Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą realizują w toku jej prowadzenia różnego rodzaju transakcje gospodarcze opodatkowane według różnych przepisów ustaw podatkowych. Jednym z takich typów transakcji jest sprzedaż towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.
Co to jest mechanizm odwrotne obciążenie?
Odwrotne obciążenie oznacza tyle, że podatek VAT z tytułu danej transakcji sprzedaży towarów lub usług rozlicza w całości nabywca a nie sprzedawca.
Istotnym jest, że dotyczy to tylko niektórych towarów lub usług a nie wszystkich.
Ponadto dotyczy to tylko podatku VAT i nie dotyczy w ogóle podatków żadnych innych podatków.
Które firmy są zobowiązane do rozliczenia odwrotnego obciążenia?
Sprzedaż towarów lub usług będzie objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia, jeżeli:
- przedmiotem sprzedaży będą towary z załącznika nr 11 do ustawy o VAT,
- sprzedawcą jest czynny podatnik VAT,
- nabywcą jest czynny podatnik VAT,
- towary nie są objęte zwolnieniem z VAT (nabywca kupuje towary do wykorzystanie przynajmniej w części na sprzedaż opodatkowaną VAT).
Można zaobserwować już istotną tendencję w zakresie zastosowania mechanizmu. Otóż wystąpi on jedynie wtedy, kiedy stronami będą podatnicy zarejestrowani, jako czynni podatnicy VAT.
Ponadto zakupione towary nie mogą być przeznaczone na działalność zwolnioną z VAT. Jeżeli np. fizjoterapeuta (zarejestrowany do VAT) sprzedający akcesoria medyczne objęte VAT oraz świadczący usługi fizjoterapii, które są zwolnione z VAT nabędzie towar lub usługę objętą mechanizmem odwrotnego obciążenia i przeznaczy ją do świadczenia wyłącznie usług fizjoterapii, wówczas nie wystąpi w tej transakcji odwrotne obciążenie.
Trzecią istotną kwestią wystąpienia odwrotnego obciążenia jest to, że dotyczy on tylko wybranych towarów i usług.
Towary objęte odwrotnym obciążeniem
Towary objęte mechanizmem odwrotnego obciążenie prawodawca ujął w załączniku nr 11 do ustawy o VAT.
Wśród tych towarów można wyszczególnić m.in. surowce wtórne z różnych materiałów, różnego rodzaju odpady, wraki przeznaczone do złomowania inne niż statki i pozostałe konstrukcje pływające, biżuteria, konsola do gier, telefony komórkowe, komputery przenośne, procesory, druty z miedzi, różnego rodzaju metale (miedź, cyna, cynk, ołów, aluminium) nieobrobione, nieszlachetne a także złoto (inwestycyjne, nieobrobione), srebro i platyna nieobrobiona, pręty, kształtowniki i inne wyroby stalowe.
Towary objęte odwrotnym obciążeniem można zweryfikować pod poniższym linkiem (załączniki występują na końcu ustawy):
http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20040540535/U/D20040535Lj.pdf
Pewnym wyjątkiem wśród wyżej wymienionych towarów i usług są produkty elektroniczne (telefony, konsole do gier, komputery przenośne, procesory). Jeżeli bowiem wystąpi transakcja sprzedaży (jednolita transakcja) tych produktów, których nie przekroczy sumy 20.000zł, wówczas odwrotne obciążenie nie wystąpi.
Z wyjaśnień MF wynika, iż przez jednolitą transakcję gospodarczą należy rozumieć transakcję zawierającą:
- umowę, w ramach, której występuje jedna lub więcej dostaw towarów z kategorii elektroniki wymienionej w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, nawet, jeżeli są one dokonane na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy,
- więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej transakcji lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie elektroniką.
Kiedy należy opodatkować VAT transakcję objętą odwrotnym obciążeniem
Obowiązek podatkowy przy sprzedaży objętej odwrotnym obciążeniem powstaje w miesiącu dokonania sprzedaży. Jeżeli podatnik sprzedawca otrzyma zaliczkę na dostawę towarów, wówczas obowiązek podatkowy powstaje w miesiącu jej otrzymania.
