Ulga mieszkaniowa – czy wydatki na spłatę kredytu uprawniają do zwolnienia z PIT?

Opublikowano: 2024-03-18

Sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie, wiąże się z koniecznością rozliczenia dochodu lub straty. Zysk z takiej transakcji obliguje do opłacenia zryczałtowanego, 19%-towego podatku. Uniknięcie daniny możliwe jest dzięki tzw. uldze mieszkaniowej, której ideą jest przeznaczenie środków ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe. Jeden z wpisów naszego bloga zostanie poświęcony wydatkom remontowym. Z kolei w obecnym artykule skoncentrujemy się na zagadnieniu spłaty kredytu mieszkaniowego i możliwości zakwalifikowania tej operacji jako wydatku na własne cele mieszkaniowe. Czy spłata kredytu daje prawo do ulgi? – szczegóły poniżej.

Wydatki na spłatę kredytu kwalifikujące się do skorzystania z ulgi mieszkaniowej – przegląd przepisów

Przepisy ustawy o PIT w art. 21 ust. 1 pkt 131 definiują pojęcie ulgi mieszkaniowej. W dużym skrócie, dochód z odpłatnego zbycia przeznaczony na własne cele mieszkaniowe w ciągu trzech lat zostanie zwolniony z opodatkowania. Przeznaczenie części środków uzyskanych ze sprzedaży da proporcjonalne zwolnienie z opodatkowania. Dopiero wydatkowanie pełnej kwoty uzyskanej z odpłatnego zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat, powoduje zwolnienie z opodatkowania całego dochodu.

W art. 21 ust. 25 zdefiniowano katalog wydatków uznawanych za wydatki na własne cele mieszkaniowe. W punkcie 2 ustawodawca wyspecyfikował „wydatki kredytowe”, kwalifikowane jako wydatki na własne cele mieszkaniowe, tj. wydatki poniesione na:

  1. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia na cele określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 (m.in. nabycie remont, budowę, przebudowę lokalu mieszkalnego lub nabycie gruntu),
  2. spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa powyżej – w sytuacji gdy podatnik zaciągnął inny kredyt na spłatę poprzedniego kredytu (np. kredyt refinansowy, czy konsolidacyjny),
  3. spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa powyżej.

Kluczowa jest chronologia – umowa kredytu zawarta po zbyciu nieruchomości nie daje prawa do ulgi mieszkaniowej

Wytłuszczenie powyżej fragmentów przepisu „przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia” było zabiegiem celowym. Dla przykładu odpłatne zbycie mieszkania 25 stycznia oraz zaciągnięcie kredytu 5 lutego na inną nieruchomość, uniemożliwi zakwalifikowanie wydatków na spłatę tego kredytu jako wydatku na własne cele mieszkaniowe.

Powyższą tezę potwierdza m.in. interpretacja indywidualna z dnia 3 października 2023 roku, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.313.2023.2.PS, wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Organ interpretacyjny zreasumował stanowisko podatnika w następujący sposób „W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że skoro w przedmiotowej sprawie zaciągnął Pan wraz z małżonką kredyt hipoteczny na zakup domu w dniu 17 marca 2023 r., tj. po dniu uzyskania przychodu ze sprzedaży mieszkania, to wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia mieszkania na spłatę kredytu hipotecznego na zakup domu nie wypełnia dyspozycji wydatkowania przychodu na własne cele mieszkaniowe, o czym wprost stanowi przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 pkt 2 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Spłata kredytu zaciągniętego na sprzedawaną nieruchomość a prawo do ulgi mieszkaniowej

Bardzo często podatnicy zaciągają kredyt na daną nieruchomość, w której mieszkają, a część środków z późniejszej sprzedaży tej nieruchomości zostaje przeznaczona na spłatę tego kredytu. Spłata kredytu obciążającego sprzedawaną nieruchomość również może stanowić wydatek uprawniający do zastosowania ulgi mieszkaniowej. Stanowi o tym wprost art. 21 ust. 30a ustawy o PIT: „Wydatki, o których mowa w ust. 25 pkt 2, obejmują także wydatki na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki), zaciągniętego w związku ze zbywaną nieruchomością lub prawem majątkowym na cele określone w ust. 25 pkt 1, w tym także gdy wydatki te odpowiadają równowartości wydatków uwzględnionych w kosztach uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia”.

Na marginesie dodać należy, że powyższa kwestia była przedmiotem sporów pomiędzy podatnikami, a organami podatkowymi. Niejednolita linia orzecznicza sprawiła, że Minister Finansów wydał interpretację ogólną (sygn. DD2.8202.5.2020 z dnia 1 kwietnia 2022 roku dotyczącą przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2021r.). Korzystny przepisy cytowany powyżej pojawił się w ustawie dopiero 1 stycznia 2022r.

Liczą się tylko wydatki na spłatę kapitału i odsetek wyłącznie kredytu bankowego realizującego własne cele mieszkaniowe w terminie 3 lat

Analizując zagadnienie w przedmiocie spłaty kredytu i związanego z tym prawa do skorzystania z ulgi na cele mieszkaniowe końcowo należy zwrócić uwagę jeszcze na cztery istotne detale, których przeoczenie może skutkować koniecznością zapłacenia podatku z odpłatnego zbycia nieruchomości:

Spłacany kredyt musi być w pełni związany z realizacją własnego celu mieszkaniowego. W przypadku, gdy podatnik zakupi działkę budowlaną, następnie ją sprzeda przed upływem 5 lat, jednak na tej działce nie wybudował domu (choć pierwotnie planował zrealizować takie przedsięwzięcie), wydatki na spłatę kredytu zaciągniętego na przedmiotową nieruchomość nie wypełnią przesłanki do zastosowania ulgi mieszkaniowej. Potwierdza to w szczególności interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP3-2.4011.749.2023.2.MR z dnia 24 listopada 2023 roku „Tymczasem, jak wynika z opisu sprawy, w dacie zakupu i sprzedaży działki była ona niezabudowana. Co prawda, wskazał Pan, że celem nabycia działki była budowa domu mieszkalnego, jednakże na działce tej przed sprzedażą nie został wybudowany budynek mieszkalny. W konsekwencji, wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia w 2023 r. niezabudowanej nieruchomości w części przeznaczonego na spłatę kredytu zaciągniętego na zakup tej nieruchomości, na której przed sprzedażą faktycznie nie realizował Pan własnych potrzeb mieszkaniowych poprzez budowę na tej nieruchomości budynku mieszkalnego i zamieszkania w nim, nie stanowi wydatku na własne cele mieszkaniowe”.

Kategoria wydatków na własne cele mieszkaniowe nie obejmuje prowizji, czy innych kosztów bankowych związanych np. z wcześniejszą spłatą kredytu. Zatem wydatkiem uprawniającym do ulgi będzie wyłącznie spłata kapitału i odsetek z tytułu zaciągniętego kredytu (przykładowo interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.246.2022.2.MKA z dnia 10 maja 2022r.).

Ulga mieszkaniowa nie obejmuje kredytów udzielanych przez inne podmioty niż banki, czy spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Oznacza, to że wydatki na spłatę kredytów/pożyczek udzielonych np. przez członków rodziny nie wypełniają przesłanek do zastosowania ulgi (przykładowo interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDSL1-2.4011.420.2023.2.PR z dnia 28 listopada 2023r.).

Do wydatków uprawniających do ulgi będą zaliczać się wyłącznie spłacone kredyty/raty w terminie 3 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości.

Autor- Łukasz Kluczyński

Wycofanie środka trwałego z majątku spółki – VAT oraz PIT

Opublikowano: 2024-03-15

Przedmiotem naszych dzisiejszych rozważań będzie przypadek wycofania środka trwałego ze spółki jawnej do majątków osobistych wspólników. Zastanowimy się z jakimi ewentualnymi konsekwencjami podatkowymi w sferze podatku VAT oraz PIT należy liczyć się w takim przypadku.

Wycofanie środka trwałego z majątku spółki jawnej a podatek PIT

Tytułem wstępu przypomnijmy, że na gruncie podatku dochodowego spółka jawna jest transparentna podatkowo, co oznacza, że podatek od działalności gospodarczej rozliczają wspólnicy proporcjonalnie do udziału w zyskach. Nie zmienia to faktu, że spółka jawna ma zdolność prawną, a zatem może posiadać własny majątek.

Z uwagi na powyższe w momencie kiedy dochodzi do wycofania środka trwałego z majątku spółki jawnej do majątków osobistych wspólników dochodzi do zmiany praw własności. Jednocześnie należy podkreślić, że jeżeli takie przesunięcie ma charakter nieodpłatny to po stronie spółki (a w zasadzie wspólników prowadzących spółkę) nie powstaje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Co jednak istotne – jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy PIT – przychody z udziału w spółce

u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). W konsekwencji wycofanie środka trwałego do majątków osobistych wspólników będzie neutralne podaktowo jeżeli wycofanie odbywać się będzie proporcjonalnie do posiadanego udziału.

