Sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych wymaga z reguły posiadania kasy fiskalnej i ewidencjonowania sprzedaży przy jej użyciu. W praktyce zdarza się jednak, że użycie kasy fiskalnej staje się niemożliwe np. w skutek jej awarii. Czy można prowadzić sprzedaż pomimo awarii kasy fiskalnej? Szczegóły poniżej.
Przepisy wykluczają możliwość prowadzenia sprzedaży gdy dochodzi do awarii
Sytuacji, w których przedsiębiorca nie może prowadzić sprzedaży przy użyciu kasy fiskalnej nie sposób przewidzieć i trudno wymienić wszystkie potencjalne przypadki. Podatnik nie „nabije” na kasę sprzedaży np. w okresie braku zasilania, czy też w czasie awarii/serwisowania kasy. Kasa fiskalna jest urządzeniem, które zwyczajnie można zgubić, czy zepsuć.
Regulacje w zakresie obowiązku ewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej zawarte zostały w art. 111 ustawy o VAT. W art. 111 ust. 3 ustawodawca wskazuje, iż, :
- jeżeli z przyczyn niezależnych od podatnika nie może być prowadzona ewidencja sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, podatnik jest obowiązany ewidencjonować sprzedaż przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej,
- w przypadku gdy ewidencjonowanie sprzedaży przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej jest niemożliwe, podatnik nie może dokonywać sprzedaży.
Przepisy w tym zakresie są więc jasne i precyzyjne, jednakże należy pamiętać, że pomimo posiadania kasy fiskalnej podatnik może jeszcze korzystać ze zwolnień z obowiązku ewidencjonowania przewidzianych w rozporządzeniu.
Rozporządzenie daje szereg możliwości prowadzenia dalszej sprzedaży pomimo posiadania uszkodzonej kasy
Tytułem wstępu należy wyraźnie zaakcentować, że pomimo faktu posiadania kasy fiskalnej podatnik może nie ewidencjonować na niej pewnych zdarzeń, które są zwolnione z obowiązku ewidencjonowania na podstawie rozporządzenia. Mowa tutaj o Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2024 roku w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozporządzenie wyróżnia dwa rozdaje zwolnień, tj.:
- zwolnienie podmiotowe dla podatników u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli wartość sprzedaży z tego tytułu, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, nie przekroczyła kwoty 20 000 zł,
- zwolnienie przedmiotowe, gdzie ustawodawca w załączniku do rozporządzenia, wymienił szereg kategorii dostaw towarów/usług, które mogą korzystać ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania bez względu na wysokość obrotów.
Zatem w przypadku, gdy kasa fiskalna przedsiębiorcy ulegnie awarii, a spełnia on warunki do korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania, może on w dalszym ciągu prowadzić sprzedaż. Sytuacja ta została zobrazowana na poniższych przykładach.
Przykład 1
Pani Joanna założyła działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu mobilnych usług pralniczych. Pomimo, iż mogła korzystać ze zwolnienia podmiotowego do 20 000 zł, dobrowolnie zdecydowała się od razu na zakup kasy fiskalnej.
W dniu rozpoczęcia sprzedaży okazało się, że kasa fiskalna nie działa prawidłowo i nie można wystawić paragonu.
Pomimo faktu, iż Pani Joanna posiada kasę fiskalną może nie ewidencjonować sprzedaży, bowiem nadal ma prawo do zwolnienia podmiotowego.
Przykład 2
Pan Stanisław prowadzi sklep internetowy, który oferuje akcesoria dla zwierząt. Kasa fiskalna Pana Stanisława uległa awarii i nie posiada on rezerwowej kasy fiskalnej.
Pan Stanisław może jednak w dalszym ciągu prowadzić sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz nie wystawiać przy tym paragonów, bowiem sprzedaż ta może być objęta zwolnieniem przedmiotowym o którym mowa w punkcie 41 załącznika do rozporządzenia (sprzedaż wysyłkowa, gdzie zapłata otrzymywana jest w całości za pośrednictwem poczty lub banku).
Co zrobić w sytuacji, gdy doszło już do naruszenia przepisów i nie wydano klientom paragonów?
Prowadzenie sprzedaży i niewydawanie paragonów pomimo takiego obowiązku np. w sytuacji, gdzie doszło do awarii kasy fiskalnej przy jednoczesnym braku możliwości skorzystania ze zwolnień przewidzianych w rozporządzeniu to naruszenie przepisów prawa podatkowego, za które przewidziane są określone sankcje. W ustawie o VAT (art. 111 ust. 2) przewidziano sankcję w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się. Z kolei w art. 62 ustawy Kodeks karny skarbowy zapisano, iż kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
Bez wątpienia należy liczyć się ze skutkami takich działań, aczkolwiek aby zminimalizować ich skutki i uniknąć ewentualnych sankcji należy niezwłocznie zaewidencjonować sprzedaż na kasie fiskalnej i dokonać ewentualnych korekt (wykazać sprzedaż we właściwych okresach rozliczeniowych), a także rozważyć wystosowanie do urzędu skarbowego tzw. „czynnego żalu”. Zgodnie z art. 16 § 1 ustawy Kodeks karny skarbowy „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.”
Autor: Łukasz Kluczyński