Dodatkowe okoliczności dla zastosowania preferencyjnej stawki VAT w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów

Sprzedaż towarów dla kontrahentów z Unii Europejskiej rozwija się coraz bardziej dynamicznie na polskim rynku. Aktualnie spora część firm przyzwyczaiła się do obowiązujących już kilka lat przepisów identyfikujących wewnątrzwspólnotową dostawę towarów jak i warunki pozwalające na zastosowanie stawki 0% VAT. Jednak od 2020 roku warunki te będą rozszerzone o pewne modyfikacje.

Co to jest wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (zwana dalej WDT) jest to sprzedaż towarów do kontrahentów ze Wspólnoty Europejskiej w efekcie, której następuje faktyczne przemieszczenie towarów pomiędzy dwoma, różnymi krajami członkowskimi.

Przemieszczenie przybiera formę albo transportu towarów albo też wysyłki danego towaru.

Sprzedawca i nabywca w WDT

WDT może także nie wystąpić z powodu braku odpowiedniego statusu po stronie nabywcy lub sprzedawcy, uczestniczących w danej transakcji unijnej.

W przypadku sprzedawcy, musi on prowadzić działalność (gospodarczą) i posiadać status czynnego podatnika VAT oraz podatnika VAT-UE czyli dla transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Jeżeli mowa o nabywcy to winien on posiadać status:

  1. Czynnego podatnika VAT zarejestrowanego na potrzeby dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych VAT-UE albo
  2. Osoby prawnej niebędącej podatnikiem VAT, zarejestrowaną na potrzeby dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych VAT-UE albo
  3. Czynnego podatnika VAT bądź osoby prawnej niebędącej podatnikiem VAT, którzy działają w innym charakterze niż podatnicy z punktu 1 i 2 a dodatkowo sprzedają wyroby akcyzowe objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy albo dokonują przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą albo
  4. Podmiotu innego niż zawartego w pkt 1 i 2, posiadającego miejsce zamieszkania
    w innym kraju UE niż Polska, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Warto podkreślić, że WDT będzie stanowić także przemieszczenie przez polskiego sprzedawcę lub w jego imieniu towarów wytworzonych lub nabytych oraz należących do jego przedsiębiorstwa znajdującego się w Polsce do innego kraju członkowskiego UE.

Nie zawsze stawka 0% dla WDT

WDT będzie podlegać stawce 0% VAT, wówczas gdy będą spełnione poniższe warunki a mianowicie:

  1. Podatnik sprzedawca dokonał dostawy na rzecz nabywcy, który posiada właściwy
    i ważny numer NIP (VAT-UE) dla transakcji wewnątrzwspólnotowych,
  2. Podatnik sprzedawca jeszcze przed ostatecznym terminem złożenia deklaracji VAT posiada dowody potwierdzające wywóz (przemieszczenie) towarów z terytorium RP
    i otrzymanie ich przez nabywcę w jego kraju członkowskim UE,
  3. Podatnik sprzedawca w momencie składania deklaracji VAT jest zarejestrowany na potrzeby dokonywania transakcji unijnych, czyli jest podatnikiem VAT UE.

Dowody, o których mowa w punkcie 2 są to dokumenty, które będą potwierdzać wywóz poza terytorium RP i dostarczenie towarów do państwa UE odbiorcy. Należą do nich:

  • dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika, który dokonuje wywozu towarów z Polski, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium kraju UE odbiorcy innego niż Polska, (gdy towar przewozi spedytor),
  • specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku,
  • dokument potwierdzający wywóz z Polski i dostarczenie towaru do innego niż Polska kraju UE odbiorcy (wraz ze specyfikacją poszczególnych sztuk ładunku) zawierający nazwę firmy i adres siedziby sprzedawcy i odbiorcy, adres przeznaczenia dostawy towarów, określenie rodzajów towarów i ich ilości, potwierdzenie dostarczenia towarów przez nabywcę w jego kraju UE (miejscu siedziby) oraz rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, (gdy towar przewozi sprzedawca lub nabywca używając własnego środka transportu).

Rozszerzenie warunków dla zastosowania stawki 0% dla WDT od stycznia 2020r.

Rozporządzenie Rady UE 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. obliguje dostosowanie polskich przepisów ustawy o VAT do Dyrektywy Unijnej (zmieniającej Dyrektywę 2006/112/WE) w zakresie m.in. rozszerzenia w niektórych sytuacjach wymagań pozwalających na zastosowanie stawki 0% dla WDT.

Do 31 grudnia 2019r. sprzedawca chcąc dokonywać transakcje WDT miał obowiązek rejestracji do transakcji unijnych VAT-UE. Natomiast podczas wystawiania faktury sprzedaży oraz we wszystkich dokumentach towarzyszących WDT używał wówczas swojego numeru NIP z przedrostkiem PL.

Od nowego roku 2020 prawodawca zawęzi możliwość skorzystania ze stawki VAT 0% dla WDT uwzględniając powyższy warunek używania numeru NIP-UE.

