Opublikowano: 2023-07-07
Podatnicy podatku dochodowego PIT użytkują w działalności gospodarczej różnego rodzaju pojazdy samochodowe.
Jednym z użytkowanych rodzajów pojazdów w firmie są samochody ciężarowe. W jaki sposób podatnik może je amortyzować?
Składnik majątku będący środkiem trwałym w działalności gospodarczej
Nabywane składniki majątku na cele prowadzonej działalności gospodarczej mogą nosić cechy środków trwałych ale i mogą stanowić zwykły wydatek.
Nie ma znaczenia jaką formę opodatkowania stosuje osoba fizyczna prowadząca działalność. Nabywając składnik majątku na cele działalności musi dokonać jej odpowiedniej klasyfikacji. Składnik majątku, który jest środkiem trwałym powinien charakteryzować się poniższymi cechami:
- stanowi własność lub współwłasność podatnika,
- został zakupiony ze środków podatnika,
- jest kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania,
- jego wartość to 10.000 zł i powyżej (u zwolnionych podatników to kwota brutto, u czynnych to kwota netto albo netto + 50% nieodliczonego VAT),
- przewidywany okres jego używania wynosi powyżej 12 miesięcy,
- został nabyty na cele prowadzonej działalności gospodarczej.
ISTOTNE:
Podatnik może wprowadzić do ewidencji środków trwałych także nabyty składnik majątku na cele firmowe o wartości poniżej 10.000 zł.
ISTOTNE:
Przyjęcie do używania w firmie środka trwałego może nastąpić z dniem zakupu ale może nastąpić z innym dniem jeżeli środek trwały będzie wymagał naprawy, instalacji, montażu aby być kompletnym i zdatnym do użytku.
Samochód ciężarowy czyli jaki?
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PDOF) nie definiuje wprost czym jest samochód ciężarowy. Niemniej w art. 5a pkt 19a ustawy o PDOF) prawodawca wskazuje, iż samochód osobowy to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.
Nawiązujący do powyższego samochodem ciężarowym na cele ustawy o PDOF a więc na cele dokonywania amortyzacji będzie pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony.
ISTOTNE:
Samochodem osobowym nie będzie:
- pojazd samochodowy z jednym rządem siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą – klasyfikowany jako wielozadaniowy, van, lub z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków (na podstawie przepisów o ruchu drogowym),
- pojazd samochodowy, który posiada kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
- pojazd specjalny (na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym) i jeżeli spełnione są również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń: agregat elektryczny/spawalniczy, do prac wiertniczych, koparka, koparko-spycharka, ładowarka, podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, żuraw samochodowy,
- pojazd samochodowy określony w drodze rozporządzenia jako pozostały pojazd samochodowy uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika według określonych w tym rozporządzeniu wymogów.
Samochód ciężarowy czyli jaki
Mały podatnik to podatnik prowadzący działalność, u którego wartość sprzedaży wraz z kwotą podatku VAT należnego za poprzedni rok podatkowy wyniosła nie więcej niż 2.000.000 EUR – 9.654.000 zł.
Podatnik, który za 2022r. nie przekroczy tego progu, wówczas w 2023r. będzie posiadał status małego podatnika PIT.
ISTOTNE:
Status małego podatnika PIT to możliwość stosowania kwartalnego rozliczenia PIT jak i możliwość dokonywania jednorazowej amortyzacji środków trwałych do 50.000 EUR.
Mali podatnicy oraz rozpoczynający w trakcie roku działalność gospodarczą mogą jednorazowo zamortyzować środek trwały należący do grupy KŚT 3-8. W tych grupach występują samochody ciężarowe.
Oznacza to, że samochody klasyfikowane jako ciężarowe (o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 ton) mogą być ujęte jednorazowo w koszty firmy ale do wartości rocznej dla wszystkich środków trwałych – 50.000 EUR czyli
Metody amortyzacji samochodu ciężarowego
Podatnik, który nabył samochód ciężarowy do prowadzonej działalności ma możliwość:
- ująć jednorazowo w koszty całość lub część jego wartości zakupu jednak nie więcej aniżeli,
- amortyzować w czasie metodą liniową,
- amortyzować w czasie metodą degresywną,
- amortyzować w czasie według indywidualnej stawki amortyzacji.
ISTOTNE:
Jak mówi art. 22k ust. 14 ustawy o PDOF podatnicy zarówno mikro, mali, średni i duzi prowadzący działalność gospodarczą mogą jednorazowo ująć w koszty zakup fabrycznie nowych środków trwałych ale zaliczonych do grupy 3-6 i 8 KŚT do kwoty łącznie 100.000 zł rocznie.
Ten typ amortyzacji nie obejmuje jednak samochodów ciężarowych.
Przykład 1
Czynny podatnik VAT nabył w miesiącu czerwcu 2023r. i w tym miesiącu przyjął do używania używany ciągnik siodłowy o masie całkowitej wraz z naczepą 18 ton. Wartość pojazdu to 95.000 zł netto.
W tej sytuacji podatnik może zastosować amortyzację:
- liniową,
- degresywną,
- według indywidualnej stawki amortyzacyjnej,
- jednorazowo w koszty według amortyzacji do 50.000 EUR rocznie.
Podatnik zdecydował o jednorazowej amortyzacji a zatem w miesiącu czerwcu 2023r. podatnik ujmie kwotę 95.000 zł netto w koszty działalności. Warto podkreślić, iż do końca roku 2023 pozostanie mu kwota jednorazowej amortyzacji -> 241.000 zł – 95.000 zł = 146.000 zł.
Przykład 2
Czynny podatnik VAT nabył w miesiącu lipcu 2023r. i w tym miesiącu przyjął do używania używany samochód ciężarowy o masie całkowitej wraz z naczepą 14 ton. Wartość pojazdu to 145.000 zł netto.
W tej sytuacji podatnik może zastosować amortyzację:
- liniową,
- degresywną,
- według indywidualnej stawki amortyzacyjnej,
- jednorazowo w koszty według amortyzacji do 50.000 EUR rocznie.
Podatnik wybrał liniową metodę amortyzacji a zatem od miesiąca sierpnia 2023r. podatnik rozpocznie ujmowanie w kosztach firmy miesięczną kwotę amortyzacji -> 2.416,67 zł.
Ostatni odpis amortyzacyjny podatnik ujmie w lipcu 2028r.
ISTOTNE:
Podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać m.in. dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej – przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4.
Podatnik może zastosować przyspieszoną amortyzację w odniesieniu do samochodu ciężarowego, który będzie używany w sposób bardziej intensywny niż przeciętnie.
Ponadto przyspieszoną amortyzację zastosuje także w stosunku do samochodu ciężarowego, który będzie wymagał tzw. szczególnej sprawności technicznej.
Warto dodać jeszcze kwestię ustalania indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Podatnik może ustalić indywidualną stawkę amortyzacyjną dla zakupionego i przyjętego do firmy do używania samochodu ciężarowego ale pod poniżej wymienionymi warunkami.
ISTOTNE:
Podatnicy mogą ustalić indywidualnie stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, które zostały po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji środków trwałych danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
- 30 miesięcy w odniesieniu do środków transportu, w tym samochodów osobowych