Na kwestię tą zwrócił uwagę Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 22.07.2019 r., nr 0115-KDIT3.4011.204.2019.2.JŁ, wskazując, że u wspólnikapowstanie przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w sytuacji, gdy otrzyma on nieruchomości wycofane z majątku spółki jawnej do majątku prywatnego o wyższej wartości niż jego udział w spółce. Jeśli wartość nieruchomości nie przekroczy wartości odpowiadającej Jego udziałowi w spółce wówczas nie dojdzie do powstania przychodu z tego tytułu.

Przykład

Z dwuosobowej spółki jawnej o równych udziałach wycofano środek trwały. Środek trwały został w całości przekazany na własność jednego ze wspólników. Taka transakcja byłaby neutralna podatkowo gdyby każdy ze wspólników otrzymał po 50% udziałów. W tym natomiast wypadku po stronie wspólnika otrzymujące środek trwały na wyłączną własność powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń w wysokości wartości środka trwałego ponad jego udział.

Dodajmy też, że po stronie wspólników skutki podatkowe wywoła również ewentualna sprzedaż środka trwałego wycofanego ze spółki. Z treści art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy PIT wynika, że przychodami z działalności gospodarczej są również przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.

W konsekwencji aby sprzedaż środka trwałego wycofanego ze spółki jawnej nie generowała konieczności zapłaty podatku wspólnik musi poczekać jeszcze 6 lat licząc od wycofania.

Na koniec wskażmy, że z perspektywy samej spółki jawnej wycofanie środka trwałego oznacza zakończenie jego podatkowej amortyzacji, zaś pozostała nieumorzona wartość początkową nie może stanowić kosztu podatkowego.

WAŻNE

Wycofanie środka trwałego ze spółki jawnej do majątku wspólników będzie neutralne podatkowo jeżeli każdy ze wspólników nabędzie udział w rzeczy proporcjonalnie do swojego udziału w zysku spółki. W przypadku nierównych proporcji może pojawić się przychód z nieodpłatnych świadczeń.

Wycofanie środka trwałego z majątku spółki na gruncie podatku VAT

Przechodząc na grunt podatku VAT należy przede wszystkim zaznaczyć, że w zakresie tego podatku spółka jawna nie jest transparentna podatkowo. To spółka – a nie jej wspólnicy – jest podatnikiem podatku VAT i to ona dokonuje rozliczeń w tym zakresie.

Odnośnie okoliczności nieodpłatnego wycofania środka trwałego z majątku spółki należy zwrócić uwagę na treść art. 7 ust. 2 ustawy VAT, który podaje, że za odpłatną dostawę towarów uznaje się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

a. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

b. wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie bez względu na cel, na który zostały one przekazane, nie podlega opodaktowaniu.

W tym schemacie należy zatem rozważyć czy spółka jawna miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytuły wydatku na zakup środka trwałego. Jeżeli odpowiedź na tak postawione pytanie jest pozytywna to wycofanie środka trwałego będzie po stronie spółki jawnej podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

WAŻNE

Neutralne na gruncie podatku VAT będzie wycofanie środka trwałego ze spółki jawnej do majątku wspólników w sytuacji gdy spółka nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu środka trwałego.

Przypadek wycofania środka trwałego z majątku spółki jawnej może wywoływać różne skutki podatkowe. Jak widać z przedstawionej analizy nie jest wykluczone, że takie zdarzenie będzie neutralne zarówno w ramach podatku PIT jak i podatku VAT. Każdorazowo należy jednak dokonać oceny konkretnego stanu faktycznego oraz warunków na jakich następuje wycofanie.

Strefa relaksu w firmie a koszty podatkowe

Opublikowano: 2024-03-11

Pracodawcy – chcąc zadbać o dobrą atmosferę w pracy oraz lepsze samopoczucie pracowników – coraz częściej inwestują w organizowanie na terenie zakładu pracy różnego rodzaju stref relaksu. W naszym dzisiejszym artykule zastanowimy się czy ponoszone z tego tytułu wydatki mogą stanowić koszt podatkowy dla pracodawcy.

Ogólne założenia przy kwalifikacji wydatku jako kosztu podatkowego

W przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą reguła określająca zasady zaliczania wydatków do kosztów podatkowych ma charakter ogólny. W ustawie PIT jest wyrażona w art. 22 ust. 1, gdzie podano, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1.

W oparciu o ww. przepis ogólny można jednak wyprowadzić kilka istotnych wniosków co do relacji wydatku z działalnością gospodarczą. Najważniejszym wnioskiem jest aby wydatek pozostawał w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są bowiem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Przy czym nie ma tu znaczenia czy mówimy o wydatkach bezpośrednio czy też pośrednio wpływających na przychody. Każdy z tych wydatków stanowi koszt, o ile choćby potencjalnie, przyczyniał się do możliwości uzyskania przychodu z działalności gospodarczej.

WAŻNE

Rozpatrując możliwość uznania wydatku za koszt podatkowy należy każdorazowo analizować czy ów wydatek wykazuje związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Koszty pracownicze ponoszone przez pracodawcę

Obszerną kategorią kosztów podatkowych ponoszonych przez pracodawcę są tzw. koszty pracownicze. Koszty te obejmują przede wszystkim wynagrodzenia zasadnicze, wszelkiego rodzaju nagrody, premie i diety oraz wydatki związane z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników. Mogą również obejmować wydatki ponoszone na rzecz pracowników w celu ich integracji.

Również i w tym zakresie koszty pracownicze należy oceniać pod kątem ich racjonalności oraz celowości. Przede wszystkim chodzi o zbadanie czy dany wydatek jest ponoszony dla bezpośredniej tj. osobistej korzyści pracownika czy też przyczynia się do osiągnięcia przychodu z działalności gospodarczej przez samego pracodawcę.

Koszty pracownicze nie zostały wyłączone w sposób generalny z kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli zatem pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z działalnością gospodarczą to pracodawca może je ująć w rozliczeniu podatkowym.

Wydatki na strefy relaksu jako pośrednie koszty pracownicze

Przenosząc powyższe na grunt przedstawionego przez nas problemu wskażmy, że zgodnie z aktualnymi trendami za uzasadnione uważa się tworzenie w zakładach pracy różnorodnych stref relaksu. Takie strefy umożliwiającej integrację pracowników, poprawiają ich samopoczucie i korzystnie wpływają na kondycję psychiczną.

Co jednak najważniejsze takie strefy relaksu wpływają na efektywność pracy samych pracowników, co niewątpliwie przekłada się w dalszej kolejności na większe zyski pracodawcy.

W konsekwencji chociaż wydatki na tworzenie stref relaksacyjno-integracyjnej nie mają bezpośredniego związku z żadnym konkretnym przychodem, to jednak wykazują związek pośredni, bowiem zapewnienie pracownikom i współpracownikom w miejscu pracy możliwości odpoczynku i zrelaksowania się w przerwach od pracy niewątpliwie może się przyczynić do poprawy atmosfery w pracy, relacji między pracownikami i współpracownikami, a także efektywności i wydajności pracowników i współpracowników, co z kolei ma pośredni wpływ na osiągane przez Wnioskodawcę przychody. Tak też wypowiedział się Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 3.08.2023 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.328.2023.1.KM.

W ww. interpretacji organ podatkowy wskazał, że kosztem pracodawcy może być zakup konsoli do gier umieszczonej w sfrefie relaksacyjno-integracyjnej. Z kolei w interpretacji z dnia 21.06.2018r., nr 0111-KDIB2-3.4010.15.2018.3.KK., organ uznał za prawidłowe zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na narzędzia mające na celu integrację, takie jak „piłkarzyki”.

W tym miejscu warto również dodać, że w ocenie organów podatkowych takie wydatki na strefę relaksacyjną czy też jej wyposażenie nie mogą być utożsamiane w wydatkami na reprezentację. Nie sposób bowiem uznać, że wyłącznym bądź dominującym celem ponoszenia tych wydatków jest stworzenie pewnego wizerunku firmy.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy PIT nie są uważane za koszty podatkowe koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Ustawa podatkowa, nie definiuje przy tym terminu „reprezentacja” ani też nie odsyła do innych przepisów prawa.

Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą, celem kosztów reprezentacyjnych jest stworzenie pewnego wizerunku podatnika, stworzenie dobrego obrazu jego firmy, działalności, wykreowanie pozytywnych relacji z kontrahentami. Oceniając, czy dane koszty mają charakter reprezentacyjny, należy patrzeć właśnie przez pryzmat ich celu.

Jeśli wyłącznym bądź dominującym celem ponoszonych kosztów jest właśnie wykreowanie takiego obrazu podatnika, to koszty te mają charakter reprezentacyjny. Co istotne, działania o charakterze reprezentacyjnym podejmowane są w stosunku do podmiotów zewnętrznych, a nie do pracowników – czyli podmiotów wewnętrznych.