Obowiązek opodatkowania w PIT
Opodatkowanie sprzedaży objętej odwrotnym obciążeniem w podatku dochodowym od osób fizycznych (u sprzedawcy) powstaje na zasadach ogólnych, czyli w miesiącu wydania towaru, ale nie później niż:
- wystawienia faktury albo
- uregulowania należności
Z kolei u nabywcy ujęcie kosztu faktury objętej odwrotnym obciążeniem następuje zgodnie z datą wystawienia faktury.
Podstawa opodatkowania VAT
Podstawę opodatkowania a więc łączną kwotę na fakturze sprzedaży (kwotę, która dotyczy wyłącznie sprzedaży na odwrotne obciążenie) stanowi łączna należność, jaką ma otrzymać sprzedawca od nabywcy lub osoby trzeciej także z uwzględnieniem dopłat, dotacji, subwencji, które mają wpływ (kształtują) ostateczną cenę sprzedaży towaru. Do łącznej należności zalicza się:
- cło, akcyza, inne podatki i opłaty o podobnym charakterze (bez kwoty podatku VAT),
- koszty pozostałe takiej jak koszty transportu, ubezpieczenia w drodze, pakowania, które sprzedawca pobiera od nabywcy.
W jakich deklaracjach podatkowych i w jaki sposób należy ująć sprzedaż towarów na odwrotnym obciążeniu
Czynni podatnicy VAT transakcję sprzedaży i zakupu towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia dokonują obowiązkowo w deklaracjach VAT-7 lub VAT-7K oraz informacji podsumowującej VAT-27.
Rejestracja faktur sprzedaży odwrotne obciążenie u sprzedawcy:
- w ewidencji VAT sprzedaży – łączna kwota z faktury sprzedaży i oznaczenie powodu opodatkowania – dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca (art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8) – opcja dla sprzedawcy,
- w JPK_VAT dane zostaną wczytane z ewidencji sprzedaży VAT,
- w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO w pozycji nr 31 tej tabeli podatnik wpisuje łączną (miesięczną lub kwartalną) kwotę ze wszystkich wystawionych przez siebie faktur sprzedaży odwrotne obciążenie,
- w informacji podsumowującej VAT-27 w tabeli C – INFORMACJA O DOSTAWACH TOWARÓW podatnik sprzedawca ujmuje sumę wszystkich wystawionych (tylko za okres miesięczny) faktur sprzedaży objętych odwrotnym obciążeniem z podziałem na kontrahentów.
Oczywiście, jeżeli podatnik wystawi fakturę, w której część towarów będzie objęta odwrotnym obciążeniem a część np. stawką 23% VAT to w powyższych pozycjach ujmuje wyłącznie łączną sprzedaż tych pozycji z faktury, które są objęte odwrotnym obciążeniem.
Rejestracja faktur zakupu odwrotne obciążenie u nabywcy:
- w ewidencji VAT sprzedaży – łączna kwota z faktury zakupu i oznaczenie powodu opodatkowania – dostawa towarów oraz świadczenie usług, dla których podatnikiem jest nabywca (art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8) opcja dla nabywcy,
- w ewidencji VAT zakupu – łączna kwota z faktury zakupu, doliczenie 23% podatku VAT i oznaczenie powodu opodatkowania – nabycie z pełnym odliczeniem VAT, (jeżeli podatnik ma prawo),
- w JPK_VAT dane zostaną wczytane z ewidencji VAT zakupu i sprzedaży
- w deklaracji VAT-7 lub VAT-7K w tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO w pozycji nr 34 tej tabeli podatnik wpisuje łączną (miesięczną lub kwartalną) kwotę ze wszystkich otrzymanych przez siebie faktur zakupu odwrotne obciążenie a w pozycji 35 kwotę podatku VAT doliczoną do kwoty na otrzymanej fakturze zakupu odwrotne obciążenie.
Oczywiście, jeżeli podatnik otrzyma fakturę, w której część towarów będzie objęta odwrotnym obciążeniem a część np stawką 23% VAT to w rejestrze VAT sprzedaży ujmuje wyłącznie łączną sprzedaż tych pozycji z faktury, które są objęte odwrotnym obciążeniem, ale już w rejestrze VAT zakupu ujmuje wszystkie transakcje zakupu razem (doliczając do wszystkich odpowiednią stawkę podatku VAT).
Opublikowano: 2019-07-04