Opublikowano: 2023-06-09
W ostatnich latach zryczałtowana forma opodatkowania przychodów zyskała na znaczeniu z trzech głównych względów. Po pierwsze podniesiony został limit przychodów uprawniających do korzystania z ryczałtu do 2 mln euro, po drugie zlikwidowano załącznik nr 2 do ustawy, który wyłączał z opodatkowania ryczałtem szereg branż, po trzecie obciążenie składką zdrowotną wprowadzoną przez Polski Ład zmotywowało szereg przedsiębiorców do przejścia na ryczałt. Z kolei wynajmujący prywatnie mieszkania zostali zmuszeni do opodatkowania przychodów z najmu ryczałtem, bowiem możliwość rozliczania najmu prywatnego na zasadach ogólnych została zlikwidowana. Część firm/wynajmujących, którzy w poprzednich latach byli opodatkowani na zasadach ogólnych ponosiła straty. Poniżej prezentujemy zasady odliczania strat po przejściu na ryczałt i korzyści finansowe z tym związane!
Odliczenie strat od przychodów na ryczałcie – podstawowe zasady
Przysługujące ryczałtowcom odliczenia zostały w dużej części unormowane w art. 11 ustawy z dnia 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Jedną z wielu możliwości pomniejszenia przychodów jest opcja odliczenia strat z lat ubiegłych. Dalej art. 11 ust. 1 przywołanej wyżej ustawy odsyła do art. 9 ust. 3-3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie znajdują się szczegółowe unormowania dot. zasad odliczenia strat.
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT stratę można odliczyć:
- w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
- jednorazowo w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty (ta opcja dotyczy strat powstałych po 1 stycznia 2019 roku).
W przypadku, gdy dany przedsiębiorca osiąga przychody opodatkowane wg różnych stawek, wówczas odliczenia straty dokonuje się proporcjonalnie do udziału przychodów opodatkowanych poszczególnymi stawkami w ogólnej sumie przychodów (analogicznie jak np. w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne, czy zdrowotne).
Odliczenie strat w zeznaniu rocznym, czy już na etapie obliczania miesięcznych/kwartalnych zaliczek? Przykład liczbowy.
Treść przepisów normująca zasady odliczania strat nie zabrania pomniejszania przychodów już na etapie obliczania miesięcznych/kwartalnych zaliczek na podatek. Po skonsumowaniu straty przy obliczeniu zaliczek, po zakończonym roku stratę należy dodatkowo wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28. Omawiana kwestia została zobrazowana na poniższym przykładzie.
Przykład 1
Pan Jakub prowadzi firmę budowlaną i opłaca podatek dochodowy w 2023 roku w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W poprzednim roku z tej działalności na podatku liniowym odnotował stratę w kwocie 50 000 zł.
Obliczając miesięczne zaliczki na ryczałt Pan Jakub może odliczyć stratę zgodnie z następującymi obliczeniami.
Styczeń 2023:
- Przychody z działalności wg stawki 5,5%: 15 000 zł.
- Zapłacone składki na ub. społeczne i 50% zdrowotne: 1 982,72 zł.
- Przychody po odliczeniu składek: 13 017,28 zł.
- Odliczenie straty: 13 017,28 zł.
- Przychody po odliczeniu straty: 0 zł – brak zaliczki na podatek.
Luty 2023:
- Przychody z działalności wg stawki 5,5%: 50 000 zł.
- Zapłacone składki na ub. społeczne i 50% zdrowotne: 1 982,72 zł.
- Przychody pod odliczeniu składek: 48 017,28 zł.
- Odliczenie pozostałej straty: 36 982,72 zł (50 000 zł – 13 017,28 zł).
- Przychody po odliczeniu straty: 11 034,56 zł – zaliczka na podatek 607 zł.
Przy obliczaniu zaliczek na podatek za kolejne miesiące Pan Jakub już nie odlicza straty. Stratę rozliczy ostatecznie w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28 składanym za 2023 rok.
Na odliczeniu strat mogą zyskać także wynajmujący mieszkania prywatnie
Aktualnie obowiązujące przepisy prawa podatkowego (2023 rok) umożliwiają opodatkowanie najmu prywatnego tylko i wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Wielu podatników chcąc skorzystać z dobrodziejstwa opodatkowania najmu na zasadach ogólnych przed zmianą przepisów, ponosili wysokie koszty remontów i wyposażenia posiadanych nieruchomości. Inwestycje (remonty) oraz odpisy amortyzacyjne bardzo często generowały w rocznym rozrachunku straty podatkowe, które wynajmujący mogą odliczyć od przychodów na ryczałcie i zaoszczędzić na zobowiązaniach podatkowych.
Odliczenie strat z lat poprzednich od przychodów, uchroni w całości lub w części wielu wynajmujących od podwyższonej stawki 12,5%. Przypomnijmy, że przychody z najmu powyżej 100 000 zł w skali roku, opodatkowane są wyższą stawką podatku zryczałtowanego.
Podobnie jak w przypadku przychodów z działalności gospodarczej, straty z najmu prywatnego można odliczyć zarówno na etapie obliczania zaliczek na podatek, jak i w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28.
Należy jednak pamiętać, że straty można odliczać wyłącznie w ramach danego źródła przychodów. Inaczej rzecz ujmując przykładowo strata z działalności gospodarczej nie może zostać odliczona od przychodów z najmu prywatnego i odwrotnie (najem i działalność gospodarcza to dwa różne źródła przychodów). Podatnicy, którzy opodatkowywali najem w ramach różnych źródeł przychodów, mogą w pewnych okolicznościach utracić możliwość odliczenia strat.
Nieodliczoną stratę można odliczyć także w formie korekty rocznego zeznania podatkowego. Planowanie odliczenia strat.
Kończąc rozważania w przedmiocie odliczania strat, warto wspomnieć, iż podatnicy, którzy z pewnych względów nie odliczą strat, mogą tego dokonać w formie korekty zeznania podatkowego.
Na przykład podatnik, który złożył już zeznanie podatkowe za 2022 rok i zapomniał o rozliczeniu pozostałej straty za 2017 rok, może tego dokonać poprzez korektę PIT i wystąpienie o zwrot nadpłaconego podatku.
Proces odliczania strat warto zaplanować i skoordynować – w pierwszej kolejności należy rozliczać zapłacone w danym roku składki ubezpieczeniowe i ulgi przysługujące tylko w danym roku, które mogą bezpowrotnie przepaść. W dalszej kolejności należy odliczać straty, które mogą być uwzględniane w rozrachunku podatkowym aż przez pięć kolejnych lat!
Autor- Łukasz Kluczyński