WAŻNE

Wydatki na strefy relaksu przeznaczone dla pracowników pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem, zachowaniem lub zabezpieczeniem przychodów pracodawcy, a zatem mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem prawidłowego udokumentowania.

W konsekwencji pracodawcy zamierzający utworzyć w swoich zakładach pracy strefy relaksu dla pracowników mogą poniesione w związku z tym wydatki zaliczyć do kategorii pośrednich kosztów pracowniczych.

Końcowo podkreślić również należy, że zasadność zaliczenia tych wydatków (w szczególności związek pomiędzy ich poniesieniem a osiągnięciem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu), do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, może zostać zweryfikowana w toku ewentualnego postępowania podatkowego/kontroli podatkowej, prowadzonego przez uprawniony organ podatkowy.

Zakup ekspresu do kawy w kosztach firmowych

Opublikowano: 2024-03-08

Zakup różnego rodzaju sprzętów do działalności gospodarczej to czasem konieczność dla możliwości świadczenia różnego rodzaju usług. Zakup ekspresu do kawy jako dodatkowy sprzęt może rodzić wątpliwość czy taki wydatek można zaliczyć do kosztów firmowych.

W niektórych okolicznościach tak a w innych nie. Jakie to przypadki? Kilka z nich przedstawiono w niniejszej publikacji.

Koszt uzyskania przychodu czyli jaki to koszt

Przedsiębiorcy ponoszą wiele wydatków z przeznaczeniem na zakup towarów lub usług do działalności gospodarczej.

Niezwykle ważnym jest to, że to na podatniku – przedsiębiorcy spoczywa ciężar udowodnienia, iż dany zakup jest niezbędny i związany z celami prowadzonej działalności.

To podatnik jest zobligowany do należytego udokumentowania poniesionego wydatku i nie jest tu mowa o samej fakturze, zamówieniach, specyfikacjach, listach przewozowych czy innych dokumentów.

Podatnik musi dysponować dowodami, które w jednoznaczny sposób wskazują związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskanym przychodem z prowadzonej działalności gospodarczej a także racjonalność tego wydatku. Podatnik musi także wykazać, iż poniesiony wydatek nie nosi cech kosztów reprezentacji zawartych w katalogu kosztów wyłączonych z kosztów firmowych.

Udowodnienie racjonalności poniesienia wydatku na rzecz firmy czasami jest niezwykle trudne.

Wydatek, który będzie kosztem uzyskania przychodu powinien spełniać poniższe cechy:

  1. powinien być przede wszystkim poniesiony i to na cele prowadzonej działalności a nie na użytek prywatny,
  2. służyć osiąganiu, zachowaniu lub zabezpieczeniu przychodów bieżących ale i w przyszłości,
  3. wydatek posiada charakter definitywny i poniósł go podatnik,
  4. wydatek nie został zwrócony podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
  5. wydatek nie znajduje się w katalogu kosztów nie zaliczonych do kosztów firmowych zgodnie z art. 23 ustawy o PIT,
  6. wydatek został prawidłowo udokumentowany.

Zakup ekspresu do kawy a koszty uzyskania przychodu

Wielu podatników zastanawia się nad różnego rodzaju zakupami do swojej działalności. Jednym z takich zakupów, które krążą w około zainteresowań podatników jest ekspres do kawy.

Ekspres do kawy będzie z pewnością kosztem uzyskania przychodów w firmie, która zatrudnia pracowników i ekspres ten faktycznie jest przeznaczony na cele firmowe – dla pracowników.

Ekspres do kawy będzie kosztem w sklepie, który sprzedaje sprzęt AGD czy sprzedaje różnego rodzaju kawy oraz ekspresy do kawy.

O wiele trudniej uzasadnić zakup ekspresu do kawy do jednoosobowej działalności gospodarczej. W takim wypadku należałoby złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w celu uzyskania odpowiedzi czy w konkretnych okolicznościach wydatek ten będzie stanowił koszt firmowy.

Mogłoby się wydawać, iż zakup ekspresu do kawy będzie racjonalnie uzasadniony gdy przedsiębiorca prowadzi działalność polegającą na świadczeniu różnego rodzaju usług a klienci oczekują na wykonanie usługi i mają do dyspozycji ekspres do kawy.

Innym przykładem może być przedstawienie oferty, projektu oferty lub efektów pracy na spotkaniach w siedzibie przedsiębiorcy i częstowanie klientów kawą z ekspresu.

Są także i przedsiębiorstwa, które organizują różnego rodzaju eventy i niekiedy wręcz masowo serwują kawę z ekspresu. Wydatek na zakup ekspresu do kawy wydaje się w tym wypadku uzasadniony.

Warto jednak aby każdy wątpliwy przypadek był poprzedzony złożeniem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w konkretnych okolicznościach w jakich prowadzi działalność przedsiębiorca.

Zakup ekspresu do kawy a koszty uzyskania przychodu

Poniżej zaprezentowano 3 pozytywne stanowiska fiskusa w których uznał on wydatek zakupu ekspresu do kawy za uzasadniony.

  1. Fragment interpretacji indywidualnej wydanej przez Izbę Skarbową w Katowicach z dnia 04.07.2011r. o sygn. IBPBI/1/415-461/11/ESZ.

(…) Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług czystościowych oraz handlu środkami czystościowymi. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabyła ekspres do kawy, którego wartość nie przekracza 3.500 zł, a ponadto artykuły spożywcze takie jak: kawa, herbata oraz mleko do kawy. Produkty te wykorzystywane są w czasie spotkań z kontrahentami oraz pracownikami w siedzibie firmy, która znajduje się w miejscu zamieszkania Wnioskodawczyni.

Odnosząc zanalizowane uprzednio przepisy do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż wydatki na zakup artykułów spożywczych podawanych w trakcie spotkań mających związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, o ile nie noszą cech okazałości lub wystawności, nie będą miały charakteru reprezentacyjnego. Wydatki z tego tytułu mogą więc zostać uznane za koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku na ekspres do kawy, w świetle powyższych przepisów i przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, iż warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku na jego zakup – jest wykorzystywanie tego sprzętu w działalności gospodarczej, tj. sprzęt ten nie może służyć celom osobistym Wnioskodawczyni lub jej pracowników, jak również wykazanie celowości tego wydatku i związku z przychodem oraz prawidłowe jego udokumentowanie. Jeżeli więc wydatek powyższy spełnia powyższe kryteria, to może stanowić koszt uzyskania przychodu.

Należy podkreślić, że o tym co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności, decyduje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa jednak obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działalnością gospodarczą, w tym okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii. (…)”

  1. Fragment interpretacji indywidualnej wydanej przez Izbę Skarbową w Bydgoszczy z dnia 17.09.2010r. o sygn. ITPB1/415-656/10/IG.

(…) Do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej spełniających powyższe kryteria nie można jednak zaliczyć wydatków osobistych osoby prowadzącej działalność gospodarczą jak i wydatków osobistych pracowników.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 23 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje terminu „reprezentacja”, dlatego też należy posłużyć się wykładnią językową. Przez reprezentację rozumie się „okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną” – Uniwersalny Słownik Języka Polskiego pod redakcją prof. Stanisława Dubisza (Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 2007). Przenosząc tę definicję na grunt ustawy podatkowej, należy uznać, że reprezentacja to przede wszystkim każde działanie skierowane do istniejących lub potencjalnych kontrahentów podatnika lub osoby trzeciej w celu stworzenia oczekiwanego wizerunku podatnika w celu ułatwienia zawarcia umowy lub stworzenia korzystnych warunków jej zawarcia. Wydatki na reprezentację to koszty, jakie ponosi podatnik w celu wykreowania swojego pozytywnego wizerunku, uwypuklenia swojej zasobności, profesjonalizmu. Wydatki te jednocześnie w sposób pośredni promują firmę. Pojęcie reprezentacji dotyczy kontaktów podatnika w stosunkach z innymi podmiotami i pozostaje w związku z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności.

Przedstawiając we wniosku stan faktyczny Wnioskodawca wskazał, iż poniósł wydatki na zakup kawy i mleka do kawy oraz ekspresu do kawy wraz z dodatkowym oprzyrządowaniem w związku z organizowaniem spotkań z kontrahentami w siedzibie firmy (miejscu zamieszkania) i w pomieszczeniu magazynowym. Spotkania będą dotyczyły negocjacji przy zawieraniu umów sprzedaży lub nowych kontraktów na usługi trenerskie.

Odnosząc zanalizowane uprzednio przepisy do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, iż wydatki na zakup kawy i mleka do kawy podawanych w trakcie spotkań mających związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie będą miały charakteru reprezentacyjnego. Wydatki z tego tytułu mogą więc zostać uznane za koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do kwestii zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku na ekspres do kawy wraz z oprzyrządowaniem, w świetle powyższych przepisów i przedstawionego we wniosku stanu faktycznego stwierdzić należy, iż warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatku na jego zakup – jest wykorzystywanie tego sprzętu w działalności gospodarczej, tj. sprzęt ten nie może służyć celom osobistym Wnioskodawcy, jak również wykazanie jego celowości i związku z przychodem oraz prawidłowe udokumentowanie. (…)”.

