili zakupu lub po zakupie nie zadbał o dodatkowe badanie techniczne oraz odpowiedni wpis w dowodzie rejestracyjnym – czy można odliczać VAT w 100% od pierwszego wydatku?

Pełne odliczenie VAT bez dodatkowego badania technicznego i wpisu w dowodzie rejestracyjnym było kwestionowane przez fiskusa

Wielu przedsiębiorców stawiało sobie wspomniane powyżej pytanie, stąd też odnaleźć możemy wiele interpretacji indywidualnych w tym przedmiocie. Jako przykład posłużyć może w tym miejscu interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 sierpnia 2022r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.482.2022.1.KO, czy też wydana znacznie później interpretacja indywidualna z dnia 24 listopada 2023r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.452.2023.3.AS.

W ostatniej przytoczonej interpretacji możemy znaleźć w szczególności konkluzje fiskusa o następującej treści: „Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz powołanych regulacji prawnych prowadzi do stwierdzenia, że – wbrew Pana stanowisku – do momentu, kiedy uzyskał Pan odpowiednią adnotację w dowodzie rejestracyjnym, potwierdzającą wykonanie dodatkowego badania technicznego, stwierdzającego spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w art. 86a ust. 9 pkt 1-2 ustawy, nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia 100%, ale jedynie 50% kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z eksploatacją i używaniem pojazdu. Prawo do odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego przysługuje dopiero od dnia, w którym uzyskał Pan ww. zaświadczenie i adnotację o spełnieniu tych wymagań, o czym stanowi art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy. Podsumowując, postępował Pan nieprawidłowo, odliczając pełną kwotę podatku VAT od faktur związanych z eksploatacją opisanego samochodu.”

Po stronie podatników stanęły sądy administracyjne

Wielu przedsiębiorców stanęło na stanowisku, iż przytoczone powyżej poglądy fiskusa są niesprawiedliwe, a efektem tego stanu rzeczy jest szereg spraw sądowych w przedmiocie dodatkowego badania technicznego oraz wpisu w dowodzie rejestracyjnym. W analogicznych sprawach, sądy administracyjne orzekają na korzyść podatników, czego przykładem może być wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 czerwca 2023r., który uchylił w całości przytoczoną powyżej interpretację indywidualną sygn. 0111-KDIB3-1.4012.482.2022.1.KO. Jeden z końcowych fragmentów wyroku jest jasny i precyzyjny: „W tym stanie rzeczy skarżąca spółka, jako podatnik podatku od towarów i usług, ma prawo do obniżenia podatku należnego o 100% kwoty podatku naliczonego, o której stanowi art. 86 ust. 2 ustawy o PTU od wydatków związanych z używaniem pojazdu samochodowego spełniającego warunki przewidziane w art. 86a ust. 4 pkt 2 w zw. z ust. 9 ustawy o PTU także za okres od dnia przyjęcia do używania do dnia dokonania odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym, jeżeli w okresie użytkowania nie dokonywano w nim żadnych zmian, w wyniku których pojazd przestał spełniać wymagania, o których stanowi art. 86a ust. 9 pkt 1 lub 2 ustawy o PTU oraz przez cały czas był użytkowany tylko w działalności gospodarczej do celów czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.”

W podobnym korzystnym świetle niejednokrotnie wypowiadał się Naczelny Sąd Administracyjny (np. wyrok z dnia 21 kwietnia 2023r., sygn. I FSK 337/20). Choć linia orzecznicza w zakresie wydaje się ugruntowana, to Dyrektor KIS w dalszym ciągu wydaje w tym zakresie niekorzystne dla podatników interpretacje, czego przykładem jest cytowana wyżej interpretacja sygn. 0112-KDIL1-2.4012.452.2023.3.AS.

ISTOTNE:

Podatnik, który po pewnym czasie uzupełnił dodatkowe badanie techniczne i/lub wpis w dowodzie rejestracyjnym, a wcześniej odliczał pełen podatek VAT, może spodziewać się zakwestionowania rozliczeń na tym gruncie. Podatnik taki może jednak wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. W przypadku uznania przez Dyrektora KIS jego stanowiska za nieprawidłowe może zaskarżyć daną interpretację i uzyskać ochronę na etapie postępowania sądowego.

Autor Łukasz Kluczyński

Remont a ulepszenie środka trwałego

Przedsiębiorcy decydują się na remont używanego w działalności środka trwałego. Innym razem ponoszą nakłady na jego ulepszenie. Niemniej nie do końca są pewni czy poniesione wydatki dotyczą remontu czy ulepszenia środka trwałego. To czy poniesione przez podatnika nakłady będą dotyczyć remontu albo ulepszenia będzie zależne przede wszystkim od zakresu robót jakie zostaną przeprowadzone na środku trwałym. Od czego jeszcze zależy czy wynikiem prac będzie remont a od czego czy będzie ulepszenie? Jakie są konsekwencje podatkowe remontu a jakie ulepszenia. O tym i nie tylko opowiedziano w niniejszej publikacji.

Co to jest remont

Zanim zostanie objaśniony termin remont należałoby wspomnieć słowo o charakterystyce środka trwałego.

