Rezygnacja z ryczałtu a obowiązek sporządzenia inwentury.

Opublikowano: 2023-01-13

Początek roku to dla wielu przedsiębiorców czas kalkulacji związanych ze zmianą formy opodatkowania. Termin na podjęcie tej decyzji upływa 20 dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w roku podatkowym. W praktyce czas na zmianę formy opodatkowania upływa 20-tego lutego danego roku podatkowego, jeżeli podatnik w styczniu osiągnął przychody z działalności gospodarczej. W niniejszym wpisie przeanalizujemy problem rezygnacji z ryczałtu i związanego z tym obowiązku sporządzenia inwentury.

Dlaczego i w jaki sposób podatnicy mogą zrezygnować z ryczałtu

Ryczałt jest z pewnością atrakcyjną formą opodatkowania, aczkolwiek w pewnych okolicznościach może okazać się nieopłacalny w stosunku do alternatywnych form opodatkowania. Dla przykładu:

  • przedsiębiorstwa handlowe, czy produkcyjne, które wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą zwyczajnie tracić na tej formie opodatkowania wskutek rosnących cen energii, płac, czy towarów i materiałów.
  • małe przedsiębiorstwa mogą skorzystać z dobrodziejstwa opodatkowania skalą podatkową z kwotą wolną od podatku wynoszącą 30 000 zł, czego efektem będzie nawet brak opodatkowania podatkiem PIT.

Rezygnacja z ryczałtu i wybór alternatywnej formy opodatkowania (skala podatkowa/podatek liniowy) wymaga spełnienia dwóch przesłanek. Pierwszą jest termin na złożenie stosownego oświadczenia (do 20-tego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód). Drugą przesłanką jest dochowanie pisemnej formy złożenia takiego oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika lub alternatywnie zamiana formy opodatkowania na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2022 r. poz. 541).

Reasumując przedsiębiorca może zrezygnować z ryczałtu i wybrać tym samym skalę podatkową albo opodatkowanie w formie podatku liniowego na podstawie art. 9 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, składając pisemne oświadczenie w tej sprawie. Alternatywnie na podstawie art. 9 ust. 1c przedsiębiorca może zrezygnować z ryczałtu i wybrać zasady ogólne dokonując aktualizacji wpisu w CEiDG.

Rezygnacja z ryczałtu a obowiązek sporządzenia inwentury na dzień 1 stycznia

Podatnicy korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu nie mają co do zasady obowiązku sporządzania remanentów. Z dniem 1 stycznia 2019r. z ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym uchylono przepis, który nakazywał ryczałtowcom sporządzanie inwentury.

Rezygnując z ryczałtu przedsiębiorca nie będzie już podlegał w/w ustawie, bowiem wybierając zasady ogólne należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów zgodnie z regulacjami wynikającymi z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2019r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W § 24 powyższego rozporządzenia przewidziano przypadki i terminy, w których podatnicy są zobowiązani sporządzić remanent. Jednym z nich jest obowiązek sporządzenia remanentu na dzień 1 stycznia danego roku podatkowego. Pełna treść przepisu wygląda następująco „Podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej „spisem z natury”, na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego, a także w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do opłacania podatku na podstawie ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2019 r. poz. 43, 1495, 1649 i 2200), zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.”

Powyższe oznacza, że rezygnacja z ryczałtu i wybór opodatkowania na zasadach ogólnych wiąże się z obowiązkiem sporządzenia inwentury na dzień 1 stycznia roku podatkowego, z początkiem którego podatnik zrezygnował z ryczałtu.

Sporządzając inwenturę należy przestrzegać zasad opisanych w rozporządzeniu w § 25 i 26 m.in. w zakresie zasad wyceny materiałów, towarów handlowych, wartości dewizowych i produkcji objętych spisem z natury.

Niesporządzenie inwentury – skutki dla podatnika

Rezygnacja z ryczałtu i niesporządzenie inwentury na dzień 1 stycznia może wiązać się z negatywnymi skutkami dla przedsiębiorcy na dwóch głównych płaszczyznach. Po pierwsze niedostosowanie się do przepisów w tym zakresie może doprowadzić do uznania księgi za wadliwą, a zgodnie z art. 193 ustawy Ordynacja podatkowa, wadliwe księgi mogą zostać nie uznane za dowód w sprawie.

Drugim istotnym, negatywnym skutkiem niesporządzenia inwentury jest wymiar finansowy. Brak remanentu początkowego będzie skutkować wyższym podatkiem wykazywanym w zeznaniu rocznym oraz wyższą składką zdrowotną.

Na zasadach ogólnych zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT, u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem, a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa.

Jeżeli więc podatnik nie sporządzi remanentu na dzień 1 stycznia, to zawsze będzie mieć wyższy remanent końcowy od początkowego, a tym samym będzie zobligowany do powiększenia dochodu z działalności za dany rok o wartość remanentu końcowego. Stratą podatnika będzie natomiast nieujęty w rozliczeniu remanent początkowy. Dla przykładu nierozliczenie remanentu początkowego na podatku liniowym o wartości 50 000 zł przyniesie stratę w kwocie nadpłaconego podatku w wysokości 9 500 zł (19% x 50 000 zł) i nadpłaconej składki zdrowotnej w kwocie 2 450 zł (4,9% x 50 000 zł).

Autor: Łukasz Kluczyński

PIT i VAT a ulga na złe długi po stronie wierzyciela. Likwidacja załącznika PIT-WZ.

Opublikowano: 2023-01-05

Zatory płatnicze to jeden z wielu aspektów prowadzenia działalności gospodarczej. Wykonanie usług i wystawienie faktury generuje obowiązek podatkowy i konieczność odprowadzenia danin, pomimo braku otrzymania pieniędzy. Jak uniknąć strat i nadpłaconych podatków z tytułu nieopłaconych przez dłużników faktur? – o tym poniżej!

Ulga na złe długi po stronie wierzyciela w PIT

Rozpoznanie przychodu podatkowego w PIT, a następnie nieuregulowanie zobowiązania przez kontrahenta jest odwracalne w skutkach. Jeżeli od terminu płatności określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, upłynęło 90 dni, wówczas wierzyciel ma prawo o tę kwotę obniżyć podstawę opodatkowania.

Na zasadach ogólnych (skala podatkowa/podatek liniowy), odbywa się to na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy, a następnie w zeznaniu rocznym. Z kolei podatnicy, korzystający z opodatkowania w formie ryczałtu, zmniejszenia podstawy opodatkowania dokonują wyłącznie w zeznaniu rocznym.

Co należy istotnie podkreślić, ulga na złe długi dla wierzyciela jest dobrowolna. Zupełnie inaczej niż w przypadku dłużnika, który obligatoryjnie musi skorygować podstawę opodatkowania o wartość nieopłaconych zobowiązań.

W tym miejscu warto wspomnieć o pozytywnej zmianie, mianowicie ustawodawca zdecydował się na likwidację załącznika do zeznania rocznego PIT-WZ. Za 2022 rok podatnicy będą ostatni raz zobligowani do wypełnienia PIT-WZ. Załącznik PIT-WZ stanowił istotne utrudnienie dla podatników, ponieważ należało w nim zamieścić szczegółowe informacje o każdej przeterminowanej wierzytelności/zobowiązaniu z osobna.

Istota ulgi na złe długi na gruncie PIT z uwzględnieniem PIT-WZ została zobrazowana na poniższym przykładzie.

:

Przykład 1

Pan Wiesław sprzedał towary za kwotę 5000 zł netto. Termin płatności za należności objęte fakturą został ustalony na 15 sierpnia 2022r.

