Koszty eksploatacji samochodów osobowych po nowemu w 2019r. Część 1 – leasing

Leasing pojazdów samochodowych przez lata był uważany za jedną z najkorzystniejszych form użytkowania samochodu jak i jego późniejszego pozyskania na własność. Warunki leasingu dostosowane do podatników, umożliwiały im korzystanie z samochodów już na wczesnym etapie rozpoczęcia działalności. Zmiany przepisów w 2019r. pociągnęły za sobą pewne ograniczenia w zakresie zakwalifikowania do kosztów firmowych, wydatków związanych z użytkowaniem samochodów osobowych. Co dokładnie się zmieniło i jakie konsekwencje dla podatnika będą miały zmiany w odniesieniu do aut osobowych użytkowanych na podstawie leasingu? Odpowiedzi na te i inne wątpliwości podatników znalazły się w poniższej publikacji.

Zmiany wysokości kosztów firmowych dotyczą użytkowania tylko samochodów osobowych

Od 2019r. prawodawca wprowadził wiele przepisów zmieniających wysokość kosztów eksploatacji możliwych do zaksięgowania w firmie (stanowiących koszt podatkowy). Istotną kwestią jest, że zmiany dotyczą wyłącznie samochodów osobowych stanowiących.:

  1. pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą,
  2. pojazd elektryczny, w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym, który wykorzystuje do napędu tylko energię elektryczną, ładowaną z zewnętrznych źródeł zasilania.

Z powyższego wynika, że zmiany w wysokościach kosztów możliwych do ujęcia w firmie dotyczą tylko samochodów osobowych, czyli nie dotyczą samochodów ciężarowych czy pojazdów specjalnych niezaliczanych do samochodów osobowych.

Nowe zmiany dotkną większość podatników, ale nie wszystkich

Nowe wysokości kosztów eksploatacyjnych samochodów osobowych możliwych do ujęcia, jako koszt firmowy będą zobligowani ustalać zarówno czynni podatnicy VAT (dokonujący także sprzedaży mieszanej, czyli opodatkowanej VAT oraz zwolnionej z VAT) jak i podatnicy zwolnieni z VAT użytkujący dany samochód osobowy na podstawie:

  1. dzierżawy, leasingu, najmu lub umowy o podobnej formie,
  2. wpisu do ewidencji środków trwałych,
  3. umowy użyczenia,
  4. użytku prywatnego bez wpisu do ewidencji środków trwałych.

W pierwszej części publikacji zostanie poruszona kwestia kosztów dotyczących samochodów osobowych użytkowanych na podstawie umowy leasingu natomiast w drugiej osobówek stanowiących środki trwałe oraz samochodów osobowych prywatnych (niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych).

Warto pamiętać, iż umowy leasingu zawarte do końca 2018r. będą rozliczane na dotychczasowych zasadach, jeśli chodzi o wysokość raty leasingowej możliwej do zaksięgowania w koszty firmy. Jednakże należy zwrócić uwagę, że w przypadku odbioru takiego auta w 2019r. fiskus może potraktować taką umowę, jako czynność mającą znamiona obejścia prawa, jeżeli przy odbiorze auta zmienią się istotne warunki umowy (np. cena).

Co dokładnie obejmie limit kosztów 150.000zł oraz 225.000zł dla samochodów w leasingu?

Podatnik, który zdecyduje się wziąć w użytkowanie na podstawie umowy leasingu operacyjnego samochód osobowy o wartości powyżej 150.000zł dla osobówek niebędących samochodami elektrycznymi oraz 225.000zł dla osobówek elektrycznych, będzie mógł ująć w koszty ratę leasingową w kwocie mniejszej aniżeli wynikająca z faktury.

Niższa kwota kosztu raty leasingowej do ujęcia w księgach firmy będzie wynikać z tego, że gdy wartość samochodu osobowego wynikająca z umowy leasingu (tzw. wartość kapitałowa samochodu bez odsetek) przekroczy kwotę 150.000zł, wówczas obliczona nadwyżka nie będzie stanowić koszu firmowego.

