Opublikowane w

Wpływ równic kursowych na wartość początkową środka trwałego

Ustalenie wartości początkowej środka trwałego to pojęcie niezwykle szerokie, wymagające uwzględnienia wielu aspektów takich jak np. różnice kursowe. W niniejszym wpisie omówimy zagadnienie wpływu różnic kursowych na wartość początkową środka trwałego, w tym tzw. różnic kursowych od własnych środków pieniężnych, czy różnic kursowych od spłaty zobowiązań zaciągniętych na poczet zakupu składnika majątku.

Obowiązek korygowania wartości początkowej o różnice kursowe wynika wprost z ustawy

Przepisy ustaw o podatkach dochodowych nakazują wprost uwzględniać różnice kursowe w wartości początkowej środka trwałego. Zgodnie z art. 22g ust. 5 ustawy o PIT (analogiczna regulacja znajduje się w ustawie o CIT), cenę nabycia lub koszt wytworzenia koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Różnice kursowe zrealizowane po przyjęciu środka trwałego do używania wpływają wyłącznie na wynik podatkowy bieżącego okresu. Przykładowo, jeżeli zakupiono środek trwały, a zapłata za fakturę walutową miała miejsce po przyjęciu składnika majątku do używania, wówczas różnica kursowa wpłynie wyłącznie na bieżące przychody lub koszty pomimo, iż jest bezpośrednio związana z zakupem przedmiotowego środka trwałego.

Co do zasady różnice kursowe dodatnie zwiększają przychody, natomiast ujemne różnice kursowe zwiększają koszty podatkowe. W przypadku obliczania wartości początkowej środka trwałego:

  • dodatnie różnice kursowe pomniejszają wartość początkową składnika majątku (dochód podatnika będzie wyższy poprzez odpisy amortyzacyjne od pomniejszonej o różnice kursowe wartości początkowej. Skutek identyczny jak w przypadku zaliczenia dodatnich różnic kursowych do przychodów podatnika),
  • ujemne różnice kursowe powiększają wartość początkową składnika majątku (dochód podatnika będzie niższy poprzez odpisy amortyzacyjne od powiększonej o różnice kursowe wartości początkowej. Skutek identyczny jak w przypadku zaliczenia ujemnych różnic kursowych do kosztów podatnika).

Należy uwzględnić dodatkowo różnice kursowe od własnych środków pieniężnych

Należy istotnie podkreślić, że nie tylko różnice kursowe od spłaty zobowiązań będą korygować wartość początkową środka trwałego. Dodatkowo należy uwzględnić różnice kursowe od własnych środków pieniężnych, czyli różnice kursowe, które powstają w związku z wpływem i wypływem środków pieniężnych z rachunku bankowego.

Potwierdzenie powyższej tezy znajduje dodatkowo odzwierciedlenie w orzecznictwie. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 4 stycznia 2011r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPB5/423-680/10-4/IŚ, zamieszczono następującą konkluzję „ustalając wartość początkową inwestycji powinna skorygować ją nie tyko o zrealizowane różnice kursowe transakcyjne, ale również i o wartość równolegle zrealizowanych różnic kursowych od środków własnych do dnia oddania inwestycji do używania. W przypadku wystąpienia różnic dodatnich – powinny one obniżyć wartość początkową inwestycji, natomiast w przypadku wystąpienia różnic ujemnych – podwyższyć tę wartość.”

Na wartość początkową środka trwałego wpływają również różnice kursowe związane ze spłatą finansowania dłużnego

Bardzo często przedsiębiorca celem sfinansowania zakupu środka trwałego zaciąga zobowiązanie finansowe takie jak np. leasing, kredyt, czy pożyczka. W praktyce zdarza się często, iż przed przyjęciem środka trwałego do używania dochodzi do spłaty całości lub części zobowiązania, szczególnie w przypadku, gdy mamy do czynienia np. z budową nieruchomości, czy linii produkcyjnej. Różnice kursowe powstałe od spłaty zobowiązań walutowych przed przyjęciem środka trwałego do używania również wpływają na jego wartość początkową. Przykładowo zaciągnięcie kredytu na 12 rat, gdzie 3 raty zostaną uiszczone przed dniem przyjęcia środka trwałego do używania, sprawia, że od zapłaconych rat należy obliczyć różnice kursowe i skorygować o nie wartość początkową środka trwałego (szerzej wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2013r., sygn. II FSK 1681/11).

Korekta wartości początkowej środka trwałego o różnice kursowe – praktyczny przykład liczbowy

W celu zobrazowania omawianej tematyki, poniżej prezentujemy przykład, którego celem jest przedstawienie wpływu różnic kursowych na wartość początkową środka trwałego zarówno dodatnich jak i ujemnych. Ponadto prezentujemy sposób obliczania różnic kursowych związanych z zapłatą za zobowiązania oraz różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Przykład 1

Pan Jakub zakupił mieszalnik do farb z Niemiec za kwotę 10 000 euro (faktura z dnia 10 maja 2024 roku, kurs do przeliczenia z 9 maja: 4,2993. Kwota po przeliczeniu 42.993 zł). Ponadto Pan Jakub na okoliczność zakupu mieszalnika zaciągnął krótkoterminowy kredyt w wysokości 10 000 euro płatny w 10 ratach (wpływ kredytu na konto walutowe 15 maja po kursie 4,2812. Kwota po przeliczeniu 42.812 zł). Faktura została uiszczona 17 maja (przeliczenie po kursie z 16 maja wynoszącym 4,2617 tj. 42.617 zł), spłata pierwszej raty kredytu w kwocie 1 000 euro 10 czerwca (kurs z 7 czerwca wynoszący 4,2891. Po przeliczeniu 4 289,10 zł), natomiast przyjęcie środka trwałego do używania 15 czerwca. Obliczenie różnic kursowych mających wpływ na wartość początkową:

  • różnica kursowa od zapłaty za fakturę: 42.993 zł – 42.617 zł = 376 zł (dodatnia różnica kursowa),
  • różnica kursowa od rozchodu własnych środków pieniężnych: 42.617 zł – 42.812 zł = -195 zł (ujemna różnica kursowa),
  • różnica kursowa od spłaconej raty kredytu przed przyjęciem środka trwałego do używania: 1 000 x 4,2812= 4 281,20 zł (wartość części kredytu w dniu jego udzielenia); 1 000 x 4,2891 = 4 289,10 zł (wartość części kredytu w dniu spłaty raty); 4 281,20 zł – 4 289,10 zł = – 7,90 zł (ujemna różnica kursowa).

W związku z faktem, iż maszyna została przyjęta do używania 15 czerwca, ujemne różnice kursowe zrealizowane do tego dnia w kwocie 195 zł + 7,90 zł zwiększą jej wartość początkową, natomiast dodatnia różnica kursowa w kwocie 376 zł zmniejszy jej wartość początkową.

Autor Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Świadczenie usług doradczych online

Przedmiotem naszej dzisiejszej analizy będzie przypadek świadczenia usług doradczych w formie online rozpatrywany na gruncie podatku VAT. Zastanowimy się w jaki sposób ustalić miejsce opodatkowania w przypadku świadczenia transgranicznego oraz jaką stawkę podatku należy w tym przypadku zastosować.

Miejsce opodatkowania świadczenia usług doradczych

W przypadku podatku VAT każdorazowo należy ustalić miejsce świadczenia danej usługi ponieważ to miejsce wyznaczać będzie kraj opodatkowania podatkiem należnym. W pierwszej kolejności wskażmy, że świadczenie usług doradczych online nie jest rodzajem usługi elektronicznej (w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy VAT). Jak bowiem wynika z treści art. 7 ust. 1 rozporządzenia Rady UE 282/2011 do „usług świadczonych drogą elektroniczną” należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.

W przypadku usług doradczych w formie online nie można przyjąć, że udział człowieka jest minimalny ponieważ jest to istotny element świadczenia. W konsekwencji nie są spełnione warunki do uznania usługi doradczej online jako usługę elektroniczną.

Kluczowe znaczenie będzie mieć to czy usługa jest świadczona na rzecz innego przedsiębiorcy czy też jest świadczona na rzecz osoby prywatnej. W tym pierwszym przypadku zastosowanie będzie mieć art. 28b ustawy VAT, który podaje, że miejscem opodatkowania usługi jest kraj siedziby usługobiorcy. W konsekwencji to zagraniczny przedsiębiorca rozlicza podatek należny VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia. Polski podatnik w takim przypadku wystawia fakturę bez kwoty i bez stawki podatku ponieważ ta usługa nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

W zakresie świadczenia usług doradczych na rzecz osób prywatnych kluczowe będzie ustalenie miejsca zamieszkania odbiorcy. W przypadku gdy osoba prywatna ma miejsce zamieszkania na terenie UE należy zastosować art. 28c ustawy VAT który wskazuje, że krajem opodatkowania jest kraj siedziby usługodawcy – będzie to zatem odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Jeżeli jednak miejscem zamieszkania odbiorcy usługi doradczej jest kraj spoza UE to zastosowanie znajdzie art. 28l pkt 3 ustawy VAT, gdzie podano, że w przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, usług doradczych miejscem opodatkowania jest kraj miejsca zamieszkania usługobiorcy.

