Opublikowane w

Odliczenie strat z lat ubiegłych w PIT na bieżąco

Opublikowano: 2023-05-26

Odliczenie poniesionej straty podatkowej z prowadzonej działalności gospodarczej to jeden z podstawowych preferencji przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną.

Oprócz odliczenia straty w zeznaniu rocznym ustawodawca dopuszcza odliczenie straty już w roku trakcie trwania roku podatkowego.

Warto zasięgnąć informacji co się z tym wiąże oraz w jakim przypadku podatnik nie odliczy straty na bieżąco.

Odliczenie straty podatkowej z działalności gospodarczej

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą ma prawo odliczyć poniesione straty podatkowe także z działalności gospodarczej z 5 ostatnich lat przed rokiem podatkowym za który składa zeznanie roczne.

Przedsiębiorca, który w ostatnich 5 latach stosował skalę podatkową lub podatek liniowy jako formę opodatkowania przychodów z działalności i nadal stosuje jedną albo drugą formę może odliczyć poniesioną stratę podatkową z 5 ostatnich lat przed rokiem podatkowym za który składa zeznanie roczne.

Natomiast jeżeli podatnik stosuje ryczałt (przeszedł na ryczałt) a w ostatnich latach stosował skalę podatkową lub podatek liniowy jako formę opodatkowania prowadzonej działalności to również może odliczyć poniesioną stratę podatkową z 5 ostatnich lat przed rokiem podatkowym za który składa zeznanie roczne.

Zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT). Podatnik może odliczyć poniesioną stratę podatkową z w działalności gospodarczej z 5 lat ubiegłych wybierając jedną z dwóch poniższych metod odliczenia:

  1. może obniżyć dochód z działalności w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
  2. może obniżyć jednorazowo dochód z działalności w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5.000.000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

ISTOTNE:

Odliczenia strat podatkowych podatnik dokonuje w zeznaniu rocznym składanym za miniony rok podatkowy. Nie oznacza to, że jest to jedyna metoda.

ISTOTNE:

Warto wspomnieć, iż gdy podatnik prowadzi więcej działalność gospodarczą w różnych formach np. jednoosobowa działalność i wspólnik spółki cywilnej to nie może od dochodu uzyskanego w pierwszej działalności odliczyć w danym roku podatkowym straty bieżącej poniesionej w drugiej działalności i odwrotnie.

Odliczenie straty podatkowej z działalności gospodarczej na bieżąco

Ustawodawca w powyższym uregulowaniu nie wskazuje, iż podatnik musi odliczyć poniesioną stratę podatkową dopiero w rozliczeniu rocznym.

Podatnik może odliczyć więc stratę na etapie obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Niemniej występuje warunek, iż stratę z działalność gospodarczej podatnik może odliczyć od dochodu (przychodu z działalności gospodarczej) w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych.

Warto podkreślić, że to podatnik podejmuje decyzje w których z tych 5 lat podatkowych odliczy stratę. Oczywiście wysokość odliczenia nie może przekroczyć ww. limitów.

Tak więc podatnik może dokonać odliczenia strat poniesionej z działalności gospodarczej z ostatnich 5 lat podatkowych (przed rokiem za który składa roczne rozliczenie) jeszcze w trakcie roku podatkowego, jak i po jego zakończeniu.

Przykład 1

Podatnik stosuje skalę podatkową jako formę opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej. Za okres 03/2023r. (licząc narastająco od początku roku) wykazał pierwszy raz w roku 2023 dochód (po odliczeniu składek ZUS społecznych) w wysokości 15.000 zł.

Podatnik poniósł 2 lata temu stratę podatkową w wysokości 43.000 zł. 2 lata temu podatnik stosował podatek liniowy jako formę opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej.

W tym wypadku podatnik może od dochodu 15.000 zł czyli w roku podatkowym (na bieżąco) odliczyć stratę podatkową w całości albo jej połowę poniesioną 2 lata temu. Po odliczeniu straty dochód za okres 03/2023r. wyniesie 0 zł.

Przykład 2

Podatnik stosuje ryczałt ewidencjonowany jako formę opodatkowania przychodu z działalności gospodarczej. Za okres 01/2023r. podatnik osiągnął przychód (po odliczeniu składek ZUS społecznych) w wysokości 11.000 zł.

Podatnik w zeszłym roku stosował podatek liniowy i poniósł stratę w wysokości 9.000 zł. w roku 2023 zmienił formę opodatkowania na ryczałt ewidencjonowany.

W tym wypadku podatnik może od przychodu 11.000 zł odliczyć stratę podatkową w całości albo jej połowę poniesioną w zeszłym roku podatkowym. Po odliczeniu straty przychód za okres 01/2023r. wyniesie 2.000 zł.

ISTOTNE:

W przypadku, gdy podatnik pomimo dokonywania odliczenia części straty z lat ubiegłych w trakcie roku podatkowego z dochodu bieżącego (zaliczkowo), w ostatecznym rozliczeniu za ten rok podatkowy nie osiągnął dochodu, lecz stratę, w związku z czym nie będzie mógł skorzystać z odliczenia, nie traci kwoty straty, którą „zaliczkowo” odliczył. Kwota ta może być bowiem odliczona w kolejnych latach podatkowych. Potwierdza to interpretacja indywidualna z dnia 09.08.2011r. o sygn. IPTPB1/415-42/11-2/ASZ wydana przez Izbę Skarbową w Łodzi.

Opublikowane w

Samochód małżonka w działalności gospodarczej

Opublikowano: 2023-05-19

Wielu podatników rozważa przekazanie samochodu małżonka z jednej działalności gospodarczej do działalności drugiego małżonka.

Przypadków jakie mogą wystąpić może być bardzo wiele. Dwa najczęściej występujące zaprezentowano w niniejszej publikacji.

Środek trwały w działalności gospodarczej

Niezależnie od formy opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej podatnik ma prawo nabyć na cele działalności gospodarczej składniki majątku które będą środkami trwałymi jak i te które nie będą spełniały cech środka trwałego. Środek trwały nabyty do działalności gospodarczej to składnik majątku wyróżniający się poniższymi cechami:

  1. Jest kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania,
  2. jego wartość to 10.000 zł i powyżej (u zwolnionych podatników to kwota brutto, u czynnych to kwota netto albo netto + 50% nieodliczonego VAT),
  3. stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  4. przewidywany okres jego używania wynosi powyżej 12 miesięcy,
  5. został nabyty na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
  6. został zakupiony ze środków podatnika.

ISTOTNE:

Przyjęcie do używania w firmie środka trwałego może nastąpić z dniem zakupu ale może nastąpić z innym dniem jeżeli środek trwały będzie wymagał naprawy, instalacji, montażu aby być kompletnym i zdatnym do użytku.

ISTOTNE:

Podatnik może wprowadzić do ewidencji środków trwałych także nabyty składnik majątku na cele firmowe o wartości poniżej 10.000 zł.

Wprowadzenie do działalności gospodarczej samochodu małżonka nabytego we wspólności majątkowej

Niejednokrotnie zdarza się sytuacja, w której oboje małżonków prowadzi działalność gospodarczą i jedno z nich chce przekazać środek trwały (np. samochód osobowy, ciężarowy) do działalności drugiego.

W takim wypadku na okoliczność występowania wspólności majątkowej i na skutek przekazania pojazdu nie następuje transakcja jego zbycia.

Małżonkowie na okoliczność przekazania spisują protokół przekazania danego pojazdu który powinien poza podstawowymi danymi firm zawierać także wartość początkową tego pojazdu, jaka figuruje w ewidencji środków trwałych przekazującego małżonka, sumę już dokonanych odpisów amortyzacyjnych przez przekazującego małżonka, zastosowaną metodę amortyzacji jak i stawkę amortyzacji.

Małżonek który otrzyma pojazd, który figurował w działalności drugiego małżonka ma obowiązek w pierwszej kolejności wprowadzić go do swojej działalności do ewidencji środków trwałych.

Małżonek który do swojej działalności przyjął pojazd używany w działalności drugiego małżonka – wprowadza go na stan środków trwałych według wartości początkowej wynikającej z ewidencji środków trwałych prowadzonej przez drugiego małżonka (przekazującego pojazd).

Następnie w działalności małżonka, który otrzymał pojazd a dokładnie w ewidencji środków trwałych będzie on kontynuował dokonywanie odpisów amortyzacyjnych i będzie zobligowany do stosowania tej samej metody amortyzacji jak wynika z art. 22h ust. 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT).

ISTOTNE:

Podatnik powinien pamiętać, iż na mocy art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o PIT będzie on stosował powyższe zasady kontynuacji amortyzacji jeżeli przed zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji środków trwałych u pierwszego małżonka.

Wobec istnienia wspólności majątkowej małżonkowie przy działalnościach gospodarczych prowadzonych jako osoby fizyczne nie powinni spisywać umów najmu czy umów użyczenia, które w tych okolicznościach pozostają bezprzedmiotowe.

ISTOTNE:

Przekazanie pojazdu samochodowego z działalności jednego małżonka do działalności drugiego małżonka między którymi występuje wspólność majątkowa nie generuje ani przychodu ani kosztu z tego tytułu.

