SLIM VAT – zmiany w ujęciu korekt w 2021r.

Przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT w przypadku wystawienia faktury sprzedaży a następnie stwierdzenia pomyłki w cenie (kwocie VAT) lub udzielenia rabatu lub zwrotu przez nabywcę towaru czy też otrzymanej zaliczki ma obowiązek wystawić fakturę korygującą daną sprzedaż (lub zwrot zaliczki).

Faktura korygująca fakturę pierwotną sprzedaży może podwyższyć podstawę opodatkowania VAT (i sam podatek VAT) ale może ją również obniżyć.

Wystawienie faktury korygującej w odpowiednim momencie to pierwszy etap rozliczenia jednego z ww. zdarzeń, które to wystąpiło po wystawieniu faktury pierwotnej. Drugim etapem rozliczenia jest ujęcie danej faktury korygującej w odpowiednim okresie czasu. I na tym polu w 2021r. nastąpią istotne zmiany.

Ujęcie korekty zwiększającej i zmniejszającej podstawę opodatkowania VAT do końca 2020r.

Sprzedawcy będący czynnymi podatnikami VAT wystawiający faktury korygujące sprzedaż mają obowiązek zaksięgować je w rejestrze VAT w odpowiednim okresie czasu.

Jeszcze do końca 2020r. podatnicy VAT wystawiając fakturę korygującą, która:

  1. Zmniejsza podstawę opodatkowania VAT (i jednocześnie sam podatek VAT) mają prawo zaksięgować daną korektę in minus w miesiącu otrzymania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę, jeżeli przyczyną korekty jest:
    • udzielenie opustów i obniżek cen po dokonaniu sprzedaży lub
    • zwrot towarów lub
    • zwrot całości lub części zaliczki,
    • stwierdzenie pomyłki w kwocie podatku VAT na fakturze,
  2. Zwiększa podstawę opodatkowania VAT (i jednocześnie sam podatek VAT) mają prawo zaksięgować daną korektę in plus:
    • w miesiącu powstania obowiązku podatkowego, jeżeli przyczyna korekty występowała już w momencie wystawienia faktury pierwotnej,
    • w miesiącu wystawienia faktury korygującej (miesiąc zidentyfikowania pomyłki) jeśli przyczyna korekty występowała po czasie wystawienia faktury pierwotnej.

Potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę zmniejszającej podstawę opodatkowania VAT, czyli in minus to m.in. potwierdzenie mailowe, przez fax, listem poleconym, podpisem nabywcy.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT wystawił we wrześniu 2020r. fakturę sprzedaży za zbyty towar handlowy. W październiku 2020r. sprzedawca udzielił nabywcy rabat na ten towar po czym wystawił fakturę korygującą, którą to kupujący otrzymał, podpisał i odesłał sprzedawcy w tym samym miesiącu.

Sprzedawca w tej sytuacji miał prawo do ujęcia faktury korygującej daną sprzedaż in minus w miesiącu październiku 2020r. z uwagi na to, iż jeszcze w październiku 2020r. otrzymał od nabywcy potwierdzenie odbioru faktury korygującej.

Ujęcie korekty zwiększającej i zmniejszającej podstawę opodatkowania VAT od stycznia 2021r.

W nowym 2021r. zmienią się zasady ujęcia przez sprzedawcę w ewidencji VAT faktur korygujących dokonaną sprzedaż.

ISTOTNE:

W sytuacji, gdy faktura korygująca będzie skutkować podwyższeniem podstawy opodatkowania VAT (i samego podatku VAT), wówczas ujęcie jej w ewidencji VAT sprzedawca – podatnik VAT dokona w miesiącu powstania przyczyny korekty.

Jeśli korekta dotyczy eksportu towarów, ujęcie korekty przez sprzedawcę – podatnika VAT w ewidencji VAT może mieć miejsce nie szybciej niż w rozliczeniu za miesiąc, w którym zarejestrowany w VAT był dany eksport towarów.

ISTOTNE:

W przypadku gdy faktura korygująca powoduje obniżenie podstawy opodatkowania VAT (i sam podatek VAT), ujęcie jej w ewidencji VAT sprzedawca – podatnik VAT dokona najwcześniej w rozliczeniu za okres (miesiąc) wystawienia faktury korygującej.

Możliwe to jednak będzie pod warunkiem posiadania przez sprzedawcę dokumentacji, w której on wraz z nabywcą uzgodnił warunki obniżenia podstawy opodatkowania VAT (podatku VAT) dla sprzedaży objętej fakturą korygującą.

Jeżeli sprzedawca nie posiada takiej dokumentacji w ww. okresie, to ujęcie faktury korygującej in minus dokona w rozliczeniu za okres, w którym będzie dysponował daną dokumentacją.

Przykład 2

Sprzedawca będący czynnym podatnikiem VAT wystawił w styczniu 2021r. fakturę sprzedaży za zbyty towar handlowy. W lutym 2021r. uzgodnił i spisał z nabywcą warunki udzielenia rabatu posprzedażowego. W marcu 2021r. sprzedawca wystawił fakturę korygującą obniżającą podstawę opodatkowania i podatek VAT (rabat).

Sprzedawca w tym wypadku będzie mógł ująć w ewidencji VAT daną fakturę korygującą sprzedaż in minus w miesiącu lutym 2021r. z uwagi na to, iż już w tym miesiącu dysponował spisanymi wraz z nabywcą warunkami udzielenia rabatu posprzedażowego, a więc dokumentacją uzgodnienia warunków obniżenia podstawy opodatkowania VAT.

Przykład 3

Sprzedawca będący czynnym podatnikiem VAT wystawił w lutym 2021r. fakturę sprzedaży za zrealizowaną usługę. W marcu 2021r. sprzedawca zidentyfikował swój błąd polegający na tym, iż cena usługi została zaniżona. Także w marcu 2021r. sprzedawca wystawił fakturę korygującą podwyższającą cenę usługi.

Sprzedawca w tych okolicznościach będzie mógł ująć w ewidencji VAT daną fakturę korygującą sprzedaż in plus w miesiącu lutym 2021r. z uwagi na to, iż już w tym miesiącu powstała przyczyna korekty.

Opublikowano: 2020-11-03

Już od 1 października 2020 nowy JPK VAT – najważniejsze zmiany.

Z początkiem października 2020r., przedsiębiorców rozliczających podatek VAT czekają rewolucyjne zmiany. Powszechnie stosowane i dobrze znane deklaracje VAT-7 i VAT-7K staną się przeszłością, a plik JPK_VAT, który dotychczas pełnił wyłącznie rolę ewidencji VAT – sprzedaży i zakupu, zyska rangę deklaracji ze wszystkimi tego skutkami. Mówiąc krótko, za październik 2020r., zamiast deklaracji VAT i pliku JPK, wysyłany będzie wyłącznie plik JPK w zmienionej strukturze.

Choć Ministerstwo Finansów twierdzi, że nowe przepisy mają uprościć obowiązki przedsiębiorców poprzez ograniczenie liczby dokumentów w obiegu, to realnie zakres danych nowego JPK został znacząco rozbudowany. Z pewnością dodatkowe dane ułatwią fiskusowi typowanie podmiotów do kontroli.

Dotychczasowe vs nowe zasady raportowania w zakresie VAT

Pierwszą zmianą o zasadniczo technicznym charakterze jest zastąpienie klasycznych deklaracji VAT, nowym plikiem JPK, który scala deklarację i ewidencję. Podatnicy rozliczający podatek VAT:

  • miesięcznie, w miejsce dotychczas wysyłanych deklaracji miesięcznych VAT-7 i pliku JPK, będą zobowiązani wysyłać plik JPK_V7M, który będzie zawierać część deklaracyjną oraz część ewidencyjną,
  • kwartalnie, w miejsce dotychczas wysyłanych deklaracji kwartalnych VAT-7K i pliku JPK, będą zobowiązani wysyłać plik JPK_V7K. Nowy JPK będzie wysyłany co miesiąc, z tą jednak różnicą, że część deklaracyjną należy uzupełnić na koniec kwartału.

ISTOTNE:

Nowy plik JPK znosi wyłącznie deklaracje VAT-7 i VAT-7K. Omawiane zmiany nie dotyczą pozostałych deklaracji VAT, w tym VAT-UE, które będą sporządzane i wysyłane na dotychczasowych zasadach!

Zastąpienie deklaracji VAT nowym plikiem JPK, to niestety jedyne ułatwienie, mające na celu ograniczenie ilości dokumentów w obiegu. Zmiany legislacyjne są zdecydowanie dalej posunięte, bowiem nowy JPK obliguje do raportowania dodatkowych danych, zarówno po stronie sprzedaży, jaki zakupów. Zwiększy to zakres obowiązków zarówno dla podatników i biur rachunkowych, ponieważ podatnicy, powinni przekazać swoim księgowym dodatkowe informacje, które umożliwią prawidłowe przygotowanie deklaracji i ewidencji zgodnie z nowymi wymogami, natomiast księgowi muszą na ich podstawie dokonać odpowiednich oznaczeń w JPK, które pokrótce omówimy poniżej.

Dodatkowy zakres danych po stronie dokumentów sprzedaży

Rzetelne wywiązanie się z obowiązku w zakresie sporządzania plików JPK_V7M oraz JPK_V7K niesie za sobą konieczność wyodrębnienia z dokumentów sprzedaży danego podatnika, określonych:

  • grup towarów i usług,
  • rodzajów transakcji,
  • typów dokumentów.

W tabeli poniżej przedstawiono oznaczenia, które należy przyporządkować dokumentom sprzedaży, jeżeli znajdują się na nich określone towary lub usługi.

Symbol Określenie towaru lub usługi
01 napoje alkoholowe – alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym
02 towary, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy o VAT (np. benzyny silnikowe, olej napędowy)
03 oleje opałowe w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz oleje smarowe, pozostałe oleje o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, oleje smarowe o kodzie CN 2710 20 90, preparaty smarowe objęte pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją
04 wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym
05 odpady – wyłącznie określone w poz. 79-91 załącznika nr 15 do ustawy o VAT
06 urządzenia elektroniczne oraz części i materiały do nich, wyłącznie określone w poz. 7-9, 59-63, 65, 66, 69 i 94-96 załącznika nr 15 do ustawy
07 pojazdy oraz części samochodowe o kodach wyłącznie CN 8701-8708 oraz CN 8708 10
08 metale szlachetne oraz nieszlachetne – wyłącznie określone w poz. 1-3 załącznika nr 12 do ustawy o VAT oraz w poz. 12-25, 33-40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy o VAT
09 leki oraz wyroby medyczne – produkty lecznicze, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, objęte obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne
10 budynki, budowle, grunty
11 usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
12 usługi o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, firm centralnych (head offices), reklamowe, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych
13 usługi transportowe i gospodarki magazynowej – Sekcja H PKWiU 2015 symbol ex 49.4, ex 52.1

Kolejna tabela prezentuje oznaczenia jakie należy przyporządkować do dokumentów sprzedaży, jeżeli dotyczą one określonego rodzaju transakcji.