Tytułem przykładu:

  • świadczenie usługi doradczej online na rzecz przedsiębiorcy z Irlandii będzie podlegać opodatkowaniu w Irlandii – podmiotem zobowiązany do rozliczenia VAT należnego będzie irlandzki przedsiębiorca;
  • świadczenie usługi doradczej online na rzecz konsumenta z Belgii będzie podlegać opodatkowaniu w Polsce jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
  • świadczenie usługi doradczej online na rzecz konsumenta z Kanady będzie podlegać opodatkowaniu w Kanadzie według tamtejszych przepisów podatkowych.

Na zakończenie warto też dodać, że na podstawie art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b) ustawy VAT zwolnienie podmiotowe (do limitu 200 000 zł) nie ma zastosowania w przypadku świadczenia usług doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego). W konsekwencji usługi doradztwa kwalifikowane jako odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju będą podlegać opodatkowaniu 23% podatkiem VAT.

WAŻNE

Ustalając miejsce opodatkowania usługi doradczej w formie online należy określić zarówno status usługobiorcy jak i jego siedzibę/miejsce zamieszkania. Nie każda usługa doradztwa będzie podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce.

Usługi doradztwa online a kasa fiskalna

W sytuacji gdy usługa doradztwa jest świadczona na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz miejscem opodatkowania usługi jest Polska pojawia się pytanie o konieczność stosowania kasy fiskalnej. Na obowiązek ewidencjonowania usług w takim przypadku wskazuje art. 111 ust. 1 ustawy VAT.

Jednocześnie należy mieć na względzie treść rozporządzenia w sprawie zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej. W treści tego aktu możemy przeczytać, że zwolnienie od kasy fiskalnej nie ma zastosowania do świadczenia usług:

  • prawniczych (z wyłączeniem usług notarialnych) oraz
  • doradztwa podatkowego.

Przy czym zgodnie z par. 4 ust. 3 pkt 2 lit. b) ww. rozporządzenia zwolnienie od obowiązku stosowania kasy fiskalnej będzie mieć zastosowanie do wskazanych usług doradczych jeżeli świadczenie tych usług ma miejsce wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków oraz jeżeli jeżeli świadczący usługę:

  • otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej oraz
  • z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Przykładowo doradca podatkowy, który świadczy usługę online (np. poprzez MS Teams) na rzecz osoby prywatnej z Niemiec jest w tym przypadku zwolniony z obowiązku stosowania kasy fiskalnej jeżeli otrzyma wynagrodzenie w formie przelewu bankowego.

WAŻNE

Doradztwo prawnicze oraz doradztwo podatkowe korzysta ze zwolnienia od obowiązku posiadania kasy fiskalnej jeżeli świadczenie usługi odbywa się wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, a podatnik całość należnego wynagrodzenia otrzyma za pośrednictwem rachunku bankowego.

Podsumowując powyższe wskażmy, że świadczenie usług doradczych online może wywoływać wiele różnorodnych skutków podatkowych w sferze podatku VAT w zależności od tego kto jest odbiorcą usługi oraz gdzie znajduje się miejsce zamieszkania względnie siedziba usługobiorcy.

Autor Marcin Sądej

Opublikowane w

Świadczenie usług poza granicami kraju a możliwość odliczenia VAT w Polsce

Z uwagi na terytorialny charakter podatku VAT dana usługa może podlegać opodatkowaniu w innym niż Polska kraju. Jednocześnie w związku ze świadczeniem takich zagranicznych usług czynny podatnik może ponosić określone wydatki w Polsce. W związku z tym pojawia się pytanie czy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego skoro usługa nie podlega opodatkowaniu polskim podatkiem VAT.

Miejsce świadczenia usługi a podatek VAT

Wspomniana na wstępie zasada terytorialności, oznacza, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Przykładowo jeżeli polski przedsiębiorca świadczy usługę informatyczną na rzecz kontrahenta z Irlandii to zgodnie z ww. regułą ogólną miejscem opodatkowania usługi jest terytorium Irlandii tj. kraj siedziby usługobiorcy. Nabywca usługi – na zasadzie odwrotnego obciążenia – rozlicza w swoim kraju import usług w związku z czym jest zobowiązany do zapłaty podatku należnego VAT w swoim kraju.

Natomiast dla polskiego podatnika wskazana usługa nie podlega opodatkowaniu w Polsce. W deklaracji podatkowej należy ją wykazać jako usługę świadczoną poza terytorium kraju i udokumentować fakturą bez kwoty i bez stawki podatku (ewentualne oznaczenie stawki „NP”).

Odliczenie podatku naliczonego od zagranicznych usług

Przechodząc natomiast do kwestii odliczenia podatku VAT należy wskazać, że z treści art. 86 ust. 1 ustawy VAT wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Przedstawiona zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

Co istotne ów związek nie musi ograniczać się wyłącznie do czynności kwalifikowanych jako odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju czy też odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 25.04.2023 r., nr 0114-KDIP1-2.4012.17.2023.2.GK uprawnienie wynikające z powyższego przepisu odnosi się do podatników, którzy dokonują dostaw towarów bądź świadczenia usług opodatkowanych poza terytorium kraju, a zakupy, jakich dokonują, są związane właśnie z tymi czynnościami. Warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z czynnościami dokonywanymi poza terytorium kraju jest to, aby – hipotetycznie – w przypadku wykonywania tych samych czynności w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

Powracając zatem do przykładu naszego informatyka z Polski świadczącego usługi na rzecz kontrahenta z Irlandii należy wskazać, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku VAT od zakupu usług dokonywanych w Polsce (np. od usług księgowych) pomimo iż miejscem opodatkowania usługi informatycznej nie jest terytorium kraju.

W tym miejscu warto też wskazać na istotny wyrok WSA w Opolu z dnia 14.07.2023r. I SA/Op 135/23 w którym to sąd stwierdził, że w celu skorzystania z odliczenia na zasadzie art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za granicą nie ma prawnego znaczenia, czy został prawidłowo rozliczony zagraniczny podatek od wartości dodanej. To powoduje, że z perspektywy polskiego podatnika i jego prawa do odliczenia nie ma znaczenia to czy usługobiorca prawidłowo rozliczył podatek należny w swoim kraju na zasadzie odwrotnego obciążenia.

WAŻNE

Z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT wynika konieczność zaistnienia łącznie czterech przesłanek:

  1. nabycie towarów lub usług;
  2. istnienie związku między nabytymi towarami lub usługami a dostawami i usługami wykonywanymi poza terytorium kraju;
  3. możliwość uznania, że gdyby czynności dostaw lub świadczenia usług wykonywane były na terytorium kraju, to podatnikowi przysługiwałoby prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 1;
  4. posiadanie przez podatnika dokumentów, z których wynika związek podatku odliczonego z tymi czynnościami.

Podsumowując należy zatem wskazać, że świadczenie usług poza granicami kraju nie wyklucza prawa do odliczenia podatku naliczonego w Polsce. Na taką możliwość wskazuje art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT, przy czym należy pamiętać aby zostały spełnione wszystkie warunki określone w tym przepisie.

Autor Marcin Sądej

Opublikowane w

KSeF – duże zmiany w fakturach korygujących. Likwidacja not korygujących

Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się niedługo obowiązkiem dla wszystkich przedsiębiorców. Istotna zmiana jawi się między innymi na gruncie faktur korygujących. Dobrze znane i stosowane w praktyce zasady korygowania faktur zostaną zastąpione przez nowe regulacje.

Dotychczasowe i nowe zasady korygowania faktur in minus – w teorii będzie łatwiej

KSeF jest systemem teleinformatycznym, do którego będą trafiać niemal wszystkie faktury wystawiane przez krajowych podatników, w tym również faktury korygujące. Nabywca po zalogowaniu się do systemu (lub jakiejkolwiek aplikacji/programu zintegrowanego z KSeF) będzie mieć wgląd do faktur zakupowych. W teorii każda faktura wystawiona przy użyciu KSeF niemal na pewno trafi do nabywcy. Pojęcie „w teorii” celowo zostało zastosowane – faktura trafi do KSeF o ile sprzedawca ją prześle do systemu zamieszczając odpowiedni NIP nabywcy na dokumencie.