Z uwagi na fakt, iż Pan Wiesław nie otrzymał należności, począwszy od rozliczenia za listopad 2022 (w listopadzie upłynęło 90 dni od terminu płatności), Pan Wiesław ma prawo do obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Dochód narastająco Pana Wiesława na koniec listopada 2022r. wynosił 76 000 zł. Z kolei podstawa opodatkowania po pomniejszeniu o nieuregulowaną należność wynosiła 71 000 zł.

Jeżeli należność nie zostanie uregulowana do dnia złożenia zeznania podatkowego za 2022 rok, Pan Wiesław dokona obniżenia podstawy opodatkowania o kwotę 5 000 zł w zeznaniu rocznym, wypełniając dodatkowo załącznik PIT-WZ, w którym zamieści dane dłużnika, jego NIP, numer faktury/rachunku oraz datę wystawienia faktury/rachunku lub zawarcia umowy.

ISTOTNE:

Ulga na złe długi nie wypływa na podstawę składki zdrowotnej uzależnionej od wysokości dochodu/przychodu. „Odzyskanie” nadpłaconej składki zdrowotnej będzie możliwe jedynie w drodze odpisów aktualizujących wartość należności, których nieściągalność została uprawdopodobniona zgodnie z warunkami ustawy o PIT.

Ulga na złe długi po stronie wierzyciela w VAT

Nieotrzymanie należności w ciągu 90 dni pozwoli również na skorygowanie podatku VAT, przypadającego na wartość nieuregulowanej faktury. W tym miejscu należy podkreślić, iż warunki ulgi na złe długi w VAT zostały istotnie zliberalizowane dzięki SLIM VAT 2 ze skutkiem od 1 października 2021r.

Obecnie możliwość zastosowania korekty w podatku VAT z tytułu ulgi na złe długi po stronie wierzyciela, uzależniona jest od spełnienia dwóch warunków:

  • na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
  • od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Jeżeli powyższe warunki są spełnione, wówczas należy dokonać korekty z tytułu ulgi na złe długi, w deklaracji JPK składanej za okres, w którym doszło do przeterminowania należności o 90 dni pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres, wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Opóźniona decyzja o skorzystaniu z ulgi na złe długi wiąże się z koniecznością złożenia korekty JPK za okres, w którym należność uległa przeterminowaniu o 90 dni. Omawiany problem został przedstawiony na poniższym przykładzie.

Przykład 2

Pan Andrzej wykonał usługę budowlaną i wystawił fakturę na kwotę 2000 zł netto + 460 zł VAT z terminem płatności określonym na 15 maja 2022r.

Pan Andrzej nie skorzystał z prawa do ulgi na złe długi i nie dokonał stosownej korekty w JPK składanym za sierpień 2022r. (w sierpniu należność uległa przeterminowaniu o 90 dni). Pan Andrzej zapłacił do urzędu skarbowego podatek VAT w zawyżonej wysokości.

Pan Andrzej w grudniu 2022r. doszedł do wniosku, iż chciałby odzyskać nadpłacony podatek, ponieważ dłużnik w dalszym ciągu nie wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku opłacenia faktury. Pan Andrzej nie może dokonać korekty z tytułu ulgi na złe długi w bieżącej deklaracji JPK składanej za listopad 2022r. Musi on złożyć korektę JPK za sierpień 2022r., czyli za okres, w którym faktura uległa przeterminowaniu o 90 dni. Dodatkowo Pan Andrzej musi zawnioskować o zwrot nadpłaty podatku VAT.

ISTOTNE:

W przypadku gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Stosownie ulgi na złe długi w VAT wymaga wypełnienia dodatkowego załącznika do deklaracji JPK, oznaczonego JPK ZD. W załączniku tym należy zaraportować dokładne dane dot. dłużnika (nazwa, NIP) oraz przeterminowanej faktury stanowiącej podstawę do ulgi na złe długi (numer faktury, datę wystawienia, termin płatności, podstawę opodatkowania i kwotę podatku należnego).

Autor: Łukasz Kluczyński

Od 2023 wszyscy płatnicy muszą posiadać PUE ZUS, zmiany w doręczeniach ZUS

Opublikowano: 2022-12-30

Posiadanie profilu informacyjnego na Platformie Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) będzie obowiązkiem każdego płatnika składek. Do tej pory obowiązek posiadania PUE ZUS dotyczył wyłącznie płatników prowadzących rozliczenia za więcej niż 5 osób. Nowe przepisy nakładają ten obowiązek na wszystkich. W niniejszym wpisie przybliżmy istotę oraz terminy zrealizowania nowego obowiązku.

Do 30 grudnia 2022r. płatnicy powinni utworzyć profil na PUE ZUS

Ustawa z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2021 poz. 1621) nałożyła na wszystkich płatników składek ZUS obowiązek posiadania konta elektronicznego na PUE ZUS. Obowiązek ten dotyczy również małych firm, jednoosobowych działalności gospodarczych, a nawet osób zatrudniających nianię na podstawie umowy uaktywniającej.

Przywołana powyżej ustawa obliguje wszystkich płatników w terminie do 30 grudnia 2022r. do założenia profilu na PUE ZUS.

Niedopełnienie tego obowiązku spowoduje, że ZUS w terminie do dnia 31 stycznia 2023r. samodzielnie założy profil płatnikom, na kontach których na dzień 31 grudnia 2022 r. prowadzone są rozliczenia z tytułu składek.

Obowiązek ten uznaje się za spełniony również w przypadku, gdy płatnik udzieli pełnomocnictwa i dostęp do jego konta posiada np. właściciel/pracownik biura rachunkowego. Informacja ta została udostępniona na stronach internetowych ZUS:

Jeżeli płatnik składek samodzielnie nie założył profilu na PUE ZUS, ale upoważnił (udzielił pełnomocnictwa) do swojej roli płatnika inną osobę (np. księgową lub pracownika biura rachunkowego), to znaczy, że płatnik ma już swój profil na PUE ZUS.

ISTOTNE:

Pełnomocnictwa do profilu na PUE ZUS można udzielić poprzez wypełnienie i doręczenie do ZUS druku ZUS-PEL.

ZUS dodatkowo żąda adresu elektronicznego i utrzymywania profilu przez cały okres prowadzenia rozliczeń

Od 1 stycznia 2023r. w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998r. obowiązywać będzie art. 47b nakładający obowiązek posiadania PUE ZUS przez wszystkich płatników. Dodatkowo przepis ten obliguje płatników do:

  • przekazania adresu elektronicznego,
  • utrzymywania aktywnego profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym ZUS w czasie prowadzenia z Zakładem rozliczeń z tytułu składek.

Zabiegi legislacyjne prezentowane w niniejszym wpisie prowadzą bez wątpienia do pogłębienia cyfryzacji w rozliczeniach oraz komunikacji z ZUS. Zauważyć w tym miejscu należy, iż niektóre operacje już stały się niemożliwe bez posiadania profilu na PUE ZUS. Mowa tu m.in. o uzyskaniu informacji o zawiadomieniu o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym, czy o wystosowaniu wniosku o wydanie zaświadczenia A1. Odbiór zaświadczenia A1 również od kwietnia 2022r. odbywa się wyłącznie drogą elektroniczną.

Zmiany od 16 grudnia 2022r. w zakresie doręczeń elektronicznych przez ZUS

Traktując o obowiązku posiadania PUE ZUS warto zwrócić uwagę na zmiany przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązujące od 16 grudnia 2022r. Zgodnie z nowododanym art. 71ab ust. 4 ZUS będzie posiadać urzędowe poświadczenie odbioru pisma w przypadku:

  • odebrania korespondencji na profilu informacyjnym,
  • upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma na profilu informacyjnym – w przypadku jego nieodebrania.