Pojazd samochodowy który został w pełni zamortyzowany w działalności u jednego małżonka nie może być ponownie amortyzowany w działalności drugiego małżonka.

Należałoby jeszcze podkreślić, iż gdy przekazujący małżonek przy nabyciu pojazdu odliczył VAT w części lub w całości wówczas powinien przy przekazaniu danego pojazdu wystawić fakturę sprzedaży dla drugiego małżonka.

Jeżeli małżonkowi przekazującemu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu i jednocześnie pojazd samochodowy był wykorzystywany przez niego tylko do działalności zwolnionej to tylko wtedy może wystawić fakturę sprzedaży ze stawką „zw.”. Niekiedy przekazujący małżonek może zbyć pojazd w procedurze VAT-MARŻA.

Niemniej rozliczeniu z tej faktury i w tych okolicznościach wspólności majątkowej podlega jedynie podatek VAT.

Wprowadzenie do działalności gospodarczej samochodu małżonka nabytego w rozdzielności majątkowej

Innym przypadkiem jest okoliczność w której małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową a jeden z nich chce przekazać drugiemu pojazd samochodowy.

Może wystąpić tu wiele przypadków. Wszystko zależy w jakim momencie pojazd został nabyty przez pierwszego małżonka.

Jedną z sytuacji jest okoliczność w której była wspólność majątkowa, następnie małżonkowie dokonali rozdzielności majątkowej.

Jeszcze inna to przypadek w którym od początku małżeństwa istniała rozdzielności majątkowa, pojazd samochodowy pierwszy małżonek nabył już po ustaleniu rozdzielności a zatem pojazd ten jest jego własnością.

Odnosząc się do drugiego przypadku, jeżeli małżonek będzie chciał dokonać przekazania pojazdu samochodowego do działalności drugiego małżonka, wówczas może dokonać sprzedaży tegoż pojazdy – wystawić fakturę sprzedaży.

W takim wypadku pierwszy małżonek rozpozna u siebie przychód ze sprzedaży środka trwałego z działalności gospodarczej, ujmie niezamortyzowaną wartość początkową (jeżeli pojazd nie został w pełni zamortyzowany).

Drugi małżonek natomiast przyjmie do ewidencji środków trwałych nabyty pojazd i wprowadzi go według wartości początkowej określonej na fakturze. Jeżeli do dnia nabycia wystąpiły jeszcze inne koszty związane z zakupem to drugi małżonek powiększy wartość początkową o te koszty.

W kwestii VAT, jeżeli przekazujący małżonek przy nabyciu pojazdu odliczył VAT w części lub w całości wówczas powinien przy przekazaniu danego pojazdu wystawić fakturę sprzedaży dla drugiego małżonka.

Jeżeli małżonkowi przekazującemu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu i jednocześnie pojazd samochodowy był wykorzystywany przez niego tylko do działalności zwolnionej to tylko wtedy może wystawić fakturę sprzedaży ze stawką „zw.”.

Warto odnotować, iż niekiedy firmowy pojazd samochodowy będący środkiem trwałym podatnik może sprzedać na podstawie faktury VAT-MARŻA.

Można też rozważyć spisanie z małżonkiem umowy użyczenia. Jakie będę wówczas skutki podatkowe u obu małżonków? Ten temat będzie przedmiotem odrębnej publikacji.

Opublikowane w

Wpływ sprzedaży środka trwałego amortyzowanego przed 2022 na roczne rozliczenie składki zdrowotnej na przykładach

Opublikowano: 2023-05-12

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2022 rok, to pierwsze tego typu rozliczenie, które wymaga dodatkowo uwzględnienia przepisów przejściowych. Obok różnic remanentowych istotny wpływ na roczne rozliczenie składki zdrowotnej wywierać będzie sprzedaż środków trwałych. Składniki majątku amortyzowane przed 2022 w całości lub w części nie będą podlegać daninie zdrowotnej co przełożyć się może na istotne korzyści finansowe przedsiębiorców. Poniżej szczegóły!

Zasady ustalania dochodu ze zbycia środka trwałego oraz wpływ odpisów amortyzacyjnych dokonanych przed 2022 rokiem na składkę zdrowotną

Składka zdrowotna wyliczana od dochodów wiąże się z koniecznością odprowadzenia daniny zdrowotnej także od sprzedaży środków trwałych. Nabywając środek trwały przedsiębiorca zalicza do kosztów podatkowych odpisy amortyzacyjne, które również pomniejszają dochód na potrzeby obliczania składki zdrowotnej. Sprzedając środek trwały dochód podatkowy przekłada się również na dochód obliczany na potrzeby składki zdrowotnej. O ile opisany w poprzednim zdaniu mechanizm nie budzi wątpliwości, o tyle problem pojawił się ze środkami trwałymi, zbywanymi po wejściu w życie Polskiego Ładu, które były amortyzowane przed 1 stycznia 2022 roku.

Spór toczył się o to, że początkowo ustawodawca nie przewidział sytuacji, w której przykładowo przedsiębiorca sprzedawał maszynę za 200 000 zł, którą w całości zamortyzował przed wejściem w życie nowych przepisów. Oznaczałoby to, konieczność odprowadzenia składki 4,9%/9% od całych 200 000 zł, podczas gdy dokonana przed Polskim Ładem amortyzacja nie obniżała dochodu związanego ze składką zdrowotną. Dopiero ustawa z dnia 9 lutego 2022 roku o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 poz. 807) unormowała tę kwestię i wprowadziła przepis przejściowy (art. 35 niniejszej ustawy).

Przepis przejściowy sprawił, że dochód ze zbycia środka trwałego nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 roku.

Zasady ustalania dochodu ze sprzedaży środka trwałego są tożsame z zasadami obowiązującymi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT, dochodem lub stratą z odpłatnego zbycia środka trwałego jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od tych środków.

Stosowanie przepisu przejściowego dotyczącego amortyzacji przed 2022 roku na przykładzie

Zarówno treść przepisu normująca zasady ustalania dochodu/straty ze sprzedaży środka trwałego wraz z przepisem przejściowym może rodzić wiele wątpliwości. Omawiana kwestia została więc zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Dawid rozliczał się w 2022 roku w oparciu o podatek liniowy. Pan Dawid we wrześniu 2022 roku sprzedał maszynę produkcyjną za 170 000 zł. Dane z ewidencji środków trwałych:

  • Wartość początkowa: 250 000 zł.
  • Odpisy amortyzacyjne przed 1 stycznia 2022 roku: 130 000 zł.
  • Odpisy amortyzacyjne w 2022 roku: 10 000 zł.

Ustalenie dochodu ze sprzedaży środka trwałego na potrzeby PIT: 170 000 zł (przychód ze sprzedaży) – 250 000 zł (wartość początkowa) + 140 000 zł (odpisy amortyzacyjne) = 60 000 zł

Inaczej rzecz ujmując na gruncie PIT Pan Dawid wykaże przychód w kwocie 170 000 zł, ale pozostała wartość niezamortyzowana tj. 110 000 zł, sprawi, że Pan Dawid zapłaci podatek realnie od 60 000 zł.

Ustalenie dochodu ze sprzedaży środka trwałego na potrzeby składki zdrowotnej: 170 000 zł (przychód ze sprzedaży) – 250 000 zł (wartość początkowa) + 10 000 zł (odpisy amortyzacyjne z pominięciem odpisów dokonanych przed 1 stycznia 2022 roku) = -70 000 zł

Powyższe obliczenie sprawi, że strata w kwocie 70 000 zł może pomniejszyć dochody na gruncie składki zdrowotnej z podstawowej działalności Pana Dawida?

Istnieją w tym zakresie wątpliwości – o tym poniżej!

Co w przypadku poniesienia straty ze zbycia środka trwałego?

Wskazany w powyższym przykładzie sposób ustalenia dochodu/straty ze sprzedaży środka trwałego sprawił, że przedsiębiorca odnotował stratę w kwocie 70 000 zł na potrzeby wyliczenia składki zdrowotnej z uwzględnieniem przepisu przejściowego.

Teoretycznie, gdyby przedsiębiorca osiągnął dochód z podstawowej działalności w kwocie np. 300 000 zł, to dochód za dany miesiąc brany pod uwagę przy obliczaniu składki zdrowotnej wynosiłby 230 000 zł (300 000 zł – 70 000 zł).

Praktycznie takie obliczenia mogą nie zostać zaaprobowane przez ZUS, bowiem w interpretacji indywidualnej wydanej przez ZUS sygn. WPI/200000/43/882/2022 z dnia 3 sierpnia 2022r., organ uznał, że straty ze sprzedaży środka trwałego nie można odjąć od dochodów z bieżącej działalności. Z kolei w interpretacji ZUS sygn. WPI/200000/43/107/2023 z dnia 28 lutego 2023r. organ wskazał, że „Obniżenie dochodu o odpisy amortyzacyjne dokonane przed 1 stycznia 2022 r. od sprzedanych środków trwałych w roku 2022 r. będzie możliwe zarówno w przypadku, gdy wartość sprzedaży środka trwałego jest wyższa od wartości początkowej jak i gdy wartość sprzedaży środka trwałego jest niższa niż wartość początkowa. Prawodawca nie zawęził treści normy zwartej w art. 35 ustawy o zmianie k.s.h. do przypadku, w którym wartość sprzedaży środka trwałego jest wyższa od wartości początkowej (tj. braku straty na sprzedaży środka trwałego), a zatem norma ta znajdzie zastosowanie do obu powyższych przypadków.”

