W 2019r. prawodawca wprowadził dużo zmian i wiele nowości w ustawach podatkowych i w pozostałych. Polski podatnik nieraz ma problem w poruszaniu się w gąszczu przepisów, nie wspominając już o zmianach i nowościach. Śledzenie zmieniających się paragrafów jest nie tylko uciążliwe, ale i czasochłonne. Warto, więc zapoznać się z najistotniejszymi zmianami w podatku dochodowym PIT, co pozwoli lepiej zrozumieć polskie zmiany podatkowe.
Nowy podatek od wyjścia
Od stycznia 2019r. ustawodawca wprowadził nowy podatek od wyjścia tzw. exit tax mający na celu ograniczenie przenoszenia majątku za granicę celem korzystniejszego jego opodatkowania.
Podatek ten zadziała, gdy wystąpi jedno ze zdarzeń zawierających się w poniższych dwóch grupach a mianowicie:
- przeniesienie składnika majątku poza terytorium Polski, w wyniku, którego RP straci w części lub w całości dochód ze sprzedaży danego składnika majątku, przy czym przenoszony składnik majątku pozostaje własnością tego samego podmiotu,
- zmiana rezydencji podatkowej (zmiana miejsca zamieszkania do innego państwa) przez podatnika podlegającego w RP nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w wyniku, której fiskus utraci w części lub w całości dochód ze zbycia składnika majątku będącego własnością tego podatnika.
Przeniesienie składnika majątku obejmuje przede wszystkim okoliczności, w których podatnik dokonuje przeniesienia:
- składnika majątku dotychczas związanego z działalnością gospodarczą prowadzoną w Polsce do swojego zakładu zagranicznego,
- składnika majątku dotychczas powiązanego z działalnością gospodarczą prowadzoną poprzez zakład zagraniczny w Polsce do państwa swojej rezydencji podatkowej lub do innego niż Polska państwa, w którym podatnik prowadzi działalność gospodarczą poprzez zakład zagraniczny,
- całości lub części działalności gospodarczej dotychczas prowadzonej poprzez zakład zagraniczny położony na terytorium Polski do innego państwa.
Warto w tym miejscu podkreślić, iż zmiana rezydencji podatkowej w odniesieniu do opodatkowania podatkiem exit tax nie dotyczy składników majątku, które po zmianie rezydencji podatkowej pozostają związane z położonym na terytorium Polski zagranicznym zakładem podatnika, który zmienił rezydencję podatkową.
Obliczenie dochodu dla potrzeb opodatkowania exit tax będzie stanowić nadwyżka wartości rynkowej składnika majątku ustalanej na dzień jego przeniesienia albo na dzień poprzedzający dzień zmiany rezydencji podatkowej ponad jego wartość podatkową.
Jako wartość rynkową składnika majątku ustawodawca nakazuje przybrać wartość:
- określoną na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia – jeżeli przeniesienie dotyczy składników majątku osobistego i składników majątku, z których przeniesieniem nie wiąże się zmiana istotnych ekonomicznie funkcji, aktywów lub ryzyk,
- w drodze ustalenia cen transferowych na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane – w pozostałych przypadkach przeniesienia składników majątku.
Jeśli natomiast chodzi o wartość podatkową składnika majątku to ustawodawca identyfikuje ją, jako wartość, niezaliczoną uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w jakiejkolwiek formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za koszt uzyskania przychodów, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty.
Kwota wolna w podatku od niezrealizowanych zysków wynosi 4.000.000zł, ale pod warunkiem, iż łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku nie przekroczy powyższej wartości.
Podatek exit tax nie obejmuje składników majątku przeniesionych poza terytorium Polski na czas określony, nie dłuższy niż 12 miesięcy, gdy:
- przeniesienie tego składnika majątku związane jest bezpośrednio z polityką zarządzania płynnością przedsiębiorstwa podatnika położonego w Polsce i na terytorium innego państwa,
- przeniesienie papierów wartościowych lub innych składników majątku następuje na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzytelności.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje także przypadki zwolnienia z podatku od niezrealizowanych zysków, tj. zwolnieniu podlegają:
- składniki majątku przekazane organizacjom pożytku publicznego,
- składniki majątku przeznaczone do służbowego użytku pracowników, bezpośrednio związane z wykonywaną pracą, niestanowiące aktywów trwałych lub obrotowych w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
Warto nadmienić, iż w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych znajdują się zapisy o możliwości ubiegania się o zwrot podatku exit tax w sytuacji, gdy podatnik w ciągu 5 lat:
- przeniósł składnik majątku poza Polskę a następnie dokonał ponownego przeniesienia go z powrotem na terytorium RP,
- zmienił rezydencję podatkową na inną niż polska a następnie ponownie zmienił ją na polską rezydencję podatkową (nie obejmie to przypadku, gdzie exit tax przypadał na składniki majątku, związane z położonym poza granicami RP zagranicznym zakładem podatnika).