Środkiem trwałym jest składnik majątku:

  • nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  • stanowiący własność lub współwłasność podatnika,
  • kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia go do używania,
  • o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż 12 miesięcy,
  • wykorzystywany przez podatnika na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej,

Dla trafnego wyjaśnienia zagadnienia remontu należy odnieść się do art. 3 pkt 8 ustawy z dnia 7.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2024 r. poz. 725).

Przepis ten mówi, iż przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;

Należy wyjaśnić, iż celem remontu jest odtworzenie, przywrócenie pierwotnego stanu użytkowego i technicznego środka trwałego będącego przedmiotem remontu.

W czasie remontu następuje wymiana zużytych części, materiałów, rzeczy (także te zgodne z aktualnym standardem technicznym) a jednocześnie nie dochodzi przy tym do zmiany charakteru remontowanego środka trwałego. Nie ulegają także zmianie pierwotne funkcje, które były spełniane przez owy środek trwały.

Remont środka trwałego dokonywany jest na skutek dotychczasowej jego eksploatacji, zużycia.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, iż istnieje znaczna różnica pomiędzy remontem a ulepszeniem środka trwałego. Różnica tkwi nie tylko w istocie tych dwóch terminów.

Wydatki na remont środka trwałego dla celów podatkowych będą inaczej rozpatrywane od wydatków na ulepszenie.

Gdy podatnik poniesie wydatki na remont środka trwałego wówczas będzie miał prawo zaliczyć je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu ich poniesienia.

Co natomiast z kosztami w przypadku ulepszenia środka trwałego?

Co to jest ulepszenie

W prowadzonej działalności gospodarczej kwestia ulepszenia odnosi się do składnika majątku będącego środkiem trwałym użytkowanym w działalności gospodarczej.

Zgodnie z tym co mówi art. 22g ust. 17 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PDOF) ulepszenie środka trwałego posiada określone cechy.

Istota ulepszenia środka trwałego na gruncie podatku dochodowego
Lp. Cecha
1. Miały miejsce prace budowlane polegające na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji czy modernizacji
2. Suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10.000 zł
3. Wydatki na ulepszenie powodują wzrost wartości użytkowej środka trwałego w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji

W świetle art. 22j ust. 2 oraz 3 ustawy o PDOF:

  • Środki trwałe zaliczane do grupy 3-6 i 8 KŚT oraz środki transportu w tym samochody osobowe uznaje się za ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.
  • Środki trwałe budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4 uznaje się za ulepszone – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

ISTOTNE:

Ulepszenie środków trwałych powiększa wartość początkową środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych i nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w okresie ich poniesienia.

Jednakże wartość ulepszenia pomniejszona o sumę odpisów amortyzacyjnych, będzie jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu ze sprzedaży składnika majątku zarówno gdy sprzedaż ta będzie się odbywać:

  1. w ramach prowadzonej działalności,
  2. w ramach odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych lub nieruchomości.

Remont a ulepszenie środka trwałego – konsekwencje podatkowe

Jak już wyżej wspomniano wydatki na remont środka trwałego dotyczą przede wszystkim czynności remontowych, które idą w kierunku odtworzenia, wartości użytkowej danego środka trwałego. Natomiast wydatki na ulepszenie środka trwałego odnoszą się do podwyższenia lub zmiany cech użytkowych danego składnika majątkowego.

Jak to się ma do płaszczyzny podatkowej?

W sytuacji gdy podatnik poniesie wydatki na remont środków trwałych, to ma on prawo zaliczyć je bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w miesiącach ich poniesienia.

Z kolei gdy podatnik poniesie nakłady o charakterze ulepszenia to nie może je ująć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów.

Nakłady te zwiększają wartość początkową ulepszanego środka trwałego a zatem zostaną one ujęte w kosztach uzyskania przychodów w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT dokonał remontu budynku biurowego będącego środkiem trwałym w jego działalności. Prace polegały na malowaniu, naprawie ubytków w ścianach, suficie, podłogach, wymianie bądź naprawie niektórych drzwi czy okien. Wysokość kosztów remontu opiewa na kwotę 75.000 zł.

Miesiące poniesienia ww. wydatków to maj, czerwiec, lipiec 2024r. Czy podatnik będzie mógł ująć te wydatki bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów?

Powyższe prace zmierzają do odtworzenia pierwotnej funkcji użytkowej budynku a zatem będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów już w miesiącach ich poniesienia czyli odpowiednio w maju, czerwcu, lipcu 2024r.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT dokonał remontu lokalu użytkowego stanowiącego środek trwały w jego działalności.

Prace polegały na malowaniu, naprawie ubytków w ścianach, suficie, podłogach, wymianą bądź naprawą niektórych drzwi czy okien. Wysokość kosztów remontu opiewa na kwotę 40.000 zł.

Po zakończeniu ww. prac nastąpiły kolejne polegające na wstawieniu zintegrowanego z budynkiem systemu klimatyzacyjnego, systemu oczyszczania powietrza. Systemy te nie występowały wcześniej w lokalu. Ponadto dobudowano schody przed lokalem. Wysokość kosztów tych prac wyniosła łącznie 45.000 zł.

