Sprzedaż ze stawką 0% VAT a odliczenie lub zwrot VAT

Opublikowano: 2023-03-03

Wielu przedsiębiorców ma prawo do zastosowania stawki 0% VAT dla prowadzonej sprzedaży w ramach działalności gospodarczej.

Jak zatem wygląda sytuacja odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakupy na cele firmowe, jeżeli przedsiębiorca sprzedaje ze stawką 0% VAT?

Kto ma prawo do odliczenia VAT?

W pierwszej kolejności należałoby postawić pytanie kto w ogóle może odliczyć podatek VAT w Polsce.

Podatek VAT naliczony wykazany na fakturze zakupu może odliczyć jedynie podatnik zarejestrowany na terytorium RP jako czynny podatnik VAT.

Podatnicy zagraniczni, którzy nie mogą odliczyć podatku VAT od wydatków dokonanych w Polsce mogą jeszcze ubiegać się o zwrot podatku VAT w ramach procedury zwrotu VAT-REFUND.

To jednak nie koniec warunków.

Kiedy podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego?

Czynny podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od faktur zakupu jeżeli kupowane przez niego towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania działalności gospodarczej.

Należy podkreślić, iż przeznaczenie nabytych towarów i usług na cele działalności to nie wszystko bowiem występuje jeszcze drugi warunek tzn. sprzedaż prowadzona w ramach prowadzonej działalności powinna być:

  1. w całości opodatkowana podatkiem VAT,
  2. w części opodatkowana podatkiem VAT tzn. podatnik prowadzi sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną.

ISTOTNE:

Przedsiębiorca, który prowadzi wyłącznie działalność zwolnioną z opodatkowania VAT – nie ma prawa do odliczenia podatku VAT.

Niemniej przedsiębiorca, który prowadzi działalność opodatkowaną i zwolnioną posiada prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków na działalność gospodarczą z tym, że:

  1. prawo do odliczenia 100% podatku VAT naliczonego (50% w przypadku samochodów osobowych używanych do celów mieszanych) przysługuje od wydatków przeznaczonych wyłącznie na sprzedaż opodatkowaną VAT,
  2. prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego (50% w przypadku samochodów osobowych używanych do celów mieszanych) w wysokości ustalonej przy pomocy współczynnika VAT przysługuje od wydatków przeznaczonych na sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną z VAT,
  3. przedsiębiorca w odniesieniu do wydatków przeznaczonych w całości na sprzedaż zwolnioną z VAT nie posiada w ogóle prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur zakupu dotyczących tych wydatków.

Podsumowując czynny podatnik VAT posiada prawo do odliczenia podatku VAT w przypadkach zaprezentowanych w poniższej tabeli.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego przez zarejestrowanego w Polsce czynnego podatnika VAT
Rodzaj opodatkowanej lub zwolnionej sprzedaży względem VAT w ramach prowadzonej działalności Czy przysługuje od wydatków na zakup towarów lub usług na terytorium RP
Krajowa sprzedaż towarów lub usług 23%, 8%, 5%, pozostałe stawki inne niż 0% TAK, jeżeli wydatki przeznaczone są na sprzedaż opodatkowaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej
Krajowa sprzedaż towarów lub usług 0% TAK, jeżeli wydatki przeznaczone są na sprzedaż opodatkowaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej
Zagraniczna sprzedaż towarów WDT, sprzedaż wysyłkowa, eksport towarów 0% TAK, jeżeli wydatki przeznaczone są na sprzedaż opodatkowaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej
Świadczenie usług poza terytorium RP NP TAK, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium RP, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami
Sprzedaż opodatkowana i zwolniona z VAT – przysługuje od wydatków przeznaczonych wyłącznie na sprzedaż opodatkowaną VAT,
– przysługuje w wysokości ustalonej przy pomocy współczynnika VAT od wydatków przeznaczonych na sprzedaż opodatkowaną i zwolnioną z VAT,
– nie przysługuje w stosunku do wydatków przeznaczonych w całości na sprzedaż zwolnioną z VAT
Sprzedaż zwolniona z VAT NIE przysługuje

Sprzedaż ze stawką 0% a prawo do odliczenia VAT

Sprzedaż ze stawką 0% to sprzedaż nadal opodatkowana VAT tyle tylko, że opodatkowana stawką 0% VAT.

Sprzedaż ze stawką VAT 0% nie pozbawia czynnego podatnika VAT prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków przeznaczonych na tę sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

ISTOTNE:

Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT i stosujący stawkę 0% VAT dla prowadzonej sprzedaży ma również prawo ubiegać się o zwrot podatku VAT naliczonego.

Potwierdzają to stanowiska m.in. Dyrektora KIS w wydanych interpretacjach indywidualnych:

  1. z dnia 15.06.2022r. o sygn. 0114-KDIP4-3.4012.166.2022.2.JJ,
  2. z dnia 14.12.2020r. o sygn. 0112-KDIL1-1.4012.477.2020.1.MB.

Warto też wspomnieć, iż przedsiębiorca – czynny podatnik VAT dokonujący sprzedaży w ramach procedury VAT-MARŻA także ma prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków przeznaczonych na tę sprzedaż opodatkowaną VAT.

Uwaga na wyjątki

Jak mówi art. 88 ustawy o VAT prawo do odliczenia podatku VAT nie przysługuje (nawet u czynnych podatników VAT) od:

  1. usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób oraz usług noclegowych nabywanych w celu ich odprzedaży, opodatkowanych u tego podatnika,
  2. kwot otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Czynny podatnik VAT nie odliczy także podatku VAT naliczonego jeżeli:

  • sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
  • transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku,
  • faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego,
  • wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku VAT w stosunku do sprzedaży opodatkowanej a nie powinna być wykazana,
  • wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
  1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane,
  2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością,
  3. potwierdzają zaistnienie czynności nieważnej albo czynności pozorowanej.

ISTOTNE:

Powyższe wyjątki dotyczą także duplikatów faktur.

ISTOTNE:

Podatnik nie ma także prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury zakupu otrzymanej od podatnika, który nie jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Warto jednak w tym wypadku sprawdzić, czy sprzedawca w chwili zakupu był zarejestrowany jako podatnik VAT bowiem mógł w nieco późniejszym okresie czasu stracić status podatnika VAT.

Przedsiębiorca mógł także nabyć towar lub usługę od sprzedawcy, który został wykreślony z rejestru podatników VAT jednakże w chwili zakupu transakcja miała miejsce a sprzedawca zachował się jak czynny podatnik VAT. Te rozważania dotyczące owego wyjątku będą jednak przedmiotem odrębnej publikacji.