Symbol Określenie transakcji
SW dostawa w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, o której mowa w art. 23 ustawy o VAT
EE świadczenie usług telekom., nadawczych i elektronicznych, o których mowa w art. 28k ustawy o VAT
TP transakcja w warunkach istniejących powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT
TT_WNT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów dokonane przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy o VAT
TT_D dostawa towarów poza terytorium kraju dokonana przez drugiego w kolejności podatnika VAT w ramach transakcji trójstronnej w procedurze uproszczonej, o której mowa w dziale XII rozdział 8 ustawy o VAT
MR_T świadczenie usług turystyki opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 119 ustawy o VAT
MR_UZ dostawa towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, opodatkowanych na zasadach marży zgodnie z art. 120 ustawy o VAT
I_42 wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 42 (import)
I_63 wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów następująca po imporcie tych towarów w ramach procedury celnej 63 (import)
B_SPV transfer bonu jednego przeznaczenia dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o VAT
B_SPV_ DOSTAWA dostawa towarów oraz świadczenie usług, których dotyczy bon jednego przeznaczenia na rzecz podatnika, który wyemitował bon zgodnie z art. 8a ust. 4 ustawy o VAT
B_MPV_ PROWIZJA świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia, opodatkowanych zgodnie z art. 8b ust. 2 ustawy o VAT
MPP transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Ostatnia już tabela zawiera oznaczenia jakie należy przypisać dokumentom sprzedaży, jeżeli należą one do jednej z wymienionej niżej kategorii (typu).

Symbol Określenie dowodu
RO dokument zbiorczy wewnętrzny zawierający sprzedaż z kas rejestrujących
WEW dokument wewnętrzny
FP faktura, o której mowa w art. 109 ust. 3d ustawy (faktura wystawiona do paragonu, z którego wykazano już wartości sprzedaży oraz kwoty podatku należnego)

ISTOTNE:

Rozbudowany katalog towarów, usług i transakcji podlegających wyeksponowaniu w nowym JPK, wymaga przeanalizowania dokumentów pod kątem ich występowania. Szczególnie szerokiego komentarza wymagają transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi, do których należą również członkowie rodziny, czy też transakcje opodatkowane na zasadzie marży.

Należy mieć również na uwadze, że jeden dokument sprzedaży może zawierać kilka oznaczeń np. faktura sprzedaży dokumentująca sprzedaż komputerów małżonkowi na kwotę 20 tys. złotych (z podatkiem VAT) będzie zawierać oznaczenie towaru „06” oraz oznaczenie transakcji „TP” i „MPP”, ponieważ podmiotem powiązanym jest m.in. małżonek, a kwota faktury przekracza 15 tys. zł i dokumentuje sprzedaż towaru z załącznika nr 15.

Dodatkowy zakres danych po stronie dokumentów zakupu

Raportowanie po stronie dokumentów zakupu nie jest tak rozbudowane jak w przypadku dokumentów sprzedaży. Zgodnie z poniższą tabelą, oznaczeniu podlegać będą jedynie dwie kategorie transakcji oraz trzy kategorie dokumentów.

Oznaczenie dokumentu zakupu pod kątem określenia typu dowodu
Symbol Określenie transakcji
IMP podatek naliczony z tytułu importu towarów, w tym importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a ustawy o VAT
MPP transakcja objęta obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności
Oznaczenie dokumentu zakupu pod kątem określenia typu dowodu
Symbol Określenie dowodu
VAT_RR faktura VAT RR, o której mowa w art. 116 ustawy o VAT (faktury wystawione przez rolnika ryczałtowego)
WEW dokument wewnętrzny
MK faktura wystawiona przez podatnika będącego dostawcą lub usługodawcą, który wybrał metodę kasową rozliczeń określoną w art. 21 ustawy o VAT

ISTOTNE:

Podkreślić należy, że zarówno po stronie dokumentów sprzedaży jak i zakupów, konieczne jest raportowanie transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności „MPP”.

Zatem wystawca faktury (sprzedawca) oraz odbiorca faktury (nabywca) będą zobligowani do oznaczenia danego dokumentu symbolem MPP.

Niezgodności w tym zakresie, stwierdzone podczas analizy JPK będą z pewnością weryfikowane przez organy podatkowe.

Końcowo warto nadmienić, że wraz z rozszerzeniem obowiązków informacyjnych wobec fiskusa dzięki implementacji nowego JPK, przewidziano również surowe kary za błędy poczynione przy jego sporządzaniu. O tym jakie sankcje grożą podatnikom za nieprawidłowości w JPK przybliżymy niebawem na łamach naszego bloga.

 Autor: Łukasz Kluczyński

Opublikowano: 2020-09-21

Zmiany w zryczałtowanym podatku dochodowym

Ustawą z dnia 5 czerwca 2020r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw prawodawca dokonał kilku zmian dla podatników stosujących ryczałt jako formę opodatkowania osiąganych przychodów. Na czym one polegają? Tego można dowiedzieć się z niniejszej publikacji.

Ryczałt ewidencjonowany jako forma opodatkowania działalności gospodarczej i nie tylko

Ryczałt ewidencjonowany stanowi uproszczoną formę opodatkowania dochodów uzyskiwanych z prowadzonej działalności gospodarczej lub z prywatnej najmu, dzierżawy.

Opodatkowaniu podlegają wyłącznie osiągnięte przychody bez możliwości pomniejszenia ich o poniesione koszty.

Stawki w ryczałcie wynoszą od 2% poprzez 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 17% na 20% stawce podatku kończąc.

Z opodatkowanie ryczałtem nie mogą skorzystać podatnicy zwolnieni z podatku dochodowego, opłacający podatek w formie karty podatkowej oraz osiągający przychody z działalności prowadzonej:

  • w formie aptek,
  • w formie lombardów,
  • w postaci kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
  • w postaci sprzedaży części i akcesoriów do pojazdów mechanicznych,
  • jako wykonywanie niektórych wolnych zawodów,
  • w formie świadczenia usług wyłączonych z możliwości wyboru ryczałtu (zawartych w załączniku nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne),
  • jako produkcja wyrobów akcyzowych.

Ryczałtu nie wybierze także podatnik, który wykonywał lub wykonuje czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy.

Zmiany w usługach wyłączonych ze stosowania ryczałtu spowodowane wprowadzeniem nowego PKWiU

Pierwsza podstawowa zmiana w ustawie ryczałtowej dotyczy zmiany numerów klasyfikacji PKWiU w związku z wprowadzeniem do stosowania nowej klasyfikacji PKWiU 2015.

Zmiany te dotyczą rodzajów działalności takich jak m.in.: sprzedaż pakietów oprogramowania, świadczenie usług rezerwacji biletów, rezerwacji zakwaterowania, rejsów wycieczkowych i wycieczek zorganizowanych świadczonych przez agentów i pośredników turystycznych, zwalczania i zapobiegania pożarów, rezerwacji nieruchomości będących we współwłasności, przetwarzania danych, obsługi nieruchomości na zlecenie, świadczenia usług przez placówki wychowania przedszkolnego.

Z kolei zastosowanie nowej klasyfikacji PKWiU powiązane jest także z wprowadzeniem stosowania nomenklatury scalonej (CN) oraz instytucji WIS, mających na celu ujednolicenie stawek VAT oraz wydawanie na wniosek podatnika decyzji o prawidłowej stawce VAT na dany towar lub usługę.

Dostosowanie nowego PKWiU także w odniesieniu do wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego

Przypisanie numerów nowej klasyfikacji PKWiU nastąpiło także w odniesieniu do wyrobów rękodzieła ludowego i artystycznego zawartych w załączniku 1 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zmiany objęły m.in.: biżuterie oraz inne wyroby jubilerskie, zastawy stołowe, naczynia kuchenne, pozostałe artykuły gospodarstwa domowego, kieliszki, wyroby ze szkła, tkaniny włosowe, firanki, wyroby wyposażenia wnętrz, taśmy tkane, tiule, hafty, odzież także ze skóry oraz wyroby rymarskie.

Dostosowanie numerów nowej klasyfikacji PKWiU obowiązuje od 1 lipca 2020r.

Wprowadzenie akceptu zmian w zeznaniu rocznym

Zeznanie roczne PIT-28 dotyczące podatników rozliczających się ryczałtem ewidencjonowanym składa się do 15 lutego roku następującego po roku rozliczeniowym.

Podatnik może udostępnione w usłudze twój e-PIT przez Szefa KAS zeznanie PIT-28 odrzucić w całości, przyjąć w całości albo dokonać zmian.

Ostatnia czynność wiążę się jeszcze z zatwierdzeniem tych zmian w usłudze twój e-PIT. Począwszy od dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2019r. – dzień akceptacji wprowadzonych przez podatnika zmian (w usłudze twój e-PIT) w owym zeznaniu rocznym będzie dniem złożenia skutecznej korekty.

Jest to o tyle istotne, gdyż podatnicy nieraz sporządzają korekty zeznań rocznych udostępnionych przez szefa KAS w usłudze twój e-PIT w postaci dokonania zmian w istniejącym zeznaniu, ale nie dokonują jego akceptacji.

Tak wprowadzona zmiana nie odnosi żadnych skutków prawnych. Dopiero akceptacja tej zmiany powoduje złożenie skutecznej korekty zeznania rocznego PIT-28.

ISTOTNE:

Powyższa zmiana dotyczy po raz pierwszy przychodów uzyskanych w roku 2019 a zatem zeznania rocznego za 2019r. składanego w 2020r. i lat kolejnych.

Wybór ryczałtu jako formy opodatkowania

Podatnicy, którzy rozpoczynają w ciągu roku działalność gospodarczą i chcą wybrać ryczałt jako formę opodatkowania swojej działalności, mają obowiązek złożyć pisemne oświadczenie o tej decyzji do właściwego urzędu skarbowego do 20-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, uzyskania pierwszego przychodu w danym roku podatkowym z tej działalności (ewentualnie do końca danego roku podatkowego, gdy pierwszy przychód został osiągnięty w grudniu tego roku).

Ważność tej decyzji będzie obowiązywała w latach kolejnych, chyba że, podatnik złoży do 20 stycznia nowego roku (w którym chce zrezygnować z ryczałtu) oświadczenie o rezygnacji ze zryczałtowanej formy opodatkowania.