Jeśli sprzedawca wystawi fakturę korygującą za pośrednictwem KSeF i zamieści prawidłowy identyfikator nabywcy (NIP), wówczas ten nabywca z pewnością otrzyma korektę. Ustawodawca uznał więc, że dotychczasowy obowiązek posiadania dodatkowej dokumentacji, z której wynika uzgodnienie warunków korekty in minus jest zbędny. Wystawienie korekty in minus i przesłanie jej do KSeF, da sprzedawcy prawo do obniżenia podatku należnego o wartość korekty bez konieczności spełniania jakichkolwiek dodatkowych obowiązków.

Korekty in minus poza KSeF nadal z potwierdzeniem

Przypomnijmy jednak, że istnieją wyjątki od obowiązku wystawiania faktur za pośrednictwem KSeF z powodu np. awarii, czy niedostępności systemu. Szczegółowo na ten temat pisaliśmy wcześniej na łamach naszego bloga (https://www.taxe.pl/blog/1930/ksef-2024-procedura-wystawiania-faktur-w-okresie-awarii-lub-niedostepnosci-systemu/).

Wyemitowanie faktury korygującej poza KSeF wiązać się będzie z koniecznością posiadania potwierdzenia otrzymania korekty przez nabywcę celem pozyskania uprawnienia do obniżenia podatku należnego. Ustawodawca powrócił po latach do prostego warunku posiadania potwierdzenia otrzymania korekty i zlikwidował dość zawiły przepis traktujący o dokumentacji, z której wynika uzgodnienie warunków korekty z nabywcą. W niektórych sytuacjach nie do końca było wiadomo czy zgromadzona dokumentacja w pełni koresponduje z przepisami. Wraz z wejściem KSeF podatnicy ponownie zyskają jasną i prostą regulację dot. korekt.

Faktury, w tym faktury korygujące, wystawione w okresie awarii, czy niedostępności KSeF będą obowiązkowo przesyłane odpowiednio nie później niż w terminie 7 dni roboczych od zakończenia awarii lub nie później niż w następnym dniu roboczym po dniu zakończenia okresu niedostępności. Jeżeli podatnik wyśle fakturę korygującą do KSeF przed otrzymaniem potwierdzonej korekty, wówczas wraz z momentem przesłania faktury do KSeF może dokonać obniżenia podatku należnego.

ISTOTNE:

W tym miejscu należy podkreślić, że pozostałe faktury wystawione poza KSeF, bez obowiązku ich przesyłania do KSeF (np. faktury korygujące wystawione na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej) również wymagać będą tradycyjnej formy potwierdzenia odbioru dokumentu przez nabywcę.

Warunku posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w przypadku gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługi wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi na fakturze korygującej.

Wyjątek: korekty na rzecz podatników nie posiadających siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce

Krajowi przedsiębiorcy będą zobligowani do wystawiania faktur na rzecz zagranicznych firm w KSeF, choć Ci ostatni nie będą korzystać z systemu e-Faktur. Polski ustawodawca nie ma bowiem prawa „zmuszać” zagranicznych firm do korzystania z KSeF.

Może więc zdarzyć się sytuacja, w której krajowy podatnik wystawi fakturę korygującą na rzecz podatnika nieposiadającego siedziby działalności ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju lub nieposiadającego takiej siedziby, który posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju nie uczestniczy w transakcji nabycia. Taki podatnik nie odbierze korekty za pośrednictwem KSeF, stąd obniżenie podatku należnego będzie wymagać również otrzymania potwierdzenia dostarczenia korekty do nabywcy w tradycyjnej formie.

Jest to jedyny wyjątek, gdzie korekta obowiązkowo powinna znaleźć się w KSeF, jednak obniżenie podatku należnego uzależnione będzie od posiadania potwierdzenia otrzymania korekty.

Obniżenie podatku naliczonego u nabywcy na analogicznych zasadach

Celem zapewnienia jednolitych reguł korygowania podatku VAT oraz zapewnienia zasady neutralności tego podatku, ustawodawca zaimplementował analogiczne reguły na gruncie obniżania podatku naliczonego po stronie nabywcy.

Nabywca towaru/usługi obniży więc kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym sprzedawca wystawi fakturę korygującą za pośrednictwem KSeF. Jeżeli z pewnych przyczyn faktura korygująca zostanie wystawiona w formie tradycyjnej, wówczas kluczowy będzie moment otrzymania dokumentu przez nabywcę.

Tak samo w przypadku, gdy sprzedawca po ustaniu przeszkód technicznych prześle korektę do KSeF, a nabywca jeszcze nie otrzymał dokumentu w formie tradycyjnej, wówczas obniżenia podatku naliczonego dokona w rozliczeniu za okres, w którym korekta zostanie zarejestrowana w KSeF i zostanie przydzielony jej numer identyfikujący tę fakturę.

Obowiązkowy KSeF bez not korygujących

Ideą KSeF jest zamknięcie obiegu dokumentów sprzedaży/zakupu. Co za tym idzie niemal każdy dokument emitowany na rzecz podatnika co do zasady ma znajdować się w KSeF, a dokumenty mają być jednolite. Z tego powodu ustawodawca zdecydował się na likwidację not korygujących, które od zawsze cechowały się dość dużą swobodą co do formy i treści dokumentu. Uchylono w całości art. 106k ustawy o VAT traktujący o notach korygujących, stąd jakiekolwiek pomyłki wymagać będą każdorazowo wystawienia faktury korygującej.

Korygowanie faktur pierwotnych wystawionych przed obowiązkowym KSeF

Część podatników może zastanawiać się, czy faktury pierwotne wystawione przed obowiązkiem stosowania KSeF należy korygować korektą tradycyjną, czy też korektą w formie faktury ustrukturyzowanej przesyłanej do KSeF. Wejście w życie obligatoryjnego KSeF wymusza wystawianie za pośrednictwem KSeF korekt, również do faktur wystawionych w formie tradycyjnej. Wynika to z przepisów przejściowych i uzasadnienia do projektu ustawy: Przy użyciu KSeF będą wystawiane także faktury korygujące. Faktury korygujące wystawione po wejściu w życie niniejszej ustawy – bez względu na to, czy pierwotne faktury zostały wystawione przy użyciu KSeF czy poza KSeF (w związku z tym, że zostały wystawione przed wejściem przepisów o obligatoryjnym e-fakturowaniu), jeśli są wystawione przez podatnika posiadającego siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, gdy to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej uczestniczy w transakcji, będą wystawiane w KSeF.

Z przepisów przejściowych wynika ponadto, że do korekt wystawionych w formie tradycyjnej przed wejściem w życie obowiązku KSeF, stosuje się przepisy w brzmieniu dotychczasowym.

autor Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Zmiana przeznaczenia pojazdu a korekta VAT odliczonego od pierwszej rat leasingowej

W sytuacji gdy leasingowany pojazd jest wykorzystywany wyłącznie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej podatnik ma prawo do dokonania pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej ratę leasingową. Tu jednak pojawia się pytanie czy w przypadku gdy dochodzi do zmiany przeznaczenia konieczne jest dokonanie korekty kwoty podatku naliczonego. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienie tej kwestii.

Odliczenie VAT od wydatków na leasing pojazdu

Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 86a ust. 1 ustawy VAT podatnik ma prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego w związku z wydatkami na pojazd samochodowy. Przepis ten dotyczy odliczenia podatku VAT w związku z pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do użytku „mieszanego”, tj. zarówno do celów związanych z działalnością gospodarczą, jak i do celów niezwiązanych z tą działalnością. W takim przypadku prawo do odliczenia podatku VAT stosuje się odpowiednio w wysokości 50% kwoty podatku VAT.

W myśl art. 86a ust. 2 ustawy – do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zalicza się wydatki dotyczące:

  1. nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
  2. używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;
  3. nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Jednocześnie ograniczenie wynikające z art. 86a ust. 1 ustawy VAT nie ma zastosowania jeżeli pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Przykładowo jeżeli podatnik wykorzystuje samochód tylko na potrzeby firmowe, prowadzi stosowną ewidencję przebiegu pojazdu oraz złoży informacje VAT-26 to ma prawo do odliczenia 100% kwoty podatku VAT określonego na fakturze.

WAŻNE

Wykorzystywanie leasingowanego pojazdu wyłącznie do celów firmowych daje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury dokumentującej ratę leasingu.

