Pracownicze plany kapitałowe, to propozycja ustawodawcy skierowana dla pracowników, której celem jest gromadzenie oszczędności m.in. na okoliczność zapewnienia sobie dodatkowych środków w „wieku emerytalnym”, a dokładniej po 60 roku życia. Niestety wiąże się to, z dodatkowymi obowiązkami dla przedsiębiorców, a ich lekceważenie może zostać napiętnowane dotkliwymi sankcjami. Poniżej prezentujemy najważniejsze informacje w tym zakresie, zwłaszcza w odniesieniu do mikrofirm.
Ważne terminy dla PPK – 26.03.2021r., 26.04.2021r.i 10.05.2021r.
Przepisy ustawy z dnia 4 października 2018r. o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: PPK) stosuje się od 1 stycznia 2021r. dla przedsiębiorców zatrudniających poniżej 20 osób, w tym również mikroprzedsiębiorców, na których ciąży obowiązek dokonywania wpłat na PPK w stosunku do przynajmniej jednej osoby zatrudnionej. Osobą zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK są pracownicy za wyjątkiem pracowników młodocianych w rozumieniu ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy oraz z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla. Osobami zatrudnionymi są ponadto inne osoby podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tj.:
- osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 303 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych, o których mowa w art. 138 i art. 180 ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2020 r. poz. 275, 568, 695 i 875),
- osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- członkowie rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji,
- osoby wskazane powyżej (za wyjątkiem członków rad nadzorczych) przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.
Ze względu na pandemię, terminy wykonania określonych obowiązków zostały wydłużone i dla omawianej grupy podmiotów (ze stanem zatrudniania niższym niż 20 osób) kształtują się następująco:
- Do 26 marca 2021r. należy dokonać wyboru instytucji finansowej, czyli podmiotu ustawowo upoważnionego do gromadzenia i zarządzania środkami w ramach PPK. Powyższego należy dokonać w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli takowa u danego pracodawcy nie działa, wyboru instytucji finansowej należy w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie przyjętym w danym podmiocie zatrudniającym,
- Do 26 kwietnia 2021r. należy zawrzeć umowę o zarządzanie PPK, czyli umowę, która określa ramowe warunki współpracy z instytucją finansową do których należą m.in. warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi, czy też wysokość opłat za zarządzanie funduszem,
- Do 10 maja 2021r. należy zawrzeć umowę o prowadzenie PPK, czyli umowę w imieniu i na rzecz zatrudnionych oraz załączyć listę osób będących uczestnikami PPK, która stanowi załącznik do umowy.
Mikroprzedsiębiorca może być wyłączony spod ustawy o PPK
W pewnych okolicznościach podmioty posiadające status mikroprzedsiębiorcy mogą być zwolnione z wszelkich obowiązków na gruncie ustawy o PPK. Mianowicie zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 przepisów ustawy nie stosuje się do mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086), jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą podmiotowi zatrudniającemu deklarację, o której mowa w art. 23 ust. 2 – przepisy art. 23 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.
Uszczegółowienie przywołanej regulacji oraz innych warunków niezbędnych do całkowitej rezygnacji z PPK zawarto w poniższej tabeli.
| Lp. | Opis warunku | Uszczegółowienie |
| I | Posiadanie statusu mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców | Przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki: 1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz 2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro. |
| II | Rezygnacja wszystkich zatrudnionych z PPK | Rezygnacja obligatoryjnie w formie pisemnej, zawierająca dane dotyczące podmiotu zatrudniającego i uczestnika PPK oraz oświadczenie uczestnika PPK o posiadaniu przez niego wiedzy o konsekwencjach jej złożenia. |
| III | Weryfikacja obowiązków na gruncie PPK co 4 lata | Co 4 lata, w terminie do ostatniego dnia lutego danego roku, podmiot zatrudniający informuje uczestnika PPK, który złożył rezygnację, o której mowa powyżej, o ponownym dokonywaniu wpłat za tego uczestnika. Co 4 lata, od dnia 1 kwietnia, podmiot zatrudniający dokonuje wpłat za uczestnika PPK, chyba, że uczestnik PPK ponownie zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK, składając podmiotowi zatrudniającemu deklarację. |
Spełnienie łącznie warunków I-III sprawia, że mikroprzedsiębiorca nie jest zobligowany do jakichkolwiek dodatkowych działań wynikających z ustawy o PPK, w tym m.in. do zawarcia umowy o zarządzanie PPK
Koszty związane z PPK po stronie zatrudnionego i pracodawcy
Wpłaty na PPK obciążają zarówno pracodawcę jak i osobę zatrudnioną. Obie strony mogą również zadeklarować dokonywanie wpłat dodatkowych. Wpłaty te kształtują się następująco:
- Wpłaty pracodawcy:
- wpłata podstawowa wynosi 1,5% wynagrodzenia,
- wpłata dodatkowa wynosi do 2,5% wynagrodzenia (podmiot zatrudniający może zmienić wysokość wpłaty dodatkowej lub zrezygnować z jej dokonywania w formie zmiany umowy o zarządzanie PPK).
- Wpłaty uczestnika PPK:
- wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK wynosi 2% wynagrodzenia (wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK może wynosić mniej niż 2% wynagrodzenia, ale nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia, jeżeli wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia – w roku 2021: 3.360,00 zł),
- uczestnik PPK może zadeklarować wpłatę dodatkową w wysokości do 2% wynagrodzenia.
Przedsiębiorca powinien również wziąć pod uwagę, fakt, że obsługa techniczna związana z PPK, realizowana przez służby finansowo-księgowe wiąże się z reguły z koniecznością uiszczenia dodatkowego wynagrodzenia.
Sankcje za niedopełnienie obowiązków na gruncie ustawy o PPK oraz nakłanianie do rezygnacji z oszczędzania w ramach PPK
Kończąc już rozważania na temat obowiązków na gruncie ustawy o PPK, warto wspomnieć o sankcjach za niedopełnienie obowiązków wynikających z przepisów, a omówionych w niniejszej publikacji. Mianowicie, zgodnie z art. 106-108 ustawy o PPK:
- kto, jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego, nie dopełnia obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego
- Kto, jako podmiot zatrudniający albo osoba obowiązana do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego: 1) nie dopełnia obowiązku zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK w przewidzianym terminie, 2) nie dopełnia obowiązku dokonywania wpłat do PPK w przewidzianym przepisami terminie, 3) nie zgłasza wymaganych ustawą danych lub zgłasza nieprawdziwe dane albo udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia, 4) nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK – podlega karze grzywny w wysokości od 1000 zł do 1 000 000 zł.
- Kto, jako podmiot zatrudniający albo osoba upoważniona do działania w imieniu podmiotu zatrudniającego lub działająca z inicjatywy tego podmiotu, nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK, podlega karze grzywny w wysokości do 1,5% funduszu wynagrodzeń u danego podmiotu zatrudniającego w roku obrotowym poprzedzającym popełnienie czynu zabronionego.
Autor: Łukasz Kluczyński
Opublikowano: 2021-03-01