Co ciekawe, jeżeli podatnik uzyskuje przychody z najmu prywatnego, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze to nie musi składać żadnego oświadczenia o wyborze ryczałtu jako formy opodatkowania tych przychodów.

Wybór opodatkowania ryczałtem tych przychodów na dany rok podatkowy to zapłata pierwszej kwoty podatku na ryczałt.

Jeżeli jednak pierwszy przychód podatnik uzyskał dopiero w grudniu danego roku podatkowego to wybór ryczałtu dokonuje się poprzez złożenie zeznania rocznego PIT-28.

Opublikowano: 2020-08-21

Zmiany w podatku VAT w lipcu 2020r.

W lipcu 2020r. mają miejsce kolejne zmiany dla części czynnych podatników VAT dla których podstawą prawną na omawianej płaszczyźnie jest ustawa o podatku od towarów i usług. Jakie kwestie uległy zmianie? Na co zwrócić szczególną uwagę? Odpowiedzi na te pytania orz omówienie najistotniejszych zmian w podatku VAT obejmujące największą rzeszę podatników przedstawiono poniżej.

Reorganizacja stawek VAT czyli nowa matryca stawek VAT

Podatnicy, którzy szukali właściwej stawki VAT dla oferowanych przez siebie towarów lub usług, jeszcze do nie dawna sięgali do PKWiU 2008 (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług). Od lipca 2020r. nastąpiła istotna zmiana w tym zakresie.

Resort Finansów wprowadził ujednolicenie stawek VAT w oparciu o klasyfikację CN (Nomenklatura Scalona) dla sprzedawanych towarów. Oznacza to, iż stawki VAT na towary będą przyporządkowane do istniejącego wykazu w istniejącej już klasyfikacji CN. Tak więc poszczególne grupy (rodzaje) towarów (CN) posiadają aktualnie jedną stawkę VAT. Ten zabieg ukróci wreszcie występowanie anomalii, gdzie bliskie rodzaje towarów albo nawet podobne w przypadku różnej fazy przetworzenia miały zupełnie inne stawki VAT.

Natomiast jeśli chodzi o stawki VAT na usługi to podatnicy od lipca 2020r. posługują się już nową klasyfikacją PKWiU 2015.

ISTOTNE:

Przykładem zrównoważenia stawek VAT w grupach towarów może być między innymi obniżenie podatku VAT do 5% na pieczywo różnego rodzaju, żywność i produkty dziecięce czy owoce tropikalne.

Z kolei w efekcie ujednolicenia stawek VAT przyprawy opodatkowane do tej pory stawką 23% od lipca 2020r. będą opodatkowane już 8% stawką VAT.

Obie klasyfikacje można znaleźć pod poniższymi linkami:

https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/pkwiu_15/index.html

https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/cn/index.html

Zmiany w możliwości zastosowania stawki 0% VAT dla WDT

Od lipca 2020r. obowiązują nowe, zaostrzone warunki zastosowania stawki 0% VAT dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT).

Podstawowa kwestia zastosowania stawki 0% VAT dla WDT to użycie przez sprzedawcę właściwego, ważnego numeru NIP nabywcy, który sprzedawca otrzymał od tegoż nabywcy.

Kolejna kwestia to złożenie do 25-tego miesiąca następnego po miesiącu realizacji WDT prawidłowo wypełnionej informacji podsumowującej VAT-UE, w której sprzedawca wykazuje właściwe i ważne numery NIP nabywców wraz z wartościami zrealizowanych transakcji.

Ostatnia z wprowadzonych zmian dotyczy wypełnienia obowiązkowych elementów formalnych składających się na informacje podsumowującą a mianowicie każda przesłana przez podatnika informacja podsumowująca VAT-UE musi zawierać:

  1. Nazwę lub imię i nazwisko oraz ważny i właściwy numer NIP sprzedawcy,
  2. Ważny i właściwy numer NIP-UE sprzedawcy,
  3. Właściwy i ważny numer NIP-UE, czyli dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nabywców towarów lub usług,
  4. Łączną wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz świadczonych usług dla odbiorców z UE,
  5. Właściwy i ważny numer NIP-UE dla transakcji wewnątrzwspólnotowych podatnika, na terytorium którego towary zostały przemieszczone w procedurze magazynu typu call-off stock.

ISTOTNE:

Warto zauważyć, że powyższe warunki są zbliżone do już istniejących niemniej Resort Finansów uzależnia prawidłowość i aktualność powyższych danych od możliwości zastosowania stawki VAT 0% dla WDT.

Wiążąca informacja stawkowa może już wydawać ważne dla wnioskodawcy postanowienia

Jeszcze niedawno podatnicy mający wątpliwości z prawidłowością zastosowania właściwej stawki VAT dla oferowanych przez siebie towarów lub usług składali wnioski do Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) o wydanie postanowienia odnośnie prawidłowej stawki VAT na sprzedawany towar lub usługę.

Od lipca 2020r. wiążące postanowienia w tej sprawie może już wydawać instytucja zwana Wiążącą Informacją Stawkową (WIS).

Zatem podatnicy posiadający wątpliwości co do odpowiedniej stawki VAT dla sprzedawanych przez siebie towarów lub usług składają o nią zapytanie już tylko do instytucji WIS.

ISTOTNE:

Decyzje w sprawie zastosowania właściwej stawki VAT wydawane przez WIS mają od lipca 2020r. charakter wiążący. Oznacza to, iż Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) musi je uwzględnić w wydawanych dla podatnika interpretacjach indywidualnych.

Ponadto decyzje wydawane przez WIS w zakresie zastosowania właściwej stawki VAT chronią podatnika przed konsekwencjami wyboru tej właśnie stawki.

Warto przypomnieć, iż decyzje wydawane przez GUS nie były wiążące dla organów skarbowych. Aktualnie decyzje wydawane przez WIS muszą być respektowane przez wszystkie organy administracji skarbowej.

Niezwykle ważną kwestią jest również to, iż podatnik może zastosować się do decyzji WIS wydanej dla innego podmiotu, ale dotyczącego stawki VAT dla tego samego towaru lub usługi (jeżeli taka sytuacja ma faktycznie miejsce czyli podatnik sprzedaje dokładnie to samo co jest przedmiotem decyzji wydanej dla innego podatnika).

W tej sytuacji ponownie zadziała ochrona tego drugiego podatnika odnośnie użycia przez niego stawki VAT dla oferowanych towarów lub usług według decyzji wydanej dla innego podatnika.

Wszelkie informacje odnośnie trybu składania wniosków, czasu procedowania czy kosztów złożenia wniosku do WIS znajdują się pod poniższym linkiem:

https://www.kis.gov.pl/zalatwianie-spraw/wiazaca-informacja-stawkowa-wis

Rozliczenie VAT od importu w procedurze uproszczonej dostępne dla większej grupypodatników VAT

Już w lipcu 2020r. większe grono czynnych podatników VAT będzie mogło zastosować procedurę uproszczoną rozliczania podatku VAT z tytułu dokonanego importu.

Dla przypomnienia standardowa procedura rozliczenia podatku VAT importu wymaga, aby nie wykazywać podatku VAT należnego z tej transakcji w deklaracji VAT (a jedynie podatek VAT naliczony). Natomiast kwota wynikająca z ustalonego VAT należnego stanowi sumę do zapłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego (lub celno-skarbowego) w ciągu 10 dni od dnia otrzymania informacji od urzędu przed podmiot dokonujący importu towarów.

Po nowelizacji ustawy o VAT z uproszczonej procedury rozliczania VAT od dokonanego importu towarów (rozliczenia podatku VAT należnego w deklaracji VAT za miesiąc powstania obowiązku podatkowego – powstania długu celnego) będą mogli skorzystać czynni podatnicy VAT którzy przedstawią właściwemu (dla siedziby firmy) naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, wydane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu:

  • zaświadczenia o braku zaległości we wpłatach należnych składek na ZUS, PIT, CIT, VAT oraz innych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie z każdego tytułu odpowiednio 3% tych kwot,
  • potwierdzenia rejestracji danego podatnika jako czynnego podatnik VAT.

Drugim obligatoryjnym warunkiem umożliwiającym zastosowanie uproszczonej procedury importu jest zgłoszenie celne towarów dokonywane przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego.

Reasumując Ministerstwo Finansów nieco złagodziło uwarunkowania, których wypełnienie jest obligatoryjne, aby czynny podatnik VAT mógł skorzystać z uproszczonej metody rozliczania VAT od importu towarów.

Opublikowano: 2020-07-30

Leasing zwrotny samochodów osobowych w PIT i w VAT

Leasing zwrotny stanowi jedną z form dysponowania środkami pieniężnymi ze sprzedaży składnika majątku z jednoczesną możliwością użytkowania danego składnika majątku w postaci leasingu. W Polsce najbardziej popularną odmianą leasingu jest leasing operacyjny. Niemniej spora ilość firm decyduje się na leasing zwrotny.

Leasing operacyjny pozwala wziąć w użytkowanie składnik majątku bez konieczności dysponowania większą ilością środków pieniężnych. Leasing zwrotny oprócz zalet leasingu operacyjnego pozwala dodatkowo zachować wartość leasingowanego składnika majątku.

Co umożliwia podatnikom zawarcie umowy leasingu zwrotnego samochodu osobowego?

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą stoją niejednokrotnie przed dylematem czy mogą sobie od razu pozwolić na zawarcie umowy leasingu operacyjnego, finansowego czy może potrzebują środków pieniężnych na inne wydatki (inwestycje).

W przypadku leasingu operacyjnego podatnik może wziąć składnik majątku (samochód osobowy) w użytkowanie na czas wynoszący przynajmniej 40% okresu jego amortyzacji. Następnie wnosi określoną (umowną) kwotę wkładu początkowego a potem opłaca miesięczne raty. Na końcu zaś decyduje się bądź nie na wykupienie tegoż pojazdu.

Biorąc pod uwagę leasing finansowy podatnik otrzymuje na wstępie fakturę na pełną wartość pojazdu z czego zobowiązany jest zapłacić podatek VAT w całości. Na wartość netto pojazdu wystawiane są co miesięczne noty a leasingobiorca w odróżnieniu od leasingu operacyjnego ma możliwość dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Okres trwania umowy leasingu finansowego do 12 miesięcy.

Natomiast, gdy podatnik zdecyduje się na leasing zwrotny to w praktyce występują na ogół dwie poprzedzające zawarcie umowy leasingu sytuacje gospodarcze:

  1. Podatnik nabywa samochodów osobowy,
  2. Podatnik już posiada samochód osobowy.

Następnie podatnik już dysponujący samochodem osobowym sprzedaje go dla firmy leasingowej i zarazem zawiera z nią umowę leasingu operacyjnego lub finansowego.