Kolejny ust. 5 zawiera zastrzeżenie, że Urzędowe poświadczenie odbioru jest równoważne dowodowi otrzymania, o którym mowa w art. 41 ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych. Dalej w ust. 6 ustawodawca zawarł kolejne zastrzeżenie, iż pismo uznaje się za doręczone:

  • we wskazanej w urzędowym poświadczeniu odbioru chwili jego odbioru na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu,
  • po upływie 14 dni od dnia wskazanego w urzędowym poświadczeniu odbioru jego umieszczenia na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu – w przypadku jego nieodebrania.

Powyższe oznacza, że ZUS będzie mógł skutecznie doręczać pisma za pomocą profilu na PUE ZUS i będzie na tą okoliczność posiadać urzędowe poświadczenie odbioru. Informacja ta jest niezwykle istotna dla płatników, którzy jeszcze nie założyli profilu na PUE ZUS i nie przekazali adresu elektronicznego (system ZUS po wysłaniu wiadomości/pisma na profil informacyjny przesyła dodatkowo wiadomość mailową).

W praktyce przesłanie wiadomości/pisma na profil PUE ZUS dla płatników, którzy zignorowali obowiązek założenia PUE ZUS i przesłania adresu elektronicznego może w skrajnych przypadkach doprowadzić do negatywnych konsekwencji prawnych.

Czy w 2023r. wszyscy płatnicy będą musieli składać dokumenty rozliczeniowe w ZUS elektronicznie?

Obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS może u wielu płatników zrodzić niepewność, czy w dalszym ciągu będzie możliwe składanie w ZUS np. papierowych dokumentów rozliczeniowych.

Przepis z art. 47a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, umożliwiający składanie dokumentów rozliczeniowych w formie papierowej dla płatników rozliczających składki za nie więcej niż 5 osób, nadal będzie funkcjonować w obrocie prawnym. Oznacza, to że składanie dokumentów rozliczeniowych w formie papierowej będzie nadal możliwe.

Obserwując jednak postępującą cyfryzację i elektronizację w procesach komunikacji z ZUS, należy się spodziewać, iż w najbliższych latach płatnicy rozliczający składki za nie więcej niż 5 osób również zostaną zobligowani do składnia dokumentów w formie elektronicznej, tak samo jak zostali zobligowani do posiadania profilu na PUE ZUS.

Autor: Łukasz Kluczyński

Kwartalne rozliczenie podatku VAT w 2023 roku – co się z tym wiąże?

Opublikowano: 2022-12-22

Kwartalne rozliczenie podatku VAT to nie tylko korzyści wynikające z zapłaty raz na kwartał podatku VAT czy możliwości odliczenia podatku VAT w kwartale otrzymania faktury albo aż w jednym z dwóch kolejnych kwartałów a więc sześciu miesięcy.

To także wiele warunków do spełnienia zanim podatnik przystąpi do kwartalnego rozliczenia podatku VAT.

Warto więc na spokojnie rozważyć chęć rejestracji do kwartalnego rozliczania VAT tym bardziej, iż powrót do miesięcznego rozliczania VAT nie następuje od razu.

Co wiąże się wobec tego z wyborem kwartalnego rozliczenia podatku VAT?

Mały podatnik VAT oraz spółki korzystające z estońskiego CIT (nawet jeżeli nie są małymi podatnikami) mogą zgłosić chęć kwartalnego rozliczenia podatku VAT. W niniejszej publikacji uwagę skupiono na małym podatniku VAT.

Warunki statusu małego podatnika VAT w 2022 roku
Kategoria Okoliczności warunkujące małego podatnika
Rodzaj podatnika VAT Podatnik prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu Pozostali podatnicy
Warunek sprzedaży Kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku VAT) Wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku VAT)
Kwota limitu sprzedaży Nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro czyli sumy 207.000 zł Nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro czyli sumy 5.513.000 zł

ISTOTNE:

Mały podatnik VAT może rozliczać VAT kwartalnie po uprzednim zawiadomieniu na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego (ze względu na adres zamieszkania przedsiębiorcy), najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa.

Zgłoszenie to odbywa się poprzez złożenie formularza VAT-R w trybie aktualizacji.

Wybór kwartalnego rozliczenia VAT podatnik może dokonać łącznie z metodę kasową albo bez metody kasowej.

ISTOTNE:

Metoda kasowa to najprościej rzecz ujmując opodatkowanie VAT wykonanej usługi lub sprzedaży towarów w dniu wpłynięcia części lub całości należności.

Istotna zmiana limitu podatnika VAT na 2023 rok

Jak mówi art. 2 pkt 25 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) mały podatnik VAT w roku 2023 to podatnik VAT

  • u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty limitu 1.200.000 euro czyli 5.793.000 zł,
  • prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty limitu 45.000 euro czyli 217.000 zł.

Powyższe limity zostały przeliczone według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego w zaokrągleniu do 1.000 zł. Zatem kurs euro na dzień 03.10.2022r. wyniósł 4,8272 zł (Tabela nr 191/A/NBP/2022 z dnia 2022-10-03).

ISTOTNE:

Pakiet SLIM VAT 3 zmienia powyższy limit małego podatnika VAT na 2023r. z odpowiednio 1.200.000 euro na 2.000.000 euro – a więc na kwotę 9.654.000 zł.

Należy podkreślić, iż prace nad pakietem SLIM VAT 3 mają się już ku końcowi. Ma on wejść w życie od stycznia 2023r. Jeżeli zdarzyłoby się jednak, iż nie wejdzie w życie wówczas powyższy limit małego podatnika VAT 1.200.000 euro nie ulegnie zmianie.

Nie wszyscy podatnicy mogą rozliczać VAT kwartalnie

Warto podkreślić iż, na mocy art. 99 ust. 3a ustawy o VAT z kwartalnego rozliczenia podatku VAT nie będą mogli skorzystać podatnicy:

  1. zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT 12 miesięcy i krócej – licząc od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja lub
  2. którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach sprzedawali towary, z załącznika nr 15 do ustawy o VAT, chyba że łączna wartość tej sprzedaży bez kwoty podatku VAT nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł, lub
  3. którzy w danym kwartale dokonali importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ust. 1 ustawy o VAT czyli według uproszczonej procedury rozliczania podatku VAT (zamiast standardowej procedury rozliczania VAT od importu towarów), lub
  4. u których w danym kwartale stwierdzono, że wbrew obowiązkowi zapewnienia możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego (terminal płatniczy), w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego – tego obowiązku nie dopełnili.

ISTOTNE:

Odnośnie punktu 4 podatnicy, którzy nie zapewnili terminala płatniczego (innego elektronicznego instrumentu płatniczego) będą mogli ponownie składać kwartalne deklaracje VAT nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku.

ISTOTNE:

Warto zaznaczyć, iż podatnicy rozliczający VAT kwartalnie którzy chcą powrócić do miesięcznego rozliczania VAT mogą to uczynić ale nie wcześniej niż po upływie 4 kwartałów, za które składali deklaracje kwartalne.

Powrót do miesięcznego rozliczania VAT wymaga złożenia formularza VAT-R w trybie aktualizacji właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do dnia złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż z dniem upływu terminu złożenia tej deklaracji.