Zasady korekty podatku naliczonego w związku z pojazdem samochodowym

Przepisy ustawy VAT określają również sytuacje w których podatnik zobowiązany jest do dokonania korekty (odpowiednio in plus lub in minus) podatku naliczonego w sytuacji gdy dochodzi do zmiany przeznaczenia pojazdu.

Otóż w myśl art. 90b ust. 1 ustawy VAT w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

  1. wykorzystywany do celów firmowych – nastąpi zmiana jego wykorzystania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu;
  2. w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota, o której mowa w art. 86a ust. 1, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Na potrzeby korekty, o której mowa, uznaje się, że pojazd samochodowy odpowiednio nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej albo jest wykorzystywany wyłącznie do takiej działalności począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.

Przykładowo jeżeli podatnik odliczy pełen a następnie w okresie korekty (tj. w okresie 60 miesięcy) dojdzie do zmiany przeznaczenia pojazdu to podatnik jest zobligowany do dokonania korekty zmniejszającej kwotę odliczonego podatku naliczonego.

System korekty podatku naliczonego nie dotyczy opłat leasingowych

Co jednak istotne z treści art. 90b ustawy VAT wynika, że systemowi korekt podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu.

Należy zwrócić uwagę, że leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Po zakończeniu umowy leasingu jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy, opcja wykupu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może, lecz nie musi skorzystać.

Zatem w świetle art. 90b ust. 1 ustawy wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu „na własność” – jednorazowo, „z góry”), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco – w miesiącu dokonania zmiany przeznaczenia pojazdu Wnioskodawca winien dokonać zmiany zasad odliczania wysokości podatku.

Wobec powyższego jeżeli podatnikowi przysługiwać będzie prawo do odliczenia całego podatku naliczonego od rat leasingowych w okresie, gdy będzie użytkował pojazd samochodowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego i będzie wykorzystywał go wyłącznie do działalności gospodarczej, a następnie zmieni jego przeznaczenie i pojazd ten będzie wykorzystywany do działalności „mieszanej” – wówczas, po zmianie przeznaczenia, podatnik będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego z tytułu opłat leasingowych w wysokości 50% podatku wykazanego na fakturze.

W tej sytuacji zmiana sposobu użytkowania tego samochodu nie spowoduje konieczności dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego za okresy rozliczeniowe przed zmianą przeznaczenia.

Stanowisko to potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 6.02.2020 r., nr 0113-KDIPT1-3.4012.824.2019.1.OS:

„Reasumując, w związku ze złożoną informacją o zmianie wykorzystania samochodu osobowego w leasingu Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzenia korekty podatku VAT naliczonego od czynszu inicjalnego oraz miesięcznych opłat leasingu za okres od dnia poniesienia pierwszego wydatku związanego z pojazdem do dnia złożenia aktualizacji deklaracji VAT-26.”

WAŻNE

Zmiana przeznaczenia leasingowanego pojazdu z celów firmowych na cele mieszane nie wiąże się z koniecznością dokonywania korekty podatku odliczonego od rat leasingowych przed zmianą przeznaczenia.

W świetle powyższych wyjaśnień należy zatem podkreślić, że określony w art. 90b ustawy VAT system korekty związany ze zmianą przeznaczenia obejmuje jedynie VAT odliczony w związku z nabyciem, importem lub wytworzeniem pojazdu. W żadnej z tych kategorii nie mieści się natomiast wydatek na opłaty związane z leasingiem pojazdu.

Autor Marcin Sądej

Opublikowane w

Prawo do odliczenia VAT z faktur sprzed rejestracji jako czynny podatnik VAT i bez NIP nabywcy

Osoba fizyczna która zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej może ponosić pewne wydatki jeszcze przed formalną rejestracją. W związku z tym pojawia się pytanie czy możliwe jest odliczenie podatku VAT z faktury niezawierającej NIP kupującego, która została wystawiona jeszcze przed rejestracją jako podatnik VAT.

Rejestracja dla celów podatku VAT a prawo do odliczenia

Elementarnym prawem podatnika podatku VAT jest prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie nabywanych towarów oraz usług, które są wykorzystywane do celów opodatkowanej działalności gospodarczej.

Warto podkreślić, że ustawa VAT nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej. Prawo do odliczenia nie jest zatem związane z faktycznym wykonaniem czynności opodatkowanej już w tym samym okresie rozliczeniowym.

Jednocześnie jednak ustawa VAT określa przypadki w których podatnik nie ma prawa do odliczenia. Otóż zgodnie z art. 88 ust. 4 ustawy VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest więc związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Natomiast dla realizacji tego prawa konieczne jest m.in. posiadanie statusu podatnika VAT czynnego.

Uzyskanie statusu podatnika VAT czynnego odbywa się poprzez złożenie zgłoszenia rejestracyjnego, tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R. Z tym momentem podmiot uzyskuje formalne znamiona statusu podatnika podatku od towarów i usług i od tego dnia przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego od dokonywanych zakupów, które przeznaczone są do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Chociaż – jak wynika z art. 96 ust. 1 ustawy VAT – rejestracji na potrzeby podatku VAT należy dokonać przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej to jednak organy podatkowe akceptują możliwość złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R z datą wsteczną.

Ustawa o VAT nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych w czasie, gdy nie widniał on w rejestrze podatników podatku od towarów i usług, o ile występują przesłanki, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej.

Status podatnika podatku VAT nie jest uzależniony od przesłanek o charakterze formalnym. Powstanie prawa do odliczenia nie zależy od formalnego uznania statusu podatnika przez organy podatkowe.

WAŻNE

Dokonanie zakupów przed datą rejestracji jako podatnik VAT czynny nie pozbawia prawa do odliczenia podatku naliczonego o ile nabyte towary lub usługi są lub będą wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Warunkiem jest jednak złożenie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R ze wskazaniem daty wstecznej.

Prawo do odliczenia podatku VAT z faktury niezawierającej NIP nabywcy

Jak wynika z treści art. 106e ust. 1 pkt 5 ustawy VAT jednym z obowiązkowych elementów faktury jest wskazanie numeru identyfikacyjnego nabywcy. W związku z tym problematyczne staje się ustalenie czy podatnik ma prawo do odliczenia VAT jeżeli faktura nie zawiera takiego numeru.

Ponownie należy wskazać, ze prawo do odliczenia podatku naliczonego jest przede wszystkim prawem materialnym. Przyjęcie takiego założenia powoduje, że ewentualne braki formalne nie mogą w sposób definitywny pozbawić podatnika prawa do odliczenia jeżeli są spełnione warunki określone w art. 86 ust. 1 ustawy VAT tzn. występuje związek zakupu z czynnościami opodatkowanymi.

Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 21.02.2024r., nr 0113-KDIPT1-1.4012.741.2023.3.RG, jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują wadliwości które, co prawda powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają na przedmiot i podstawę opodatkowania, to należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tych faktur, wyłącznie z powodu tych braków. Natomiast nie można uznać za prawidłową fakturę, w przypadku gdy sprzecznie z jej treścią wskazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego ma znaczenie to w jakim charakterze podmiot dokonuje zakupu, czy jako konsument, czy też jako podatnik VAT. Jeżeli podmiot w momencie dokonywania zakupu występuje w charakterze podatnika to tym samym zachowuje prawo do odliczenia.

W świetle powyższych wyjaśnień możemy zatem stwierdzić, że jeżeli na podstawie posiadanej faktury jest możliwa identyfikacja nabywcy jako podatnika podatku VAT (zakupione towary są wykorzystywane wyłącznie do czynności opodatkowanych) to mimo nieumieszczenia numeru NIP, odbiorcy faktury przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego.

WAŻNE

Brak wskazania w treści faktury numeru NIP nabywcy nie pozbawia go prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Przedmiotem naszych dzisiejszym rozważań była kwestia uchybień formalnych z perspektywy prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wskazać należy, że braki formalne – które mogą zostać uzupełnione lub skorygowane – nie mogą w sposób kategoryczny wykluczyć prawo odliczenia VAT. Możliwość odliczenia podatku naliczonego jest fundamentalnym prawem podatnika, które nie może być ograniczane względami natury formalnej.

Autor Marcin Sądej

Opublikowane w

Wakacje składkowe 2024 dla przedsiębiorców – czym są i jak z nich skorzystać

Ustawa z dnia 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw przeszła kompletną ścieżkę legislacyjną i 13 czerwca 2024r. weszła do porządku prawnego (Dz.U. 2024 poz. 863). Jednym z kluczowych założeń ustawy są tzw. „wakacje składkowe”, które mają stanowić dla przedsiębiorców ulgę w opłacaniu składek ZUS. Poniżej prezentujemy jej główne założenia.

