Usługi elektroniczne świadczone na rzecz konsumentów z krajów trzecich charakteryzują się szczególnym sposobem ustalania miejsca ich opodatkowania. To z kolei powoduje konieczność określenia jakie ewentualne obowiązki w zakresie ewidencjonowania spoczywają na polskim podatniku.
Usługi elektroniczne na gruncie podatku VAT
W pierwszej kolejności wyjaśnijmy na czym polegają usługi elektroniczne w rozumieniu podatku od towarów i usług. Otóż zgodnie z art. 2 pkt 26 ustawy VAT mówiąc o usługach elektronicznych rozumie się przez to usługi świadczone drogą elektroniczną, o których mowa w art. 7 rozporządzenia 282/2011.
Zaś na podstawie art. 7 rozporządzenia do „usług świadczonych drogą elektroniczną”, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.
Z powołanych przepisów wynika, że warunkiem koniecznym uznania usługi za usługę elektroniczną jest to, aby była ona świadczona za pomocą Internetu lub podobnej sieci elektronicznej. Warunek ten jednak nie jest wystarczający do uznania usługi za usługę elektroniczną w rozumieniu powołanych powyżej przepisów. Istotne jest wystąpienie następujących cech świadczonych usług:
- realizacja za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej,
- świadczenie jest zautomatyzowane, a udział człowieka jest niewielki,
- ich wykonanie bez wykorzystania technologii informatycznej jest niemożliwe,
- nie jest objęta wyłączeniami zawartymi w art. 7 ust. 3 rozporządzenia 282/2011.
Przykładowo do usług elektronicznych zaliczamy:
- uzyskiwanie dostępu i pobieranie obrazów, fotografii i wygaszaczy ekranu;
- wiadomości, informacje o sytuacji na drogach oraz prognozy pogody online;
- informacje generowane automatycznie online przez oprogramowanie po wprowadzeniu przez klienta określonych danych, takich jak dane prawne lub finansowe (w szczególności stale uaktualniane kursy giełdowe);
- dostarczanie przestrzeni reklamowej, szczególnie banerów reklamowych na stronach lub witrynach internetowych;
- korzystanie z wyszukiwarek i katalogów internetowych.
Interesującym zagadnieniem jest ustalenie miejsca opodatkowania usług elektronicznych w przypadku gdy odbiorcą usługi jest podmiot z kraju trzeciego.
W sytuacji gdy nabywcą usługi elektronicznej jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej znajdzie zastosowanie art. 28k ust. 1 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Natomiast gdy usługobiorcą jest podatnik z kraju trzeciego należy zastosować regułę ogólną wyrażoną w art. 28b ustawy VAT, zgodnie z którą miejscem opodatkowania owania usługi jest terytorium kraju trzeciego.
WAŻNE
Niezależnie czy nabywcą usługi elektronicznej jest przedsiębiorca z kraju trzeciego czy też konsument mieszkający w kraju trzecim miejsce opodatkowania usługi znajduje się poza terytorium kraju.
Ewidencjonowanie usług elektronicznych świadczonych na rzecz nabywcy z kraju trzeciego
Reguła ogólna – wyrażona w art. 111 ust. 1 ustawy VAT – podaje, że jeżeli usługa jest świadczona na rzecz konsumenta to powinna być zaewidencjonowana na kasie fiskalnej. Obowiązek ten obejmuje sprzedaż, a więc m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. To oznacza, że jeżeli usługa podlega opodatkowaniu w kraju trzecim to jej wartości nie należy ewidencjonować na kasie fiskalnej. W konsekwencji nie jest również wymagane wystawianie paragonów fiskalnych.
W sytuacji gdy usługobiorcą jest przedsiębiorca z kraju trzeciego należy wystawić fakturę. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że obowiązek podatkowy w takim wypadku zostaje przeniesiony na nabywcę. W art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy VAT wskazano, że w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wyrazy „odwrotne obciążenie”.
W świetle art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa trzeciego, faktura może nie zawierać:
- numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
- stawki podatku;
- sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku.
WAŻNE
Zgodnie z art. 109 ust. 3a ustawy VAT podatnicy świadczący usługi, których miejscem świadczenia nie jest terytorium kraju, są obowiązani w prowadzonej ewidencji podać nazwę usługi, wartość usługi bez podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze, uwzględniając moment powstania obowiązku podatkowego określany dla tego rodzaju usług świadczonych na terytorium kraju.
Reasumując należy wskazać, że świadczenie usług elektronicznych poza terytorium UE – zarówno na rzecz przedsiębiorców jak i konsumentów z krajów trzecich – należy wykazać w polach K_11 i P_11 pliku JPK VAT.
Może zainteresować Cię również: Świadczenie usług poza terytorium kraju a ewidencja VAT