  1. Fragment interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13.06.2017r. o sygn. 0114-KDIP3-1.4011.111.2017.1.AM.

(…) Bezspornym jest, iż kosztami podatkowymi są m.in. tzw. koszty pracownicze. Koszty pracownicze związane są ze stosunkiem pracy łączącym pracownika z pracodawcą (gdyby nie stosunek pracy, pracodawca nie ponosiłby wskazanych wydatków).

Jak już była o tym mowa na wstępie, Spółka, w ramach propagowania zdrowego stylu życia osób w niej zatrudnionych, wdrożyła dla swoich pracowników szereg programów, mających na celu ich aktywizację fizyczną, zachowanie dobrego stanu zdrowia – zarówno fizycznego jak i psychicznego. Dotyczy to również sposobu odżywiania się oraz spożywanych napojów, co w sposób pośredni również może mieć wpływ na stan zdrowia pracowników oraz ich samopoczucie i wydajność w pracy.

Oprócz udostępnienia osobom zatrudnionym w Spółce zróżnicowanych produktów spożywczych, które zbiorczo można określić jako „napoje oraz drobne przekąski” (co było przedmiotem odrębnego wniosku), Spółka postanowiła zaoferować swoim pracownikom spożycie kawy odpowiednio wysokiej jakości. W tym celu, za przyzwoleniem kadry zarządzającej (w tym Wnioskodawcy) zakupiono wysoko specjalistyczny ekspres do kawy.Do obsługi tego urządzenia Spółka postanowiła zatrudnić specjalistów od przyrządzania wysokogatunkowej kawy, tzw. (z j. włoskiego) baristów. Osoby te będą przyrządzać kawę zarówno dla kadry zarządzającej, wszystkich pracowników Spółki, jak również (okazjonalnie) dla klientów goszczących w siedzibie Spółki.

Zdaniem Wnioskodawcy wydatki poniesione na zakup ekspresu wraz z obsługą powinny przede wszystkim przyczynić się do lepszego samopoczucia pracowników, uprzyjemniając im krótkie chwile przerw w wielogodzinnej pracy, a tym samym wpłynąć dodatnio na jakość ich pracy po przerwie. Zdaniem pracodawcy może to ponadto wypłynąć na zwiększenie motywacji do pracy oraz poprawić atmosferę w zespołach pomiędzy pracownikami.

Należy w tym miejscu wspomnieć, iż tego rodzaju świadczenia nie mogą być traktowane jako „świadczenie socjalne” (wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy o p.d.o.f.). Nie są one bowiem uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej poszczególnych pracowników, a więc nie spełniają definicji wydatków na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Powyższe wydatki poniesione zostały przez Spółkę (w tym również Wnioskodawcę) ze środków obrotowych, są one definitywne oraz zostały właściwie udokumentowane. Mają one w ocenie Wnioskodawcy pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą: przyczyniają się do poprawy samopoczucia, a poniekąd i kondycji psychofizycznej pracowników, a tym samym poprawiają jakość ich pracy oraz wydajność osób zatrudnionych, co ma-w sposób pośredni – wpływ na przychody Wnioskodawcy. (…)”.

Utrata prawa do zwolnienia z VAT

Opublikowano: 2024-03-04

Polscy podatnicy niejednokrotnie szukają rozwiązań obniżających obciążenia różnego rodzaju daninami państwowymi.

Jednym z takich ustawowych rozwiązań jest korzystanie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT ze względu na nieprzekroczenie rocznego limitu obrotu – 200.000 zł.

Niekiedy jednak podatnik przekroczy ten limit. Co wtedy?

Utrata prawa do zwolnienia z VAT to nie tylko przekroczenie limitu. W jakiej jeszcze sytuacji podatnik może utracić nagle prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT?

Zwolnienie podmiotowe z VAT

Zwolnienie podmiotowe z VAT to pierwszy typ zwolnienia z obowiązku opodatkowania podatkiem VAT z którego może skorzystać przedsiębiorca (obok przedmiotowego zwolnienia z VAT).

Zwolnienie podmiotowe z VAT oznacza, iż podmiot jest zwolniony z opodatkowania z VAT w stosunku do wszystkich czynności (sprzedaży) które wykonuje. Zwolnienie podmiotowe z VAT oznacza, że cała sprzedaż jaką realizuje przedsiębiorca jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.

ISTOTNE:

Korzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT oznacza, iż podatnik:

  1. nie przekroczył rocznego limitu obrotu 200.000 zł za poprzedni rok podatkowy,
  2. nie przekroczył limitu obrotu ustalonego proporcjonalnie w zależności ile prowadził działalność w roku jej rozpoczęcia,
  3. nie rozpoczął sprzedaży towarów lub usług wyłączających skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT (towary lub usługi objęte obowiązkiem opodatkowania VAT).

Jak działa zwolnienie podmiotowe z VAT przedstawia poniższa tabela.

Zwolnienie podmiotowe z VAT
Podatnik cały poprzedni rok prowadził działalność Podatnik w trakcie roku podatkowego rozpoczął sprzedaż towarów lub usług Podatnik w trakcie roku podatkowego nie rozpoczął sprzedaży towarów lub usługo objętych opodatkowaniem VAT
Wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł Przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym Podatnik nie rozpoczął w trakcie roku sprzedaży towarów lub usług które jeszcze przed pierwszą sprzedażą wymagają rejestracji do VAT nawet jeżeli podatnik nie przekroczył limitu obrotu 200.000 zł (m.in. sprzedaż towarów opodatkowanych akcyzą, nowych środków transportu, świadczenie usług prawniczych, jubilerskich, w zakresie doradztwa z wyjątkiem doradztwa rolniczego itd.)

Ustalając roczny limit obrotu podatnik nie dolicza kwoty podatku VAT.

Należy podkreślić, iż podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT mogą z niego zrezygnować.

Mogą także utracić prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT. Kiedy to nastąpi?

Utrata prawa do zwolnienia z VAT – przekroczenie limitu obrotu

Ustawodawca wprost sygnalizuje, że gdy podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT przekroczy sumę rocznego limitu obrotu:

  1. za poprzedni rok podatkowy – 200.000 zł, albo
  2. ustalanego proporcjonalnie jeżeli podatnik rozpoczął prowadzenie działalności w trakcie roku

– to podatnik traci zwolnienie podmiotowe z VAT od czynności sprzedaży (otrzymania zaliczki), która spowodowała przekroczenie limitu. Po przekroczeniu rocznego limitu obrotu podatnik opodatkuje podatkiem VAT całą wartość transakcji, która spowodowała przekroczenie limitu obrotu a nie tylko jej część. To z kolei oznacza, iż wartość transakcji na skutek której nastąpiło przekroczenie rocznego limitu obrotu należy traktować jako wartość brutto.

W takiej sytuacji podatnik ma obowiązek złożyć formularz VAT-R do urzędu skarbowego właściwego ze względu na swój adres zamieszkania a więc dokonać rejestracji jako czynny podatnik VAT (rejestracja do VAT) w momencie (dniu) przekroczenia rocznego limitu obrotu.

Przykład 1

Podatnik rozpoczął 1 czerwca 2023r. działalność gospodarczą. Podatnik korzysta ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Podatnik do końca roku 2023 prowadził działalność gospodarczą.

Zatem liczba dni prowadzenia działalności w roku 2023 wyniosła 214 dni (łączna liczba dni miesięcy od 1 czerwca do końca grudnia 2023r.).

200.000 zł x (214 dni / 365 dni) = 117.260,27 zł

Podatnik do końca roku 2023 nie mógł przekroczył rocznego limitu obrotu wynoszącego 117.260,27 zł.

Przykład 2

Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT prowadzi działalność od połowy roku 2021. W tymże roku nie przekroczył rocznego limitu obrotu ustalanego proporcjonalnie.

W roku 2022 w październiku wartość sprzedaży z prowadzonej przez niego działalności wynosiła 185.000 zł.

W tym samym miesiącu dokonał sprzedaży usług na sumę 20.000 zł i przekroczył limit obrotu 200.000 zł.

Zatem cała wartość transakcji 20.000 zł będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wartość tej transakcji powinna być liczona jako 20.000 zł brutto, 3.739,84 VAT należny, 16.260,16 zł netto.

Podatnik ma obowiązek złożyć formularz VAT-R do urzędu skarbowego właściwego ze względu na swój adres zamieszkania a więc dokonać rejestracji jako czynny podatnik VAT z dniem przekroczenia rocznego limitu.