Skutek tej operacji to uzyskanie kapitału ze sprzedaży, możliwość jego swobodnym dysponowaniem jak i użytkowanie na podstawie zawartej umowy leasingu zbytego samochodu osobowego, opłacając miesięczne raty z tego tytułu.

Uwaga na limity kosztów w leasingu zwrotnym

W tym miejscu należałoby podkreślić, iż użytkowanie samochodu w ramach leasingu zwrotnego obejmują limity kosztowe, które zaczęły obowiązywać już w 2019r. Oznacza to, iż kosztem firmy z tytułu użytkowania samochodu osobowego w leasingu zwrotnym operacyjnym będzie:

  1. Wyłącznie kapitałowa część raty leasingowej, która proporcjonalnie przypada do wartości samochodu osobowego nie większej aniżeli 150.000zł (bez odsetek) a dla samochodów elektrycznych do 225.000zł,
  2. 50% nieodliczonego podatku VAT z faktur leasingu i z faktur potwierdzających wydatki użytkowania samochodu osobowego, jeżeli podatnik używa go w firmie w sposób mieszany,
  3. 75% z sumy wartości netto i 50% nieodliczonego podatku VAT od faktur dokumentujących eksploatację danego samochodu osobowego przy użytku mieszanym albo 100% z sumy wartości netto w koszty firmy przy użytku wyłącznie firmowym,
  4. OC samochodu osobowego w pełnej wysokości natomiast AC w kwocie przypadającej proporcjonalnie do wartości 150.000zł w stosunku do wartości samochodu określonego na polisie.

Niektóre firmy leasingowe wliczają do raty leasingowej w odniesieniu do nielicznych leasingowanych samochodów osobowych koszty serwisu tych pojazdów. Jeżeli więc w racie są wliczone te koszty, to podatnik może tą część ująć w wydatkach firmy, ale do 75% ich wartości.

Jeżeli mowa jest o leasingu zwrotnym finansowym, to koszt firmy z tytułu użytkowania samochodu osobowego będzie stanowić:

  1. Wyłącznie część odsetkowa raty leasingowej,
  2. Odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej danego samochodu osobowego do wartości 150.000zł (bez odsetek) a dla samochodów elektrycznych do 225.000zł,
  3. 75% z sumy wartości netto i 50% nieodliczonego podatku VAT od faktur dokumentujących eksploatację danego samochodu osobowego,
  4. 75% z sumy wartości netto i 50% nieodliczonego podatku VAT od faktur dokumentujących eksploatację danego samochodu osobowego przy użytku mieszanym albo 100% z sumy wartości netto w koszty firmy przy użytku wyłącznie firmowym,
  5. OC samochodu osobowego w pełnej wysokości natomiast AC w kwocie przypadającej proporcjonalnie do wartości 150.000zł w stosunku do wartości samochodu określonego na polisie.

Limity przy odliczeniu podatku VAT od użytkowania samochodu osobowego w leasingu zwrotnym

Odliczenie podatku VAT w przypadku leasingu zwrotnego podlega takim samym regułom jak w przypadku leasingu operacyjnego czy finansowego.

Jeżeli podatnik sprzedał samochodów osobowy firmie leasingowej a następnie rozpoczął jego leasing zwrotny finansowy albo operacyjny to będzie miał możliwość odliczenia 50% podatku VAT z:

  1. Faktur dokumentujących eksploatację danego samochodu osobowego w firmie,
  2. Faktur dotyczących rat i opłat leasingowych

– jeżeli dany samochód osobowy jest użytkowany w firmie w sposób mieszany a więc podatnik nie zgłosił go do urzędu skarbowego, jako samochód używany wyłącznie na cele firmowe.

Jeżeli natomiast podatnik zgłosi samochód osobowy używany w ramach leasingu zwrotnego czy to operacyjnego czy finansowego za pomocą formularza VAT-26 do urzędu skarbowego oraz zaprowadzi ewidencję kilometrów VAT i ustanowi zasady użytkowania wykluczające prywatne dysponowanie danym samochodem, wówczas będzie miał prawo do odliczenia 100% podatku VAT od ww. faktur dotyczących leasingowanego samochodu.

Zgłoszenia takiego podatnik winien dokonać jeszcze przed:

  • chęcią skorzystania z pełnego odliczenia VAT od faktur za eksploatację i leasing zwrotny samochodu osobowego,
  • rezygnacją pełnego odliczenia VAT od faktur za eksploatację i leasing zwrotny samochodu osobowego,
  • zmianą przeznaczenia samochodu osobowego.

Końcowo należałoby wspomnieć o art. 86a ust. 5 ustawy o VAT, który wskazuje, iż ewidencję kilometrów VAT podatnik nie musi prowadzić, jeżeli pojazd samochody przeznaczony jest do:

  • dalszej odsprzedaży,
  • sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,
  • oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

– jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika;

Co za tym idzie podatnik może odliczyć 100% podatku VAT w powyższych sytuacjach jednakże każdy przypadek powinien być analizowany indywidualnie. Organ podatkowy może, bowiem zakwestionować pełne odliczenie VAT od faktur leasingu i kosztów eksploatacyjnych właśnie w przypadku odsprzedaży samochodu osobowego w ramach leasingu zwrotnego z uwagi na to, iż przedmiotem działalności firmy nie jest sprzedaż lub wynajem samochodów osobowych.

Zatem w przypadku, gdy tego typu odsprzedaż występuje incydentalnie to organy skarbowe mogą zakwestionować pełne odliczenia podatku VAT, jeżeli podatnik dokona tego w swoich rejestrach VAT.

Opublikowano: 2020-03-27

Kiedy można dokonać odliczenia podatku VAT z duplikaty faktury

Wystawianie duplikatu faktury przez firmy sprzedawców stanowi częstą praktykę w sytuacjach zaginięcia lub zniszczenia faktury pierwotnej. Duplikat faktury funkcjonuje na takich samych zasadach, co faktura pierwotna.

Jest jednak wyjątek, który zależny jest od tego, w którym momencie nastąpi zniszczenie lub zaginięcie faktury pierwotnej. W jaki sposób wówczas i kiedy nabywca miałby prawo do odliczenia podatku VAT z duplikatu faktury? A może nie będzie mógł tego dokonać?

Duplikat faktury

Każdy podatnik, który chce udokumentować transakcję sprzedaży towarów i usług, wystawia fakturę sprzedaży. Faktura ta potwierdza zawartą transakcję, wyszczególnia dane stron, traktowana jest umowa sprzedaży, może także stanowić jednoczesne wezwanie do zapłaty.

Niekiedy z różnych przyczyn podatnik może nigdy nie otrzymać faktury sprzedaży albo niekiedy sam ją zagubić. W takich sytuacjach nabywcy proszą o wystawienie duplikatu firmy, który jest po prostu ponownie wystawioną fakturą z takimi samymi danymi. Jedyna różnica pomiędzy fakturą pierwotną a duplikatem to:

  1. Określenie na dokumencie – duplikat,
  2. Numer duplikatu faktury,
  3. Data wystawienia duplikatu faktury.

W jakich przypadkach sprzedawca powinien wystawić duplikat faktury

Nawiązując do art. 106l ustawy o VAT, jeżeli zdarzy się, że pierwotna faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie, wówczas sprzedawca lub osoba przez niego upoważniona wystawia duplikat tej faktury zawierającej dokładnie te same dane, co w fakturze pierwotnej.

Oprócz możliwości wystawienia duplikatu faktury do standardowej faktury sprzedaży, podatnik sprzedawca (w ostatnim przypadku organ egzekucyjny) ma możliwość wystawienia duplikatu:

  • faktury zaliczkowej,
  • noty korygującej,
  • faktury korygującej,
  • faktury dokumentującej dostawę, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika.

Duplikat faktury a uprawnienia podatnika

Czynny podatnik VAT ma możliwość odliczenia podatku VAT z duplikatu faktury na podobnych zasadach, co z faktury pierwotnej.

Tak, więc podatnik ma możliwość odliczenia podatku VAT na takich samych zasadach, co przy fakturze pierwotnej jednakże prawo do odliczenia może powstać w zależności od tego, co się stało z fakturą pierwotną.

Faktura sprzedaży nie dotarła do nabywcy

Pierwszy z dwóch sytuacji, od których zależny będzie moment powstania prawa do odliczenia podatku VAT to zaginięcie faktury lub jej zniszczenie zanim jeszcze dotarła do nabywcy. Tak, więc w tym przypadku nabywca w ogóle nie dysponował w żaden sposób fakturą pierwotną.

Jeżeli następnie sprzedawca wystawił duplikat faktury a nabywca, gdy go otrzymał, wówczas nabywca ma prawo do odliczenia podatku VAT z danego duplikatu w miesiącu jego otrzymania albo w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych.

W tym wypadku realizacji prawa do odliczenia podatku VAT działa na takich samych zasadach jak przy fakturze pierwotnej.

Przykład 1

Sprzedawca wystawił w styczniu 2020r. fakturę za usługi informatyczne. Faktura ta miała zostać przekazana do nabywcy jednak zaginęła. Kupujący kontrahent nigdy tej faktury nie otrzymał. Poprosił sprzedawcę o jej duplikat. Otrzymał go w marcu 2020r. z datą wystawienia 09.03.2020r.

W obecnej sytuacji podatnik nabywca nie mógł odliczyć podatku VAT od faktury pierwotnej, ponieważ ona zaginęła u sprzedawcy i w ogóle nie dotarła do kupującego. Natomiast będzie mógł odliczyć podatek VAT od otrzymanego duplikatu w rozliczeniu za marzec 2020r. albo za kwiecień lub maj 2020r.

Podobnie sytuacja by wyglądała gdyby sprzedawca wysłał fakturę sprzedaży a ona zaginęłaby w drodze do nabywcy a więc kupujący nie miałby możliwości otrzymania i dysponowania dokumentem.

Faktura sprzedaży zaginęła lub uległa uszkodzeniu u nabywcy

Drugi przypadek momentu odliczania podatku VAT od duplikatu faktury dotyczy okoliczności, w których sprzedawca wystawił i przesłał do nabywcy fakturę pierwotną. Nabywca otrzymał daną fakturę i u niego faktura ta zaginęła albo została przypadkowo zniszczona.

Tutaj niezwykle ważny jest fakt otrzymania przez nabywcę faktury pierwotnej, ponieważ wpływa on bezpośrednio na moment odliczenia podatku VAT z tej faktury w miesiącu jej otrzymania (nie wcześniej aniżeli moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy).