Kwartalne rozliczenie VAT to także miesięczna ewidencja VAT

Podatnicy którzy zdecydują się na kwartalne rozliczenie podatku VAT będą zobligowani do:

  1. miesięcznego składania ewidencji VAT – JPK_V7K w części ewidencyjnej a więc niezmiennie co miesiąc będą zobowiązani do ewidencjonowania wszystkich swoich dokumentów zakupu i sprzedaży,
  2. kwartalnego składania deklaracji VAT – JPK_V7K w części ewidencyjnej za trzeci miesiąc poprzedniego kwartału oraz za poprzedni kwartał w części deklaracyjnej.

Współczynnik VAT – działalność opodatkowana i zwolniona, a roczna korekta podatku naliczonego

Opublikowano: 2022-12-09

Złożenie pierwszego pliku JPK w danym roku podatkowym, to dla wielu podatników obowiązek dokonania rocznej korekty podatku naliczonego. Korekta ta bardzo często obejmuje VAT odliczony od nabycia środków trwałych jak i od bieżących śródrocznych zakupów. W dalszej części wpisu przedstawiamy w jaki sposób tego dokonać.

Z czego wynika obowiązek rocznej korekty odliczonego podatku VAT?

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy istotę poruszonego w niniejszym wpisie zagadnienia. Najkrócej rzecz ujmując korekta podatku naliczonego dotyczy sytuacji, w których podatnik wykonuje działalność zarówno opodatkowaną VAT jak i zwolnioną. Taki podatnik dokonując zakupów:

  1. wyłącznie na potrzeby sprzedaży zwolnionej, nie ma prawa odliczyć podatku naliczonego z faktur zakupu, ponieważ zakupy nie służą czynnościom opodatkowanym VAT. Dla przykładu podatnik, który prowadzi działalność szkoleniową zwolnioną z VAT, nie odliczy podatku naliczonego od wydatków bezpośrednio związanych z taką działalnością np. materiałów szkoleniowych,
  2. wyłącznie na potrzeby sprzedaży opodatkowanej, ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Przykładowo podatnik świadczący usługi doradcze, opodatkowane VAT, ma pełne prawo do odliczenia VAT z faktur zakupu bezpośrednio powiązanych z tą działalnością np. zakupione usługi biurowe, czy prawne,
  3. zarówno na potrzeby sprzedaży zwolnionej jak i opodatkowanej, podatnik ma prawo do częściowegoodliczenia podatku VAT wynikającego z faktur zakupu. Częściowe odliczenie VAT dotyczy takich wydatków, których podatnik nie jest w stanie przyporządkować w pełni do sprzedaży zwolnionej, czy opodatkowanej np. usługi księgowe, czy telekomunikacyjne.

Najbardziej złożona kwestia, wokół której koncentrujemy się w przedmiocie omawianego zagadnienia obejmuje powyższy pkt 3. Częściowe odliczenie podatku VAT, przy zastosowaniu tzw. współczynnika, odbywa się dwuetapowo:

  1. w pierwszej kolejności podatnik dokonuje częściowego odliczenia VAT w oparciu o prognozę, ustaloną na podstawie obrotów za rok ubiegły lub na podstawie prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu (dot. podatników, którzy nie osiągnęli obrotu np. z uwagi na rozpoczęcie działalności, osiągnęli obrót niższy niż 30 000 zł lub jeżeli podatnik uzna, że wyliczony współczynnik byłby niereprezentatywny).
  2. w drugiej kolejności podatnik dokonuje rocznej korekty podatku naliczonego w oparciu o rzeczywiste obroty osiągnięte w danym roku podatkowym:
  1. korekta dotyczy pozostałych wydatków bieżących śródrocznych
  2. korekta dotyczy wydatków związanych ze środkami trwałymi (korekta 10-letnia związana z nieruchomościami, korekta 5-letnia związana z pozostałymi środkami trwałymi).

Roczna korekta podatku naliczonego od zakupów bieżących – prezentacja na przykładzie

Zagadnienie stosowania współczynnika i korekty podatku naliczonego jest na tyle złożone, że zastosowanie go w praktyce może być kłopotliwe dla przedsiębiorców. Aby w sposób bardziej kompleksowy i praktyczny zrozumieć omawiane regulacje, poniżej prezentujemy przykład, obejmujący zarówno prognozę, jak i roczną korektę podatku.

Przykład 1

Pan Wiesław założył działalność gospodarczą w kwietniu 2022r., której przedmiotem jest prowadzenie szkoleń z zakresu BHP. Działalność Pana Wiesława będzie częściowo korzystała ze zwolnienia z VAT (szkolenia dofinansowane ze środków publicznych) oraz częściowo będzie opodatkowana podatkiem VAT (doradztwo z zakresu BPH itp.).

Pan Wiesław wystosował pismo do urzędu skarbowego z propozycją stosowania proporcji wynoszącej 30%. Organ podatkowy w odpowiedzi odesłał protokół z akceptacją zaproponowanego współczynnika.

Podatek VAT od zakupów „mieszanych” wynosił w 2022r. 7.500 zł. Pan Wiesław od faktur zakupu dot. zarówno sprzedaży zwolnionej jak i opodatkowanej w 2022r. odliczył więc 30% podatku naliczonego 2.250 zł (30% x 7.500 zł).

Po zakończeniu roku Pan Wiesław zobligowany jest dokonać rocznej korekty podatku naliczonego w oparciu o rzeczywiste obroty wynoszące 230.000 zł (całkowita sprzedaż, czyli sprzedaż opodatkowana i zwolniona razem), w tym sprzedaż opodatkowana 45.000 zł i sprzedaż zwolniona 185.000 zł. Rzeczywisty współczynnik wynosi 20% (współczynnik zaokrąglamy do najbliższej liczby całkowitej).

Podatek do odliczenia z zakupów „mieszanych” za 2022r. wynosi 1.500 zł (20% z 7.500 zł). Pan Wiesław musi więc oddać nadmiarowo odliczony podatek VAT w kwocie 750 zł (2.250 zł – 1.500 zł).

Kwotę -750 zł należy wykazać w pierwszym JPK_VAT składanym w 2023r. w pozycji 45 „korekta podatku naliczonego od nabycia pozostałych towarów i usług” przy zastosowaniu dokumentu wewnętrznego (oznaczenie w JPK symbolem WEW).

Jednocześnie współczynnik 20% będzie stanowił prognozę do odliczania VAT w 2023r. Po zakończeniu roku nastąpi korekta w oparciu o rzeczywiście osiągnięte obroty itd.

Roczna korekta podatku naliczonego od zakupów środków trwałych

Dodatkową kwestią jest obowiązek dokonania rocznej korekty związanej z zakupami środków trwałych. Okres korekty uzależniony jest od rodzaju i wartości środka trwałego i wynosi on odpowiednio:

  1. 10 lat w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów, licząc od roku, w którym zostały oddane do używania,
  2. 5 lat w przypadku pozostałych środków trwałych, licząc od roku, w którym zostały oddane do używania,
  3. 1 rok w przypadku środków trwałych o wartości początkowej nieprzekraczającej 15 000 zł. Korekty dokonuje się po zakończeniu roku tak jak w przypadku pozostałych nabyć.

Roczna korekta w przypadku nieruchomości lub praw wieczystego użytkowania gruntów, dotyczy jednej dziesiątej, a w przypadku pozostałych środków trwałych o wartości przekraczającej 15 000zł, jednej piątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.

Korekty podatku naliczonego od zakupu środków trwałych, dokonuje się w oparciu o analogiczne zasady, które zostały opisane w przykładzie powyżej. Korygując 1/10 lub 1/5 podatku, należy posłużyć się więc współczynnikiem obliczonym w oparciu o faktyczne obroty osiągnięte w danym roku podatkowym. Korektę podatku naliczonego od nabycia środków trwałych wykazuje się w innej, dedykowanej do tego celu pozycji nr 44 w JPK „korekta podatku naliczonego od nabycia towarów i usług zaliczonych u podatnika do środków trwałych”.