Prace polegające na malowaniu, naprawie ubytków w ścianach, suficie, podłogach, wymianie bądź naprawie niektórych drzwi czy okien zmierzają do odtworzenia pierwotnej funkcji użytkowej budynku i nie zwiększają jego wartości użytkowej a zatem będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów już w miesiącach ich poniesienia.

Z kolei prace polegające na wstawieniu zintegrowanego z budynkiem systemu klimatyzacyjnego, systemu oczyszczania powietrza oraz schodów przed lokalem stanowią wydatki na ulepszenie lokalu użytkowego. Zwiększą ona wartość użytkową lokalu. Zwiększą one wartość funkcjonalną lokalu. Dodadzą nowe funkcje temu lokalowi. Podatnik nie będzie mógł je ująć bezpośrednio w koszty uzyskania przychodów. Wydatki te doda do wartości początkowej lokalu użytkowego i będzie amortyzował w czasie. W koszty uzyskania przychodów będą one więc ujęte w postaci odpisów amortyzacyjnych.

Na koniec warto by przeanalizować jak do kwestii remontu a jak do ulepszenia podchodzi fiskus?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 02.10.2023r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.427.2023.1.SH uznał, że „(…) Biorąc pod uwagę powyższe rozważania oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż opisane we wniosku prace związane z renowacją podłóg, naprawą ubytków i malowaniem ścian, wymianą i naprawą drzwi, winny być kwalifikowane jako remont. Opisane we wniosku, czynności, tj. renowacja podłóg, naprawa ubytków i malowanie ścian, wymiana i naprawa drzwi, zmierzały do wyeliminowania usterek, które zostały ujawnione podczas użytkowania budynku, już po wprowadzeniu go do ewidencji środków trwałych oraz do przywrócenia pierwotnego stanu technicznego budynku, nie zmieniając przy tym charakteru i funkcji budynku. Ww. wydatki ponoszone, z jednej strony pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, z drugiej nie spełniają kryteriów ulepszenia.

Zatem ww. wydatki będziecie mogli Państwo zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów, jako wydatki o charakterze remontowym. (…)”.

Ciekawy przypadek analizy remontu i ulepszenia miał miejsce w interpretacji indywidualnej z dnia 08.12.2023r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.529.2023.1.AW. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „(…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że podatnik przeprowadził gruntowny remont dachu oraz elewacji budynku kotłowni. Zakres prac obejmował usunięcie starego pokrycia dachowego z pap i pokryciu dachu papą termozgrzewalną – papą podkładową i papą wierzchniową, usunięciu starych murów ogniowych, rozebraniu obróbek blacharskich i wykonaniu nowych obróbek blacharskich styku połaci dachu z sąsiednimi budynkami, obróbek kominów i ogniomuru, usunięciu okapów, kołnierzy, gzymsów, pokryciu nieocieplonych ścian styropianem o grubości 15 cm, siatką i klejem oraz tynkiem strukturalnym silikonowym, a następnie pomalowaniu całości farbą elewacyjną o zwiększonej odporności na zabrudzenia. Powierzchnia remontowanego dachu wynosiła 455 m2, a powierzchnia ocieplonych ścian 276 m2. Całkowity koszt zadania to kwota przekraczająca 100.000 zł.

Prowadzone przez Wnioskodawcę prace polegające na gruntownym remoncie dachu (usunięcie starego pokrycia i pokryciu dachu papą termozgrzewalną – papą podkładową i papą wierzchniową, usunięciu starych murów ogniowych, rozebraniu obróbek blacharskich i wykonaniu nowych obróbek blacharskich styku połaci dachu z sąsiednimi budynkami, obróbek kominów i ogniomuru, usunięciu okapów, kołnierzy, gzymsów) mają charakter remontowy. Zmierzają bowiem do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środka trwałego i nie prowadzą jednocześnie do podwyższenia bądź istotnej zmiany jego cech użytkowych.

Natomiast wydatki na prace związane z elewacją budynku kotłowni (pokryciu nieocieplonych ścian styropianem, siatką i klejem oraz tynkiem strukturalnym silikonowym i pomalowaniu farbą elewacyjną) są wydatkami na ulepszenie środka trwałego. Spowodują bowiem wzrost wartości użytkowej środka trwałego, poprawę standardów technicznych, a także obniżenie kosztów eksploatacji (np. poprzez zmniejszenie kosztów ogrzewania), a więc modernizację. Nie będą więc potraktowane jako remont środka trwałego, gdyż nie mają charakteru odtworzeniowego.

Sposób zaliczania przedmiotowych wydatków na ulepszenie środka trwałego uzależniony jest jednak od ich wartości. Wydatki na ulepszenie w kwocie przekraczającej 10.000,00 zł podwyższają wartość środka trwałego i podlegają amortyzacji podatkowej. Natomiast wydatki w kwocie nie przekraczającej 10.000,00 zł mogą zostać zaliczone jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów. (…)”.