Dzięki wakacjom składkowym przedsiębiorcy nie zapłacą składek za jeden miesiąc w roku kalendarzowym

Zasadniczą ideą omawianej ulgi jest zwolnienie przedsiębiorców z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe (pod warunkiem podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe) za jeden wybrany miesiąc kalendarzowy danego roku. Skorzystanie z preferencji możliwe jest wyłącznie poprzez wystosowanie wniosku przez płatnika co oznacza, że brak obowiązku opłacania składek nie będzie zautomatyzowany. Zwolnienie z obowiązku opłacania składek dotyczy wyłącznie wskazanych powyżej ubezpieczeń oraz funduszu pracy i funduszu solidarnościowego. Przedsiębiorcy będą bezwzględnie zobowiązani do opłacenia składki zdrowotnej.

Brak obowiązku opłacania składek za dany miesiąc nie ogranicza w żaden sposób działalności przedsiębiorcy jak np. podczas zawieszenia. Podczas korzystania z wakacji składkowych możliwe jest więc swobodne prowadzenie firmy co wynika m.in. z uzasadnienia do projektu ustawy. Co również istotne, składki za miesiąc objęty zwolnieniem finansowane będą z budżetu państwa. Skorzystanie z wakacji składkowych nie pozbawi więc przedsiębiorcy prawa do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, czy też przypisu składek na poczet przyszłej emerytury/renty. Mówiąc w skrócie, uprawnienie do ewentualnych świadczeń pozostanie bez uszczerbku dla płatnika. Podstawę wymiaru składek za miesiąc objęty zwolnieniem stanowić będzie najniższa dla danego ubezpieczenia podstawa w ramach danego kodu ubezpieczenia (duży ZUS, preferencyjny ZUS lub mały ZUS plus).

ISTOTNE:

Od przychodu/dochodu odliczyć można składki zapłacone, stąd składki objęte zwolnieniem nie będą pomniejszać przychodu/dochodu podatnika.

Pierwsze wakacje składkowe dopiero pod koniec roku

Uchwalenie ustawy w czerwcu 2024r. niestety nie uprawnia do wnioskowania o wakacje składkowe od razu z uwagi na art. 9 ustawy zmieniającej, który stanowi, że ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 4 miesięcy od dnia ogłoszenia (poza jednym przepisem, który jest nieistotny dla omawianego zagadnienia). Skuteczne wnioskowanie o zwolnienie ze składek możliwe jest dopiero w listopadzie 2024r. w zakresie składek za grudzień 2024r.

Zgodnie z przepisami ustawy, wniosek składa się w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc, za który płatnik ma być objęty zwolnieniem. W grudniu 2024r. możliwe będzie więc wnioskowanie o zwolnienie z opłacania składek za styczeń 2025r.

Zwolnienie ze składek tylko dla mikroprzedsiębiorców i to pod pewnymi warunkami

Preferencja w postaci zwolnienia z obowiązku opłacania składek ZUS obwarowana jest kilkoma warunkami. Przede wszystkim z ulgi mogą skorzystać mikroprzedsiębiorcy, którzy w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku zgłaszali do ubezpieczeń emerytalnych, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych. Ponadto zwolnienie przewidziane jest wyłącznie dla przedsiębiorców prowadzących działalność o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. dla przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. Z wakacji składkowych nie skorzystają więc twórcy/artyści, podmioty prowadzące działalność w ramach wolnych zawodów, czy też wspólnicy jednoosobowych spółek z o.o. oraz wspólnicy, akcjonariusze, czy komplementariusze innych spółek. Ponadto płatnik musi spełnić pozostałe warunki ustawowe do których zalicza się:

  • limit przychodów: w ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku lub w co najmniej jednym roku z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekroczył równowartości w złotych 2 milionów euro,
  • niewykonywanie usług dla byłego pracodawcy: ze zwolnienia może skorzystać ubezpieczony, który w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;
  • podleganie pod ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku.

Wnioski mogą być składane wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pośrednictwem profilu informacyjnego PUE ZUS.

ISTOTNE:

Zwolnienie z obowiązku opłacania składek dotyczy wyłącznie składek przedsiębiorcy (wakacje składkowe nie dotyczą składek opłacanych za pracowników/zleceniobiorców).

Oświadczenia i załączniki niezbędne do prawidłowego złożenia wniosku

Oprócz podstawowych danych niezbędnych do skutecznego złożenia wniosku takich jak dane identyfikacyjne, czy wskazanie miesiąca, który ma być objęty zwolnieniem konieczne będzie złożenie dodatkowych oświadczeń zakresie:

  • spełnienia warunków, które zostały wskazane w poprzednim podrozdziale (tj. liczba ubezpieczonych, warunek przychodowy, oświadczenie o niewykonywaniu pracy dla byłego pracodawcy) oraz
  • pomocy de minimis jaką przedsiębiorca otrzymał w okresie 3 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku (w postaci zaświadczeń), albo oświadczenie o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie oraz innych informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis.

Powyższe oświadczenia składane będą pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Reasumując do wniosku o zwolnienie z obowiązku opłacania składek niezbędne będzie dołączenie dość rozbudowanego załącznika dotyczącego pomocy de minimis, którą jest np. jednorazowa amortyzacja limitowana kwotą 50 000 euro. Ponadto skorzystanie ze zwolnienia będzie wiązało się z obowiązkiem prawidłowego zadeklarowania składek ZUS na deklaracji rozliczeniowej jako składki finansowane przez budżet państwa. Płatnicy muszą więc dodatkowo zwrócić uwagę na odmienny niż zazwyczaj sposób raportowania składek ubezpieczeniowych w deklaracji DRA/RCA.

Autor Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Czy można zatrzymać i wznowić amortyzowanie środka trwałego?

Przedsiębiorcy szukają różnych możliwości optymalizacji ponoszenia kosztów względem osiąganych przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W skutek zaistniałych zdarzeń gospodarczych przedsiębiorca czasem jest zmuszony do zaprzestania dokonywania amortyzacji środków trwałych. Niekiedy po zaprzestaniu dokonywania odpisów amortyzacyjnych istnieje możliwość wznowienia amortyzacji. Jednak może to nastąpić tylko w niektórych sytuacjach. Jakich?

Co to jest środek trwały

W nawiązaniu do art. 22a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PIT) składnik majątku który jest środkiem trwałym powinien charakteryzować się poniższymi cechami:

  • stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  • zostały nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  • przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż rok,
  • jest on kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą,
  • może być oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu (lub używany na podstawie tych umów – jest to wtedy obcy środek trwały).

Składnikiem majątku będącym środkiem trwałym może być nieruchomość, samochód, komputer, ksero, maszyna produkcyjna, ciągnik rolniczy, wiele wiele innych składników.

Zaprzestanie amortyzacji środka trwałego

Przedsiębiorca który zakupi składnik majątku spełniający cechy środka trwałego i zdecyduje lub będzie miał obowiązek wprowadzić go do ewidencji środków trwałych – ma o wyboru:

  1. dokonać jednorazowej amortyzacji oczywiście jeżeli dany środek trwały kwalifikuje się do tego,
  2. dokonać amortyzacji rozłożonej w czasie według przyjętej metody i właściwej stawki amortyzacji.

W toku prowadzonej działalności gospodarczej nie raz okazuje się, iż na skutek różnych okoliczności przedsiębiorca jest zmuszony do zaprzestania dokonywania amortyzacji rozłożonej w czasie.

Ustawodawca w art. 22c ustawy o PIT określa, iż zaprzestanie amortyzacji może mieć miejsce tylko w konkretnych przypadkach. Mowa tu o:

  • zawieszeniu działalności gospodarczej,
  • zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej (likwidacja, upadłość, inne),
  • zaprzestaniu wykonywania działalności w której dany środek trwały był używany (zaprzestanie produkcji, zamknięcie jednego z oddziałów firmy),
  • przeznaczeniu środka trwałego do sprzedaży,
  • przeznaczeniu środka trwałego do likwidacji, utylizacji itp.,
  • przekwalifikowanie środka trwałego,
  • wycofanie środka trwałego np. przeznaczenie na cele osobiste,
  • po prostu po zakończeniu okresu amortyzacji,
  • inne przypadki.

ISTOTNE:

Środki trwałe w stosunku do których zaprzestano amortyzacji nie będą podlegać dokonywania odpisów amortyzacyjnych od miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło jedno z ww. zdarzeń.

Powyżej była mowa jedynie o definitywnym zaprzestaniu dokonywania amortyzacji danego środka trwałego.

Co jednak gdy zaprzestanie amortyzacji dotyczy tylko określonego odcinka czasu?