Z powyższego można więc wywnioskować, że ZUS zna i toleruje pojęcie straty ze sprzedaży środka trwałego, jednak w dalszym ciągu brakuje jednoznacznych i precyzyjnych objaśnień, z których jednoznacznie da się wywnioskować, iż strata ze sprzedaży środka trwałego może pomniejszyć dochody z podstawowej działalności.

Zgodnie jednak z aktualnym (kwiecień 2023r.) i jednocześnie korzystnym stanowiskiem konsultantów centrum obsługi telefonicznej ZUS, strata ze sprzedaży środka trwałego może obniżyć dochody z podstawowej działalności przedsiębiorcy.

Od sprzedaży środka trwałego podczas zawieszenia działalności przedsiębiorca nie zapłaci składki zdrowotnej. Nieodpłatne zbycie środka trwałego.

Kończąc rozważania w przedmiocie sprzedaży środków trwałych warto przypomnieć, iż zgodnie z art. 81 ust. 2zd ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przychodach i kosztach stanowiących podstawę do kalkulacji składki zdrowotnej nie uwzględnia się przychodów i kosztów z okresu zawieszenia działalności gospodarczej, a więc również dochodów ze sprzedaży środków trwałych.

Przekazanie składnika majątku na cele osobiste podatnika lub nieodpłatnego zbycie środka trwałego np. w formie darowizny również nie zrodzi obowiązku zapłaty składki zdrowotnej.

Autor – Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Sprzedaż środka trwałego na ryczałcie

Opublikowano: 2023-05-05

Wielu podatników prowadzących działalność gospodarczą zdecydowała o wyborze ryczałtu ewidencjonowanego jako formy opodatkowania przychodów z owej działalności.

Niekiedy dochodzi do sytuacji w której podatnicy dokonują zbycia środka trwałego wprowadzonego na stan danej działalności.

Powstaje wówczas pytanie jaką stawką ryczałtu będzie opodatkowana dana sprzedaż? Co z kolei z wysokością składki zdrowotnej?

Środek trwały w działalności gospodarczej

Niezależnie od formy opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej podatnik może nabywać do firmy składniki majątku które będą środkami trwałymi jak i te które nie będą spełniały cech środka trwałego.

Środek trwały to składnik majątku:

  1. kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania,
  2. o wartości 10.000 zł i powyżej (u zwolnionych podatników to kwota brutto, u czynnych to kwota netto albo netto + 50% nieodliczonego VAT),
  3. stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  4. przewidywany okres używania wynosi powyżej 12 miesięcy,
  5. został nabyty na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
  6. został zakupiony ze środków podatnika.

ISTOTNE:

Przyjęcie do używania w firmie środka trwałego może nastąpić z dniem zakupu ale może nastąpić z innym dniem jeżeli środek trwały będzie wymagał naprawy, instalacji, montażu aby być kompletnym i zdatnym do użytku.

Sprzedaż środka trwałego a ryczałt

Ryczałt nie uwzględnia w rachunku podatku dochodowego kosztów uzyskania przychodów. Zatem cena sprzedaży netto środka trwałego podlega w całości opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym.

Sprzedaż środków trwałych w działalności gospodarczej opodatkowana jest dwoma stawkami:

  1. Sprzedaż ruchomych środków trwałych według stawki 3%.
  2. Sprzedaż nieruchomości niemieszkalnych stanowiących w firmie środki trwałe według stawki 10%.

Nieruchomości niemieszkalne będące przedmiotem sprzedaży na ryczałcie zostały szczegółowo przedstawione przez ustawodawcę. Wykaz zaprezentowano w poniższej tabeli.

Nieruchomości niemieszkalne, których sprzedaż na ryczałcie opodatkowana jest stawką 10%
Lp. Opis
1. Środki trwałe podlegające ujęciu w ewidencji środków trwałych.
2. Składniki majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – (wartość początkowa nie przekracza sumy 10.000 zł) z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1500 zł.
3. Składniki majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż 12 miesięcy nie zostały zaliczone do środków trwałych.
4. Składniki majątku stanowiące spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie – nie podlegające ujęciu w ewidencji środków trwałych.
5. Składniki majątku przedsiębiorstwa w spadku.

ISTOTNE:

Ryczałt od powyżej wymienionych nieruchomości wynosi 10% od uzyskanego przychodu bez względu na okres ich nabycia, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z pozarolniczej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło 6 lat.

ISTOTNE:

Z uwagi na brak uwzględniania kosztów uzyskania przychodów podatnik nie ujmie przy sprzedaży środka trwałego na ryczałcie niezamortyzowanej wartości zbywanego środka trwałego.

Warto dodać, iż sprzedaż nieruchomości mieszkalnych nawet jeżeli są używane w działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem – muszą być opodatkowane według zasad ogólnych dla zbycia nieruchomości mieszkalnych. Tak więc według stawki 19% z uwzględnieniem dostępnych zwolnień w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna

Sprzedaż środka trwałego oczywiście wpływa na wysokość składnik zdrowotnej bowiem przychód ze sprzedaży środka trwałego wlicza się do przychodu wpływającego podstawę obliczenia składki zdrowotnej.

Jednakże jeżeli podatnik sprzeda środek trwały i po doliczeniu tego przychodu okaże się, iż łączony przychód od początku roku do miesiąca sprzedaży środka trwałego nie przekroczy jednego z progów limitu, to ta sprzedaż nie wpłynie na podwyższenie składki zdrowotnej.

Dla przypomnienia przedstawiono w poniższej tabeli progi przychodowe na ryczałcie i miesięczną składkę zdrowotną w zależności od przekroczenia progu dla 2023 roku.

Limity przychodów ryczałtu a wysokości składki zdrowotnej w 2023 roku
Przychód narastająco od początku roku % podstawy zdrowotnej Podstawa zdrowotna Podstawa składki zdrowotnej Miesięczna składka zdrowotna
Do 60.000 zł 60 6.965,94 zł 4.179,56 zł 376,16 zł
Powyżej 60.000 zł do 300.000 zł 100 6.965,94 zł 626,93 zł
Powyżej 300.000 zł 180 12.538,69 zł 1.128,48 zł

Przykład 1

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą od 2015r. zdecydowała, iż będzie stosować w 2023 roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Od początku roku 2023 do końca lutego 2023r. osiągnęła przychód z działalności gospodarczej pomniejszony o zapłacone składki ZUS w wysokości 58.000 zł.

W marcu 2023r. sprzedała środek trwały o wartości sprzedaży 15.000 zł.

Przychód ten będzie zaliczany do przychodu z działalności gospodarczej i spowoduje przekroczenie limitu przychodu narastająco od początku 2023r. do końca marca 2023r. w kwocie 60.000 zł. Skutkiem tego będzie wzrost miesięcznej składki zdrowotnej z 376,16 zł do 626,93 zł od rozliczenia za marzec 2023r.

Przykład 2

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą od 2015r. zdecydowała, iż będzie stosować w 2023 roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Od początku roku 2023 do końca kwietnia 2023r. osiągnęła przychód z działalności gospodarczej pomniejszony o zapłacone składki ZUS w wysokości 36.000 zł.

W maju 2023r. sprzedała środek trwały o wartości sprzedaży 11.000 zł, a pozostałe przychody opiewały na sumę 9.000 zł.

Do rozliczenia za maj 2023r. podatnik nie przekroczył limitu przychodu narastająco od początku 2023r. do końca kwietnia 2023r. w kwocie 60.000 zł. Zatem sprzedaż środka trwałego nie wpłynęła w tym wypadku na wysokość składki zdrowotnej.

Opublikowane w

Wznowienie działalności gospodarczej, czyli o czym musi pamiętać przedsiębiorca

Opublikowano: 2023-04-28

Osoby fizyczne zarejestrowane w CEIDG, które dokonały zawieszenia działalności gospodarczej po pewnym czasie dokonują jej odwieszenia.

Niekiedy nie odwieszają działalności a wręcz dokonują jej likwidacji. Jeżeli jednak osoba fizyczna wznowiłaby działalność, wówczas musi pamiętać o kilku kwestiach.

Wznowienie działalności gospodarczej

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą który posiada wpis do CEIDG i zawiesił działalność może dokonać jej odwieszenia.

Odwieszenie działalności gospodarczej za pośrednictwem rejestru CEIDG dotyczy osób fizycznych, których działalność jest zarejestrowana w rejestrze CEIDG:

  1. osób fizycznych prowadzących działalność,
  2. wspólników spółki cywilnej.

Osoba fizyczna zawieszając działalność mogła od razu podać datę wznowienia działalności albo jej nie podawać i za pomocą aktualizacji wniosku CEIDG podać datę odwieszenia działalności.

ISTOTNE:

Jeżeli osoba fizyczna miała już ujętą datę wznowienia działalności, wówczas ta działalność zostanie automatycznie wznowiona od dnia, który wybrano jako data wznowienia działalności.