Autor: Łukasz Kluczyński

Amortyzacja mieszkania własnościowego włączonego do działalności gospodarczej

Opublikowano: 2022-12-02

Wielu podatników, którzy nabywają mieszkanie na cele prywatne w późniejszym czasie przeznaczają całość mieszkania na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeszcze w 2022 roku dopuszczalna jest amortyzacja lokali mieszkalnych wprowadzonych na stan środków trwałych u podatników stosujących formę opodatkowania – podatek liniowy albo skalę podatkową. Na co powinien zwrócić uwagę przedsiębiorca zanim wprowadzi mieszkanie do ewidencji środków trwałych?

Warunki wprowadzenia do firmy mieszkania własnościowego

Podstawowe warunki wprowadzenia mieszkania do działalności gospodarczej czyli na stan środków trwałych firmy można podzielić na dwa główne przesłanki.

Pierwszy to taki, iż lokal mieszkalny musi stanowić własność lub współwłasność przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą do której zamierza on wprowadzić dane mieszkanie.

Drugi to wypełnienie warunków środka trwałego. Tak więc lokal mieszkalny aby mógł być wprowadzony do środków trwałych firmy prowadzonej przez przedsiębiorcę musi wypełniać poniższe przesłanki:

  1. składnik majątku został nabyty lub wytworzony we własnym zakresie,
  2. musi być kompletny i zdatny do użytku,
  3. jego wartość musi przekraczać sumę 10.000zł,
  4. musi zostać przeznaczony na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
  5. okres używania w działalności gospodarczej musi przekraczać 12 miesięcy.

Kwalifikacja lokalu mieszkalnego w ewidencji środków trwałych

Przedsiębiorca wprowadzając na stan środków trwałych cały lokal mieszkalny – ujmuje go w ewidencji środków trwałych zgodnie z numerem 122 Klasyfikacji Środków Trwałych.

KŚT 122 obejmuje lokale mieszkalne, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Wartość początkowa lokalu mieszkalnego

Przedsiębiorca zanim wprowadzi na stan środków trwałych swoje mieszkanie musi ustalić jego wartość początkową.

Może to uczynić za pomocą metody uproszczonej albo według zasad ogólnych.

Jeżeli mowa o metodzie uproszczonej to w myśl art. 22g ust. 10 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 zwanej dalej ustawą o PDOF) podatnicy mogą ustalić wartość początkową spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, wynajmowanego, wydzierżawianego albo używanego przez właściciela na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej według prostego mechanizmu nie korzystając z zasad ogólnych.

ISTOTNE:

Metoda uproszczona ustalania wartości początkowej lokalu mieszkalnego polega na tym, iż w każdym roku podatkowym podatnik ustala wartość początkową stanowiącą iloczyn:

  • metrów kwadratowych wynajmowanej, wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego lokalu, oraz
  • kwoty 988 zł.

Powierzchnia użytkowana na cele stosowania metody uproszczonej to powierzchnia przyjęta dla celów podatku od nieruchomości.

Podatnik musi jednak pamiętać, iż lokale mieszkalne nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych m.in. wtedy, gdy ich wartość jest ustalona metodą uproszczoną.

Druga metoda ustalania wartości początkowej lokalu mieszkalnego to zasady ogólne. Umożliwiają one ustalenie wartości początkowej mieszkania na cele wprowadzenia na stan składników majątku firmy według:

  1. ceny nabycia – jest to cena zakupu lokalu mieszkalnego nabytego odpłatnie a jeżeli przed wprowadzeniem do firmy mieszkanie już było użytkowane ale nigdy na cele działalności gospodarczej, wówczas wartością początkową będzie cena nabycia ale nie może być ona większa niż wartość rynkowa takiego mieszkania,
  2. wartości rynkowej – jeżeli podatnik nie jest w stanie ustalić ceny nabycia (nie posiada dokumentów nabycia albo nie jest w stanie ich odtworzyć i nie są one dostępne np. w księgach wieczystych) może jeszcze ustalić tzw. wartość rynkową w oparciu o dokonaną przez siebie wycenę na podstawie wartości podobnych lokali mieszkalnych z grudnia roku poprzedzającego rok wprowadzenia mieszkania do firmy,
  3. kosztu wytworzenia – to koszt wytworzenia mieszkania poniesiony we własnym zakresie a więc podatnik ustalając wartość początkową zbudowanego we własnym zakresie mieszkania może do niej zaliczyć wartość towarów, materiałów, składników majątku, usług obcych, wynagrodzeń osób budujących mieszkanie i pozostałych powiązanych z wytworzeniem mieszkania kosztów.

Amortyzacja lokalu mieszkalnego

Przedsiębiorca, który ustalić wartość początkową swojego mieszkania i wprowadził go na stan środków trwałych, ma prawo jeszcze do końca 2022 roku ujmować w kosztach firmy miesięczną amortyzację.

Rozpoczyna ją ujmować w koszty firmy od miesiąca następnego po miesiącu wprowadzenia mieszkania na stan środków trwałych firmy.

Miesięczna amortyzacja lokalu mieszkalnego może być dokonywana wyłącznie metodą liniową (metoda degresywna nie jest dostępna dla nieruchomości objętych KŚT 1).

Roczna wartość amortyzacji lokalu mieszkalnego wynosi 1,5% od wartości początkowej. Jednakże podatnik ma możliwość zastosować stawkę indywidualną jeżeli:

  1. mieszkanie zostało pierwszy raz wprowadzone do ewidencji środków trwałych przedsiębiorcy,
  2. mieszkanie przed wprowadzeniem do firmy na stan środków trwałych już było używane przez okres minimum 5 lat,
  3. mieszkanie było ulepszane (przed wprowadzeniem do firmy na stan środków trwałych podatnik dokonał ulepszenia mieszkania o wartości minimum 30% wartości początkowej).

ISTOTNE:

Indywidualna stawka amortyzacji mieszkania używanego, ulepszonego i po raz pierwszy wprowadzonego do ewidencji środków trwałych firmy przedsiębiorcy – może wynosić maksymalnie 10% rocznie. Zatem amortyzacja takiego lokalu mieszkalnego nie może być krótsza aniżeli 10 lat.

Zmiana przepisów amortyzacji lokalów mieszkalnych

Warto odnotować, iż od 1 stycznia 2023r. nastąpi zmiana w zakresie amortyzacji lokalów mieszkalnych u podatników stosujących formę opodatkowania – skala podatkowa albo podatek liniowy.

Podatnicy nie będą mogli ujmować w kosztach firmy miesięcznych odpisów amortyzacyjnych mieszkań wprowadzonych na stan środków trwałych w firmach stosujących ww. formy opodatkowania.

Nie mniej należy podkreślić, iż aktualnie wiele takich spraw jest rozpatrywanych i w oczekiwaniu na orzeczenia WSA oraz NSA być może podatnicy, którzy wprowadzili do firmy na stan środków trwałych swoje mieszkania nie utracą możliwości dokonywania ich amortyzacji.

Mały ZUS plus – z początkiem 2023r. wiele podmiotów straci prawo do ulgi

Opublikowano: 2022-11-25

Początek stycznia 2023 – obowiązek weryfikacji podstawowych warunków do korzystania z ulgi MZP

Szczegółowe regulacje w zakresie MZP unormowane zostały w art. 18c ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. W celu ustalenia prawa do korzystania z ulgi w 2023r., płatnicy w pierwszej kolejności powinni zbadać, czy spełniają warunki do korzystania w MZP zapisane w powołanym powyżej artykule.