Oznacza to, że korzystana stawka VAT WDT, czyli 0% będzie mogła być zastosowana przez polskiego sprzedawcę, gdy:

  1. Sprzedaż towarów w ramach WDT została zrealizowana na rzecz nabywcy, który przekazał dostawcy prawidłowy numer NIP, ważny numer VAT-UE dla dokonywania transakcji unijnych,
  2. Sprzedawca jeszcze przed terminem złożenia deklaracji VAT za dany okres dysponuje dowodami potwierdzającymi faktyczny wywóz towarów poza Polskę,
  3. Sprzedawca także przed złożeniem deklaracji VAT posiada dowód dostarczenia towaru (odbiór towaru przez nabywcę) do kraju UE nabywcy, innego niż Polska,
  4. Sprzedawca, jako podmiot uczestniczący w transakcji sprzedaży WDT w momencie wykazania jej w deklaracji VAT oraz VAT-UE jest zarejestrowany na potrzeby przeprowadzania transakcji unijnych VAT UE.

Powyższe zaktualizowane warunki zastosowania stawki 0% VAT dla WDT wymagają jeszcze większej uwagi sprzedawców, co do gromadzenia ważnych i prawidłowych numerów NIP nabywców nie tylko ze względu na status czynnego podatnika VAT, ale i podatnika unijnego VAT-UE.

Ważność i prawidłowość tego numeru będzie podstawową przesłanką dla zastosowania stawki 0% WDT. Będzie to dotyczyć nie tylko momentu realizacji samej transakcji WDT, ale i momentu składania deklaracji VAT oraz informacji podsumowującej VAT-UE.

Dodatkowo błędny (lub nieważny) numer NIP wykazany w informacji podsumowującej pozbawi podatnika sprzedawcę możliwości skorzystania ze stawki WDT 0% VAT. Możliwe jednak, że jeżeli podatnik udowodni faktyczny przebieg transakcji to organy podatkowe uwzględnią możliwość korekty podstawowej stawki VAT 23% do preferencyjnej 0%.

Do tej pory ważny i właściwy numer NIP oraz VAT-UE nabywcy stanowiły wymóg formalny. Od 2020 roku będą to już przesłanki natury materialnej.

Kolejną bolączką podatników dokonujących WDT będzie gromadzenie większej ilości dokumentacji sprzedaży stanowiących dowody potwierdzające wywóz towarów i ich dostarczenie do kraju UE nabywcy. Będzie to dotyczyć nowo określonych ustawowo okoliczności, o których mowa poniżej.

Kiedy stawka 0% VAT dla WDT nie znajdzie zastosowania w roku 2020?

Od stycznia 2020r. 0% podatku VAT dla WDT nie zastosują sprzedawcy, jeśli:

  1. Nie przedłożą do 25-tego dnia miesiąca następnego (po miesiącu dostawy towarów) informacji podsumowującej VAT-UE po miesiącu,
  2. W złożonej w urzędzie skarbowym informacji VAT-UE znalazły się błędne dane transakcji WDT tzn. nieprawidłowe imię i nazwisko sprzedawcy oraz nabywcy, numery NIP nabywców i sprzedawcy (także nieważne), wartości poszczególnych dostaw WDT.

Odnosząc się natomiast do punktu 2 jeżeli podatnik sprzedawca przedłoży organowi skarbowemu wyjaśnienie przyczyny występujących błędów..

Nowe okoliczności stwierdzenia faktycznego wywozu towarów w ramach WDT

W nowym 2020r. prawodawca wprowadzi kilka nowych okoliczności, w których będzie występowało tzw. ustawowe stwierdzenie domniemania, ze towary zostały faktycznie wywiezione z Polski do innego kraju członkowskiego UE nabywcy.

Stwierdzenie to i spełnienie dodatkowych przesłanek pozwoli podatnikowi zachować możliwość skorzystania ze stawki 0% dla realizowanej sprzedaży w ramach WDT.

Okolicznościami, które będą miały wpływ na zastosowanie stawki 0% VAT dla WDT to 3 przypadki, w których:

  1. Towary są wysłane lub transportowane przez osobę trzecią działającą w imieniu sprzedawcy a sam sprzedawca dysponuje przynajmniej dwoma niewykluczającymi się wzajemnie dowodami potwierdzającymi wywóz towaru poza Polskę i odbiór tych towarów przez nabywcę (w jego kraju UE), które wydano przez dwa różne podmioty (instytucje) niezależne od sprzedającego i kupującego, ale także względem siebie (tymi dowodami mogą być np. faktury za przewóz od przewoźników, potwierdzone podpisem dokumenty przewozowe typu CMR, dokumenty typu konosament, inne),
  2. Towary są wysłane lub transportowane przez osobę trzecią działającą w imieniu sprzedawcy a sam sprzedawca dysponuje przynajmniej jednym z dowodów wcześniej wyszczególnionych w punkcie 1 oraz dodatkowo innym dowodem jednoznacznie stwierdzającym realizację transakcji WDT, którym może być:
    • dokument wydany przez organy administracji publicznej (skarbowej, celnej) stwierdzające przywóz towarów do kraju UE odbiorcy,
    • potwierdzenia płatności za transport bądź wysyłkę towarów,
    • polisy ubezpieczeniowe dotyczące transportu, wysyłki danych towarów,
    • potwierdzenia notarialne przywozu towarów,
    • potwierdzenia odbioru towarów (przyjęcie do składowania) wydane przez prowadzącego magazyn konsygnacyjny w kraju UE odbiorcy,
  3. Towary są wysłane lub transportowane przez osobę trzecią działającą mieniu sprzedawcy a sam sprzedawca dysponuje dodatkowo oświadczeniem nabywcy stwierdzającym wywóz i odbiór towarów w jego kraju UE (wskazanie państwa UE nabywcy).

Opublikowano: 2019-12-18