Jak dokonać wznowienia działalności gospodarczej

Odwieszenie działalności gospodarczej osoba fizyczna może dokonać elektronicznie za pomocą portalu CEIDG, albo składając papierową aktualizację CEIDG. Może także udać się do urzędu gminy lub miasta do działu ewidencji działalności gospodarczej i osobiście dokonać wznowienia działalności.

ISTOTNE:

Wspólnicy spółki cywilnej wznawiający działalność gospodarczą poza aktualizacją wniosku CEIDG muszę jeszcze złożyć formularz NIP-2.

Działalność została wznowiona – kwestie ZUS

Odwieszenie działalności gospodarczej powoduje to, że osoba fizyczna zostaje automatycznie przywrócona do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego z tytułu wznowionej działalności. Tytuł do ubezpieczeń i rodzaj składek ZUS są takie jak przed okresem zawieszenia, ale nie we wszystkich przypadkach.

ISTOTNE:

Zawieszenie działalności gospodarczej nie przerywa biegu czasu wykorzystania ulgi na start, ZUS preferencyjnego czy małego ZUS plus wobec tego nie wydłuża okresu trwania tych ulg.

Może się okazać, iż osoba fizyczna zawiesi działalność, a w trakcie zawieszenia upłynie okres ww. ulg. W takim wypadku w ciągu 7 dni od wznowienia działalności osoba fizyczna będzie musiała zgłosić się ponownie do ubezpieczeń społecznych oraz zdrowotnego z nowym kodem (tytułem) do ubezpieczeń.

Od dnia wznowienia działalności osoba fizyczna będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu (albo tylko zdrowotnemu). Od tego dnia będą naliczane składki ZUS.

Terminy opłacania ZUS i składania deklaracji pozostają nie zmienne a więc takie same jak przed zawieszeniem działalności (chyba, że zostaną zmienione przez ustawodawcę).

Po wznowieniu działalności osoba fizyczna powinna ponownie zatrudnić pracowników, z którymi musiała rozwiązać umowy przed dokonaniem zawieszenia.

Osoby te muszą być po odwieszeniu działalności zgłoszone do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

Wyjątkiem od reguły są osoby, które mogły pozostać zarejestrowane w ZUS w danej działalności nawet na okres jej zawieszenia:

  1. osoby zatrudnione umowę o pracę, które przed okresem zawieszenia i w jego trakcie przebywają na urlopie macierzyńskim, lub na warunkach urlopu macierzyńskiego, rodzicielskim, wychowawczym,
  2. osoby świadczące usługi na podstawie umowy zlecenie,
  3. osoby wykonujące umowę o dzieło.

Działalność została wznowiona – kwestie PIT

Osoba fizyczna wznawiająca działalność będzie opodatkowana w taki sam sposób jak przed zawieszeniem działalności.

Zatem po wznowieniu działalności forma opodatkowania pozostanie taka sama. W niektórych przypadkach osoba fizyczna będzie mogła zmienić formę opodatkowania.

Terminy wpłat zaliczek na podatek dochodowy pozostaną niezmienne do końca roku w którym podatnik wznowił działalność. Chyba, że osoba fizyczna utraci np. prawo do opłacania kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy PIT. Zmianę terminu wpłat zaliczek na podatek dochodowy PIT podatnik może dokonać od nowego roku.

Jeżeli po wznowieniu działalności osoba fizyczna pozostanie przy tej samej formie opodatkowania lub nie będzie mogła jej zmienić, wówczas będą ją obowiązywały formularze zeznań rocznych takiego samego typu jak przed zawieszeniem.

ISTOTNE:

Niezwykle ważną rzeczą jest to, że wznawiając działalność gospodarczą osoba fizyczna będzie mogła zmienić formę opodatkowania jeżeli nie uzyskała jeszcze od początku roku (wznowienia działalności) żadnego przychodu.

Przykład 1

Osoba fizyczna zawiesiła działalność gospodarczą od 1 kwietnia 2022r. do 30 kwietnia 2023r. O 1 maja 2023r. wznowiła działalność. W 2023r. nie uzyskała żadnego przychodu. Pierwszy przychód w 2023r. uzyskała 20 czerwca 2023r.

W takim wypadku osoba fizyczna może zmienić formę opodatkowania najdalej do 20 lipca 2023r.

Przykład 2

Osoba fizyczna zawiesiła działalność gospodarczą od 1 listopada 2022r. do 31 grudnia 2022r. Od 1 stycznia 2022r. wznowiła działalność. W lutym 2023r. uzyskała pierwszy przychód z działalności gospodarczej. Od 1 marca 2023r. zawiesiła działalność gospodarczą. Od 1 września 2023r. odwiesiła działalność.

W tej sytuacji osoba fizyczna po odwieszeniu działalności gospodarczej nie może już zmienić formy opodatkowania w 2023r. z uwagi na uzyskanie pierwszego przychodu w roku 2023r. a konkretnie w lutym.

Zmiany formy opodatkowania po odwieszeniu działalności może dokonać już w roku 2024 najdalej do 20 dnia miesiąca następnego po miesiącu uzyskania pierwszego przychodu z działalności w 2024 roku.

Przykład 3

Osoba fizyczna zawiesiła działalność gospodarczą od 1 grudnia 2022r. do 31 marca 2023r. W lutym 2023r. sprzedała środek trwały (przedsiębiorca może zbywać środki trwałe w trakcie zawieszenia działalności).

Od 1 lipca 2023r. wznowiła działalność.

W tej sytuacji osoba fizyczna nie może zmienić formy opodatkowania po odwieszeniu działalności w 2023r. z uwagi na uzyskanie pierwszego przychodu w roku 2023r. a konkretnie w lutym.

Zmiany formy opodatkowania po odwieszeniu działalności może dokonać już w roku 2024 najdalej do 20 dnia miesiąca następnego po miesiącu uzyskania pierwszego przychodu z działalności w 2024 roku.

ISTOTNE:

W trakcie zawieszenia działalności osoba fizyczna może zmienić formę opodatkowania do dnia 20 miesiąca następnego po miesiącu uzyskania przychodu a więc na takich samych zasadach jak przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą.

Potwierdza to wyrok wydany przez WSA w Warszawie z dnia 27.01.2021 r. o sygn. akt III SA/Wa 1562/20.

Działalność została wznowiona – kwestie VAT

Osoba fizyczna będąca czynnym podatnikiem VAT, która zawiesiła działalność gospodarczą na okres przynajmniej 6 miesięcy zostanie wykreślona z rejestru czynnych podatników VAT (po okresie nieskładania deklaracji VAT za 6 ostatnich miesięcy lub 2 kwartałów).

Jeżeli czynny podatnik po tym okresie wznawia działalność wówczas zostanie automatycznie przywrócony jako czynny podatnik VAT.

Za miesiąc w którym osoba fizyczna wznawia działalność będzie już musiała złożyć ewidencję VAT JPK_V7 i deklarację VAT JPK_V7 miesięczną (kwartalną za drugi miesiąc po wznowieniu działalności jeżeli miesiąc wznowienia będzie ostatnim miesiącem kwartału).

Po wznowieniu działalności gospodarczej będą obowiązywały te same terminy składania deklaracji jak i płatności podatku VAT.

ISTOTNE:

Jeżeli osoba fizyczna w trakcie zawieszenia działalności dokonała zakupów na cele firmowe i odliczyła VAT od tych zakupów składając deklarację VAT za miesiące dokonania zakupów, wówczas po wznowieniu działalności wykazuje w deklaracji VAT nadwyżkę VAT uwzględniającą także te zakupy.

Jeżeli osoba fizyczna w trakcie zawieszenia działalności dokonała zakupów na cele działalności ale nie odliczyła VAT – może tego dokonać w pierwszym miesiącu po wznowieniu działalności wykazując skumulowaną nadwyżkę VAT naliczonego dotycząca wszystkich zakupów firmowych dokonanych w trakcie zawieszenia działalności.

W niektórych sytuacjach osoba fizyczna po wznowieniu działalności będzie mogła wrócić do zwolnienia z VAT. Musi jednak spełniać wszystkie warunki ustawowe aby skorzystać z podmiotowego (przedmiotowego) zwolnienia z VAT.

Opublikowane w

Podatek VAT podczas zawieszenia działalności gospodarczej osób fizycznych

Opublikowano: 2023-04-21

Zawieszenie działalności gospodarczej to niepodejmowanie działalności gospodarczej, a przez to nieuzyskiwanie bieżących przychodów z tej działalności przez określony czas.

W tym okresie przedsiębiorca jednak jest zobowiązany do wykonywania niektórych obowiązków. Może w tym okresie podejmować także niektóre niezbędne czynności.

Kto może zawiesić działalność gospodarczą?

Każdy przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą może zawiesić działalność gospodarczą. Musi on być jednak wpisany do centralnej ewidencji działalności – CEIDG.

ISTOTNE:

Jeżeli zawieszenia dokonują osoby fizyczne będące wspólnikami spółki cywilnej osób fizycznych wówczas wszyscy wspólnicy danej spółki muszą zawiesić działalność aby te zawieszenie było skuteczne.

Warto dodać, iż spółki wpisane do rejestru KRS także mogą zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej.

