Ulga na złe długi w PIT i CIT – zeznanie roczne i zaliczka.

Przygotowywanie zeznań rocznych za ubiegły rok wiąże się z koniecznością dodatkowego raportowania w ramach tzw. „ulgi na złe długi”. Z dniem 1 stycznia 2020r., do ustaw o podatkach dochodowych, przywrócono dodatkowy obowiązek w postaci korygowania podstawy opodatkowania o wartość nieopłaconych faktur kosztowych. Z omawianego narzędzia może również skorzystać wierzyciel. W dalszej części niniejszego wpisu przybliżamy najważniejsze informacje w tym zakresie!

Nowe obowiązki na gruncie zeznania rocznego i zaliczek na podatek

Ulga na złe długi w podatkach dochodowych, to analogia do przepisów ustawy o VAT, które obligują dłużników oraz uprawniają wierzycieli do korekty podstawy opodatkowania o wartość przeterminowanych powyżej 90 dni zobowiązań/wierzytelności. Okres 90 dni liczy się począwszy od pierwszego dnia następującego po upływie terminu do uregulowania zobowiązania określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie.

Korekty podstawy opodatkowania dokonuje się:

  • przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy, tj. w okresie (miesiącu/kwartale) za który obliczana jest zaliczka, w którym doszło do przeterminowania zobowiązania powyżej 90 dni, dłużnik obowiązkowo zwiększa podstawę opodatkowania o wartość tego zobowiązania zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów. Wierzyciel natomiast ma prawo (nie obowiązek) do zmniejszenia podstawy opodatkowania o wartość przeterminowanych powyżej 90 dni wierzytelności.
  • przy składaniu rocznego zeznania podatkowego, za pomocą dedykowanego załącznika PIT-WZ.

ISTOTNE:

Ulga na złe długi w zakresie rocznego zeznania podatkowego dotyczy również podatników opłacających podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i składających zeznanie PIT-28.

Podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych lub opłacający podatek liniowy mogą uniknąć omawianego obowiązku na gruncie zaliczek, jeżeli zdecydują się na opłacanie zaliczek w formie uproszczonej.

Ulga na złe długi w podatku dochodowym – praktyczne przykłady

W celu zobrazowania istoty ulgi na złe długi w podatku dochodowym, posłużymy się kilkoma przykładami. W pierwszej kolejności rozpatrujemy niniejszą kwestię na gruncie obliczania zaliczki na podatek dochodowy od strony wierzyciela.

Przykład 1

Pan Wojciech dokonał sprzedaży towaru i wystawił na tę okoliczność fakturę na kwotę 5 000 zł netto z terminem płatności przypadającym na dzień 10.02.2021r.

Z uwagi na fakt, że dłużnik uchyla się od uregulowania zobowiązania, Pan Wojciech uprawniony jest do zmniejszenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki o wartość nieuregulowanej należności.

Zmniejszenia dochodu można dokonać w okresie rozliczeniowym, w którym upłynęło 90 dni od dnia terminu płatności, czyli w maju 2021r. pod warunkiem, że do dnia terminu płatności zaliczki wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta.

Jeżeli dłużnik ureguluje zobowiązanie, wówczas Pan Wojciech będzie zobowiązany do zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki w okresie rozliczeniowym roku podatkowego, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.

Kolejny przykład dotyczy obowiązku korekty dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki po stronie dłużnika. Tym razem przykład zobrazuje problematykę płatności częściowych.

Przykład 2

Pan Andrzej (podatnik VAT) dokonał zakupu towaru i otrzymał na tę okoliczność fakturę na kwotę 5 000 zł netto z terminem płatności przypadającym na dzień 20.08.2020r.

Z uwagi na problemy z płynnością finansową, Pan Andrzej uregulował zobowiązanie częściowo w kwocie 3 000 zł netto.

Pan Andrzej zobowiązany jest do zwiększenia dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki za listopad 2020r., ponieważ w tym okresie rozliczeniowym upłynęło 90 dni od dnia terminu płatności.

Jeżeli do dnia terminu płatności zaliczki za listopad 2020r. Pan Andrzej nie ureguluje pozostałej kwoty zobowiązania (2 000 zł netto), wówczas o tę kwotę będzie zobowiązany zwiększyć dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki.

Ostatni już przykład odnosi się do sporządzenia rocznego zeznania podatkowego, w którym należy w odpowiedni sposób ujawnić wartość transakcji handlowych rozliczanych w ramach ulgi na złe długi.

Przykład 3

Pan Andrzej z poprzedniego przykładu nie uregulował pozostałego zobowiązania w kwocie 2 000 zł. do dnia złożenia rocznego zeznania podatkowego PIT za 2020 rok.

W związku z powyższym, Pan Andrzej powinien wypełnić załącznik PIT-WZ do rocznego zeznania podatkowego.

Zobowiązanie powinno zostać ujawnione w części C „DANE DOTYCZĄCE WIERZYCIELA I ZOBOWIĄZANIA, JEŻELI DO DNIA ZŁOŻENIA ZEZNANIA PODATKOWEGO ZOBOWIĄZANIE NIE ZOSTAŁO UREGULOWANE (dotyczy zobowiązań zwiększających podstawę opodatkowania lub zmniejszających stratę – wypełnia podatnik będący dłużnikiem)” załącznika PIT-WZ.

Kwota z poz. 20 załącznika PIT-WZ, winna zostać przeniesiona do rocznego zeznania podatkowego, do części „ZMNIEJSZENIA I ZWIĘKSZENIA PODSTAWY OPODATKOWNIA (STRATY) O WARTOŚĆ WIERZYTELNOŚCI I ZOBOWIĄZAŃ WYNIKAJĄCYCH Z TRANSAKCJI HANDLOWYCH”

Ulga na złe długi a przepisy szczególne dot. COVID-19

Końcowo warto nadmienić, że stosowanie przepisów dot. ulgi na złe długi może być wyłączone na mocy przepisów szczególnych, mających wspomóc przedsiębiorców w czasie epidemii. Zgodnie z regulacjami art. 52q ustawy o PIT (analogiczne przepisy znajdują się w art. 38i ustawy o CIT), aby zaniechać obowiązków na gruncie ulgi na złe długi zaistnieć muszą następujące warunki:

  • w danym roku podatkowym obowiązywał stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19;
  • uzyskane przez podatnika odpowiednio w danym okresie rozliczeniowym lub roku podatkowym przychody, o których mowa w art. 14, są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego, a w przypadku podatnika, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w roku poprzedzającym rok podatkowy – w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów;
  • podatnik poniósł odpowiednio w danym okresie rozliczeniowym lub roku podatkowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.

Autor: Łukasz Kluczyński

Opublikowano: 2021-04-26