Zaprzestanie i wznowienie amortyzacji środka trwałego

Jednym z przykładów wymogu zaprzestania dokonywania odpisów amortyzacyjnych w koszty firmy jest zawieszenie działalności gospodarczej.

W miesiącu odwieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma możliwość wznowienia ujmowania odpisów amortyzacyjnych w koszty firmy.

Na tym jednak się nie kończy. Występuje szereg innych przypadków w których ma miejsce zaprzestanie a za jakiś czas wznowienie amortyzacji środka trwałego.

Innym przypadkiem w którym następuje zaprzestanie amortyzacji jest śmierć przedsiębiorcy będącym spadkodawcą. Z kolei spadkobiorca który nabywa spadek ma prawo pod pewnymi warunkami do kontynuacji odpisów amortyzacyjnych nabytego w spadku środka trwałego. Spadkobierca wprowadzając do swojej firmy do ewidencji środków trwałych dany składnik majątku ustala wartość początkową z dnia nabycia (otrzymania spadku) danego środka trwałego ale kontynuuje zasady amortyzacji przyjęte przez spadkodawcę a więc metodę amortyzacji oraz stawkę amortyzacji.

Jeszcze innymi okolicznościami w których następuje zaprzestanie amortyzacji środka trwałego jest przeniesienie danego składnika majątku z firmy jednego małżonka do firmy drugiego małżonka pomiędzy którym panuje wspólność majątkowa. Mówi o tym art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o PIT.

Małżonek przejmujący środek trwały wznawia już w swojej firmie dokonywanie amortyzacji środków trwałych posługując się danymi z ewidencji środków trwałych swojego małżonka. Małżonek przejmujący środek trwały wznawia w swojej firmie dokonywanie odpisów amortyzacyjnych poprzez kontynuację dotychczas prowadzonej amortyzacji.

Niekiedy zdarza się sytuacja w której spółka osobowa ulega likwidacji. Jeżeli na skutek likwidacji wspólnik tej spółki otrzyma środki trwałe to ma obowiązek kontynuować amortyzację. To oznacza, że wspólnik spółki osobowej likwidowanej np. cywilnej, który wprowadza środek trwały otrzymany na skutek likwidacji tej spółki do ewidencji środków trwałych w swojej działalności – posługuje się ustaleniami widniejącymi w ewidencji środków trwałych w spółce likwidowanej. Mówi o tym przepis art. 22g ust. 14c ustawy o PIT.

Warto w tym miejscu odnieść się jeszcze do tzw. aportu. Otrzymanie aportem (wkładem niepieniężnym) środka trwałego do prowadzonej działalności w formie spółki osobowej będzie skutkowało kontynuacją amortyzacji na podstawie ewidencji podmiotu wnoszącego ten środek trwały. Warunkiem jest jednak to, że środek trwały wniesiony aportem był wcześniej amortyzowany. Mówi o tym art. 22g ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o PIT.

0% stawka amortyzacji środka trwałego

Fiskus wciąż zezwala na obniżenie stawki amortyzacyjnej do 0% wobec posiadanych na stanie w firmie środków trwałych.

Pamiętając o art. 22i ust. 5 ustawy o PIT podatnicy mogą obniżać stawki amortyzacyjne (podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych) dla poszczególnych środków trwałych.

Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Zatem przedsiębiorca może obniżyć stawkę amortyzacji do 0%. Warto jednak mieć na uwadze aby podatnik dysponował jakimś racjonalnym uzasadnieniem zastosowania tego typu stawki amortyzacyjnej. Dlaczego? Skoro prawodawca tego nie wymaga?

Warto podać tu inny przykład. Ustawodawca nie wymaga też od pewnego czasu ujęcia na fakturach numerów rejestracyjnych pojazdów, których ten wydatek dotyczy. Niemniej w późniejszym czasie podatnikowi będzie ciężko udowodnić, że dany wydatek dotyczy akurat tego pojazdu a nie np. prywatnego czy jeszcze innego używanego w firmie. Monitoring przy firmach przechowuje wideo tylko przez określony czas. Numer rejestracyjny wpisany jeszcze przez sprzedawcę stanowi jednak choć minimalne potwierdzenie, że dany wydatek dotyczył tego a nie innego pojazdu.

Podobnie podatnicy powinni podejść do zastosowania stawki amortyzacyjnej 0%.

ISTOTNE:

Obniżenie stawki amortyzacyjnej do 0% powoduje wydłużenie okresu amortyzacji środka trwałego.

Warto końcowo wspomnieć, iż 0% stawka amortyzacyjna jest dostępna dla danego środka trwałego pod warunkiem korzystania przez przedsiębiorcę z liniowej metody amortyzacji tego środka trwałego.

Opublikowane w

Wynajem nieruchomości a stawki VAT

Wielu przedsiębiorców posiada przynajmniej jedną dodatkową nieruchomość mieszkalną lub niemieszkalną, którą ma zamiar wynająć o ile już tego nie robi.

Wynajem nieruchomości wiąże się m.in. z obowiązkiem prawidłowego opodatkowania właściwą stawką VAT albo zastosowaniem odpowiedniego zwolnienia jeśli takowe wchodzi w grę.

Od czego więc zależy kwestia zastosowania stawki 23% albo 8% do wynajmu nieruchomości? Od czego zależy z kolei zastosowanie zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT wynajmu nieruchomości? Odpowiedzi udzielono w niniejszej publikacji.

Wynajem nieruchomości

Wynajem nieruchomości czy to mieszkalnych czy niemieszkalnych to częste czynności podejmowane przez przedsiębiorców ale także przez osoby prywatne czyli osoby fizyczne nieprowadzące żadnej działalności gospodarczej.

Najważniejsze w tej sytuacji jest ustalenie stanu faktycznego danego wynajmu. Błędne ustalenie stanu faktycznego może wiązać się m.in. z zastosowaniem nieprawidłowej stawki VAT.

Warto też zaznaczyć, iż na mocy art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 zwanej dalej ustawą o VAT) na potrzeby podatku VAT pod pojęciem działalności gospodarczej rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wynajem nieruchomości (prywatnej) niezależnie czy jest dokonywana przez osobę nieprowadzącą działalności czy przez podatnika prowadzącego działalność to zawiera się w powyższej definicji. To oznacza, że najem w działalności czy poza nią nieruchomości mieszkalnych (komercyjnych) obejmuje podatek VAT pomimo tego, że np. najem prywatny może korzystać ze zwolnienia z VAT.

Mówi o tym m.in. interpretacja indywidualna z 18 sierpnia 2023 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.303.2023.1.ID wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

W interpretacji tej Dyrektor KIS mówi, że „(…) Biorąc pod uwagę art. 15 ust. 2 ustawy o VAT należy stwierdzić, że świadczenie usług najmu wypełnia, określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli jest wykonywane w sposób ciągły do celów zarobkowych, bez względu na to, czy najem jest prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu, wskazuje, że ma ona długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe. (…)”.

Wynajem nieruchomości użytkowej

Można by rzec pierwszy podstawowy typ wynajmu nieruchomości ze względu na przedmiot wynajmu to wynajem nieruchomości użytkowej.

Jest on opodatkowany podstawową stawką 23% i to niezależnie czy lokal użytkowy jest wynajmowany poprzez prowadzenie działalności czy przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności.

Warto jednak wspomnieć, iż w jednym i w drugim przypadku podatnik rozpoczynający świadczenia usług wynajmu lokalu użytkowego może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT na mocy art. 113 ust. 1 lub ust. 9 ustawy o VAT.

Chodzi o zwolnienie z obowiązku opodatkowania VAT ze względu na nieprzekroczenie w poprzednim roku limitu obrotu 200.000 zł. Dla podatników rozpoczynających działalność limit ten pomniejsza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia działalności w roku rozpoczęcia.

Warto podkreślić, iż nawet gdy właściciel nieruchomości zdecydowałby że wynajmuje lokal użytkowy na cele mieszkalne (nawet krótkotrwałe) to i tak w odniesieniu do opodatkowania podatkiem VAT znajdzie ta sama zasada jak powyżej przedstawiono.

Wynajem nieruchomości mieszkalnej

Wiele podatników prowadzących działalność gospodarczą jak i nieprowadzących działalności gospodarczej decyduje się na wynajem mieszkania na cele mieszkalne.

Pamiętając o art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwolnieniu z opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu.

Zatem gdy podatnik nieprowadzący działalności gospodarczej wynajmuje mieszkanie na cele mieszkaniowe wówczas może korzystać w ww. przedmiotowego zwolnienia z VAT (zwolnienie przedmiotowe z VAT oznacza zwolnienie z opodatkowania VAT uzyskiwanych przychodów z wynajmu nieruchomości mieszkalnej na cele mieszkalne niezależnie od kwoty uzyskiwanych przychodów z danego wynajmu).