Drugim ważnym warunkiem jaki przedsiębiorca musi spełniać zanim zawiesi działalność to niezatrudnianie pracowników.

Wyjątkiem od reguły jest to, iż zawiesić działalność może przedsiębiorca który zatrudnia wprawdzie pracowników, ale posiadają oni:

  1. umowę o pracę i przed okresem zawieszenia i w jego trakcie przebywają na urlopie macierzyńskim, lub na warunkach urlopu macierzyńskiego, rodzicielskim, wychowawczym,
  2. umowę zlecenie,
  3. umowę o dzieło.

Na jak długo można zawiesić działalność gospodarczą?

Działalność gospodarczą można zawiesić na minimum 30 dni. Jeśli chodzi o maksymalny okres czasu to w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą bezterminowo, a w przypadku spółek wpisanych do KRS najdłużej 2 lata.

Obowiązki przedsiębiorcy będącym osobą fizyczną w okresie zawieszenia działalności gospodarczej

Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 6.03.2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221 zwanej dalej ustawą Prawo przedsiębiorców) w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma prawo lub obowiązek:

  1. regulować wszelkie zobowiązania podatkowe i składkowe, które powstały przed okresem zawieszenia działalności gospodarczej,
  2. uczestniczenia w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
  3. wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa,
  4. ma prawo ponosić koszty stałe,
  5. pozostałe kwestie.

Przedsiębiorca w trakcie zawieszenia działalności ma możliwość:

  1. sprzedawać własne środki trwałe i wyposażenie,
  2. wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów,
  3. przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
  4. powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego,
  5. osiągania przychodów finansowych, także z działalności prowadzonej przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,
  6. pozostałe kwestie.

ISTOTNE:

W trakcie zawieszenia działalności przedsiębiorca może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

ISTOTNE:

Należy podkreślić, iż w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie podlega ani ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu. Może jednak zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Zwolnienia z niektórych czynności w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej

W trakcie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca:

  1. nie podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu w związku z tym nie ma obowiązku składania miesięcznych deklaracji do ZUS (wyjątek stanowi przypadek gdy przedsiębiorca posiada zleceniobiorców lub umowy o dzieło),
  2. z uwagi na niepodleganie ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu nie opłaca żadnych składek ZUS (wyjątek stanowi przypadek gdy przedsiębiorca posiada zleceniobiorców),
  3. nie ma obowiązku składania deklaracji i ewidencji JPK_V7 za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy,
  4. jeżeli nie występuje żadna sprzedaż to nie opłaca ani podatku dochodowego ani podatku VAT,
  5. pozostałe kwestie.

Co z podatkiem VAT w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej

Przedsiębiorca w trakcie zawieszenia działalności może ponosić pewne stałe koszty celem zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu.

W trakcie zawieszenia działalności przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT ma możliwość odliczania podatku VAT od zakupów dokonanych w trakcie zawieszenia działalności. Oczywiście wydatki te muszą być związane z zawieszoną działalnością gospodarczą jednak po jej wznowieniu (wydatki mają być przeznaczone na działalność, która będzie prowadzona po jej odwieszeniu).

Odliczenie podatku VAT podatnika który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej może być dokonane na dwa sposoby:

  1. w miesiącu (miesiącach) po wznowieniu działalności,
  2. w trakcie zawieszenia działalności w miesiącu (albo w trzech kolejnych) w którym podatnik poniósł wydatek (data wystawienia faktury) niemniej za ten okres podatnik ma obowiązek złożyć deklarację i ewidencję JPK_V7.

ISTOTNE:

Czynny podatnik VAT może wysłać pisemne zgłoszenie do urzędu skarbowego zawiadamiające o wykonywaniu przez niego czynności podlegających opodatkowaniu VAT w okresie zawieszenia (sprzedaży opodatkowanej VAT).

ISTOTNE:

Na mocy art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 zwanej dalej ustawą o VAT) jeżeli podatnik zawiesił działalność gospodarczą (osoby fizyczne) na okres minimum 6 miesięcy wówczas zostaje on wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. W takim wypadku podatnik musi ponownie dokonać rejestracji do VAT.

Końcowo należy podkreślić, iż zwolnienie z obowiązku składania deklaracji i ewidencji JPK_V7 w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej jak mówi art. 99 ust. 7b ustawy o VAT nie dotyczy:

  1. podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT),
  2. podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem VAT,
  3. okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego (dotyczy sytuacji jeżeli zawieszenie następuje w trakcie miesiąca lub gdy odwieszenie następuje w trakcie miesiąca),
  4. okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku VAT z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku VAT naliczonego.
Opublikowane w

Wydatek na okulary dla przedsiębiorcy w kosztach uzyskania przychodów i w VAT

Opublikowano: 2023-04-11

Wielu podatników ponosi wydatki na nabycie okularów korekcyjnych dla siebie czyli osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.

Jakie skutki podatkowe będą konsekwencją tego zakupu? Co z kosztami nabycia okularów dla przedsiębiorcy? Czy przedsiębiorca odliczy podatek VAT z faktury dokumentującej zakup owych okularów?

Co stanowi koszt uzyskania przychodów w działalności gospodarczej?

Koszty uzyskania przychodów w działalności gospodarczej to wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki ponoszone przez przedsiębiorcę.

Wydatki stanowiące koszty firmowe powinny spełniać poniższe przesłanki:

  1. zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia przychodów z działalności gospodarczej (musi istnieć związek przyczynowo – skutkowy z prowadzoną działalnością),
  2. zostały poniesione przez przedsiębiorcę,
  3. koszty nie dotyczą wydatków prywatnych,
  4. nie zawierają się w katalogu kosztów ustawowo wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów zawartych w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647),
  5. wydatek został prawidłowo udokumentowany (faktura, rachunek, umowa, karta wynagrodzeń, potwierdzenie zapłaty np. opłat skarbowym, administracyjnych, deklaracje, niektóre decyzje itp.).

Jak wydatek na okulary przez przedsiębiorcę jest postrzegany przez fiskusa?

Niestety fiskus na przestrzeni lat wciąż nie uznaje wydatków na nabycie okularów dla przedsiębiorcy jako koszt firmowy.

Uważa on, że taki wydatek służy przede wszystkim ochronie zdrowia przedsiębiorcy i nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą natomiast ma charakter wydatku osobistego przedsiębiorcy.

Ponadto bez znaczenia pozostaje dla fiskusa ilość czasu np. spędzona przed różnymi ekranami, którą to trzeba poświęcić w różnych profilach prowadzonej działalności.

Poniżej przedstawiono 3 stanowiska fiskusa wydane w różnych latach:

  1. interpretacja indywidulana wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 10.02.2009r. o sygn. ITPB1/415-790/08/AK – (…) Odnosząc się do przedstawionego przez Wnioskodawcę będącego lekarzem stanu faktycznego stwierdzić należy, że wydatek na zakup okularów korekcyjnych ma na celu ochronę jego zdrowia. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym. W sytuacji zaistnienia wady wzroku, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do poczynienia zakupu okularów z odpowiednimi szkłami niezależnie od tego czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc, bezpośrednim celem jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Poniesienie wydatków na zakup okularów nie ma realnego wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani też związku z prowadzoną działalnością jako źródłem przychodów. (…),
  2. interpretacja indywidulana wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 17.07.2012r. o sygn. IPTPB1/415-278/12-2/AG – (…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie programowania oraz doradztwa w dziedzinie informatyki, a także fotografii. Do pracy przy komputerze musi używać okularów. Okulary te mają odpowiednio dobrane szkła do pracy przy komputerze, w tym posiadają powłokę antyrefleksyjną. Wnioskodawca może wykorzystywać je tylko do wykonywania zadań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku o wydanie interpretacji stan faktyczny oraz wskazane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że zakup okularów jest wydatkiem o charakterze osobistym. Wydatek ten ponoszony jest niezależnie od tego, czy prowadzona jest działalność gospodarcza. Bezpośrednim celem jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Ich poniesienie uwarunkowanie jest innymi względami, aniżeli uzyskiwanie przychodów z działalności gospodarczej. Poniesienie wydatków na zakup okularów nie ma realnego wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani też związku z prowadzoną działalnością jako źródłem przychodów. (…),

  1. interpretacja indywidulana wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 08.03.2023r. o sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.12.2023.2.HJ – (…) Odnosząc się do przedstawionego przez Pana opisu sprawy (doradztwo w zakresie informatyki – długotrwała praca przy komputerze) stwierdzić należy, że wydatek na zakup okularów korekcyjnych ma na celu przede wszystkim ochronę Pana zdrowia. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym. W sytuacji zaistnienia wady wzroku, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do zakupu okularów korekcyjnych, niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc, bezpośrednim celem, jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków, jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Powyższy zakup jest uwarunkowany stanem Pana zdrowia, tzn. wadą wzroku, która wymaga korekcji, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.