Utrata prawa do zwolnienia z VAT – rozpoczęcie sprzedaży towarów lub usług objętych opodatkowaniem VAT

Ustawodawca wymienił kilkanaście towarów lub usług, których sprzedaż wyklucza możliwość skorzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT.

ISTOTNE:

Jeżeli podatnik zwolniony podmiotowo z VAT wykona choćby jedną sprzedaż tych towarów lub usług (z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT) to z tym dniem sprzedaży traci podmiotowe zwolnienie z VAT i ma obowiązek rejestracji jako czynny podatnik VAT (za pomocą formularza VAT-R).

Przykład 3

Podatnik zwolniony podmiotowo z VAT prowadzi działalność od połowy roku 2020. W tymże roku nie przekroczył rocznego limitu obrotu ustalanego proporcjonalnie. W latach 2021, 2022 także nie przekroczył rocznego limitu obrotu 200.000 zł.

W roku 2023 w grudniu wartość sprzedaży z prowadzonej przez niego działalności wynosiła 125.000 zł.

Jeszcze w grudniu podatnik rozpoczął sprzedaż pierwszego preparatu kosmetycznego. Z tym właśnie dniem utracił prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT (obowiązek złożenia formularza VAT-R) z uwagi na sprzedaż towaru wymienionego w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, który zawsze jest objęty obowiązkiem opodatkowania VAT (niezależnie od stosowanego zwolnienia z VAT).

Utrata prawa do zwolnienia podmiotowego z VAT dotyczy rozpoczęcia sprzedaży:

  • towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT – tzw. towary wrażliwe,
  • towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym z wyjątkiem:

– energii elektrycznej (CN 2716 00 00),

– wyrobów tytoniowych,

– samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,

  • budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b ustawy o VAT,
  • terenów budowlanych,
  • nowych środków transportu,
  • następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:

– preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),

– komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),

– urządzeń elektrycznych (PKWiU 27),

– maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),

  • hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do:

– pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli (PKWiU 45.3),

– motocykli (PKWiU ex 45.4);

  • świadczenia usług prawniczych,
  • świadczenia usług jubilerskich,
  • świadczenia usług ściągania długów, w tym factoringu,
  • świadczenia usług w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego.

Końcowo należy podkreślić, iż zwolnienie podmiotowe z VAT nie dotyczy podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Przywóz towaru do RP w celu dalszego eksportu towarów – rozliczenie VAT

Opublikowano: 2024-03-01

Przywóz towaru do Polski z innego kraju UE jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Pojawia się jednak pytanie w jaki sposób potraktować przypadek w którym towar jest transportowany do Polski w celu dalszego eksportu poza terytorium Unii. Poniżej spróbujemy wyjaśnić tą problematykę.

Przywóz towarów do Polski jako WNT

Jak wskazaliśmy we wstępie jedną z czynności podlegających opodatkowaniu jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT). Z uwagi na przyjęty mechanizm odwrotnego obciążenia podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego jest nabywca z Polski.

Co ciekawe WNT występuje nie tylko w przypadku gdy dochodzi do transakcji czyli gdy możemy wyszczególnić dwie strony tj. sprzedającego oraz kupującego.

Z treści art. 11 ust. 1 ustawy VAT wynika, że przez WNT rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Powyższy przepis opisuje tzw. nietransakcyjne WNT. Odnosząc się do konkretnego przykładu możemy wskazać, że jeżeli polski przedsiębiorca zakupi towar w Niemczech i następnie ów własny towar przetransportuje do Polski to występuje obowiązek rozliczenia nietransakcyjnego WNT w Polsce.

WAŻNE

Czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT jest również przywóz do Polski własnych towarów zakupionych czy też wytworzonych na terytorium innego kraju unijnego.

Miejsce opodatkowania eksportu towarów

Następnie przejdźmy do analizy kolejnej czynności opodatkowanej jaką jest eksport towarów. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 8 ustawy VAT eksport towarów występuje jeżeli:

* ma miejsce dostawa towarów (art. 7 ust. 1 ustawy) czyli dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel,

* miejscem tej dostawy jest terytorium Polski (art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy) a wysyłka towaru powinna odbywać się z Polski poza obszar celny UE,

* w wyniku tej dostawy towary są wysyłane z terytorium kraju poza terytorium Unii Europejskiej (art. 2 pkt 8 lit. b ustawy),

* wywóz towarów jest potwierdzony przez właściwy organ celny.

W tym miejscu warto podkreślić, że zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią miejscem opodatkowania jest kraj, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Powyższy przepis wyraża zasadę terytorialności podatku VAT bowiem dla ustalenia gdzie opodatkowana będzie czynność eksportu towaru znaczenia ma ustalenie gdzie rozpoczyna się eksport (a nie gdzie dochodzi do odprawy celnej).

W konsekwencji jeżeli eksport rozpoczyna się np. w Niemczech i z tego kraju są wysyłane towary poza granice Unii w wyniku dokonanej dostawy to eksport należy rozliczyć właśnie w Niemczech. Nie ma znaczenia, że podatnik ma siedzibę działalności w Polsce.

WAŻNE

Eksport towarów zapoczątkowany na terytorium innego kraju UE jest czynnością niepodlegającą pod polskie regulacje ustawy VAT. Do takiego eksportu może znaleźć zastosowanie stawka 0% podatku od wartości dodanej ale samo rozliczenie odbędzie się w urzędzie skarbowym kraju rozpoczęcia eksportu.

Przywóz towaru do Polski w celu dalszego eksportu nie rodzi obowiązku na gruncie podatku VAT

W świetle przywołanych przepisów zastanówmy się jakie skutki podatkowe powstaną w momencie gdy podatnik sprzedaje towar znajdujący się w Niemczech kontrahentowi z Ukrainy ale transport odbywa się przez terytorium Polski i odprawa towaru ma miejsce przed polskimi organami celnymi.

Jak już wskazaliśmy taki eksport nie będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce skoro krajem rozpoczęcia wysyłki są Niemcy. To w Niemczech polski podatnik powinien złożyć odpowiednie dokumenty uzasadniające zastosowanie zerowej stawki podatkowej.

Pojawia się jednak pytanie czy przywóz na teren Polski własnych towarów generuje konieczność rozpoznania i rozliczenia podatku od nietransakcyjnego WNT.

W tym zakresie odnieśmy się do brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT. Przepis ten podaje, że przemieszczenia towarów, o którym mowa w art. 11 ust. 1, przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz nie uznaje się za nietransakcyjne WNT w przypadku gdy towary mają być przedmiotem czynności odpowiadającej eksportowi towarów dokonanej przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane na terytorium kraju;

Powyższe oznacza, że wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów nie ma miejsca wtedy, gdy towary należące do podatnika przemieszczane są do Polski jedynie w celu dokonania ich wywozu poza terytorium Unii. Do sytuacji takiej może dojść np. gdy podatnicy z krajów Unii Europejskiej niemających bezpośrednio granicy z państwami trzecimi dokonują wywozu swoich towarów poza terytorium UE drogą lądową, bądź też korzystają ze statków morskich innego państwa członkowskiego niż państwo, w którym rozpoczęto wysyłkę (transport).

Raz jeszcze przypomnijmy, że nie można mówić o eksporcie towarów w rozumieniu krajowych przepisów ustawy o VAT, gdy towar jest przemieszczany przez terytorium Rzeczpospolitej Polskiej do kraju trzeciego, ale wysyłka/transport towarów rozpoczęte zostały na terytorium innego państwa członkowskiego.

Przewóz towarów rozpoczynający się w innym niż Rzeczpospolita Polska kraju członkowskim, przebiegający z miejsca nabycia towarów w tym państwie do urzędu celnego wywozu na terytorium kraju (gdzie wystawiany jest komunikat potwierdzający wywóz tego towaru poza UE), stanowi natomiast „czynność odpowiadającą eksportowi towarów” w państwie członkowskim.

Przykład

Oddział polskiej firmy zlokalizowany w Berlinie (zarejestrowany do niemieckiego VAT) dokonał sprzedaży towaru na rzecz kontrahenta z Ukrainy. Towar został przetransportowany przez terytorium Polski. W takim przypadku polski oddział rozliczy eksport w niemieckim urzędzie skarbowym. Natomiast z uwagi na art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT siedziba firmy zlokalizowana w Polsce nie musi rozpoznawać nietransakcyjnego WNT (pomimo iż towar jest transportowany z Niemiec do Polski).

Na poprawność powyższego wskazuje m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 13.12.2019r., nr 0111-KDIB3-3.4012.352.2019.2.JS.

WAŻNE

Przywóz to Polski towarów które znajdują się w procedurze eksportu zainicjowanej w innym kraju UE jest neutralny podatkowo. Podatnik nie musi w takich okolicznościach rozpoznawać nietransakcyjnego WNT w Polsce.