Dla lepszego zrozumienia tego aspektu warto przedstawić tutaj trzy przypadki w ramach leasingu operacyjnego:

  1. czynny podatnik VAT bierze w użytkowanie auto osobowe, zgłasza ten pojazd za pomocą formularza VAT-26 do urzędu skarbowego, jako używany tylko do działalności (oczywiście prowadzi ewidencję przebiegu VAT i użytkuje ten samochód tylko do działalności) i w tej sytuacji, gdy wartość pojazdu przekroczy 150.000zł netto, wówczas podatnik zaksięguje mniejszą ratę leasingu (procent z raty netto wynikający z obliczonej proporcji wartości limitu do wartości pojazdu),
  2. czynny podatnik VAT bierze w użytkowanie auto osobowe i nie zgłasza tego pojazdu do urzędu skarbowego, jako używanego tylko do działalności (użytkuje go w sposób mieszany) i w tym wypadku, jeżeli weźmie samochód o wartości powyżej ok. 134.500zł netto, wówczas będzie mógł ująć w koszty firmowe mniejszą ratę leasingu (procent z raty netto + 50%VAT wynikający z obliczonej proporcji wartości limitu do wartości pojazdu), wartość ok. 134.500zł wynika z faktu, że 50% podatku VAT będzie stanowić VAT niepodlegający odliczeniu (ze względu na użytek mieszany) a więc po dodaniu VAT do kwoty 134.500zł netto podatnik otrzyma sumę powyżej 150.000zł,
  3. zwolniony podatnik z VAT podpisuje umowę leasingu operacyjnego i jeżeli weźmie osobówkę o wartości powyżej 150.000zł brutto, wówczas rozliczy wartość raty leasingu stanowiącą procent z raty brutto wynikającej z obliczonej proporcji wartości limitu do wartości pojazdu.

We wszystkich przypadkach pod uwagę bierze się wyłącznie wartość kapitałową wynikającą z umowy leasingu a więc bez odsetek. Odsetki zarówno w leasingu operacyjnym jak i finansowym stanowią koszt firmowy podatnika.

Reasumując limit 150.000zł oraz 225.000zł znajdzie zastosowanie do:

  1. obliczenia maksymalnej kwoty raty leasingowej możliwej do zaksięgowania w kosztach podatnika w leasingu operacyjnym, czyli do wartości pojazdu 150.000zł,
  2. obliczenia maksymalnej kwoty miesięcznych odpisów amortyzacyjnych do zaksięgowania w kosztach podatnika w leasingu finansowym,
  3. ubezpieczenia liczonego od wartości pojazdu (AC, GAP, ubezpieczenie pakietowe) dla obu form leasingu.

Ubezpieczenie OC samochodów w leasingu nie podlega żadnym limitom a więc w całości zasili koszty firmowe podatnika.

Oprócz powyższego należy zasygnalizować, że podatnicy prowadzący działalność polegającą na wynajmie, dzierżawie, leasingu samochodów osobowych nie będą zobligowani do stosowania powyższych limitów.

75% lub 100% kosztów dotyczących eksploatacji samochodu osobowego

Koszty używania samochodów osobowych użytkowanych w leasingu, czyli np. paliwo, naprawa, zakup części, inne, podatnik ujmie w wysokości:

  1. 100% z kwoty netto wynikającej z faktury, jeżeli zgłosi dany samochód do urzędu skarbowego, jako samochód dla pełnego odliczenia VAT, zaprowadzi ewidencję przebiegu kilometrów VAT i będzie użytkował dany samochód tylko na cele prowadzonej działalności,
  2. 75% z (kwoty netto + 50% nieodliczonego VAT) z faktury, jeżeli nie dokona zgłoszenia tego samochodu do urzędu skarbowego, czyli zdecyduje na użytek mieszany (w firmie i prywatnie).

Co z VAT?