Naszym zdaniem, poniesienie wydatków na zakup okularów korekcyjnych nie ma wpływu na wysokość przychodów uzyskiwanych ze świadczenia usług wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ani też związku z prowadzoną działalnością jako źródłem przychodów. A zatem, wydatek poniesiony na zakup okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze nie może zostać zakwalifikowany jako koszt uzyskania przychodów, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (…),

Odliczenie podatku VAT od nabycia okularów przez przedsiębiorcę

Tutaj podobnie jak przy kosztach – przedsiębiorca nie będzie mógł odliczyć podatku VAT z faktury zakupu okularów dla siebie.

Pozostaje mieć nadzieję, że w którymś momencie zostanie jednak zauważony przez fiskusa związek pomiędzy długimi godzinami spędzonymi przed komputerem, tabletem w celu wyświadczenia usługi w ramach prowadzonej działalności a koniecznością nabycia okularów korekcyjnych, które przecież wpłyną na lepszą wydajność pracy a i bezpieczeństwo tej pracy nie wspominając o zdrowiu i komforcie pracy przedsiębiorcy.

Wszystko powyższe przecież wpływa w większym lub mniejszym stopniu na zabezpieczenie teraźniejszych i przyszłych przychodów w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

W interpretacji indywidualnej z dnia 16.07.2012r. o sygn. IBPP2/443-382/12/RSz wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach stwierdzono, iż (…) Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy stwierdzić, że wydatek na zakup okularów korekcyjnych ma na celu ochronę zdrowia Wnioskodawcy. Wydatki uwarunkowane stanem zdrowia osoby prowadzącej działalność gospodarczą należą do wydatków o charakterze osobistym.

W sytuacji zaistnienia wady wzroku, czy też jej pogłębiania się, osoba fizyczna jest zmuszona do poczynienia zakupu okularów korekcyjnych z odpowiednimi szkłami niezależnie od tego, czy prowadzi działalność gospodarczą, czy też działalności takiej nie prowadzi. Tak więc, bezpośrednim celem, jaki jest związany z ponoszeniem tego rodzaju wydatków, jest ochrona wzroku, a nie osiągnięcie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pomimo wskazania, iż zakup okularów korekcyjnych jest niezbędny przy prowadzeniu działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę, powyższy zakup jest uwarunkowany Jego stanem zdrowia, a więc jest wydatkiem o charakterze osobistym niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej i jako taki nie może stanowić podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa, jak również przedstawione we wniosku okoliczności faktyczne sprawy, stwierdzić należy, na podstawie art. 86 ust. 1 ww. ustawy o VAT, że skoro ww. zakup okularów korekcyjnych nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, to Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej ich zakup. (…).

Opublikowane w

Wpływ inwentury na roczne rozliczenie składki zdrowotnej na przykładach

Opublikowano: 2023-03-31

Jeden z ostatnich wpisów naszego bloga traktował o możliwych wariantach rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Kwestia ta może przysporzyć przedsiębiorcom wiele trudności, ponieważ w 2023 roku płatnicy pierwszy raz rozliczą składkę zdrowotną w ujęciu rocznym. Rozliczenie za 2022 rok jest pierwszym rozliczeniem, w którym należy dodatkowo uwzględnić specyficzne przepisy przejściowe dotyczące remanentów. Poniżej szczegóły!

Ogólne zasady wpływu różnic remanentowych na dochód podatkowy i składkę zdrowotną

Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych (skala podatkowa/podatek linowy) zobligowani są do sporządzenia remanentów i uwzględniania różnic w kalkulacji podatku dochodowego. Obowiązkowo należy dokonywać tego corocznie, natomiast fakultatywnie istnieje możliwość sporządzania inwentur miesięcznych, uwzględnianych już na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy.

Powiązanie dochodu ze składką zdrowotną wiąże się także z koniecznością uwzględniania remanentów w kalkulacji składki zdrowotnej, która obliczana jest jako 9% dochodu dla podatników rozliczających się skalą podatkową lub jako 4,9% dochodu dla liniowców.

Na marginesie dodać należy, że ustawodawca początkowo zapomniał o różnicach remanentowych na gruncie składki zdrowotnej. Dopiero ustawa z dnia 9 lutego 2022 roku o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 poz. 807) unormowała tę kwestię.

W zakresie różnic remanentowych możliwe są następujące warianty:

  • remanent początkowy jest wyższy od remanentu końcowego. W tej sytuacji koszty powiększa wartość remanentu początkowego, natomiast koszty pomniejsza remanent końcowy. Generalny rozrachunek jest taki, że przedsiębiorca odnotuje wyższe koszty, wygeneruje niższy dochód co prowadzi zazwyczaj do powstania nadpłaty w zeznaniu rocznym – mowa tutaj o rocznym rozliczeniu PIT oraz o rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej,
  • remanent końcowy jest wyższy od remanentu początkowego. Sytuacja odwrotna od powyższej. Remanent początkowy zwiększy koszty, ale wyższy remanent końcowy pomniejsza koszty (przedsiębiorca wykazał wyższy poziom zatowarowowania niesprzedanych towarów, które nie stanowią kosztów danego roku podatkowego). Efekt tego jest taki, iż niższe koszty wygenerują wyższy dochód i zazwyczaj konieczność dokonania dopłaty w zeznaniu rocznym (podatkowym i zdrowotnym).

W zakresie drugiego wariantu różnic remanentowych za 2022 rok przewidziano jednak przepis przejściowy.

Za 2022 rok przedsiębiorcy nie zapłacą składki zdrowotnej od różnicy remanentowej

Wspomniana powyżej ustawa z dnia 9 lutego 2022 roku w art. 36 przewiduje przepis przejściowy, który za 2022 rok uchroni przedsiębiorców od konieczności dopłaty składki zdrowotnej od dodatkowego dochodu wynikającego z różnic inwentaryzacyjnych. Omawiana kwestia została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 1

Pan Jacek rozliczał się w 2022 roku w oparciu o podatek liniowy. Dochód za ten rok bez uwzględniania różnicy inwentaryzacyjnej wynosił 248 000 zł. Pan Jacek zapłacił zaliczki na podatek w wysokości 47 120 zł (19% x 248 000 zł) oraz składkę zdrowotną w wysokości 12 152 zł (4,9% z 248 000 zł).

Z uwagi na fakt, że Pan Jacek prowadzi działalność handlową, sporządza on corocznie inwenturę. Stan remanentu końcowego wynosił 65 000 zł, natomiast remanent początkowy wynosił 53 000 zł.

Wyższe zatowarowanie na koniec roku oznacza finalnie zmniejszenie kosztów i wygenerowanie wyższego dochodu. Ostateczny dochód Pana Jacka w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36L wynosi 260 000 zł (248 000 zł + (65 000 zł – 53 000 zł). Pan Jacek dopłaci podatek wynikający z rocznego zeznania w kwocie 2 280 zł (podatek roczny 19% x 260 000 zł minus wpłacone zaliczki w kwocie 47 120 zł).

W rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej Pan Jacek rozliczy dochód od kwoty 248 000 zł co oznacza brak obowiązku dopłaty składki z uwagi na przepis przejściowy.

ISTOTNE:

Przepis przejściowy obowiązuje jedynie w rozliczeniu za 2022 rok. Sytuacja z powyższego przykładu, która może ziścić się w latach kolejnych, spowoduje obowiązek dopłaty składki zdrowotnej w rozliczeniu rocznym.

Niższa inwentura końcowa wygeneruje nadpłatę składek

Omawiany w niniejszym artykule przepis przejściowy nie reguluje sytuacji odwrotnej, w której dochód przedsiębiorcy będzie pomniejszany o różnicę remanentową, czyli w sytuacji, gdzie remanent końcowy jest niższy od początkowego.

Obniżenie dochodu wskutek uwzględnienia różnic remanentowych sprawi, że przedsiębiorca będzie mógł wnioskować o zwrot nadpłaconych składek zdrowotnych. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższym przykładzie.

Przykład 2

Pan Dawid rozliczał się w 2022 roku w oparciu o skalę podatkową. Dochód za ten rok bez uwzględniania różnicy inwentaryzacyjnej wynosił 87 000 zł. Pan Dawid zapłacił zaliczki na podatek w wysokości 6 840 zł (12% x 87 000 zł minus kwota wolna 3 600 zł) oraz składkę zdrowotną w wysokości 7 830 zł (9% z 87 000 zł).

Z uwagi na fakt, że Pan Dawid prowadzi działalność budowlaną sporządza on corocznie inwenturę. Stan remanentu końcowego wynosił 8 000 zł, natomiast remanent początkowy wynosił 9 500 zł.

Niższa inwentura na koniec roku oznacza finalnie zwiększenie kosztów i wygenerowanie niższego dochodu. Ostateczny dochód Pana Dawida w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36 wynosi 85 500 zł (87 000 zł – (9 500 zł – 8 000 zł). Pan Dawid wykaże nadpłatę podatku z rocznego zeznania PIT w kwocie 180 zł (podatek roczny 12% x 85 500 zł minus kwota wolna 3 600 zł minus wpłacone zaliczki w kwocie 6 840 zł). W rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej Pan Dawid także wykaże nadpłatę obliczoną w następujący sposób: składka zdrowotna od dochodu rocznego, czyli 9% x 85 500 zł = 7 695 zł minus zapłacone składki zdrowotne w roku składkowym 7 830 zł. Nadpłata z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej wynosi więc 135 zł (7830 zł – 7 695 zł).