Dokonując analizy podatkowych skutków przemieszczenia towarów własnych warto mieć na uwadze katalog wyłączeń określony w art. 12 ustawy VAT. Może bowiem okazać się, że pomimo przywozu do Polski towarów własnych nie ma potrzeby rozliczania nietransakcyjnego WNT. Takim przypadkiem wyłączającym będzie własnie przywóz w celu dalszego eksportu.

Zaliczka otrzymana przez podatnika zwolnionego z VAT

Opublikowano: 2024-02-26

Zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT to możliwości chętnie wybierane przez polskich przedsiębiorców. Oczywiście nie każda branża korzysta z tego typu zwolnień z uwagi na otoczenie kontrahentów wymagających otrzymania faktury z doliczonym podatkiem VAT.

Niemniej przedsiębiorcy którzy mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT są dodatkowo zwolnieni z szeregu obowiązków rozliczeniowych, ewidencyjnych, które obowiązkowo wykonują jeżeli nie korzystają z powyższych zwolnień z VAT.

Przedsiębiorcy zwolnieniu z VAT tak jak i czynni podatnicy VAT natrafiają na różnego rodzaju sytuacje w których mają szereg wątpliwości co do tego jak prawidłowo postąpić w danej sytuacji.

Jedną z takich przypadków jest otrzymanie zaliczki przed podatnika zwolnionego z VAT. Co w tym wypadku powinien zrobić przedsiębiorca? Wystawić fakturę?

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT

Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą czy taki który już prowadzi działalność może skorzystać z dwóch rodzajów zwolnień z opodatkowania podatkiem VAT:

  1. podmiotowego ze względu na nieprzekroczenie rocznego limitu obrotu 200.000 zł – zwolnieniu podlega cała sprzedaż właśnie do momentu przekroczenia ww. limitu,
  2. przedmiotowego ze względu na sprzedaż określonych towarów lub usług wymienionych w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 zwanej dalej ustawą o VAT) – niezależnie od wartości tej sprzedaży (roczny limit 200.000 zł w tym wypadku nie obowiązuje).

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT oznacza też brak obowiązków właściwego identyfikowania rozliczenia transakcji sprzedaży, zakupu względem VAT oraz prowadzenia i wysyłania ewidencji i deklaracji VAT i zapłaty podatku VAT w odpowiednich terminach.

Zwolnienie podmiotowe z VAT dotyczy podatników, u których:

  1. wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł, albo
  2. przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym,

– i dodatkowo nie rozpoczęli w trakcie roku sprzedaży towarów lub usług objętych wymogiem rejestracji do VAT nawet jeżeli podatnik nie przekroczył limitu obrotu 200.000 zł (wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT).

ISTOTNE:

Zwolnienie przedmiotowe z podatku VAT oznacza, iż podatnik jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT albo zwolniony podatnik VAT ale sprzedaje towary lub usługi wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, które korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT bez względu na roczną wartość ich sprzedaży.

Otrzymanie zaliczki przez podatnika zwolnionego z VAT

Podatnicy zwolnieni z opodatkowania podatkiem VAT często zadają sobie pytanie co zrobić w sytuacji kiedy otrzymają zaliczkę na poczet realizacji przyszłej sprzedaży towarów lub usług.

Wątpliwość jest dlatego, że zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT jeżeli przed sprzedażą podatnik otrzymał zaliczkę to ma obowiązek ją opodatkować podatkiem VAT w dniu jej otrzymania.

Jednakże co w przypadku podatników zwolnionych podmiotowo z VAT albo sprzedających towary lub usługi korzystające ze zwolnienia przedmiotowego z VAT?

Z pomocą przychodzi tutaj art. 106b ust. 2 ustawy o VAT ale nie tylko.

ISTOTNE:

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej z opodatkowania podatkiem VAT.

Dotyczy to zarówno sprzedaży zwolnionej przedmiotowo z VAT oraz sprzedaży prowadzonej przez podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT.

W tym miejscu warto dodać jeszcze jedno. Kiedy sprzedawca jest zobowiązany wystawić fakturę w przypadku żądania nabywcy? Okoliczności te przedstawiono w poniższej tabeli.

Żądanie nabywcy co do wystawienia faktury przez sprzedawcę
Rodzaj zdarzenia Uszczegółowienie
Sprzedaż towarów lub usług dokonanej przez polskiego przedsiębiorcę, na rzecz: innego podatnika podatku VAT (podatku od wartości dodanej), lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem Sprzedaż dla której obowiązek opodatkowania VAT powstaje w dacie wystawienia faktury
Sprzedaż towarów i świadczenia usług rozliczanych w procedurach szczególnych względem VAT: VAT OSS – procedura unijna, VAT IOSS – procedura nieunijna
Otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem sprzedaży przez polskiego przedsiębiorcę na rzecz: innego podatnika podatku VAT (podatku od wartości dodanej), lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem innego podatnika VAT spoza Polski – jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z powyższej. sytuacji, z wyjątkiem Przypadku, gdy zapłata dotyczy sprzedaży: dla której obowiązek opodatkowania VAT powstaje w dacie wystawienia faktury niektórych towarów dokonywanych na rzecz podatnika ułatwiającego dostawy towarów oraz przez tego podatnika, towarów i świadczenia usług rozliczanych względem VAT przy pomocy procedur szczególnych VAT OSS oraz VAT IOSS, na odległość towarów importowanych, rozliczanej w procedurze szczególnej SOTI
Wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów
Sprzedaż zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT Z zastrzeżeniem sytuacji zwolnienia z obowiązku wystawiania faktur przez: rolnika ryczałtowego w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczającego produkty rolne, rolnika ryczałtowego w przypadku wykonywania przez niego usług rolniczych na rzecz podatników podatku VAT, którzy rozliczają ten podatek
jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty

Podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej z opodatkowania podatkiem VAT.

Niemniej ustawodawca zobligował przedsiębiorcą korzystającego ze zwolnienia z VAT do wystawienia faktury sprzedaży potwierdzającej otrzymaną zaliczkę jeżeli żądanie jej wystawienia nabywca zgłosi w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym otrzymano tę zaliczkę.

Ulga mieszkaniowa – czy wydatki na remont uprawniają do zwolnienia z PIT?

Opublikowano: 2024-02-23

Transakcja polegająca na zakupie i sprzedaży nieruchomości przed upływem 5 lat wymaga złożenia stosownego zeznania podatkowego i wykazania dochodu lub straty. Dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości opodatkowany jest zryczałtowaną 19-procentową stawką podatku, którego można uniknąć poprzez zobowiązanie się do wydatkowania środków na własne cele mieszkaniowe. Pojęcie własnych celów mieszkaniowych jest stosunkowo szerokie, dlatego w niniejszym wpisie skupiamy się na jednym aspekcie, tj. wydatkach na remont nieruchomości. Czy wydatki te uprawniają do ulgi i pozwalają uniknąć podatku? – szczegóły poniżej.

Czym jest ulga mieszkaniowa i jak ją obliczać?

Ustawa o PIT w art. 21 ust. 1 pkt 131 przewiduje zwolnienie z opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości. Pełna treść regulacji brzmi następująco: wolne od opodatkowania są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Lektura powyższej regulacji może w szczególności zrodzić dwa zasadnicze pytania:

  1. Czym są wydatki na własne cele mieszkaniowe? – pojęcie to zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego w art. 21 ust. 25 ustawy o PIT. Szersza interpretacja wydatków na własne cele mieszkaniowe wymaga więc w pierwszej kolejności wykładni językowej (decydujące jest przede wszystkim realizowanie własnych celów mieszkaniowych. Ulga nie dotyczy np. zakupu nieruchomości na wynajem), a następnie sięgnięcia do interpretacji podatkowych.
  2. W jaki sposób obliczyć dochód zwolniony? – posługując się wzorem zgodnie z brzmieniem przepisu, czyli dochód zwolniony = D x W/P, gdzie D, to dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości, W, to wydatki na cele mieszkaniowe, P to przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości. Dla przykładu sprzedaż mieszkania za 200 000 zł (przychód), gdzie dochód ze zbycia wynosi 30 000 zł (mieszkanie zostało zakupione za 170 000 zł), wymaga wydatkowania całej kwoty ze sprzedaży tj. 200 000 zł na własne cele mieszkaniowe, aby kwota dochodu 30 000 zł pozostała wolna od podatku.

Pojęcie wydatków remontowych uprawniających do zwolnienia z PIT

Zgodnie z art. 21 ust. 25 ustawy o PIT za wydatki na cele mieszkaniowe uważa się m.in. wydatki na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego. Pojęcie „remont” nie zostało zdefiniowane wprost w przepisach prawa podatkowego, stąd u podatników powstają liczne wątpliwości w zakresie rodzajów wydatków, które kwalifikują się do skorzystania z ulgi. Brak precyzyjnych regulacji i definicji zwrotów zawartych w przepisach, sprawia, że podatnicy w sposób częstotliwy wystosowują liczne wnioski o interpretacje w sprawach ulgi mieszkaniowej.