U nabywcy, który otrzymał fakturę od sprzedawcy moment do odliczenia podatku VAT z tej faktury wystąpił w miesiącu jej otrzymania. Dlatego też późniejsze niedysponowanie fakturą pierwotną i zawnioskowanie nabywcy o duplikat, nie spowoduje, że nabywca będzie mógł odliczyć podatek VAT od otrzymanego duplikaty.

Warto w tym miejscu wspomnieć, iż gdy u nabywcy ginie lub ulega zniszczeniu faktura pierwotna to może to odbyć się dwojako tzn.:

  1. Nabywca odliczył podatek VAT od otrzymanej faktury pierwotnej a następnie ona zaginęła lub uległa uszkodzeniu,
  2. Nabywca nie odliczył podatku VAT od otrzymanej faktury pierwotnej, która następnie zaginęła lub uległa uszkodzeniu.

Należy podkreślić, że również w drugiej sytuacji, czyli przy otrzymaniu faktury przez nabywcę, ale mimo tego nie odliczeniu z niej podatku VAT, nabywca nie będzie mógł odliczyć podatku VAT z otrzymanego duplikatu firmy. Dzieje się tak, dlatego, ponieważ kupujący dysponował fakturą zakupu a więc rozpoczął u niego bieg okresu czasu, w którym możliwe jest odliczenie podatku VAT (miesiąc otrzymania, ale nie później niż drugi okres rozliczeniowy).

Przykład 2

Sprzedawca wystawił w grudniu 2019r. fakturę za usługi wynajmu agregatu prądotwórczego. Fakturę tą otrzymał nabywca. Jednak po kilku dniach zaginęła.. Nabywca poprosił sprzedawcę o wystawienie duplikatu. Otrzymał go w marcu 2020r. z datą wystawienia 02.03.2020r. Nabywca stosuje miesięczny okres rozliczeniowy w VAT.

W obecnej sytuacji podatnik nabywca nie będzie mógł odliczyć podatku VAT od otrzymanego w marcu 2020r. duplikatu z uwagi na to, iż otrzymał fakturę pierwotną w grudniu 2019r. To powoduje, iż moment do odliczenia podatku VAT wystąpił już w rozliczeniu za grudzień 2019r. albo w styczniu, lutym 2020r.

Jeżeli nabywca chciałby odliczyć podatek VAT z faktury pierwotnej, wówczas musiałby ująć ją jeszcze w rozliczeniu za luty 2020r. albo dokonać korekty jednego z tych trzech miesięcy.

Często nabywcy, u których zaginie faktura pierwotna wnioskują do sprzedawcy o wystawienia duplikatu tej faktury. Pomimo, iż nie mogą odliczyć podatku VAT z tego duplikatu to dobrze jest nim dysponować z uwagi na przesłankę zgromadzenia materiału dowodowego.

Przykład 3

Sprzedawca wystawił w grudniu 2019r. fakturę pierwotną sprzedaży za materiały biurowe. W wyniku zwrotu części materiałów w styczniu 2020r. wystawił fakturę korygującą. Żadna z tych faktur nie dotarła jednak do nabywcy, dlatego też sprzedawca wystawił duplikat faktury korygującej w lutym 2020r. natomiast duplikat faktury pierwotnej w marcu 2020r.

W analizowanym przypadku nabywca z uwagi na to, iż nie otrzymał żadnej z tych dwóch faktury (ani faktury pierwotnej, ani korekty tej faktury) to wpierw należy ustalić moment odliczenia podatku VAT. W tej sytuacji powstanie on najwcześniej w marcu 2020r. Także w tym miesiącu nabywca powinien ująć duplikat faktury korygującej z uwagi na to, iż skorzystał z prawa do odliczenia podatku VAT.

Opublikowano: 2020-03-19

Odpowiedzialność solidarna podatników za zaległości sprzedawcy w VAT

W 2020r. nabywca może odpowiedzieć solidarnie ze sprzedawcą za jego zaległości w podatku VAT, dotyczące transakcji sprzedaży towarów. Skutkiem tego może być, iż nabywca będzie zobligowany do zapłaty podatku VAT z danej faktury, jeżeli sprzedawca nie rozliczy go u siebie ani też nie zapłaci.

Jakie skutki wiążą się z odpowiedzialnością nabywcy względem sprzedawcy, jak się do tego przygotować i czy można jej uniknąć. O tym i o wielu innych zagadnieniach odpowiedziano w poniższej publikacji.

Odpowiedzialność solidarna dostawcy i nabywcy

W ustawach podatkowych i nie tylko kwestia odpowiedzialności za zobowiązania dotyczy w większości dłużników. Jednak prawodawca w ostatnim czasie idzie krok dalej i wprowadza rozszerzenie odpowiedzialności za zaległości podatkowe sprzedawcy także w stosunku do nabywcy. Nie oznacza to jednak, iż odpowiedzialność solidarna pojawia się po raz pierwszy.

Przykłady ponoszenia odpowiedzialności solidarnej

Warto wspomnieć w tym miejscu o tym, iż w aktualnym stanie prawnym funkcjonuje wiele przepisów regulujących ponoszenie odpowiedzialności solidarnej przez niektóre strony występujące w danych okolicznościach.

Jednym z najprostszych przykładów będzie tutaj odpowiedzialność solidarna małżonków za zobowiązania podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych podlegających wspólnym rozliczeniu.

Innym przykładem może być poniesienie odpowiedzialności solidarnej wspólników spółki cywilnej w podatku od czynności cywilnoprawnych (gdzie zobowiązanie podatkowe ciąży na wszystkich wspólnikach tej spółki).

Jeszcze inna sytuacja to ponoszenie odpowiedzialności solidarnej członków zarządu za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki akcyjnej (ewentualnie innych podmiotów posiadających osobowość prawną).

Nowe okoliczności zastosowania odpowiedzialności solidarnej

W ostatnim czasie prawodawca ustanowił kolejne okoliczności sytuacyjne, w których zarówno sprzedawca jak i nabywcą mogą odpowiadać solidarnie za zaległości w podatku VAT.

Pierwsza z tych okoliczności to zapłata na rachunek spoza białej listy z jednoczesnym:

  1. Wysłaniem nieskutecznego zawiadomienia ZAW-NR,
  2. Nie wysłaniem w ogóle zawiadomienia ZAW-NR

Druga z omawianych okoliczności dotyczy mechanizmu split payment a mianowicie o nieuregulowanie zapłaty z zastosowaniem tego mechanizmu za zakupy towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT.

Zapłata za fakturę na konto sprzedawcy nieznajdujące się na białej liście

We wrześniu 2019r. Szef Krajowej Administracji Skarbowej stworzył i przekazał podatnikom powiększony o niektóre dane wykaz podatników VAT zarówno czynnych jak i zwolnionych.

W wykazie tym można znaleźć m.in. adres firmy, dane identyfikacyjne podatnika, datę rejestracji, jako podatnika VAT, daty ponownej rejestracji, przywrócenia czy wykreślenia z rejestru VAT.

Dodatkowo przy każdym podatniku VAT zostało dopisane jego firmowe konto lub firmowe konta, które on sam zgłosił do ewidencji działalności gospodarczej (CEIDG) lub KRS.

Prawodawca wymaga natomiast, aby wszystkie transakcje zakupu i sprzedaży towarów i usług o wartości przynajmniej 15.000 zł brutto, udokumentowane fakturą, gdzie stronami transakcji będą przedsiębiorcy były zapłacone na rachunek płatniczy sprzedawcy, występujący na białej liście.

Jeżeli podatnik nabywca nie zapłaci za daną fakturę na rachunek płatniczy sprzedawcy, wówczas będzie odpowiadał solidarnie za zaległości w podatku VAT sprzedawcy z tytułu danej transakcji, (jeżeli sprzedawca nie rozliczyłby podatku VAT należnego z danej, wystawionej przez siebie faktury sprzedaży).

Przykład 1

Sprzedawca będący czynny podatnik VAT wystawił dwie faktury sprzedaży za wykonanie usług stolarskich (wraz z materiałem). Pierwsza opiewa na sumę 15.400zł brutto a wartość drugiej to 16.500zł brutto. Nabywca będący czynnym podatnikiem VAT zapłacił za:

  1. Pierwszą otrzymaną fakturę gotówkowo,
  2. Drugą fakturę na konto firmowe sprzedawcy, które nie znajduje się na białej liście.

Zatem nabywca w obu przypadkach będzie odpowiadał solidarnie za zaległość w podatku VAT, ale dotyczący obu faktur, jeżeli sprzedawca nie rozliczy tegoż podatku VAT.

Przedsiębiorca nabywca odpowie solidarnie za zaległości w VAT sprzedawcy kiedy:

  • Stronami transakcji są przedsiębiorcy – czynni podatnicy VAT
  • Wartość faktury sprzedaży wynosi 15.000zł brutto lub powyżej
  • Transakcja dotyczy towarów lub usług
  • Nabywca zapłacił za daną fakturę na konto sprzedawcy niewystępujące na białej liście .

Nabywca ma możliwość uniknięcia odpowiedzialności solidarnej za zaległości w VAT sprzedawcy, jeżeli w ciągu 3 dni od dnia zlecenie przelewu przekaże do naczelnika urzędu skarbowego (właściwego dla sprzedawcy) zawiadomienie o tym fakcie (wzór ZAW-NR).

Odpowiedzialność solidarna nabywcy ze sprzedawcą a mechanizm split payment

Od 2020r. mechanizm podzielonej płatności stał się obowiązkowy. W ślad za nim zaczęła także obowiązywać odpowiedzialność solidarna w zakresie zakupu towarów zawartych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. W omawianym załączniku znajdują się towary i usługi, które w zeszłym roku były objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, towary wrażliwe oraz nowowprowadzone towar i usługi.

Po pierwsze, odpowiedzialność solidarna z tytułu zakupu towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT dotyczy tylko tych towarów a nie dotyczy w ogóle usług zawartych w tym załączniku.

Po drugie, odpowiedzialność solidarna z tytułu zakupu towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT wymaga, aby sprzedawca był czynnym podatnikiem VAT a nabywca podatnikiem VAT.

Po trzecie, nie występuje tutaj kwestia kwoty 15.000zł brutto a więc jeżeli nawet wartość faktury sprzedaży towaru lub towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT będzie wynosić np. 2.000zł to nabywca będzie potencjalnie wciąż odpowiadał solidarnie za zaległości w VAT sprzedawcy z tytułu danego zakupu. Powyższe oznacza, że gdy kupujący zakupi nawet tylko jeden towar z załącznika nr 15 do ustawy o VAT a pozostała kwota faktury będzie dotyczyć towarów spoza załącznika, to i tak będzie podlegał odpowiedzialności solidarnej za zaległości w VAT sprzedawcy.