Warunkiem korzystania z MZP od stycznia 2023r. jest:

  1. spełnienie warunku przychodowego – przychody z działalności gospodarczej w 2022r. nie mogą być wyższe niż 120 000 zł (prowadzenie działalności przez część roku powoduje proporcjonalne obniżenie kwoty 120 000 zł),
  2. spełnienie warunku okresu prowadzenia działalności w 2022r, – z ulgi w 2023r. nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy w 2022r. prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych,
  3. spełnienie warunku limitu okresu korzystania z ulgi – z MZP można korzystać przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Do powyższego limitu wlicza się jako pełny miesiąc, każdy miesiąc kalendarzowy, w którym płatnik korzystał z MZP lub prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą przez co najmniej jeden dzień kalendarzowy,
  4. spełnienie pozostałych warunków – istnieją jeszcze inne warunki, które wyłącznie sygnalizujemy bez ich szczegółowego analizowania. Z MZP nie skorzystają podmioty, które: w poprzednim roku były opodatkowane kartą podatkową przy jednoczesnym zwolnieniu z VAT; mające prawo do ZUSu preferencyjnego (kod 0570); wykonujące działalność dla byłego pracodawcy; wykonujące dodatkowo inną wymienioną w ustawie działalność gospodarczą np. jako twórca lub artysta, czy też w zakresie wolnego zawodu.

W dalszej części niniejszego wpisu skoncentrujemy się na pkt 3, tj. na okresie, w którym przedsiębiorcy mogą korzystać z MZP.

Koniec stycznia 2023r. będzie oznaczać dla kolejnych podmiotów zakończenie MZP

Ulga mały ZUS została wprowadzona z początkiem 2019r. Inaczej kształtowało się jednak kryterium przychodowe, bowiem pierwotnie zostało ustalone jako 30-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Korzystanie z ulgi w 2019r. było możliwe jeżeli przychody z działalności gospodarczej nie przekraczały w 2018r. kwoty 63 000 zł.

Ulga została zmodyfikowana od 1 lutego 2020r., gdzie wprowadzono próg przychodowy wynoszący 120 000 zł. Sprawiło to wówczas, że znacznie więcej podmiotów mogło skorzystać z MZP i w efekcie dokonało zgłoszenia ze skutkiem od 1 lutego 2020r. Co jednak istotne, trzyletni okres korzystania z ulgi dla tych podmiotów upływa z dniem 31 stycznia 2023r., jeżeli korzystały nieprzerwanie z MZP od 1 lutego 2020r.

Warto w tym miejscu dodatkowo podkreślić, że zawieszanie działalności, czy jej zamknięcie za pełne miesiące powoduje, że prawo do korzystania z ulgi ulega wydłużeniu. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Jacek zgłosił się do MZP z dniem 1 lutego 2020r. i korzysta nieprzerwanie z ulgi do 2022r. włącznie. Działalność gospodarczą jednak zawieszał w okresie czerwiec-sierpień 2021 oraz czerwiec-lipiec 2022 (w sumie przez 5 pełnych miesięcy kalendarzowych).

Pan Jacek nie musi wyrejestrowywać się z MZP z końcem stycznia 2023r., ponieważ zawieszał działalność gospodarczą i nie wykorzystał 36 miesięcy korzystania z ulgi w ciągu kolejnych ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej.

Badając okres korzystania z ulgi na dzień 1 lutego 2023r. stwierdzić można, że Pan Jacek korzystał z ulgi jedynie przez 31 miesięcy, stąd realnie może opłacać składki w ramach MZP do 30 czerwca 2023r., czyli dodatkowo przez 5 miesięcy.

Utrata prawa do MZP wymaga złożenia odpowiednich dokumentów do ZUS

Przedsiębiorcy, którzy utracą prawo do MZP z dniem 1 stycznia 2023r. lub 1 lutego 2023r. będą zobligowani do złożenia odpowiednich dokumentów do ZUS w różnych terminach, uzależnionych od momentu utraty prawa do ulgi.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, jeżeli zmiana w zakresie zgłoszenia do MZP ma miejsce w styczniu danego roku, wówczas wyrejestrowanie z kodem 0590 i zgłoszenia z kodem 0510 należy dokonać w terminie do końca stycznia. W pozostałych przypadkach dokumenty te należy złożyć w terminie 7 dni.

W praktyce więc przedsiębiorcy, którzy utracą prawo do MZP z dniem 1 stycznia 2023r., zobowiązani będą do złożenia dokumentów zgłoszeniowych (ZWUA i ZUA) do 31 stycznia 2023r. Z kolei przedsiębiorcy, którzy utracą prawo do MZP z dniem 1 lutego 2023r., zobowiązani będą do złożenia dokumentów zgłoszeniowych do 8 lutego 2023r.

Przestrzeganie powyższych terminów ma w szczególności wpływ na podleganie pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Złożenie zgłoszenia po upływie wskazanych powyżej terminów, spowoduje, że przedsiębiorca będzie objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym dopiero od dnia złożenia zgłoszenia, zamiast od dnia wskazanego we wniosku.

Kiedy przedsiębiorca może ponownie zgłosić się do MZP, jeżeli z początkiem 2023 roku utraci prawo do ulgi?

Warunek stosowania ulgi MZP wymaga każdorazowo przeanalizowania kryterium korzystania z MZP przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

W praktyce, jeżeli przedsiębiorca utracił prawo do ulgi z dniem 1 stycznia 2023r. z powodu wyczerpania okresu 36 miesięcy, będzie mógł ponownie zgłosić się do MZP dopiero z dniem 1 stycznia 2026r.

Jeżeli 1 stycznia 2026r. przeanalizujemy ostatnie 60 miesięcy prowadzenia działalności, czyli 5 lat wówczas okazuje się, że przez 24 miesiące (tj. rok 2021 i 2022) w ciągu ostatnich 60 miesięcy (tj. lata 2021-2025) przedsiębiorca korzystał z ulgi. Może więc ponownie opłacać składki w oparciu o dochód z działalności gospodarczej w ramach ulgi MZP dopiero od 1 stycznia 2026r.

Autor: Łukasz Kluczyński

Od kiedy zaczną obowiązywać faktury ustrukturyzowane? Gdzie będzie można je wystawiać?

Opublikowano: 2022-11-18

Nowe narzędzie weryfikacyjne Fiskusa w postaci faktur ustrukturyzowanych jest aktualnie dobrowolnie stosowane przez przedsiębiorców.

Końcówka roku 2021 a dokładnie od października podatnicy mogli dobrowolnie rozpocząć wystawiać faktury ustrukturyzowane za pośrednictwem KSF.

W ostatnim czasie nastąpiła jednak istotna zmiana w zakresie obowiązku wystawiania faktur w KSEF.

Czym jest KSEF a czym faktura ustrukturyzowana?

Jak mówi art. 2 pkt 32a ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) faktura ustrukturyzowana to faktura wystawiona przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur wraz z przydzielonym numerem identyfikującym tę fakturę w tym systemie.

Zatem faktura ustrukturyzowana jest fakturą w postaci elektronicznej, występuje w domyślnym dla tego systemu wzorze, posiada swój niepowtarzalny numer oraz funkcjonuje wyłącznie w systemie KSEF.

ISTOTNE:

Fakturę ustrukturyzowaną sprzedawca może za pomocą KSEF wysłać do odbiorcy pod warunkiem, że odbiorca wcześniej zaakceptował otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych.

ISTOTNE:

Noty korygujące nie będą mogły być wystawiane w systemie KSEF.

Czym natomiast jest KSEF?