Pojęcie remontu szczegółowo wyjaśnił m.in Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 4 marca 1998 r., sygn. akt I SA/Gd 886/96, stwierdzając: „za remont budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w znaczeniu powszechnie stosowanym w zakresie inwestycji uważa się prace budowlane mające na celu utrzymanie lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego we właściwym stanie, przywrócenie jego pierwotnej zdolności użytkowej, którą utracił w wyniku upływu czasu i eksploatacji wraz z wymianą dotychczas użytkowanych zużytych składników ich wyposażenia technicznego takich jak: dotychczasowej instalacji wodnej, kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania, ciepłej wody, gazu przewodowego lub tylko określonych elementów tych instalacji”.

W wydawanych interpretacjach podatkowych, w celu zdefiniowania pojęcia „remont”, fiskus zazwyczaj odwołuje się do przepisów prawa budowlanego. Zgodnie z art. 3 pkt 8 ustawy – Prawo budowlane: Ilekroć w ustawie jest mowa o remoncie – należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

ISTOTNE:

Podkreślić należy, że definicja remontu funkcjonująca w prawie budowlanym oraz definicje tego pojęcia zawarte w jakichkolwiek aktach prawnych nie mogą stanowić jedynego wyznacznika na potrzeby wykładni przepisów dot. ulgi mieszkaniowej. Przepisy prawa podatkowego nie odwołują się wprost do przepisów prawa budowlanego, dlatego pojęcie remontu może być definiowane bardzo szeroko!

Zakup wyposażenia AGD i mebli również daje prawo do ulgi

W przedmiocie wydatków na własne cele mieszkaniowe została również wydana interpretacja ogólna z dnia 13 października 2021 roku wydana przez Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej. Ministeruznał, że zakup i montaż wyposażenia w postaci: a) kuchenki gazowej, kuchenki elektrycznej lub gazowo-elektrycznej, płyty indukcyjnej, płyty ceramicznej, piekarnika, zmywarki, pralki, lodówki – w zabudowie lub wolnostojących, b) szafki stanowiącej element mocowania umywalki będącej kompletem z tą umywalką, c) oświetlenia sufitowego i ściennego wewnętrznego, w tym taśm LED i oczek halogenowych, z wyłączeniem lamp wolnostojących, d) okapów kuchennych – wyciągów i pochłaniaczy, w tym okapu podszafkowego, e) mebli, które charakteryzuje trwały związek z obiektem budowlanym lub jego częścią (lokalem), wykonanych na indywidualne zlecenie, tj. szafy wnękowe, pawlacze, zabudowa garderoby, f) mebli w zabudowie kuchennej, tj. zabudowa kuchenna „pod wymiar” i zabudowa kuchenna wolnostojąca – mieszczą się w pojęciu wydatków na własne cele mieszkaniowe.

Wydatki o charakterze modernizacyjnym również mieszczą się w pojęciu remontu. Zakup narzędzi do remontu nie kwalifikuje się do ulgi.

Wielu podatników ma wątpliwości, czy wydatki na modernizację budynku mogą być kwalifikowane jako remont, a tym samym mogą dawać prawo do ulgi mieszkaniowej i zwolnienia z opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Jak zaakcentowano wcześniej, definicja remontu nie została doprecyzowana w przepisach prawa podatkowego, stąd fiskus zgada się m.in. na uznanie, że zakup instalacji fotowoltaicznej lub pompy ciepła spełnia przesłanki wydatków na cele mieszkaniowe. Jako przykład może posłużyć interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2023 roku, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.443.2023.2.AKU, wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Inną kategorią wydatków pośrednio powiązanych z remontem jest zakup narzędzi, niezbędnych do przeprowadzenia prac budowlano-montażowych. W tym przypadku fiskus stanowczo sprzeciwia się, uznaniu iż tego typu wydatki uprawniają do ulgi mieszkaniowej. Przykładem jest interpretacja indywidualna z dnia 27 października 2023 roku, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.510.2023.3.DA, wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, gdzie stwierdzono, iż „wydatki poniesione na zakup narzędzi nie kwalifikują się do wydatków na cele mieszkaniowe. Jakkolwiek zakup narzędzi jest niezbędny do przeprowadzenia remontu, to jednak powyższe narzędzia nie mają bezpośredniego wpływu na udział w przywróceniu lub poprawie stanu technicznego remontowanego budynku mieszkalnego, a nadto mogą być nadal używane po zakończeniu remontu albo służyć innym celom. Wydatki te nie mogą zatem być uwzględnione przy wyliczeniu wysokości dochodu zwolnionego od opodatkowania.”

Autor- Łukasz Kluczyński

Czy można wystawić fakturę na poczet przyszłej dostawy towarów i usług

Opublikowano: 2024-02-19

Czy można wystawić fakturę na poczet przyszłej dostawy towarów lub usług? Niemal w każdej działalności gospodarczej przychodzi moment w którym przedsiębiorca zadaje sobie następujące pytanie. Czy przed sprzedażą można wystawić fakturę? Faktura taka przecież tak naprawdę nie dokumentuje, nie jest dowodem na wystąpienie jakiejkolwiek transakcji czy zdarzenia otrzymania zaliczki.

Owszem istnieją faktury proforma ale nie w każdej sytuacji podatnicy mogą je zastosować.

Czy zatem jest taka możliwość? Jeśli tak to na co należy uważać?

Co to są przyszłe świadczenia

Przyszłe świadczenie czyli ogólnie rzecz biorąc może to być przyszła usługa, która zostanie dopiero wykonana albo przyszła dostawa towarów.

Przyszłe świadczenie może także przybrać inne formy takie jak przyszłe świadczenie pracy, przyszłe zlecenia transakcji na papierach wartościowych o wiele innych.

W niniejszej publikacji skupiono jednak uwagę na dostawie towarów czy wykonaniu usług.

Kiedy należy wystawić fakturę sprzedaży

Nawiązując do art. 106i ust. 1, 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 zwanej dalej ustawą o VAT) fakturę wystawia się nie później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

W niektórych sytuacjach fakturę można wystawić nawet 30 dni, 60 dni lub 90 dni licząc od dnia wykonania usług.

W sytuacji usług rozliczanych cyklicznie fakturę można wystawić według różnych wariantów.

A czy można wystawić fakturę wcześniej a więc na poczet przyszłych świadczeń – na poczet przyszłej dostawy towarów lub usług?

Faktura wystawiona przed wykonaniem jakichkolwiek czynności

Istnieją możliwości wystawienia faktury jeszcze przed wykonaniem usługi, dostawą towarów czy wręcz otrzymaniem zaliczki.

ISTOTNE:

Zgodnie z art. 106i ust. 7 ustawy o VAT faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 60-tego dnia przed:

  1. dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi,
  2. otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Ustawodawca dopuszcza możliwość wystawienia faktury jeszcze przed wykonaniem usługi, dostawą towarów czy otrzymaniem zaliczki najdalej 60 dni wstecz, 60 dni przed tymi zdarzeniami.

Jest to termin maksymalny, którego podatnik nie może przekroczyć.

Powyższe nie oznacza, że podatnik musi wystawić fakturę sprzedaży akurat 60 dni przed ww. zdarzeniami. Może wystawić fakturę 45 dni przed tymi zdarzeniami.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, iż wystawienie faktury 60 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy i świadczenia usług dla których obowiązek opodatkowania w VAT powstanie:

  1. w dacie wystawienia faktury,
  2. w dacie rozliczenia cyklicznego usług (okresy rozliczeniowe).

To oznacza, że gdy obowiązek opodatkowania podatkiem VAT powstanie w powyższych dwóch sytuacjach to podatnik nawet nie jest ograniczony maksymalnym terminem 60 dni przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi lub otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Końcowo należy zwrócić uwagę na jeszcze bardzo ważny szczegół.

Jeżeli faktura na poczet przyszłej dostawy towarów lub wykonania usługi czy też otrzymania zaliczki została wystawiona a następnie transakcja doszła do skutku to opodatkowanie podatkiem VAT takiej transakcji występują na zasadach ogólnych.

Jeżeli jednak po wystawieniu faktury transakcja nie doszła do skutku (nie doszło do wykonania usługi, dostawy towarów, otrzymania zaliczki bo np. klient zrezygnował) w takim wypadku dobrze jest wystawić fakturę korygującą, w której podatnik ujmie całą wartość faktury pierwotnej in minus.

W innym przypadku fiskus może żądać zapłaty podatku VAT należnego od takiej faktury. Dlaczego tak się dzieje? Fiskus stwierdza, że skoro przedsiębiorca zachował się jak podatnik VAT to ma obowiązek zapłacić podatek VAT należny z tzw. pustej faktury.

Warto jeszcze odnotować, iż w tej sytuacji takiej faktury podatnik nie ujmuje w ewidencji JPK_V7X.