Zatem gdy nabywca zakupi, choć jeden towar z załącznika nr 15, udokumentowany fakturą, a sprzedawca nie rozliczy (zapłaci) podatek VAT należny wynikający z danej faktury, to nabywca odpowie solidarnie za ten nierozliczony, zaległy podatek VAT w części przypadającej proporcjonalnie na daną transakcję danego towaru.

Jednak powyższe uwarunkowania prawodawcy to nie wszystko, bowiem podkreśla on, że jeszcze jest jedna kwestia w odpowiedzialności solidarnej niezwykle istotna.

Czas transakcji a wiedza nabywcy na temat zapłaty podatku VAT przez sprzedawcę

Ustawodawca zaznacza, iż jeżeli w czasie realizacji sprzedaży towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT nabywca wiedział lub miał obawy o to, iż sprzedawca nie ureguluje podatku VAT z danej transakcji, wówczas odpowie z nim solidarnie za ten niezapłacony VAT.

Tak, więc odpowiedzialność solidarna może objąć nabywców, którzy dobrze wiedzieli albo posiadali duże wątpliwości nt. braku zapłaty podatku VAT przez sprzedawcę z faktury dokumentującej daną transakcję (towary z załącznika nr 15) z uwagi na to, że:

  1. Dana transakcja odbędzie się na niższych niż cenach niż rynkowe,
  2. Warunki zawartej umowy odbiegały od standardowych zasad transakcji sprzedaży na warunkach rynkowych.

Przykład 2

Czynny podatnik VAT kupił do swojej działalności 6 laptopów o łącznej wartości 13.500zł brutto. Faktura, jaką otrzymał nie zawierała adnotacji informującej o obowiązku zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Kupujący postanowił jednak zapłacić w ten sposób daną fakturę z uwagi na przypuszczenia braku późniejszego rozliczenia podatku VAT z tej transakcji przez sprzedawcę.

W takich okolicznościach nabywca nie poniesie odpowiedzialności solidarnej ze sprzedawcą. Mimo, iż zakupił towar z załącznika nr 15 do ustawy o VAT postanowił uregulować zobowiązanie z danej faktury za pomocą mechanizmu split payment. Ta czynność powoduje, że nabywca nie odpowie solidarnie ze sprzedawcą za jego zaległości w VAT.

Końcowo warto podkreślić, iż prawodawca wyszczególnił jeszcze kilka przypadków, w których nabywca nie poniesie odpowiedzialności solidarnej za zaległości w VAT sprzedawcy:

  1. Przedmiotem zakupu jest benzyna, olej napędowy, gaz i odbywa się on na stacjach benzynowych,
  2. Gdy zaległości w VAT sprzedawcy nie miały źródła w uczestnictwie sprzedawcy w nierzetelnym rozliczaniu VAT celem odniesienia korzyści majątkowych,
  3. Podatnik za dany zakup zapłacił poprzez mechanizm podzielonej płatności.

Opublikowano: 2020-03-09

Problematyczne sytuacje odliczania podatku VAT

Odliczenie podatku VAT naliczonego z reguły nie sprawia podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą zbyt wielu problemów, ale mowa tu o podstawowym zakresie sytuacyjnym odliczania podatku VAT a więc o najczęstszych, podstawowych przypadkach.

Problemy mogą jednak pojawić się nawet w tych prostszych okolicznościach. Warto, więc szczególnie w okresie tak wielu zmian w ustawie o VAT prześledzić przypadki, w których odliczenie podatku VAT może okazać się dość problematyczne.

Podstawowe zasady odliczania podatku VAT

Pomimo obowiązywania od 11.03.2004r. przepisów ustawy o VAT, ciągłe zmiany wielu zasad w niej zawartych sprawiają podatnikom problemy z aspektem odliczania podatku VAT w bardzo wielu przypadkach.

Jak powszechnie wiadomo podatek VAT naliczony stanowi podatek zawarty na fakturach zakupu. Przy czym nie zawsze podatnik prowadzący działalność gospodarczą ma prawo do jego odliczenia.

W tym momencie należałoby rozróżnić dwie podstawowe kwestie. Prawo do odliczenia podatku VAT oraz realizację tego prawa. Nie są to wbrew pozorom tożsame zagadnienia, pomimo, iż są ze sobą powiązane.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego posiada podatnik, który jest czynnym podatnikiem VAT. Czynnym podatnikiem VAT może być osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, spółki osobowe, spółki kapitałowe, pozostałe podmioty, ale i osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, która dobrowolnie zarejestrowała się, jako podatnik VAT z uwagi na transakcję, która ma się dokonać w przyszłości (np. sprzedaż nieruchomości).

Jednak nawet czynny podatnik VAT nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w wielu sytuacjach, o czym będzie mowa w dalszej części publikacji.

Dwoma podstawowymi zasadami odliczenia podatku VAT przez czynnego podatnika VAT są:

  1. Fizyczne dysponowanie fakturą zakupu,
  2. Przeznaczenie nabytych towarów lub usług na poczet prowadzonej działalności gospodarczej,

W odniesieniu do pierwszej przesłanki należałoby wyjaśnić, że czynny podatnik VAT będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury zakupu, jeżeli będzie posiadał fizycznie fakturę nabycia. Co to w ogóle oznacza? Czynny podatnik VAT może otrzymać listownie taką fakturę, może otrzymają ją mailem, faxem. Może również otrzymać ją, jako skan lub zdjęcie z telefonu jednak tutaj trzeba zastrzec, że odliczenie podatku VAT naliczonego może nastąpić pod warunkiem, iż w późniejszym czasie podatnik otrzyma fizycznie daną fakturę.

Drugim podstawowym warunkiem odliczenia podatku VAT naliczonego z faktury zakupu to przeznaczenie zakupionych towarów lub usług na poczet prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem czynny podatnik VAT będzie mógł odliczyć podatek VAT naliczony z faktury zakupu towarów lub usług:

  1. W całości, jeżeli wszystkie towary lub usługi będą przeznaczone na prowadzoną działalność gospodarczą,
  2. W części, jeżeli tylko ta część towarów lub usług będzie przeznaczona na prowadzoną działalność gospodarczą.

Poza kwestią prawa do odliczenia podatku VAT występują druga a mianowicie realizacja przez podatnika tegoż prawa a więc kiedy czynny podatnik VAT może zrealizować to prawo a więc dokonać odliczenia podatku VAT.

Generalna zasada mówi, iż czynny podatnik VAT nabywając towary lub usługi na poczet prowadzenia działalności gospodarczej może zrealizować swoje prawo:

  1. Jeżeli złoży deklarację VAT, w której wykaże kwotę podatku VAT z tytułu danej transakcji do odliczenia,
  2. Nie wcześniej aniżeli w miesiącu, w którym u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy,
  3. Nie później aniżeli w ciągu 2 następnych okresów rozliczeniowych licząc od miesiąca, w którym u sprzedawcy powstał obowiązek podatkowy,

Mogłoby się wydawać, że podstawowe zasady odliczania podatku VAT naliczonego nie są niczym skomplikowanym. To prawda. Jednak występuje wiele wyjątków i przypadków wątpliwych, które należałoby wziąć pod uwagę.

Za szybko odliczony podatek VAT

Nierzadko zdarzają się przypadki, w których podatnicy za wcześnie dokonują odliczenia podatku VAT naliczonego z otrzymanej faktury. Pamiętają przy tym, że nie mogą odliczyć podatku VAT naliczonego wcześniej aniżeli w okresie, w którym otrzymali daną fakturę. Jednak zapominają o tym, że nie mogą także dokonać odliczenia szybciej aniżeli moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy.

Przykładem może być tutaj sytuacja, w której podatnik otrzyma na początku lutego 2020r. fakturą za najem wystawioną w lutym 2020r. z datą sprzedaży styczeń 2020r. W tym wypadku, gdy jeszcze podatnik nie wysłał deklaracji VAT za styczeń 2020r. – uznał, iż korzystne dla niego będzie odliczenie podatku VAT z tej faktury jeszcze w rozliczeniu za styczeń 2020r.

Niestety obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze powstaje w dniu wystawienia faktury. Zatem w tej sytuacji podatnik nie może odliczyć podatku VAT naliczonego z otrzymanej faktury za najem wcześniej aniżeli w rozliczeniu miesiąca lutego 2020r.

Odliczenie podatku VAT przed rejestracją działalności

Wielu podatników zanim jeszcze zarejestruje działalność gospodarczą dokonuje już zakupów sprzętów, artykułów, towarów lub innych potrzebnych narzędzi do prowadzenia przyszłej działalności gospodarczej. Niekiedy zdarza się, iż podatnika zarejestrują działalność, nabędzie towary lub usługi na jej poczet a następnie w późniejszym czasie zarejestruje się do VAT. Nasuwa się wątpliwość czy podatnik będzie mógł odliczyć podatek VAT z tych faktur nabycia?

Przykładowo, jeżeli podatnik dokonał zakupów w lutym 2020r. a od 1 marca 2020r. zarejestrował działalność gospodarczą to będzie miał prawo do odliczenia podatku VAT od tych zakupów, jeżeli:

  1. Zakupione towary lub usługi są przeznaczone na otwieraną działalność gospodarczą,
  2. Złoży deklarację VAT, w której wykaże podatek VAT naliczony od danych zakupów,
  3. Najdalej w dniu, kiedy jest składana powyższa deklaracja VAT podatnik jest zarejestrowany, jako czynny podatnik VAT.

Wniosek z tego jest taki, iż aby w takiej sytuacji podatnik mógł odliczyć (zrealizować swoje prawo) podatek VAT naliczony z dokonanych zakupów, ma obowiązek przed zrealizowaniem prawa do odliczenia VAT zarejestrować się, jako czynny podatnik VAT. Zatem ważną kwestią w tym przypadku jest uwzględnienie tego, iż prawo do odliczenia podatku VAT podatnik będzie już miał w momencie, gdy zarejestruje działalność gospodarczą, będzie wystawiał faktury sprzedaży z doliczonym podatkiem VAT i będzie nabywał towary lub usługi na poczet działalności z doliczonym podatkiem VAT. Jednak realizacja tego prawa nastąpi dopiero w momencie rejestracji podatnika, jako czynnego VAT-owca.

Powyższe stanowisko potwierdza wyrok z dnia 05.01.2006r. o sygn. akt I SA/OI 445/05 wydany przez WSA w Olsztynie czy też liczne interpretacje indywidualne m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, 10.04.2015 r. o sygn. IPPP2/4512-68/15-2/MT.

