Opublikowano: 2024-03-15
Przedmiotem naszych dzisiejszych rozważań będzie przypadek wycofania środka trwałego ze spółki jawnej do majątków osobistych wspólników. Zastanowimy się z jakimi ewentualnymi konsekwencjami podatkowymi w sferze podatku VAT oraz PIT należy liczyć się w takim przypadku.
Wycofanie środka trwałego z majątku spółki jawnej a podatek PIT
Tytułem wstępu przypomnijmy, że na gruncie podatku dochodowego spółka jawna jest transparentna podatkowo, co oznacza, że podatek od działalności gospodarczej rozliczają wspólnicy proporcjonalnie do udziału w zyskach. Nie zmienia to faktu, że spółka jawna ma zdolność prawną, a zatem może posiadać własny majątek.
Z uwagi na powyższe w momencie kiedy dochodzi do wycofania środka trwałego z majątku spółki jawnej do majątków osobistych wspólników dochodzi do zmiany praw własności. Jednocześnie należy podkreślić, że jeżeli takie przesunięcie ma charakter nieodpłatny to po stronie spółki (a w zasadzie wspólników prowadzących spółkę) nie powstaje przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Co jednak istotne – jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy PIT – przychody z udziału w spółce
u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). W konsekwencji wycofanie środka trwałego do majątków osobistych wspólników będzie neutralne podaktowo jeżeli wycofanie odbywać się będzie proporcjonalnie do posiadanego udziału.
Na kwestię tą zwrócił uwagę Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 22.07.2019 r., nr 0115-KDIT3.4011.204.2019.2.JŁ, wskazując, że u wspólnikapowstanie przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń w sytuacji, gdy otrzyma on nieruchomości wycofane z majątku spółki jawnej do majątku prywatnego o wyższej wartości niż jego udział w spółce. Jeśli wartość nieruchomości nie przekroczy wartości odpowiadającej Jego udziałowi w spółce wówczas nie dojdzie do powstania przychodu z tego tytułu.
Przykład
Z dwuosobowej spółki jawnej o równych udziałach wycofano środek trwały. Środek trwały został w całości przekazany na własność jednego ze wspólników. Taka transakcja byłaby neutralna podatkowo gdyby każdy ze wspólników otrzymał po 50% udziałów. W tym natomiast wypadku po stronie wspólnika otrzymujące środek trwały na wyłączną własność powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń w wysokości wartości środka trwałego ponad jego udział.
Dodajmy też, że po stronie wspólników skutki podatkowe wywoła również ewentualna sprzedaż środka trwałego wycofanego ze spółki. Z treści art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy PIT wynika, że przychodami z działalności gospodarczej są również przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.
W konsekwencji aby sprzedaż środka trwałego wycofanego ze spółki jawnej nie generowała konieczności zapłaty podatku wspólnik musi poczekać jeszcze 6 lat licząc od wycofania.
Na koniec wskażmy, że z perspektywy samej spółki jawnej wycofanie środka trwałego oznacza zakończenie jego podatkowej amortyzacji, zaś pozostała nieumorzona wartość początkową nie może stanowić kosztu podatkowego.
WAŻNE
Wycofanie środka trwałego ze spółki jawnej do majątku wspólników będzie neutralne podatkowo jeżeli każdy ze wspólników nabędzie udział w rzeczy proporcjonalnie do swojego udziału w zysku spółki. W przypadku nierównych proporcji może pojawić się przychód z nieodpłatnych świadczeń.
Wycofanie środka trwałego z majątku spółki na gruncie podatku VAT
Przechodząc na grunt podatku VAT należy przede wszystkim zaznaczyć, że w zakresie tego podatku spółka jawna nie jest transparentna podatkowo. To spółka – a nie jej wspólnicy – jest podatnikiem podatku VAT i to ona dokonuje rozliczeń w tym zakresie.
Odnośnie okoliczności nieodpłatnego wycofania środka trwałego z majątku spółki należy zwrócić uwagę na treść art. 7 ust. 2 ustawy VAT, który podaje, że za odpłatną dostawę towarów uznaje się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
a. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
b. wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którymi wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.
Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie bez względu na cel, na który zostały one przekazane, nie podlega opodaktowaniu.
W tym schemacie należy zatem rozważyć czy spółka jawna miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytuły wydatku na zakup środka trwałego. Jeżeli odpowiedź na tak postawione pytanie jest pozytywna to wycofanie środka trwałego będzie po stronie spółki jawnej podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.
WAŻNE
Neutralne na gruncie podatku VAT będzie wycofanie środka trwałego ze spółki jawnej do majątku wspólników w sytuacji gdy spółka nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu środka trwałego.
Przypadek wycofania środka trwałego z majątku spółki jawnej może wywoływać różne skutki podatkowe. Jak widać z przedstawionej analizy nie jest wykluczone, że takie zdarzenie będzie neutralne zarówno w ramach podatku PIT jak i podatku VAT. Każdorazowo należy jednak dokonać oceny konkretnego stanu faktycznego oraz warunków na jakich następuje wycofanie.