ZUS może zażądać wyjaśnienia różnic wynikających z zeznania podatkowego i składkowego

Roczne rozliczenie podatku dochodowego oraz składki zdrowotnej może budzić wątpliwości organu rentowego. ZUS może napotkać trudności w interpretacji złożonych przez przedsiębiorców dokumentów. Należy w tym miejscu zauważyć, że w rozliczeniu za 2022 rok możemy mieć do czynienia, aż z trzema rodzajami dochodu, a każda z tych wartości może być inna. Mowa tutaj o:

  1. dochodzie wykazanym w roku składkowym,
  2. dochodzie wykazanym w rocznym zeznaniu podatkowym PIT,
  3. dochodzie wykazanym w rocznym rozliczeniu składki zdrowotnej.

Płatnicy muszą więc przygotować się na ewentualne pytania ze strony ZUSu w celu wyjaśnienia różnic, które bardzo często mogę wynikać z rozliczenia remanentów i omawianego w niniejszym wpisie przepisu przejściowego.

Autor: Łukasz Kluczyński

Opublikowane w

Sprzedaż środka trwałego wycofanego z działalności – czy ta transakcja podlega składce zdrowotnej?

Opublikowano: 2023-03-24

Przedsiębiorcy, którzy opodatkowują przychody z działalności gospodarczej podatkiem liniowym albo skalą podatkową zastanawiają się nad skutkami podatkowymi oraz składkowymi operacji wycofania środka trwałego z działalności gospodarczej.

Czy takie wycofanie a następnie sprzedaż będą miały wpływ na wysokość składki zdrowotnej?

Sprzedaż wycofanego środka trwałego

Jednym z przychodów klasyfikowanych jako przychód z działalności gospodarczej jest sprzedaż środka trwałego wprowadzonego na stan środków trwałych w prowadzonej działalności gospodarczej.

Co więcej zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT) przychód kwalifikowany jako z działalności gospodarczej to także sprzedaż składników majątku wprowadzonych na stan środków trwałych w działalności także gdy przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynęło 6 lat.

ISTOTNE:

Zdarzenie wycofania środka trwałego z działalności gospodarczej nie powoduje skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).

W sytuacji gdy przedsiębiorca wycofa środek trwały w okresie 03/2023r. z prowadzonej działalności to w okresie od 04/2023r. do okresu 03/2029r. sprzedaż tego środka trwałego musi być opodatkowana na zasadach opodatkowania działalności gospodarczej.

Co więcej przychód z takiej sprzedaży w tym okresie czasu będzie zakwalifikowany jako przychód z działalności gospodarczej.

ISTOTNE:

W miesiącu wycofania albo po nim podatnik nie dokonuje już żadnych odpisów amortyzacyjnych.

Od miesiąca wycofania środka trwałego do momentu sprzedaży (przed upływem 6 lat od wycofania) podatnik nie ujmuje w kosztach już żadnych odpisów amortyzacyjnych.

Dopiero w momencie sprzedaży tj. jeżeli podatnik sprzeda środek trwały w okresie 6 lat od miesiąca następnego po miesiącu wycofania wówczas będzie mógł rozpoznać w miesiącu sprzedaży niezamortyzowaną dotąd wartość początkową środka trwałego.

Dochód ze zbycia środka trwałego

Jak mówi art. 24 ust. 2 ustawy o PIT dochodem ze sprzedaży składników majątku nabytych i wykorzystywanych w działalności gospodarczej jest w przypadku:

  1. składników majątku o wartości powyżej 1.500 zł a do wartości 10.000 zł przychód z odpłatnego zbycia składników majątku
  2. pozostałych składników majątku dochodem lub stratą będzie różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych a ponadto różnica ta musi być powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych już dokonanych od tych środków trwałych.

Dochód z działalności na potrzeb obliczenia wysokości składki zdrowotnej

Na mocy art. 81 ust. 2c ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561 zwanej dalej ustawą o NFZ) za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu przedsiębiorcy – wpłaca on składkę zdrowotną liczoną od miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiącej dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka.

Tak więc podstawa do obliczenia składki zdrowotnej za okres 02/2023r. to dochód z działalności gospodarczej uzyskany za okres 01/2023r.

ISTOTNE:

Dla przypomnienia pierwszy rok składkowy dla podatników stosujących podatek liniowy albo skalę podatkową to okres od 02/2022r. do okresu 01/2023r. obejmujący dochód z działalności gospodarczej za okres od 01/2022r. do 12/2022r.

Mowa tu oczywiście o sprzedaży środka trwałego, gdy przedsiębiorca stosuje formę opodatkowania skalę podatkową albo podatek liniowy.

Metodologię ustalania dochodu z działalności na potrzeby obliczenia składki zdrowotnej przedstawia poniższa tabela.

Dochód z działalności na potrzeby obliczenia składki zdrowotnej
Lp. Sposób ustalenia
1. Dochód za pierwszy miesiąc podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku składkowym stanowi różnica między osiągniętymi przychodami z działalności gospodarczej a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów z tejże działalności
2. Dochód ustalony na podstawie punktu 1, jest pomniejszany o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów
3. Dochód za kolejne miesiące ustala się jako różnicę między sumą przychodów z działalności, osiągniętych od początku roku, i sumą kosztów uzyskania tych przychodów, poniesionych od początku roku
4. Dochód ustalony na podstawie punktu 3, jest pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe), zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach.
Dochód nie jest pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
5. Przy obliczaniu dochodów w punktach 1 i 3 podatnik nie uwzględnia przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy o PIT) a w przypadku osób prowadzących PKPiR dochód jest korygowany dodatkowo o remanent sporządzony przez podatnika.

Sprzedaż wycofanego środka trwałego a składka zdrowotna

Jeszcze w roku 2022 wprowadzono art. 35 ustawy z dnia 09.02.2022r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 807 zwanej dalej ustawą o zmienia KSH) który informuje podatnika o sposobie ustalania dochodu ze sprzedaży środka trwałego dla celów ustalenia wysokości składki zdrowotnej.

ISTOTNE:

Dla przypomnienia pierwszy rok składkowy dla podatników stosujących podatek liniowy albo skalę podatkową to okres od 02/2022r. do okresu 01/2023r. obejmujący dochód z działalności gospodarczej za okres od 01/2022r. do 12/2022r.

Dochód ze sprzedaży środka trwałego na cele obliczenia wysokości składki zdrowotnej nie będzie powiększony o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 r.

Ustawodawca przewiduje w tym miejscu dwa podstawowe przypadki.

Dochód ze zbycia środka trwałego na potrzeby obliczenia składki zdrowotnej
Przychód ze sprzedaży Wartość początkowa Odpisy amortyzacyjne Dochód ze sprzedaży środka trwałego*
Równy lub mniejszy od wartości początkowej Równa lub większa od przychodu ze sprzedaży Całkowicie zamortyzowany NIE WYSTĄPI
BEZ SKŁADKI ZDROWOTNEJ
Większy od wartości początkowej Mniejsza od przychodu ze sprzedaży Całkowicie zamortyzowany WYSTĄPI
OBJĘTY SKŁADKĄ ZDROWOTNĄ
Równy lub mniejszy od wartości początkowej Równa lub większa od przychodu ze sprzedaży Częściowo zamortyzowany NIE WYSTĄPI
BEZ SKŁADKI ZDROWOTNEJ
Większy od wartości początkowej Mniejsza od przychodu ze sprzedaży Częściowo zamortyzowany WYSTĄPI
OBJĘTY SKŁADKĄ ZDROWOTNĄ

*Bez dodawania odpisów do wartości początkowej ujętych w kosztach firmowych przed 2022r.

Końcowo należy podkreślić, iż sprzedaż wycofanego z działalności środka trwałego w ciągu 6 lat będzie zaliczona do przychodu z działalności a co za tym idzie będzie objęta składką zdrowotną.

Trzeba jednak podkreślić, iż nie zawsze. Podstawowe przypadki zaprezentowano w powyższej tabeli.

Opublikowane w

Zwrot nadpłaty/dopłata składek z rozliczenia rocznego składki zdrowotnej na przykładach

Opublikowano: 2023-03-15

Zamknięcie roku i złożenie zeznania podatkowego nie wyczerpuje jeszcze obowiązków przedsiębiorcy na gruncie raportowania rocznego. W 2023 roku przedsiębiorcy po raz pierwszy muszą złożyć w ZUS roczne rozliczenie składki zdrowotnej, które przybiera zbliżoną formę do rozliczenia rocznego podatku w urzędzie skarbowym. Niektórzy płatnicy złożą roczne rozliczenie wykazujące saldo zerowe, jednak zasadnicza część będzie zobowiązana do dopłaty składek lub też będzie mieć możliwość wnioskowania o zwrot nadpłaconych składek.

Termin, dokumenty i możliwe warianty dla rocznego rozliczenia składki zdrowotnej

Ideą rocznego rozliczenia składki zdrowotnej jest skonfrontowanie wpłacanych za rok składkowy/kalendarzowy „zaliczek” na składkę zdrowotną z rocznym rozliczeniem składki zdrowotnej dokonanym w oparciu o ostateczne przychody/dochody z działalności gospodarczej wykazane w zeznaniu podatkowym.