Odliczenie podatku VAT od usług cateringowych, gastronomicznych i noclegowych

Wielu przedsiębiorców jak i ich pracowników organizuje spotkania biznesowe i inne, gdzie zostają nabyte usługi gastronomiczne. W przypadku zakupu tego typu usług przez czynnego podatnika VAT zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT nie będzie on mógł dokonać odliczenia podatku VAT od faktur dokumentujących usługi noclegowe i gastronomiczne, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób.

Tutaj sprawa jest jasna. Zupełnie inaczej wygląda jednak sytuacja, w której czynni podatnicy VAT zakupują tzw. usługi cateringowe. W tych okolicznościach, jeżeli podatnik nabywa usługi cateringowe wyłącznie na cele prowadzonej działalności gospodarczej, wówczas ma możliwość pełnego odliczenia podatku VAT. Dlaczego bardzo ważne jest, aby podatnik odróżniał charakter zakupionej usługi gastronomicznej od cateringowej.

Potwierdza to stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wyrażone w interpretacji indywidualnej z 04.06.2016r. o sygn. IBPP1/4512-243/16/AW a także stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wyrażone w interpretacji indywidualnej z 07.02.2019r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.946.2018.1.ICz.

Odliczenie podatku VAT od faktury zakupu wystawionej przez wykreślony z rejestru podatników VAT

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy o VAT nie można odliczyć podatku VAT naliczonego z faktur zakupu wystawionych przez podatników, którzy nie są zarejestrowani, jako podatnicy VAT czynni.

W tym przypadku istnieje spór pomiędzy podatnikami a urzędami skarbowymi. Nierzadko organy podatkowe nakazują wręcz podatnikom korektę odliczonego podatku VAT z faktur zakupu od podatnika, który na dzień odliczenia VAT nie był zarejestrowany, jako czynny podatnik VAT.

Z kolei wiele wyroków sądów, w tym wyrok TSUE w bliźniaczej sprawie jak powyżej C‑101/16 z dnia 19.10.2017. jednoznacznie wskazał, iż oczywiście organy podatkowe w krajach członkowskich powinny posiadać wytyczne, co do realizacji prawa do odliczenia podatku VAT. Natomiast prawo czynnego podatnika VAT do odliczenia podatku VAT naliczonego od faktury zakupu towarów lub usług nie może być ograniczane w tej sytuacji, jeżeli:

  1. Nabywca jest czynnym podatnikiem VAT,
  2. Zakupiony towar lub usługa na poczet działalności gospodarczej była przedmiotem rzeczywistej transakcji udokumentowanej fakturą,
  3. Nastąpiła zapłata za daną transakcję, co nabywca jest w stanie udokumentować.

Powyższe wskazuje, że transakcja miała faktycznie miejsce i nastąpiła za nią zapłata. W obliczu spełnienia powyższych przesłanek podatnik miał prawo do odliczenia podatku VAT od tego zakupu.

Odliczenie podatku VAT od faktury zaliczkowej

Jeżeli czynny podatnik VAT otrzyma fakturę zaliczkową to nie jest to jeszcze jednoznaczne z tym, iż może dokonać odliczenia podatku VAT z otrzymanej zaliczki.

Przesłanką odliczenia podatku VAT naliczonego z otrzymanej faktury zaliczkowej jest jej opłacenie. Zatem jeżeli w jednym miesiącu podatnik otrzyma fakturę zaliczkową a w drugim ją ureguluje, to podatek VAT naliczony z tej faktury będzie mógł odliczyć dopiero w drugim miesiącu a więc w miesiącu zapłaty.

Jeżeli natomiast podatnik otrzyma tzw. pustą fakturę zaliczkową a więc taką, za którą zapłata nigdy nie nastąpiła i nie nastąpi, wówczas nie ma żadnej możliwości odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z danej faktury zaliczkowej.

Uwaga na odliczenie podatku VAT od wątpliwych transakcji

Ustawodawca wskazuje bardzo wyraźnie w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, iż podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od faktur zakupu:

  1. Wystawionych przez podmiot nieistniejący,
  2. Dotyczących transakcji niepodlegających opodatkowaniu albo zwolnionych z podatku VAT,
  3. Stwierdzających nabycie towaru lub usługi podczas gdy w rzeczywistości żadna transakcja nie miała miejsca,
  4. Dokumentujących nabycie towaru lub usługi, przy czym kwoty tej transakcji są niezgodne z rzeczywistością,
  5. Niezaakceptowanych przez sprzedawcę,
  6. Dokumentujących transakcje opodatkowane z wykazanym podatkiem VAT, dla których nie wykazuje się podatku VAT na wystawionej fakturze.

Opublikowano: 2020-02-24

Nadchodzi nowa wersja pliku JPK_VAT

Od 1 kwietnia 2020r. wchodzi w życie nowe Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji
i Rozwoju z dnia 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług.

Skutkiem działania nowego rozporządzenia będzie wprowadzenie nowego pliku JPK_VAT
w 2020r. Co to będzie oznaczać dla podatników? Kiedy podatnicy będą mieli obowiązek przekazywać nową wersją JPK_VAT?

Czym jest JPK_VAT?

Każdy podatnik VAT ma obowiązek, co miesiąc dokonywać elektronicznej wysyłki pliku JPK_VAT.

Plik ten zawiera wszystkie transakcje zakupu i sprzedaży, które są opodatkowane podatkiem VAT, ale również i te, które są zwolnione z VAT, opodatkowane stawką 0% VAT czy też stawką NP (nie podlega).

Plik JPK_VAT oraz praktyka jego stosowania jest już dość dobrze znana i ugruntowana
w dużej ilości firm. Niebawem jednak struktura tego pliku jak i dane w nim zawarte ulegną częściowej zmianie.

Warto przy tej okazji wspomnieć, iż wciąż podatnicy wysyłają osobno (niezależnie) deklaracje VAT i plik JPK_VAT a przecież dane w deklaracji VAT są sporządzone na podstawie ewidencji zakupu i sprzedaży VAT a zatem na podstawie pliku JPK_VAT.

Nowa wersja pliku JPK_VAT, od kiedy?

Począwszy od 1 kwietnia 2020r., (czyli rozliczając miesiąc kwiecień 2020r.) duże przedsiębiorstwa będą miały obowiązek wysłać elektronicznie po raz pierwszy nową wersją pliku JPK_VAT najdalej do 25-tego maja 2020r.

Pozostali podatnicy, jeżeli chcieliby dobrowolnie rozpocząć elektroniczne wysyłanie nowej wersji pliku JPK_VAT to w rozliczeniu za kwiecień 2020r. mogą to uczynić jednak nie będą mieli jeszcze takiego obowiązku.

Wszystkie inne przedsiębiorstwa niż duże (mikro, małe, średnie) będą zobligowane przekazać elektronicznie nową wersję pliku JPK_VAT rozliczając miesiąc lipiec 2020r. a więc maksymalnie do 25-tego sierpnia 2020r.

Niezwykle ważną informacją dla tych ostatnich jest fakt, że gdy dobrowolnie rozpoczną elektroniczną wysyłkę nowego pliku JPK_VAT po raz pierwszy rozliczając kwiecień 2020r. to nie będą mieli możliwości powrotu do poprzedniej (aktualnej) wersji JPK_VAT. Zatem zanim jakiekolwiek przedsiębiorstwo (inne niż duże) dobrowolnie zechce już w rozliczaniu za kwiecień 2020r. elektronicznie przekazywać nową wersję pliku JPK_VAT powinno dobrze się zastanowić, gdyż powrotu do starszej wersji JPK_VAT nie będzie.

Z czego składa się nowy plik JPK_VAT?

Nowy plik JPK_VAT będzie składał się z dwóch części:

  1. Ewidencyjną,
  2. Deklaracyjną.

Część ewidencyjna będzie zawierać nie tylko wszystkie dane zawarte w dotychczasowej wersji JPK_VAT, ale także nowe dane, o których będzie mowa w dalszej części publikacji.

Natomiast część deklaracyjna będzie zawierać dane tożsame z aktualnie składanymi deklaracjami VAT-7 oraz VAT-7K.

Tak, więc nowy plik JPK_VAT będzie połączeniem elektronicznej ewidencji transakcji zakupu i sprzedaży podlegających ustawie o VAT wraz z deklaracją VAT.

Powyższe oznacza, że wysyłając nową wersję pliku JPK_VAT podatnik będzie miał możliwość również np. wypełnienia części dotyczącej zwrotu podatku VAT, ulgi na złe długi, sprzedaży VAT-MARŻA czy kratki informującej, iż w danym miesiącu wystawiono fakturę sprzedaży z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Nowy plik JPK_VAT będzie występował pod dwoma postaciami:

  1. Plik JPK_V7M będzie przeznaczony dla podatników rozliczających VAT miesięcznie,
  2. Plik JPK_V7K będzie przeznaczony dla podatników rozliczających VAT kwartalnie.

Nowy plik JPK_VAT a dane z pozostałych deklaracji i informacji

Nowa wersja pliku JPK_VAT nie będzie zawierać danych znajdujących się w deklaracjach: VAT-8, VAT-9M, VAT-10, VAT-12, VAT-14.

Ponadto także i dane zawarte w informacji podsumowującej VAT-UE nie znajdą się w pierwszych wersjach nowego pliku JPK_VAT.

Terminy przesyłania nowego pliku JPK_VAT

Termin elektronicznej wysyłki nowego pliku JPK_VAT pozostanie taki sam jak obecnie a więc najdalej do 25-tego miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym.

Okres rozliczeniowy dla nowego JPK_VAT pozostaje wciąż wyłącznie miesięczny.

Nie ma możliwości wysyłki w inny sposób niż elektronicznie.

Wysyłka nowego pliku JPK_VAT tak jak aktualnie będzie mogła być podpisana profilem zaufanym (epuap), podpisem elektronicznym albo danymi autoryzującymi (podobnie jak przy zeznaniu rocznym PIT).

Potwierdzenie nadania nowego pliku JPK_VAT tak jak teraz będzie można uzyskać pobierając urzędowe poświadczenie odbioru, czyli UPO.

Miesięczny czy kwartalny nowy plik JPK_VAT?

