Samochód małżonka w działalności gospodarczej

Opublikowano: 2023-05-19

Wielu podatników rozważa przekazanie samochodu małżonka z jednej działalności gospodarczej do działalności drugiego małżonka.

Przypadków jakie mogą wystąpić może być bardzo wiele. Dwa najczęściej występujące zaprezentowano w niniejszej publikacji.

Środek trwały w działalności gospodarczej

Niezależnie od formy opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej podatnik ma prawo nabyć na cele działalności gospodarczej składniki majątku które będą środkami trwałymi jak i te które nie będą spełniały cech środka trwałego. Środek trwały nabyty do działalności gospodarczej to składnik majątku wyróżniający się poniższymi cechami:

  1. Jest kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania,
  2. jego wartość to 10.000 zł i powyżej (u zwolnionych podatników to kwota brutto, u czynnych to kwota netto albo netto + 50% nieodliczonego VAT),
  3. stanowi własność lub współwłasność podatnika,
  4. przewidywany okres jego używania wynosi powyżej 12 miesięcy,
  5. został nabyty na cele prowadzonej działalności gospodarczej,
  6. został zakupiony ze środków podatnika.

ISTOTNE:

Przyjęcie do używania w firmie środka trwałego może nastąpić z dniem zakupu ale może nastąpić z innym dniem jeżeli środek trwały będzie wymagał naprawy, instalacji, montażu aby być kompletnym i zdatnym do użytku.

ISTOTNE:

Podatnik może wprowadzić do ewidencji środków trwałych także nabyty składnik majątku na cele firmowe o wartości poniżej 10.000 zł.

Wprowadzenie do działalności gospodarczej samochodu małżonka nabytego we wspólności majątkowej

Niejednokrotnie zdarza się sytuacja, w której oboje małżonków prowadzi działalność gospodarczą i jedno z nich chce przekazać środek trwały (np. samochód osobowy, ciężarowy) do działalności drugiego.

W takim wypadku na okoliczność występowania wspólności majątkowej i na skutek przekazania pojazdu nie następuje transakcja jego zbycia.

Małżonkowie na okoliczność przekazania spisują protokół przekazania danego pojazdu który powinien poza podstawowymi danymi firm zawierać także wartość początkową tego pojazdu, jaka figuruje w ewidencji środków trwałych przekazującego małżonka, sumę już dokonanych odpisów amortyzacyjnych przez przekazującego małżonka, zastosowaną metodę amortyzacji jak i stawkę amortyzacji.

Małżonek który otrzyma pojazd, który figurował w działalności drugiego małżonka ma obowiązek w pierwszej kolejności wprowadzić go do swojej działalności do ewidencji środków trwałych.

Małżonek który do swojej działalności przyjął pojazd używany w działalności drugiego małżonka – wprowadza go na stan środków trwałych według wartości początkowej wynikającej z ewidencji środków trwałych prowadzonej przez drugiego małżonka (przekazującego pojazd).

Następnie w działalności małżonka, który otrzymał pojazd a dokładnie w ewidencji środków trwałych będzie on kontynuował dokonywanie odpisów amortyzacyjnych i będzie zobligowany do stosowania tej samej metody amortyzacji jak wynika z art. 22h ust. 3 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 zwanej dalej ustawą o PIT).

ISTOTNE:

Podatnik powinien pamiętać, iż na mocy art. 22g ust. 13 pkt 5 ustawy o PIT będzie on stosował powyższe zasady kontynuacji amortyzacji jeżeli przed zmianą składniki majątku były wprowadzone do ewidencji środków trwałych u pierwszego małżonka.

Wobec istnienia wspólności majątkowej małżonkowie przy działalnościach gospodarczych prowadzonych jako osoby fizyczne nie powinni spisywać umów najmu czy umów użyczenia, które w tych okolicznościach pozostają bezprzedmiotowe.

ISTOTNE:

Przekazanie pojazdu samochodowego z działalności jednego małżonka do działalności drugiego małżonka między którymi występuje wspólność majątkowa nie generuje ani przychodu ani kosztu z tego tytułu.

Pojazd samochodowy który został w pełni zamortyzowany w działalności u jednego małżonka nie może być ponownie amortyzowany w działalności drugiego małżonka.

Należałoby jeszcze podkreślić, iż gdy przekazujący małżonek przy nabyciu pojazdu odliczył VAT w części lub w całości wówczas powinien przy przekazaniu danego pojazdu wystawić fakturę sprzedaży dla drugiego małżonka.

Jeżeli małżonkowi przekazującemu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu i jednocześnie pojazd samochodowy był wykorzystywany przez niego tylko do działalności zwolnionej to tylko wtedy może wystawić fakturę sprzedaży ze stawką „zw.”. Niekiedy przekazujący małżonek może zbyć pojazd w procedurze VAT-MARŻA.

Niemniej rozliczeniu z tej faktury i w tych okolicznościach wspólności majątkowej podlega jedynie podatek VAT.

Wprowadzenie do działalności gospodarczej samochodu małżonka nabytego w rozdzielności majątkowej

Innym przypadkiem jest okoliczność w której małżonkowie posiadają rozdzielność majątkową a jeden z nich chce przekazać drugiemu pojazd samochodowy.

Może wystąpić tu wiele przypadków. Wszystko zależy w jakim momencie pojazd został nabyty przez pierwszego małżonka.

Jedną z sytuacji jest okoliczność w której była wspólność majątkowa, następnie małżonkowie dokonali rozdzielności majątkowej.

Jeszcze inna to przypadek w którym od początku małżeństwa istniała rozdzielności majątkowa, pojazd samochodowy pierwszy małżonek nabył już po ustaleniu rozdzielności a zatem pojazd ten jest jego własnością.

Odnosząc się do drugiego przypadku, jeżeli małżonek będzie chciał dokonać przekazania pojazdu samochodowego do działalności drugiego małżonka, wówczas może dokonać sprzedaży tegoż pojazdy – wystawić fakturę sprzedaży.

W takim wypadku pierwszy małżonek rozpozna u siebie przychód ze sprzedaży środka trwałego z działalności gospodarczej, ujmie niezamortyzowaną wartość początkową (jeżeli pojazd nie został w pełni zamortyzowany).

Drugi małżonek natomiast przyjmie do ewidencji środków trwałych nabyty pojazd i wprowadzi go według wartości początkowej określonej na fakturze. Jeżeli do dnia nabycia wystąpiły jeszcze inne koszty związane z zakupem to drugi małżonek powiększy wartość początkową o te koszty.

W kwestii VAT, jeżeli przekazujący małżonek przy nabyciu pojazdu odliczył VAT w części lub w całości wówczas powinien przy przekazaniu danego pojazdu wystawić fakturę sprzedaży dla drugiego małżonka.

Jeżeli małżonkowi przekazującemu nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT przy nabyciu i jednocześnie pojazd samochodowy był wykorzystywany przez niego tylko do działalności zwolnionej to tylko wtedy może wystawić fakturę sprzedaży ze stawką „zw.”.

Warto odnotować, iż niekiedy firmowy pojazd samochodowy będący środkiem trwałym podatnik może sprzedać na podstawie faktury VAT-MARŻA.

Można też rozważyć spisanie z małżonkiem umowy użyczenia. Jakie będę wówczas skutki podatkowe u obu małżonków? Ten temat będzie przedmiotem odrębnej publikacji.