Przedsiębiorcy zobowiązani będą do rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w raportach ZUS składanych za kwiecień 2023 w terminie do 22 maja. Przedsiębiorca rozliczający się samodzielnie zadeklaruje składkę zdrowotną w raporcie ZUS DRA. W pozostałych przypadkach roczne rozliczenie składki zdrowotnej należy zaraportować posługując się drukiem ZUS RCA. Na potrzeby rozliczenia rocznego składki zdrowotnej przewidziano dedykowane pozycje na drukach DRA i RCA.

Omawiane rozliczenie dotyczy również przedsiębiorców, którzy zlikwidowali lub zawiesili działalność gospodarczą.

Możliwe są następujące warianty wynikające z rocznego rozliczenia składki zdrowotnej:

  • saldo zerowe. Przedsiębiorca opłacił składkę zdrowotną za rok kalendarzowy (ryczałt)/rok składkowy (zasady ogólne) w wysokości odpowiadającej osiągniętym przychodom/dochodom ustalonym ostatecznie w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-28, PIT-36 lub PIT-36L,
  • niedopłata składki zdrowotnej. Przedsiębiorca opłacił składkę zdrowotną w wysokości niższej niż obliczoną od faktycznie osiągniętych przychodów/dochodów z działalności gospodarczej. Różnicę należy dopłacić wraz ze składkami bieżącymi za kwiecień, czyli w terminie do 22 maja 2023 roku,
  • nadpłata składki zdrowotnej. Przedsiębiorca opłacił składkę w wysokości wyższej od należnej (składka wyliczona od ostatecznego dochodu/przychodu okazała się niższa od zapłaconych składek „zaliczkowo” za rok składkowy/kalendarzowy). W tej sytuacji w terminie do 1 czerwca 2023r. należy wysłać za pośrednictwem PUE ZUS wniosek o zwrot nadpłaty (ZUS przygotuje wniosek o zwrot nadpłaty. Konieczne jest jednak jego podpisanie i wysłanie przez płatnika lub osobę upoważnioną). ZUS może odmówić zwrotu w trybie decyzji lub dokonać zaliczenia kwoty zwrotu na poczet zaległości składkowych płatnika.

ISTOTNE:

Niezłożenie wniosku o zwrot nadpłaty w terminie do 1 czerwca 2023r. nie zamyka drogi do odzyskania nadpłaconych składek. Nadpłata zostanie rozliczona na koncie płatnika w terminie do końca roku. Wnioskowanie o zwrot odbywa się wówczas w standardowym trybie (wniosek płatnika o zwrot nienależnie opłaconych składek RZS-P).

Ustalenie rocznej podstawy składki zdrowotnej dla przedsiębiorców opodatkowanych na zasadach ogólnych

Opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala/podatek liniowy), wymaga w pierwszej kolejności ustalenia rocznej minimalnej podstawy składki na ubezpieczenie zdrowotnej. Oblicza się ją jako iloczyn liczby podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne oraz minimalnego wynagrodzenia za pracę. Osiągnięcie dochodu wyższego od minimalnej podstawy obliguje płatnika do zadeklarowania i uiszczenia składki zdrowotnej skalkulowanej w oparciu o rzeczywisty dochód.

Ustalając minimalną roczną podstawę składki na ubezpieczenie zdrowotne należy pominąć pełne miesiące, w których przedsiębiorca nie prowadził działalności gospodarczej np. w skutek jej rozpoczęcia/zakończenia w trakcie roku lub zawieszenia. Należy jednak pamiętać, że przychody/koszty osiągnięte w czasie zawieszenia działalności gospodarczej należy pominąć przy rozliczaniu składki na ubezpieczenie zdrowotne. Na poniższym przykładzie liczbowym prezentujemy roczne rozliczenie składki zdrowotnej w praktyce.

Przykład 1

Pan Stanisław w 2022 roku prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną skalą podatkową. Składki społeczne księgowane były w kosztach uzyskania przychodu. W poniższej tabeli zaprezentowano składki zdrowotne raportowane w poszczególnych deklaracjach oraz sposób ustalenia rozliczenia rocznego.

Miesiąc styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec
Dochód narastająco -2000 2800 8000 17000 14000 15000
Podstawa składki zdrowotnej wykazana w miesiącu kolejnym X 0 2800 5200 9000 0
Należna składka za rok składkowy X 270,9 270,9 468 810 270,9
Miesiąc lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń
Dochód narastająco 27000 26000 24000 25000 39000 38000 X
Podstawa składki zdrowotnej wykazana w miesiącu kolejnym 0 10000 0 0 0 12000 0
Należna składka za rok składkowy 270,9 900 270,9 270,9 270,9 1080 270,9
Obliczenie rocznej składki zdrowotnej i ustalenie nadpłaty/niedopłaty
Minimalna składka roczna 3010*12 miesięcy x 9% 3250,8
Składka od faktycznego dochodu 38000 x 9% 3420
Składka zapłacona w roku składkowym 5425,2 X
Nadpłata (5425,20-3420) 2005,2 X

W tabeli poniżej zaprezentowano sposób wyznaczenia podstawy składki zdrowotnej za poszczególne miesiące.

składka od dochodu za wykazana w DRA za Obliczenia/komentarz składka od dochodu za wykazana w DRA za Obliczenia/komentarz
styczeń luty strata – składka od minimalnej podstawy czyli 9% z 3010. Podstawa 0 lipiec sierpień Dochód narastająco 27000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000). Podstawa 10000
luty marzec dochód narastająco<3010. Składka od minimalnej podstawy. Zadeklarowany dochód w deklaracji 2800 zł sierpień wrzesień Dochód narastająco 26000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000+10000). Podstawa 0
marzec kwiecień Dochód narastająco 8000 minus dochód wykazany w poprzednich miesiącach 2800. Podstawa 5200 wrzesień październik Dochód narastająco 24000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000+10000). Podstawa 0
kwiecień maj Dochód narastająco 17000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200). Podstawa 9000 październik listopad Dochód narastająco 25000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000+10000). Podstawa 0
maj czerwiec Dochód narastająco 14000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000). Podstawa 0 listopad grudzień Dochód narastająco 39000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000+10000). Podstawa 12000
czerwiec lipiec Dochód narastająco 15000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000). Podstawa 0 grudzień styczeń Dochód narastająco 38000 minus dochody wykazane w poprzednich miesiącach (2800+5200+9000+ 10000+12000). Podstawa 0

Ustalenie rocznej podstawy składki zdrowotnej dla przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem również zobligowani są do rocznego rozliczenia składki zdrowotnej. Przypomnijmy, iż składkę w roku kalendarzowym ryczałtowcy mogą opłacać na dwa sposoby:

  • na podstawie prognozy z roku ubiegłego. Po zakończeniu roku roczne rozliczenie składki może być zerowe (przychody przyjęte do prognozy znajdowały się w tym samym przedziale składkowym, co przychody faktycznie osiągnięte w danym roku kalendarzowym), bądź generować dopłatę lub nadpłatę (przychody przyjęte do prognozy okazały się odpowiednio zbyt niskie lub zbyt wysokie),
  • na podstawie przychodów bieżących. Po zakończeniu roku roczne rozliczenie składki zdrowotnej może być zerowe (przedsiębiorca w danym roku rozpoczął i zakończył opłacanie składki w tym samym przedziale przychodów), bądź generować dopłatę lub niedopłatę.

Drugi wariant opłacania składki zdrowotnej ryczałtowca został zobrazowany na poniższym przykładzie (dla uproszczenia pomijamy zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, które można odliczyć od przychodów).

Przykład 1

Pan Jacek w 2022 roku prowadził działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem. Za miesiąc styczeń Pan Jacek osiągnął przychód wynoszący 25 000 zł i opłacił składkę w wysokości 335,94 zł. Za miesiąc luty osiągnął przychód 45 000 zł i opłacił składkę w wysokości 559,89 zł (przychody narastająco przekroczyły próg 60 000 zł). Do końca roku Pan Jacek osiągnął przychody narastająco wynoszące 280 000 zł i opłacał składkę miesięczną wynoszącą 559,89 zł.

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej Pana Jacka wykaże niedopłatę, ponieważ roczna składka zdrowotna Pana Jacka wynosi 559,89 zł x 12 = 6718,68zł. Pan Jacek zapłacił w roku kalendarzowym składki zdrowotne w wysokości 6494,73 zł.

Dopłata wynosi 6718,68 – 6494,73 = 223,95 zł.

Inne aspekty kluczowe dla rocznego rozliczenia składki zdrowotnej

Kończąc rozważania dotyczące rocznego rozliczenia składki zdrowotnej należy zaakcentować, iż istnieją jeszcze inne istotne czynniki mające wpływ na ostateczne i prawidłowe ustalenie składki zdrowotnej za dany rok. Mowa tu w szczególności o inwentaryzacji, przychodach ze zbycia środków trwałych, czy konieczności rozliczenia nadpłaty/niedopłaty składki zdrowotnej w ewidencjach księgowych. Problematyka ta zostanie omówiona w kolejnych wpisach naszego bloga.

Autor: Łukasz Kluczyński