Z obowiązkową, co miesięczną wysyłką nowego pliku JPK_VAT nie można mylić zawartości JPK_VAT, jaką zobowiązani będą wysyłać podatnicy VAT, tzn.:

  1. Ci, którzy rozliczają podatek VAT miesięcznie, będą mieli obowiązek, co miesiąc, do 25-tego miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym przekazać elektronicznie pełną zawartość nowego JPK_VAT (część ewidencyjną oraz część deklaracyjną),
  2. Kwartalnie rozliczający VAT, wyślą elektronicznie:
  • tylko część ewidencyjną nowego pliku JPK_VAT za pierwszy miesiąc w kwartale rozliczeniowym do 25-tego miesiąca następującego po danym miesiącu rozliczeniowym,
  • tylko część ewidencyjną nowego pliku JPK_VAT za drugi miesiąc w kwartale rozliczeniowym do 25-tego miesiąca następującego po danym miesiącu rozliczeniowym,
  • część ewidencyjną nowego pliku JPK_VAT za ostatni miesiąc w kwartale rozliczeniowym oraz część deklaracyjną nowego pliku JPK_VAT za cały kwartał rozliczeniowy do 25-tego miesiąca następującego po miesiącu rozliczeniowym,

Przykład 1

Czynny podatnik VAT rozlicza podatek VAT w okresach kwartalnych. Pierwszy raz nowy plik JPK_VAT będzie składał od 1 lipca 2020r.

Zatem sposób i zawartość elektronicznej wysyłki nowego JPK_VAT będzie wyglądać u tego podatnika następująco:

  1. za lipiec 2020r. podatnik złoży elektronicznie tylko część ewidencyjną nowego pliku JPK_VAT w terminie do 25 sierpnia 2020r,
  2. za sierpień 2020r. podatnik złoży elektronicznie tylko część ewidencyjną nowego pliku JPK_VAT w terminie do 25 września 2020r,
  3. za wrzesień 2020r. podatnik złoży elektronicznie część ewidencyjną za wrzesień 2020r. oraz część deklaracyjną za lipiec, sierpień, wrzesień 2020r. nowego pliku JPK_VAT w terminie do 26 października 2020r. (25 października to niedziela).

Nowy plik JPK_VAT rozszerzony o kolejne dane

Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług wskazuje, iż nowy plik JPK_VAT będzie zawierał więcej nowych danych pobieranych od podatników.

Oznaczenia w nowym pliku JPK_VAT dla dostaw niektórych towarów:

  • budynki, budowle oraz grunty,
  • napoje alkoholowe,
  • towary opodatkowane akcyzą,
  • oleje opałowe,
  • wyroby tytoniowe,
  • niektóre urządzenia elektroniczne i odpady,
  • części samochodowe,
  • metale szlachetne i nieszlachetne,
  • leki i wyroby medyczne.

Oznaczenia w nowym pliku JPK_VAT dla świadczenia niektórych usług:

  • transportowe,
  • gospodarki magazynowej,
  • przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych,
  • doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe, HR, badania rynku, w zakresie prac rozwojowych.

Ponadto w nowym pliku JPK_VAT znajdą się odrębne oznaczenia dla m.in. takich transakcji jak:

  • sprzedaż wysyłkowa,
  • nabycie wewnątrzwspólnotowe w transakcji trójstronnej,
  • świadczenie usług turystyki,
  • świadczenie usług telekomunikacyjnych, nadawczych oraz elektronicznych,
  • świadczenie usług pośrednictwa,
  • sprzedaż towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków w ramach procedury VAT-MARŻA,
  • sprzedaż w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów następującej po imporcie tych towarów,
  • transfer bonu jednego przeznaczenia,
  • zakup i sprzedaż objęta zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Opublikowano: 2020-02-17

Paragony z numerem NIP nabywcy i bez a faktura do paragonu

Obowiązek wystawiania paragonów za pomocą kas rejestrujących dotyczy niezmiennie odbiorców określonych towarów i usług osoby będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi żadnej działalności gospodarczej. Tutaj zasady pozostały niezmienne. Co jednak w przypadku, gdy odbiorcą jest inny przedsiębiorca?

Paragon dla osób fizycznych

Obowiązek wystawiania paragonów za pomocą kas rejestrujących dotyczy niezmiennie odbiorców określonych towarów i usług osoby będących osobami fizycznymi nieprowadzącymi żadnej działalności gospodarczej. Tutaj zasady pozostały niezmienne a więc podatnik sprzedawca wystawi fakturę sprzedaży towarów lub usług dla osoby fizycznej nieprowadzącej żadnej działalności gospodarczej na żądanie tej osoby, jeżeli nastąpi ono w ciągu 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Fakturę w takim wypadku w myśl art. 106i ust. 6 ustawy o VAT sprzedawca wystawia:

  • nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę lub nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy, jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty,
  • nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zatem w 2020r. zasady wystawiania faktur na rzecz osób fizycznych nieprowadzących żadnej działalności pozostają nadal niezmienne.

Co bardzo ważne paragony wystawiane w 2020r. (jak również wcześniej) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących żadnej działalności nie powinny zawierać numerów NIP odbiorców (wiele takich osób posiada numery NIP).

Numery NIP na paragonie winny być umieszczane tylko w odniesieniu do przedsiębiorców.

Od stycznia 2020r. numer NIP na paragonie

W nowym 2020 roku zaszła istotna zmiana w odniesieniu do faktur dokumentujących sprzedaż towarów lub usług wystawianych na podstawie paragonów wydanych uprzednio przedsiębiorcy, który uznał, iż potrzebuje faktury.

Do końca 2019r. podatnik nabywca mógł upomnieć się o fakturę do paragonu najdalej w ciągu 3 miesięcy licząc od miesiąca następnego po miesiącu sprzedaży towarów lub usług bądź otrzymania całości lub części zaliczki, przedpłaty.

Powyższe okoliczności przyczyniały się do wystąpienia sytuacji, w których przedsiębiorca nabywca kupując towar lub usługę na potrzeby prywatne (transakcja udokumentowana paragonem) po pewnym czasie wracał do sprzedawcy i żądał wystawienia faktury. Następnie ujmował ją w kosztach firmy i dokonywał odliczenia podatku VAT naliczonego.

Oczywiście przypadków było znaczniej więcej. Natomiast w 2020r. prawodawca postanowił wprowadzić mechanizm zezwalający na wystawienie faktur do paragonów, gdy odbiorca jest przedsiębiorca żądający od dostawcy faktury.

Nawiązując do art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, jeżeli dana transakcja sprzedaży towarów lub usług jest zaewidencjonowana przy pomocy kasy rejestrującej poprzez wystawienie i wydanie odbiorcy będącym podatnikiem paragonu fiskalnego to sprzedawca może jemu wystawić fakturę jednak wyłącznie wtedy, gdy wystawiony paragon zawiera numer NIP kupującego.

Bardzo istotną kwestią w tym wypadku jest określenie charakteru odbiorcy będącym adresatem wystawionej faktury do paragonu z numerem NIP. Nabywcą ubiegającym się o wystawienie faktury do paragonu z numerem NIP jest:

  1. Czynny podatnik VAT,
  2. Zwolniony podatnik VAT (zarejestrowany, jako zwolniony z VAT, niezarejestrowany do VAT ze względu na nieprzekroczenie limitu obrotu rocznego 200.000zł albo z tytułu sprzedaży towarów lub usług zwolnionych z VAT).

Brak numeru NIP nabywcy na paragonie nie oznacza, że sprzedawca nie może wystawić faktury do tego paragonu i przekazać kupującemu. Jednak w takim przypadku faktura ta dokumentuje tylko i wyłącznie zakup prywatny, co skutkuje brakiem możliwości ujęcia w kosztach firmy jak i odliczenia podatku VAT.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT sprzedał swojemu stałemu kontrahentowi części do serwisu AGD. Nabywca nie ubiegał się o umieszczenie numeru NIP z uwagi na zakup prywatny. Po 2 tygodniach zwrócił się jednak do sprzedawcy z prośbą o wystawienie faktury.

W tej sytuacji sprzedawca nie może wystawić faktury do paragonu bez numeru NIP nabywcy. Może natomiast wystawić fakturę, ale bez numeru NIP a zatem na nabywcę, jako osobę prywatną a kupujący nie będzie mógł uznać tego wydatku w kosztach firmy ani odliczyć podatek VAT.

Co więcej na wystawionym paragonie podatnik sprzedawca nie może dopisać ręcznie numeru NIP odbiorcy

Przykład 2

Czynny podatnik VAT sprzedał swojemu klientowi będącemu przedsiębiorcą usługę cateringową udokumentowaną paragonem z numerem NIP. Pod koniec miesiąca nabywca upomniał się o wystawienie faktury do tego paragonu.

W tej sytuacji sprzedawca wystawił kontrahentowi fakturę a kupujący ma możliwość ująć dany wydatek w kosztach firmowych jak i odliczyć podatek VAT.

Podatnik, który wystawił fakturę do paragonu bez numeru NIP

Ustawodawca przewidział sankcje dla podatników sprzedawców, (ale i nabywców), którzy pomimo rejestracji sprzedaży towarów lub usług poprzez paragon fiskalny bez numeru NIP nabywcy zdecydowali się na wystawienie i przekazanie kupującemu faktury sprzedaży.

W tej sytuacji, gdy organ podatkowy zweryfikuje daną sytuację i uzna, iż podatnik sprzedawca wystawił fakturę dla innego przedsiębiorcy do paragonu bez numeru NIP, wówczas ustali podatnikowi sprzedawcy dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% podatku VAT wynikającego z wystawionej faktury.

Jednak to nie wszystko, bowiem jeżeli nabywca ujął w rejestrach VAT nabycia fakturę wystawioną do paragonu bez numeru NIP, wówczas organ podatkowy także i jemu doliczy domiar podatkowy odpowiadający 100% kwoty podatku VAT wykazanego na danej fakturze.

Faktura uproszczona

Paragon zawierający numer NIP nabywcy jednak tylko do wartości łącznie 450zł brutto (100 euro) może stanowić fakturę uproszczoną. Skutkiem tego jest brak konieczności wnioskowania przez kupującego o wystawienie standardowej faktury, ponieważ faktura uproszczona będzie uprawniać podatnika nabywcę do ujęcia jej w kosztach firmy oraz odliczeniu podatku VAT naliczonego.

Jednakże w sytuacji wystąpienia transakcji:

  • wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
  • eksportu towarów,
  • świadczenia usług poza terytorium RP,
  • sprzedaży wysyłkowej dokonywanej z terytorium RP i na terytorium RP,
  • sprzedaży towarów i usług dokonywanej przez podatnika na rzecz innego podatnika VAT lub podatku o podobnym charakterze bądź na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
  • otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży, (nie dotyczy WDT)

– podatnik sprzedawca ma obowiązek wystawić standardową fakturę a zatem nie ma możliwości posiłkowania się wówczas fakturą uproszczoną i to niezależnie od wartości transakcji (także poniżej 450zł).

Opublikowano: 2020-02-03