Krajowy System e-Faktur popularnie zwany KSEF to elektroniczny system administrowany i udostępniany przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS).

Odbiorcą systemu są podatnicy prowadzący w różnych formach działalność gospodarczą, którzy są zobligowani do wystawiania faktur i są czynnymi podatnikami VAT jak i zwolnionymi podatnikami z VAT.

System KSEF pełni kilka istotnych ról a mianowicie:

  1. pełni funkcję archiwizacyjną a więc jest bazą danych wszystkich faktur wystawianych za jego pośrednictwem, a więc będzie umożliwiał też podgląd już wcześniej wystawionych faktur,
  2. oferuje możliwość wystawiania faktur ale także udostępnione są wtyczki do wystawiania faktur za pomocą programów księgowych, którymi firmy dysponują,
  3. KSEF to nie tylko wystawiania faktury ustrukturyzowanej według jednolitego dla wszystkich wzoru ale także jej odbieranie,
  4. system KSEF monitoruje wysyłkę i odbiór każdej faktury nadając jej jednorazowy numer identyfikacyjny dzięki temu dokładnie jest wiadome kiedy fakturę otrzymał odbiorca,
  5. wystawca faktury korygującej także będzie dokładnie wiedział kiedy odbiorca otrzymał korektę,
  6. KSEF stwarza integralne środowisko w którym funkcjonują sprzedawcy i odbiorcy, którzy wystawiają i odbierają faktury ustrukturyzowane ale posiadają też inne narzędzia wspomagające zarządzanie tymi fakturami.

ISTOTNE:

Rozpoczęcie wystawiania faktur ustrukturyzowanych wymaga uprzedniego wysłania zawiadomienia do urzędu skarbowego. (jednoosobowe działalności, w których nikomu nie udzielono upoważnienia do wystawiania faktur ustrukturyzowanych są zwolnione z tego wymogu).

ISTOTNE:

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych przez KSEF to także kilka profitów uzyskiwanych przez podatników. Najbardziej znaczącym jest szybszy zwrot podatku VAT do maksymalnie 40 dni. Jednakże należy spełnić wiele warunków.

Jeszcze inny to brak wymogu przesłania do urzędu skarbowego faktury dokumentującej sprzedaż nowego środka transportu (lub jej danych) na rzecz innego podatnika z UE.

Oprócz powyższego podatnik wystawiający faktury korygujące ustrukturyzowane nie musi gromadzić dokumentacji uzasadniającej uzgodnienie warunków obniżenia podstawy opodatkowania.

Kiedy faktury ustrukturyzowane będą obligatoryjne?

Faktury ustrukturyzowane miały być obowiązkowe od stycznia 2023r. Ustawodawca (Rada UE) na skutek znacznych innych zmian w prawie podatkowym i związanych z nimi problemów podatników z zastosowaniem licznych zmian zdecydował o zmianie terminu wejścia w życie obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych.

Nowy termin od którego wystawiania faktur ustrukturyzowanych za pośrednictwem KSEF będzie obowiązkowe do 1 stycznia 2024r.

ISTOTNE:

Obowiązkowe wystawianie faktur ustrukturyzowanych sprzedaży obejmie wszystkich, którzy wystawiają faktury od 1 stycznia 2024r.

ISTOTNE:

Do 31 grudnia 2023r. wystawianie faktur ustrukturyzowanych sprzedaży jest dobrowolne.

Można przetestować wystawianie faktur ustrukturyzowanych

KSEF stanowi platformę do wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych drogą elektroniczną.

KSEF umożliwili przetestowanie wystawiania faktur ustrukturyzowanych na podstawie anonimowych danych.

Wystawiane faktury w fazie testowej jak informuje KSEF nie wejdą w ogóle do obiegu prawnego.

KSEF w poniższym linku umożliwia testowanie faktur ustrukturyzowanych.

Więcej informacji w poniższym linku.

https://ksef-test.mf.gov.pl/

Brak numeru NIP na fakturze zakupu usługi od kontrahenta zagranicznego

Opublikowano: 2022-11-10

Polscy przedsiębiorcy niejednokrotnie nabywają usługi od zagranicznych firm. Podmioty te niekiedy wystawiają faktury z brakami formalnymi.

Jednym z takich braków jest brak numeru NIP-UE.

W jaki sposób powinien w tej sytuacji polski przedsiębiorca powinien rozpoznać zakup usługi od kontrahenta zagranicznego.

Czym jest import usług

Import usług to nic innego jak zakup usługi od kontrahenta zagranicznego a dokładnie od firmy, która może być podatnikiem VAT i VAT-UE ale może być tylko podatnikiem VAT (bez VAT-UE) a może być podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą i jednocześnie nie być VAT-owcem.

Import usług to zakup usług tylko od kontrahentów prowadzących działalność na terytorium poza Polską.

Identyfikacja importu usług i podatników uczestniczących w transakcji

Polski podatnik VAT jest zobowiązany rozpoznać (zaksięgować) zakup usługi od unijnego kontrahenta (firmy z UE) jako import usług jeżeli zostaną spełnione warunki zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT):

  1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium RP,
  2. miejsce świadczenia usługi to terytorium RP,
  3. usługobiorcą jest:
  • podatnik VAT czyli osoba fizyczna lub osoba prawna niebędąca podatnikiem VAT, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania jako podatnik VAT-UE,
  • w pozostałych przypadkach – podatnik VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem VAT, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania jako podatnik VAT-UE.

Określenie podatnika nabywcę i podatnika sprzedawcę

Na potrzeby importu usług należy sprawdzić czy polski nabywca usług spełnia poniższe warunki:

  1. jest podatnikiem (osobą fizyczną albo jednostką organizacyjną bez osobowości prawnej) wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności,
  2. osobę prawną niebędącą podatnikiem wymienionym w punkcie 1, która jest podatnikiem VAT albo jest zobowiązana do rejestracji do celów podatku VAT,
  3. podatnikiem, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu VAT dostawy towarów lub świadczenia usług.

Obowiązek ustalenia miejsca świadczenia

Dla właściwego opodatkowania importu usług należy w drugiej kolejności rozpoznać tzw. miejsce świadczenia.

Ogólna zasada mówi, iż miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada:

  1. siedzibę działalności gospodarczej albo
  2. stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, albo
  3. stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Zatem poza pewnymi wyjątkami np. usługi związane z nieruchomościami, usługi restauracyjne i cateringowe, usługi krótkoterminowego wynajmu środków transportu, usługi telekomunikacyjne, usług nadawcze i usług elektroniczne i kilkoma innymi usługami – polski przedsiębiorca nabywca usług od kontrahenta zagranicznego jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT za sprzedawcę w zakresie importu usług.

Zagraniczny sprzedawcę z kolei w ramach sprzedaży usługi rozpoznanej jako import usług przez polskiego przedsiębiorcę wystawia fakturę sprzedaży za wykonaną usługę ze stawkę VAT – NP oraz z adnotacją – „reverse charge” – odwrotne obciążenie czyli, że do rozliczenia VAT zobowiązany jest nabywca.

ISTOTNE:

Polski przedsiębiorca nabywający usługę od kontrahenta zagranicznego rozpozna import usług jeżeli sam prowadzi działalność gospodarczą i jest podatnikiem VAT lub jest zwolniony z VAT a sprzedawca usług przynajmniej prowadzi działalność gospodarczą poza granicami RP.

ISTOTNE:

W przypadku gdy kontrahent zagraniczny na fakturze nie ujmie numeru NIP-UE albo nie posiada w ogóle – nie zarejestrował się jako unijny podatnik VAT-UE, polski przedsiębiorca – nabywca usług ma obowiązek rozpoznać import usług jeżeli zachowane są wyżej wymienione warunki.