Jeżeli czynny podatnik VAT zgłosi do urzędu skarbowego samochód osobowy w leasingu, jako użytkowany tylko firmowo (ewidencja przebiegu VAT), wówczas odliczy pełny VAT od rat leasingowych jak i z faktur za eksploatację osobówki.

W przeciwnym razie zarówno z rat leasingu jak i faktur za eksploatację osobówki odliczy 50% podatku VAT.

Bardzo ważną kwestią w tym wypadku jest to, że pozostała część, czyli 50% podatku VAT:

  1. przy obliczeniu możliwej raty leasingu operacyjnego do zaksięgowania zostanie włączona do wartości samochodu przyrównywanej do limitu 150.000zł,
  2. przy obliczeniu możliwego kosztu do zaksięgowania z faktur za eksploatację samochodu osobowego zostanie włączona do limitu 75% z kosztów eksploatacji.

Przykład 1

Czynny podatnik VAT podpisał umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego o wartości kapitałowej 140.000zł netto, VAT 32.200zł, 172.200zł brutto. Samochód będzie używany w firmie jak i prywatnie. Rata leasingowa wynosi 2.100zł netto, 483zł VAT, 2.583zł brutto. Ubezpieczenie OC przypadające na 2019r. wyniosło 3.000zł a AC 6.500zł. Faktura za naprawę samochodu 1.800zł netto, 414zł VAT, 2.214zł brutto.

Czy podatnik może w koszty ująć pełne wartości powyższych wydatków?

Niestety, pomimo, że wartość netto oscyluje poniżej limitu 150.000zł to jednak należy jeszcze do niej dodać 50% nieodliczonego VAT (ze względu na użytek mieszany).

Zatem najpierw należy ustalić wartość kapitałową pojazdu, niezbędną do użycia przy obliczeniu proporcji:

140.000zł netto + 16.100zł (50% VAT) = 156.100zł.

Teraz należy użyć powyższej wartości do obliczenia wskaźnika proporcji:

150.000zł / 156.100zł = 96,09%

Obliczony wskaźnik należy użyć w powyższej sytuacji wyłącznie do obliczenia kosztu raty leasingowej i ubezpieczenia AC:

  1. koszt raty leasingowej stanowiący koszt firmowy

(2.100zł + 50% x 483zł) x 96,09% = 2.249,95zł,

  • koszt polisy AC stanowiący koszt firmowy

6.500zł x 96,09% = 6.245,85zł,

Koszt polisy OC możliwy jest do ujęcia w całości w koszty firmowe, zatem wyniesie on 3.000zł natomiast koszt faktury za paliwo wyniesie (1.800zł + 50% x 414zł) x 75% = 1.505,25zł.

Przykład 2:

Podatnik zwolniony z VAT wziął w leasing operacyjny samochód osobowy o wartości kapitałowej brutto 160.000zł. Samochód osobowy będzie przeznaczony do użytku mieszanego.

Podatnik poniósł następujące wydatki:

  1. rata leasingowa 2.000zł netto, 460zł VAT, 2.460zł brutto,
  2. polisa ubezpieczenia pakietowego (OC, AC, NNW) o wartości 10.000zł – koszt przypadający na 2019r.,
  3. faktura za paliwo 300zł netto, 69zł VAT, 369zł brutto.

W przypadku podatnika zwolnionego z VAT wartość kapitałową, jaką podatnik weźmie na potrzeby obliczenia współczynnika wyniesie 160.000zł a więc inaczej niż przy czynnym podatniku VAT:

  1. 150.000zł / 160.000zł = 93,75%

Obliczony wskaźnik należy użyć w powyższym przypadku wyłącznie do obliczenia kosztu raty leasingowej i ubezpieczenia pakietowego:

  1. koszt raty leasingowej stanowiący koszt firmowy

(2.000zł + 50% x 460zł) x 93,75% = 2.090,63zł,

  • koszt polisy AC stanowiący koszt firmowy

10.000zł x 93,75% = 9.375zł,

Natomiast koszt faktury za paliwo wyniesie (300zł + 50% x 69zł) x 75% = 250,88zł.