Kontrole ZUS w roku 2024 – kto powinien być uważny

Opublikowano: 2024-02-16

Kontrola ZUS to nierzadko stres dla wielu przedsiębiorców. Kontrolujący przyglądają się wielu kwestiom w przedsiębiorstwach. Zatem gdy przedsiębiorca otrzyma pismo w związku z wszczęciem kontroli albo nawet gdy tego pisma nie otrzyma – warto aby był przygotowany na tego typu ewentualność.

Należy wobec tego postawić pytanie. Kiedy najczęściej przychodzi kontrola ZUS do przedsiębiorcy? Co może kontrolować ZUS i jakie się uprawnienia przedsiębiorcy w toku kontroli? Na te i wiele innych pytań odpowiedziano w niniejszej publikacji.

Kto przeprowadza kontrolę ZUS oraz jaki jest jej zakres

Zgodnie z art. 86 oraz 87 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 zwanej dalej ustawą o SUS) kontrola w zakresie wykonywania zadań i obowiązków m.in. przez przedsiębiorcę w zakresie ubezpieczeń społecznych czy zdrowotnych przeprowadzają inspektorzy kontroli ZUS (konkretnej jednostki ZUS do którego przynależy płatnik składek).

Inspektorzy – kontrolujący mają obowiązek przed rozpoczęciem kontroli u przedsiębiorcy do okazania legitymacji służbowej i doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.

Co natomiast obejmuje kontrola ZUS? Zakres czynności które są przeprowadzone w toku kontroli ZUS przedstawiono w poniższej tabeli.

Jaki jest przedmiot kontroli ZUS
Lp. Charakterystyka czynności
1. Zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych przez przedsiębiorcę
2. Prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest przedsiębiorca
3. Ustalanie przez przedsiębiorcę uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych a także wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu
4. Prawidłowość i terminowość opracowywania przez przedsiębiorcę wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe
5. Wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych przez przedsiębiorcę
6. Dokonywanie oględzin składników majątku przedsiębiorców zalegających z opłatą należności z tytułu składek ZUS

Zakres kontroli nie może wykraczać poza zakres określony w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli, którymi dysponuje kontroler z ZUS.

ISTOTNE:

W trakcie kontroli inspektorzy ZUS mają uprawnienia do:

  1. analizowania wszelkich ksiąg, dokumentów finansowo-księgowych i akt osobowych ale też innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli,
  2. oględzin i spisu składników majątku (środków trwałych) czy innych składników majątku przedsiębiorcy czy innych przedsiębiorców zalegających ze składkami ZUS,
  3. zabezpieczenia zebranych dowodów,
  4. żądania udzielania informacji przez przedsiębiorcę oraz ubezpieczonego,
  5. legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli,
  6. wzywania oraz przesłuchiwania przedsiębiorcy, ubezpieczonego, świadków,
  7. dodatkowego przesłuchiwania przedsiębiorcy oraz ubezpieczonego, jeżeli po zbadaniu dowodów pozostały niewyjaśnione okoliczności mające znaczenie dla postępowania kontrolnego.

ISTOTNE:

Kontroler ZUS posiadający upoważnienie do przeprowadzenia kontroli jak i ważną legitymacją służbową ma prawo poruszać się po przedsiębiorstwie bez konieczności posiadania jakichkolwiek przepustek (jeżeli w danym zakładzie pracy takowe obowiązują).

Z kolei przedsiębiorcy w toku kontroli ZUS są zobligowani do:

  • udostępnienia wszelkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji związanych z zakresem kontroli (przechowywanych u płatnika ale i u osób trzecich np. w biurze rachunkowym),
  • udostępnienia do oględzin składników majątku, których badanie wchodzi w zakres kontroli, jeżeli zalegają ze składkami ZUS,
  • sporządzenia i wydawania kopii dokumentów związanych z zakresem kontroli i wymaganych przez kontrolera ZUS,
  • zapewnienia niezbędnych warunków do przeprowadzenia czynności kontrolnych, w tym do udostępnienia niezbędnych środków łączności, środków technicznych do wykonania czynności kontrolnych, którymi dysponuje płatnik (bez konieczności udostępniania środków transportowych),
  • udzielania wyjaśnień kontrolującemu,
  • przedstawienia tłumaczenia na język polski dokumentacji finansowo-księgowej i osobowej sporządzonej w języku obcym.

Kto powinien zwrócić szczególną uwagę na potencjalną kontrolę z ZUS

Co roku kontrole realizowane przez ZUS są przeprowadzane na grupach przedsiębiorców losowo wybieranych ale także wobec grup wytypowanych przez ZUS.

Powstaje zatem pytanie jakie to mogą być grupy?

Jedną z takich grup są przedsiębiorcy, którzy niedługo po rozpoczęciu działalności korzystają ze świadczeń chorobowych czy ze świadczeń opieki nad członkiem rodziny.

Należy jednak podkreślić, że gdy przedsiębiorca jest w stanie bezproblemowo udowodnić, iż rzeczywiście zachorował bądź wystąpiły okoliczności w których musiał wziąć opiekę nad członkiem rodziny to nie powinien obawiać się ewentualnej kontroli z ZUS.

Niemniej ZUS bardzo uważnie patrzy na przedsiębiorców, którzy w pierwszym półroczu a nawet dalej po rozpoczęciu działalności korzystają ze świadczeń chorobowych (do których posiadają uprawnienie). Warto przy tej okazji zaznaczyć, iż nie każdy przedsiębiorca otwierający działalność ma prawo do ulgi na start a więc musi zarejestrować się do pełnego albo preferencyjnego ZUS.

Inną grupą osób którą szczególnie przygląda się ZUS to przedsiębiorcy korzystający często z chwilowych świadczeń chorobowych a więc chorujący krótkotrwale ale często w dłuższym okresie czasu.

Należałoby się w tym miejscu zatrzymać i wspomnieć o kilku innych kwestiach.

ZUS szczególnie także przygląda się przedsiębiorcom którzy w zróżnicowany sposób korzystają ze świadczeń chorobowych. Co to oznacza? Jeżeli przedsiębiorca często choruje i korzysta ze zwolnień różnych lekarzy – ZUS może wszcząć kontrolę. Jeżeli przedsiębiorca często choruje potem nagle nie choruje aby zyskać kolejny okres zasiłkowy a następnie ponownie choruje – ZUS także może przyjrzeć się takiemu przedsiębiorcy.

ZUS może wszcząć kontrolę także gdy przedsiębiorcy udowodniono już w przeszłości nieuprawnione wykorzystywanie świadczeń chorobowym. Brak faktycznego uprawnień do świadczeń chorobowych mogło objawiać się m.in. z fikcyjnością wystąpienia choroby, pozbawieniem prawa do zasiłku czy też wykonywaniem pracy lub prowadzeniem działalności w czasie choroby.

ISTOTNE:

ZUS może zweryfikować czy przedsiębiorca zgodnie ze zwolnieniem lekarskim nie wykonuje pracy i nie prowadzi działalności czy też przebywa (jeżeli jest takie zalecenie od lekarza) w domu.

Komu jeszcze przygląda się ZUS?

ZUS zwraca uwagę na przedsiębiorców zalegających ze składkami w składkach ZUS. Zanim jednak przyjdzie na kontrolę to idzie w kierunku wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Niekiedy jednak może przeprowadzić kontrolę u takiego przedsiębiorcy w przypadku braku skutków w postępowaniu egzekucyjnym.

Gdzie ZUS jeszcze spogląda?

ZUS szczególnie przygląda się też przedsiębiorcom, którzy stosunkowo często korygują deklaracje rozliczeniowe ZUS. Nie oznacza to, że częste korekty w każdym przypadku oznaczają kontrolę z ZUS. Niemniej częste korekty podstawy ZUS społecznej przedsiębiorcy bądź składki zdrowotnej przedsiębiorcy liczonej od 2022r. od dochodu albo od przychodu – powodują wzmożoną uwagę ZUS, która może doprowadzić do wszczęcia kontroli.

ZUS zwraca uwagę także na częste zatrudnianie i zwalnianie pracowników, zleceniobiorców, członków zarządu, innych osób podlegających do rejestracji do ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych. Oczywiście jeżeli jest to uzasadnione rynkiem pracy – np. przedsiębiorca często potrzebuje pracowników o różnych albo wręcz o tych samych specjalizacjach a niektórzy dotychczasowi się nie sprawdzają – to także jest to uzasadnione ze strony przedsiębiorcy i gdy jest w stanie to udowodnić wtedy ZUS uzna to prawidłowość.

O czym jeszcze warto pamiętać?

ZUS przygląda się udziałowcom spółek kapitałowych w których jeden udziałowiec posiada zdecydowaną większość udziałów np. 98% a drugi 2%. ZUS uważa, że w takiej sytuacji udziałowiec który posiada 98% jest prawie jedynym wspólnikiem spółki kapitałowej co oznacza, że podlega pod pełny ZUS.

Warto końcowo dodać, iż czasem ZUS może po prostu przeprowadzić kontrolę na wybranym losowo przedsiębiorcy.