ISTOTNE:

Jeżeli podatnik prowadzi jedynie wynajem nieruchomości mieszkalnej na cele mieszkalne a więc bez prowadzenia działalności wówczas nie ma obowiązku rejestrować się jako podatnik VAT, składać ewidencji i deklaracji JPK_V7X czy wystawiać faktury za wynajem. Wyjątek od reguły stanowi żądanie nabywcy usług w kwestii wystawienia faktury, które nabywca może zgłosić do wynajmującego w okresie 3 miesięcy.

Przykład 1

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i będąca czynnym podatnikiem VAT wynajmuje mieszkanie prywatne na cele mieszkalne.

Wynajem ten będzie korzystał ze zwolnienia przedmiotowego z VAT. Natomiast przedsiębiorca będzie musiał pamiętać aby ująć kwotę tego wynajmu w postaci otrzymanego czynszu w ewidencji i deklaracji JPK_V7X ze stawką zw. (zwolnioną z VAT).

Nie zawsze jednak wynajem mieszkania będzie korzystał ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Wynajem nieruchomości mieszkalnych na cele komercyjne a więc na cele inne niż mieszkaniowe będzie opodatkowane podatkiem VAT. Stawka VAT na wynajem mieszkań, domów oraz innych nieruchomości mieszkalnych na cele innych niż mieszkaniowe wynosi 23%.

Przykład 2

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i będąca czynnym podatnikiem VAT wynajmuje mieszkanie prywatne znajdujące się górach osobom fizycznym przyjeżdżającym na wypoczynek w góry.

Wynajem ten trwa zazwyczaj od kilku dni do maksymalnie 2 tygodni.

Usługi te zawierają się w katalogu PKWiU pod numerem 55. Przedsiębiorca będzie miał obowiązek opodatkować powyższy wynajem mieszkania z uwagi na cel komercyjny (nie mieszkaniowy) wynajmu.

Natomiast z uwagi na to, iż usługi te będą zawierać się w PKWiU 55 to stawka VAT na tego typu wynajem wyniesie 8% zamiast 23%. Jeżeli usługi krótkoterminowego najmu w żaden sposób nie pasowałyby do usług wymienionych w PKWiU nr 55 wówczas przedsiębiorca musiałby opodatkować je stawką VAT 23%.

ISTOTNE:

Na mocy art. 43 ust. 20 ustawy o VAT zwolnienie z opodatkowania VAT wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkalne nie stosuje się do usług wymienionych w poz. 47 załącznika nr 3 do ustawy o VAT.

W pozycji 47 wymieniony jest cały dział 55 PKWiU w którym znajdują się poniższe typy wynajmu. Wśród tych pozycji znajduje się tam także tzw. krótkoterminowy wynajem pod numerem PKWiU 55.90.19.0.

Stawka 8% VAT dla wynajmu nieruchomości mieszkalnych
PKWiU Opis
55.10.10.0 Usługi w zakresie noclegów i usługi towarzyszące świadczone przez hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe
55.20.11.0 Usługi świadczone przez schroniska młodzieżowe oraz chaty lub domki
55.20.12.0 Usługi świadczone przez domy letniskowe, do których goście posiadają prawo wspólnego użytkowania przez określony okres każdego roku
55.20.19.0 Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi
55.30.11.0 Usługi związane z zapewnieniem miejsc na polach kempingowych i polach namiotowych
55.30.12.0 Usługi w zakresie noclegów i usługi towarzyszące świadczone przez pola kempingowe
55.90.11.0 Usługi świadczone przez domy studenckie oraz internaty i bursy szkolne
55.90.12.0 Usługi świadczone przez hotele pracownicze
55.90.13.0 Usługi oferowania miejsc sypialnych w wagonach kolejowych i w pozostałych środkach transportu
55.90.19.0 Pozostałe usługi związane z zakwaterowaniem, gdzie indziej niesklasyfikowane
Należy jednak podkreślić, iż krótkoterminowy wynajem nieruchomości mieszkalnych opodatkowany podatkiem VAT wciąż będzie korzystał ze zwolnienia podmiotowego z opodatkowania VAT czyli ze względu na nieprzekroczenie limitu obrotu 200.000 zł.

Przykład 3

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą i będąca podatnikiem zwolnionym podmiotowo z VAT wynajmuje mieszkanie prywatne położone nad jeziorem. Miejscowość w którym znajduje się dane mieszkanie jest licznie odwiedzana przez turystów.

Przedsiębiorca od czasu do czasu wynajmuje to mieszkanie osobom przyjeżdżającym na odpoczynek albo też innym przedsiębiorcom.

Usługi te zawierają się w katalogu PKWiU pod numerem 55. Przedsiębiorca będzie miał obowiązek opodatkować powyższy wynajem mieszkania z uwagi na cel komercyjny (nie mieszkaniowy) wynajmu.

Natomiast z uwagi na to, iż przedsiębiorca jest podatnikiem podmiotowo zwolnionym z VAT (nie przekroczył rocznego limitu obrotu 200.000 zł ani w poprzednim roku a ni w tym roku) to wynajem mieszkania będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Jeżeli zdarzyłoby się, że przedsiębiorca przekroczył by limit obrotu 200.000 zł wówczas od przekroczenie limitu każda sprzedaż czy to z działalności czy to z wynajmu mieszkania musiałaby być opodatkowana podatkiem VAT. Natomiast w przypadku wynajmu mieszkania, który jest sklasyfikowany pod numerem PKWiU 55 może być wówczas zastosowana stawka VAT 8%.

ISTOTNE:

Zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT muszą prowadzić obowiązkowo uproszczoną ewidencję sprzedaży. Muszą ją prowadzić właśnie po to aby rejestrować sprzedaż zwolnioną podmiotowo z VAT dla celów ustalenia czy przekroczyli w ciągu roku (lub za rok) limit obrotu 200.000 zł czy też nie.

Ustalenie właściwego opodatkowania podatkiem VAT usług wynajmu nieruchomości zależy od kilku czynników:

  1. rodzaju wynajmowanej nieruchomości,
  2. statusu podatkowego VAT wynajmującego,
  3. rodzaju wynajmu – krótkotrwały, długotrwały,
  4. celu wynajmu – mieszkaniowy, komercyjny.

Dopiero ustalenie wszystkich ww. czynników spowoduje, że przedsiębiorca będzie w stanie ustalić prawidłowe opodatkowanie podatkiem VAT albo zwolnienie z tego podatku w odniesieniu do świadczonych przez siebie usług wynajmu nieruchomości.

Opublikowane w

Wycofanie samochodu z firmy

Wycofanie składnika majątku z działalności gospodarczej jest nierzadkim zjawiskiem występującym w firmach.

Wycofanie składnika majątku to nic innego jak zaprzestanie użytkowania w działalności, a rozpoczęcie użytkowania wyłącznie prywatnego czyli w celu osobistym (całkowicie poza firmą).

Szybko nasuwa się pytanie czy wycofanie samochodu z firmy podlega opodatkowaniu?

Samochód będący środkiem trwałym

Przedsiębiorca ma możliwość wycofania z działalności samochodu który jest składnikiem majątku w firmie, a więc środka trwałego powyżej 10.000 zł ale i poniżej 10.000 zł.

Samochód stanowiący środek trwały w firmie na mocy art. 22a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 226 zwanej dalej ustawą o PIT) to składnik majątku, który:

  • zostały nabyty lub wytworzony przez podatnika,
  • stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  • jego okres użytkowania w działalności jest dłuższy niż rok,
  • jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
  • jest użytkowany w działalności gospodarczej,
  • jest oddany w użytkowanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, umowy leasingu lub umowy o podobnym charakterze.

Zatem czynność wycofania samochodu z firmy nie dotyczy pojazdów, które użytkowane są na podstawie umów dzierżawy, leasingu, najmu, użyczenia bowiem czynność zakończenia użytkowania tych samochodów w firmie wiąże się na skutek rozwiązanie tego typu umowy.

Czy wycofanie samochodu z firmy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT?

Przedsiębiorca, który zdecyduje się wycofać pojazd samochodowy będący środkiem trwałym z działalności gospodarczej, nie zapłaci z tytułu danego wycofania podatku dochodowego od osób fizycznych PIT.

Wycofanie samochodu firmowego (środka trwałego) z działalności nie zostało wymienione jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT.

ISTOTNE:

Dopiero sprzedaż samochodu, który wcześniej został wycofany podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT.

Niemniej sprzedaż samochodu uprzednio wycofanego nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT w sytuacji gdy przedsiębiorca dokona sprzedaży po upłynięciu 6 lat licząc od miesiąca następnego po miesiącu wycofania.