Przekroczenie progu podatkowego w skali podatkowej
W 2019r. prawodawca zmienił sposób ustalenia zaliczek na PIT-4R począwszy od miesiąca, w którym pracownik przekroczył drugi próg podatkowy w kwocie 85.528zł.
W sytuacji, gdy pracownik przekroczy dochód drugiego progu podatkowego w danym miesiącu, wówczas PIT-4R ustala się dwojako:
- 18% podatku PIT-4R płatnik zobowiązany jest pobrać od części dochodu, który nie przekroczył kwoty drugiego progu podatkowego 85.528zł,
- 32% podatku PIT-4R płatnik pobierze do nadwyżki dochodu ponad limit drugiego progu podatkowego a więc 85.528zł.
Zmiany w opodatkowaniu nieruchomości nabytych w drodze spadku
Do końca 2018r. podatnicy, którzy otrzymali w spadku nieruchomość i chcieli dokonać jej sprzedaży w ciągu 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkobiercę, musieli rozpoznać dochód w przypadku jej sprzedaży (ustalić i zapłacić podatek dochodowy). Sytuacja dotyczyła sprzedaży, która nie następowała w ramach działalności gospodarczej tylko poza nią.
Od stycznia 2019r. w znowelizowanym art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy, którzy nabyli nieruchomość w drodze spadku i zamierzają ją sprzedać, okres 5 lat będą liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (wybudowanie) nieruchomości lub prawa majątkowego w drodze spadku, ale przez spadkodawcę.
Oprócz tego w art. 10 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prawodawca wskazał, że nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia – nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku nieruchomości lub praw majątkowych w zakresie:
- nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
- prawa wieczystego użytkowania gruntów,
– do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.
Ulga na złe długi w PIT
W 2020r. będzie wprowadzona długo wyczekiwana ulga umożliwiająca odpisanie przychodów (należności) nieuregulowanych.
Ulga na złe długi w podatku dochodowym PIT ma funkcjonować na podobnej zasadzie, co ten sam typ ulgi w podatku VAT, czyli ma umożliwiać obniżyć dochód z działalności gospodarczej o niezapłacone przez nabywcę kwoty netto z faktur sprzedaży.
Podatnik sprzedawca będzie mógł zastosować nową ulgę w PIT, jeżeli:
- sprzedawca oraz nabywca jest polskim podatnikiem albo o nieograniczonym obowiązku podatkowym albo podatnikiem o ograniczonym obowiązku podatkowym,
- sprzedawca oraz nabywca nie jest w trakcie restrukturyzacji,
- wierzytelność nie uległa przedawnieniu,
- do dnia rozliczenia zaliczki na podatek dochodowy a więc do 20 dnia miesiąca dłużnik nie zapłacił należności z tytułu faktury (która ma być objęta ulgą na złe długi).
Ulga na złe długi w PIT działać ma w ten sposób, że jeżeli należność wynikająca z faktury nie została uregulowana lub sprzedana w ciągu 120 dni od upływu terminu płatności widniejącego na fakturze lub w umowie, to:
- sprzedawca będzie mógł pomniejszyć dochód o kwotę netto nieopłaconej należności (wierzytelności) w miesiącu, w którym upłynęło 120 dni,
- dłużnik będzie miał obowiązek zwiększyć dochód o kwotę netto nieopłaconego zobowiązania (wierzytelności), w którym upłynęło 120 dni,
Ciekawostką jest, że gdy sprzedawca chce skorzystać z ulgi na fakturę, której wartość za dany miesiąc przewyższa dochód, wówczas podatnik pomniejszenia dochodu musi dokonać w miesiącu następnym, (jeżeli oczywiście w miesiącu następnym wysokość dochodu na to pozwala).
Zmniejszenia dochodu o nieopłaconą fakturę podatnik może dokonać maksymalnie w okresie 3 lat od miesiąca następnego po miesiącu powstania prawa do zastosowania ulgi.
Danina solidarnościowa
Osoby fizyczne, które w 2019r. uzyskają dochód (obniżony o zapłacone składki ZUS społeczne) w wysokości powyżej 1.000.000zł będą zobligowani do zapłaty daniny solidarnościowej w wysokości 4% od tej nadwyżki.
Danię solidarnościową zapłacą także podatnicy uzyskujący dochody:
- z działalności opodatkowanej skalę podatkową,
- z działalności opodatkowanej podatkiem liniowym,
- z zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC),
- z działalności wykonywanej poza terytorium RP,
- ze źródeł przychodów występujących poza terytorium naszego kraju,
- z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych, akcji, udziałów.
Ponadto po raz pierwszy do 30 kwietnia 2020r. podatnicy, u których powstał obowiązek naliczenia i zapłaty daniny solidarnościowej będą zobowiązani do złożenia zeznania rocznego, informującego o wysokości odprowadzonej daniny.