Powyższe stanowisko potwierdza m.in. interpretacja indywidualna wydana 13.04.2022 r. przez Dyrektora KIS o sygn. 0114-KDIP1-2.4012.20.2022.2.RM ale i inne interpretacje wydane w przeszłości przez Dyrektora KIS.

Rejestracja importu usług w VAT

Polski podatnik VAT prowadzący działalność gospodarczą który ma obowiązek rozpoznać i ująć import usług w pierwszej kolejności ujmuje go w ewidencji VAT – JPK_V7 w rejestrze sprzedaży w dacie zakończenia usługi i z opcją VAT sprzedaży – import usług.

Jeżeli zakup usługi następuje na cele prowadzonej działalności gospodarczej polski przedsiębiorca ma prawo odliczyć podatek VAT wykazany w ewidencji VAT sprzedaży VAT – JPK-V7:

  1. w miesiącu rozliczenia importu usług,
  2. w ciągu trzech kolejnych okresach rozliczeniowych.

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej – zasady i sposób ustalenia nadpłaty/niedopłaty

Opublikowano: 2022-11-04

Rok 2022, to pierwszy okres, za który przedsiębiorcy opłacali składki na ubezpieczenie zdrowotne, kalkulowane w oparciu o przychody/dochody z działalności gospodarczej. Opłacanie składek zdrowotnych w trakcie roku, to tylko jedna strona przysłowiowego medalu, bowiem dodatkowym obowiązkiem dla płatników jest roczne rozliczenie składki zdrowotnej. W niniejszym wpisie przybliżamy zasady i sposób rocznego rozliczenia składki zdrowotnej.

Na czym polega roczne rozliczenie składki zdrowotnej?

Przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych nakazują obliczać składkę zdrowotną w ujęciu rocznym. W zależności od formy opodatkowania, kalkulowana jest ona w oparciu o przychody lub dochody z działalności gospodarczej. Przedsiębiorca jednak nie opłaca składki zdrowotnej raz w roku, lecz musi dokonywać miesięcznych wpłat, analogicznie jak w przypadku zaliczek na podatek dochodowy. Opłacanie miesięcznej składki zdrowotnej można potraktować jako swoistą zaliczkę na roczną składkę zdrowotną.

Za każdy miesiąc podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne, przedsiębiorca opłaca składkę zdrowotną kalkulowaną w oparciu o:

  1. przychody ubiegłoroczne w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie polegać na porównaniu przychodów z danego roku podatkowego ze składkami, które przedsiębiorca opłacił w oparciu o prognozę z ubiegłego roku.,
  2. przychody bieżące w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie polegać na porównaniu przychodów z danego roku podatkowego ze składkami, które przedsiębiorca opłacił w oparciu o przychody z bieżącego roku,
  3. dochody z działalności gospodarczej w przypadku przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych (skala podatkowa lub podatek liniowy). Roczne rozliczenie składki zdrowotnej będzie polegać na porównaniu składek opłacanych w trakcie roku z rzeczywistą składką zdrowotną skalkulowaną w oparciu o ostateczny roczny dochód przedsiębiorcy skorygowany m.in. o różnicę remanentową.

W 2022r. przedsiębiorca nie zwiększa dochodu dla celów składki zdrowotnej, jeżeli remanent końcowy będzie wyższy od remanentu początkowego. W odniesieniu do sprzedaży środków trwałych, dochód stanowiący podstawę składki zdrowotnej nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne dokonane przed 01.01.2022r. Dokonując więc rozliczenia składki zdrowotnej za 2022r. należy wziąć dodatkowo pod uwagę niniejsze przepisy przejściowe. Obliczając składkę zdrowotną warto również pamiętać, iż dla celów obliczania składki zdrowotnej nie uwzględnia się przychodów i kosztów w okresie zawieszenia działalności gospodarczej.

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej na przykładach

Kontynuując rozważania z poprzedniego podrozdziału posłużymy się praktycznymi przykładami, które pomogą zobrazować ideę rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Na poniższych przykładach przeanalizujemy dwa przypadki dla dwóch odrębnych form opodatkowania:

  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, gdzie opłacone składki za rok kalendarzowy zostaną skonfrontowane z wyliczoną roczną składką zdrowotną w oparciu o faktycznie osiągnięte przychody (poniżej przykład 1),
  • opodatkowanie na zasadach ogólnych, gdzie opłacone składki za rok składkowy zostaną skonfrontowane z wyliczoną roczną składką zdrowotną w oparciu o faktyczny dochód z działalności gospodarczej z uwzględnieniem m.in. różnic remanentowych (poniżej przykład 2).

Przykład 1

Pan Andrzej opłacał w 2022 roku składki zdrowotne w oparciu o przychody z roku 2021 wynoszące 320 000 zł (miesięczna składka 1007,81 zł, roczna składka 12 x 1007,81 zł = 12 093,72 zł).

Pan Andrzej osiągnął ostatecznie w 2022r. przychody wynoszące 280 000 zł, co oznacza, że roczna składka wynosi 559,89 zł x 12 = 6 718,68zł )

Panu Andrzejowi przysługuje więc nadpłata w kwocie 5 375,04 zł).

Przykład 2

Pan Błażej opłacał w 2022 roku składki zdrowotne w oparciu o dochody z działalności gospodarczej wynoszące 230 000 zł (zapłacił składkę w wysokości 11 270 zł – podatek linowy: składka wynosi 4,9% dochodu).

Pan Błażej do rocznego rozliczenia składki zdrowotnej uwzględnił dochód wynoszący 210 000 zł, ponieważ sprzedał w 2022 roku maszynę za 30 000 zł, której amortyzacja przed 01.01.2022r. wynosiła 20 000 zł.

Ostateczna składka zdrowotna za 2022 rok wyniesie więc 4,9% x 210 000 zł = 10 290 zł.

Panu Błażejowi przysługuje więc nadpłata w kwocie 980 zł.

Podsumowując: roczne rozliczenie składki zdrowotnej nastąpi w oparciu o rzeczywiście osiągnięte w danym roku podatkowym przychody lub dochody, które pomniejsza się o zapłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu. Dodatkowo należy uwzględnić korzystne dla płatników przepisy przejściowe.

Kiedy i jaki dokument złożyć, aby rozliczyć składkę zdrowotną za dany rok?

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej dokonuje się w dokumencie rozliczeniowym składanym za miesiąc, w którym upływa termin złożenia zeznania podatkowego (począwszy od 2023r. termin składania zeznań, w tym PIT-28 upływa 30 kwietnia). W praktyce więc roczne rozliczenie składki zdrowotnej dokonane zostanie w deklaracji za kwiecień, składanej do 20 maja.

Zwrot nadpłaty następuje na podstawie na podstawie wniosku przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na profilu informacyjnym utworzonym w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych po złożeniu rozliczenia rocznego przez płatnika składek. Wniosek składany jest wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo wykorzystując sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych udostępniony bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych w systemie teleinformatycznym.

Wniosek może być złożony do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w bieżącym roku, w terminie miesiąca od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego za rok poprzedni. Wniosek złożony po terminie pozostawia się bez rozpoznania.

Podsumowując należy podkreślić, że roczne rozliczenie wymaga wyekspediowania dwóch odrębnych dokumentów: pierwszy, którym jest roczne rozliczenie składki na dokumencie rozliczeniowym (DRA/RCA) oraz drugi, którym jest wniosek elektroniczny o zwrot nadpłaty (w przypadku wystąpienia nadpłaty).

Autor: Łukasz Kluczyński