Warto zaznaczyć, iż sprzedaż nabytego na działalność tzw. niskocennego środka trwałego – pojazdu samochodowego o wartości początkowej 10.000 zł także będzie podlegała opodatkowaniu w ciągu tych 6 lat.

ISTOTNE:

Sprzedaż wycofanego samochodu firmowego w ciągu 6 lat stanowi dochód z działalności gospodarczej, a w miesiącu sprzedaży tego auta przedsiębiorca ma prawo ująć w koszty niezamortyzowaną dotychczas jego wartość początkową.

Wycofując samochód z firmy przedsiębiorca powinien właściwie tę czynność udokumentować:

  • sporządzić dokument LT – likwidacja środka trwałego na skutek wycofania z działalności,
  • sporządzić protokół przekazania samochodu na cele prywatne,

Podatnik wycofując samochód osobowy na cele prywatne nie może zapomnieć także o zaprzestaniu dokonywania amortyzacji od następnego miesiąca po miesiącu wycofania.

Jeżeli samochód nie został w pełni zamortyzowany to niezamortyzowaną część przedsiębiorca ujmie w momencie sprzedaży tego samochodu (już po wycofaniu z działalności).

Czy wycofanie samochodu z firmy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Czynność wycofania samochodu z firmy (środka trwałego) wygląda zupełnie odmiennie w kwestii opodatkowania podatkiem VAT.

Ogólna zasada opodatkowania podatkiem VAT mówi, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłata dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług.

Natomiast prawodawca w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2024 r. poz. 361) dodaje, że odpłata dostawa towarów to także nieodpłatne przekazanie przez czynnego podatnika VAT towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  2. wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

ISTOTNE:

Za dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT uważa się także przekazanie samochodu firmowego (środka trwałego) na cele prywatne (osobiste) przedsiębiorcy.

Patrząc na podatek VAT w praktyce pojawiają się najczęściej trzy okoliczności. Zobrazowano je w poniższych przykładach.

Przykład 1

Podatnik zwolniony z VAT świadczący usługi fizjoterapii (zwolnione z VAT) nabył w okresie 04/2023r. na podstawie faktury VAT-MARŻA samochód osobowy, który wprowadził do ewidencji środków trwałych.

Wydatki eksploatacyjne, części zamienne i serwis także zostały zakupione na poczet sprzedaży usług fizjoterapii a więc na poczet świadczenia usług zwolnionych.

W okresie 05/2024r. podatnik zamierza wycofać dany pojazd.

W tych okolicznościach czynność wycofania nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie będzie oczywiście także podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT sprzedający akcesoria telefoniczne nabył w okresie 06/2022r. na podstawie umowy kupna-sprzedaży samochód osobowy, który wprowadził do ewidencji środków trwałych. Z uwagi na formą zakupu – umowa kupna-sprzedaży (nabycie od osoby fizycznej) nie odliczył podatku VAT.

W okresie niespełna 2 lat eksploatacji odliczał 50% podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie paliwa, części zamiennych (serwis), opłaty parkingowe, autostradowe, pozostałe koszty.

W okresie 05/2024r. podatnik zamierza wycofać dany pojazd.

W tych okolicznościach czynność wycofania nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Nie będzie oczywiście także podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT.

Wycofanie samochodu (środka trwałego) z firmy będzie podlegało opodatkowaniu VAT jeżeli czynny podatnik VAT miał prawo do odliczenia części lub całości podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia:

  1. tego samochodu, albo
  2. części składowych do tego samochodu zwiększających jego wartość.

Tak więc jeżeli czynny podatnik VAT nie miał prawa do odliczenia podatku VAT od zakupu samochodu firmowego (zakup na podstawie umowy, faktury VAT-MARŻA) i ponosił typowe wydatki eksploatacyjne (bez zakupu części składowych podwyższających wartość pojazdu) wówczas czynność wycofania nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT.

Przykład 3

Czynny podatnik VAT sprzedający akcesoria telefoniczne nabył w okresie 02/2022r. na podstawie faktury samochód osobowy, który wprowadził do ewidencji środków trwałych. Podatnik odliczył 50% podatku VAT naliczonego z faktury.

W okresie ponad 2 lat użytkowania odliczał 50% podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie paliwa, części zamiennych (serwis), opłaty parkingowe, autostradowe, pozostałe koszty.

W okresie 05/2024r. podatnik zamierza wycofać dany pojazd.

W tych okolicznościach czynność wycofania będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Podatnik ustali wartość brutto samochodu na cele wycofania (ujęcia w ewidencji i deklaracji JPK_V7X) zgodnie z jego wartością rynkową na dzień wycofania. Z kolei czynność wycofania nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT.

Wycofanie samochodu z firmy czyli jeszcze o pozostałych kwestiach VAT

Przedsiębiorcy, którzy odliczyli część lub całość podatku VAT przy nabyciu pojazdu poza (w tej sytuacji) obowiązkiem opodatkowania wycofania podatkiem VAT mogą mieć jeszcze jeden obowiązek.

Nawiązując do art. 90b ust. 1 ustawy o VAT jeżeli w ciągu 60 miesięcy (licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy):

  1. nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku VAT naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu,
  2. nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Zmiana przeznaczenia auta następuje na skutek m.in. wycofania środka trwałego – pojazdu samochodowego z działalności gospodarczej.

Ponadto na mocy art. 90b ust. 6 ustawy o VAT w przypadku pojazdów samochodowych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15.000 zł korekty podatku VAT dokonuje się, jeżeli zmiana ich wykorzystywania nastąpiła w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd samochodowy.

ISTOTNE:

Jeżeli przedsiębiorca wycofa pojazd samochodowy z działalności a miał prawo do odliczenia choćby części podatku VAT naliczonego przy jego zakupie (części składowych podwyższających jego wartość) to będzie zobligowany do korekty podatku VAT niepodlegającego odliczeniu (ta część VAT bez prawa do odliczenia) jeżeli wartość początkowa pojazdu samochodowego:

  1. przekroczy 15.000 zł – gdy pojazd samochodowy wycofano w ciągu 5 lat licząc od miesiąca jego nabycia importu lub oddano do używania ten pojazd,
  2. nie przekroczy 15.000 zł – gdy pojazd samochodowy wycofano od miesiąca, w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd.

Przykład 4

Czynny podatnik VAT nabył i przekazał do użytkowania w miesiącu 08/2022r. samochód osobowy o wartości 50.000 zł netto oraz 11.500 zł VAT.

Podatnik odliczył 50% podatku VAT od zakupu czyli 5.750 zł i odlicza 50% podatku VAT wobec kosztów eksploatacyjnych do tego samochodu.

W miesiącu 05/2024r. postanowił wycofać dany pojazd na cele osobiste.

W tej sytuacji wobec wartości pojazdu powyżej 15.000 zł i wycofania go w ciągu 5 lat od daty jego nabycia, przekazania do użytkowania – podatnik będzie zobowiązany do:

  1. opodatkowania VAT czynności wycofania pojazdu,
  2. dokonania korekty podatku VAT (50%) niepodlegającego odliczeniu przy zakupie – 5.750 zł.

Obliczenia korekty:

  • 5.750 zł / 60 miesięcy = 95,83 zł
  • Okres korekty (pozostałe miesiące licząc od miesiąca wycofania) – 39 miesięcy,
  • Kwota korekty VAT nieodliczonego 39 miesięcy x 95,83 zł = 3.737,37 zł.

Miesiąc wycofania pojazdu firmowego to miesiąc zmiany przeznaczenia tego pojazdu z firmowego na użytkowanie prywatne. Dlatego w miesiącu zmiany przeznaczenia podatnik ma prawo ująć kwotę korekty podatku VAT niepodlegającego przy nabyciu odliczeniu – 3.737,37 zł w ewidencji JPK_V7X jako korekta podatku VAT naliczonego podlegająca odliczeniu.

Podatnik wycofując samochód osobowy na cele prywatne nie może zapomnieć także o:

  1. sporządzeniu dowodu wewnętrznego w którym dokona opodatkowaniu podatkiem VAT danego zdarzenia wycofania (jeżeli w danym przypadku wycofanie podlega opodatkowaniu VAT),
  2. sporządzeniu dowodu wewnętrznego jeżeli przedsiębiorca ma obowiązek korekty odliczonego (nieodliczonego) podatku VAT na skutek sprzedaży samochodu w okresie korekty w ciągu 12 miesięcy (samochód o wartości początkowej do 15.000 zł) albo w ciągu 60 miesięcy (samochód o wartości początkowej powyżej 15.000 zł).