Umorzenie subwencji PFR bez podatku?

Opublikowano: 2021-06-09

Mikro i małe i średnie firmy korzystały w zeszłym roku z jednego z narzędzi pomocowych tarczy finansowej – subwencji, którą przyznawał Polski Fundusz Rozwoju (PFR) za pośrednictwem instytucji bankowych.

Przedsiębiorcy rozliczający aktualnie subwencję PFR zastanawiają się czy umorzona część lub całość subwencji, a więc część bezzwrotna będzie opodatkowana podatkiem dochodowym?

Subwencja PFR

W roku 2021r. przedsiębiorcy ponownie mogą wnioskować o przyznanie nowej wersji subwencji PFR 2.0. Przy pomocy otrzymanych środków finansowych przedsiębiorcy mogą pokryć bieżące koszty prowadzonej działalności gospodarczej.

W tym roku po raz pierwszy – przedsiębiorcy, którym w poprzednim roku przyznano subwencję PFR 1.0 będą zobligowani do jej rozliczenia i niewykluczone, że nie będą musieli jej w ogóle zwracać.

Zwrot subwencji PFR

Początkowo zgodnie z założeniami Resortu Finansów część subwencji PFR miała podlegać zwrotowi. Aktualnie niektórzy beneficjenci (z najbardziej pogrążonych skutkami epidemii branż), którzy spełnią kilka niżej wymienionych wymogów będą mogli uniknąć zwrotu jakiejkolwiek części subwencji PFR.

Czynniki warunkujące brak obowiązku zwrotu subwencji PFR
Rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej wykazanej w rejestrach CEIDG oraz KRS na dzień 31.12.2019r. zawierała się w PKD jednym z dozwolonych dla beneficjentów subwencji PFR (link: https://pfr.pl/)
Przedsiębiorca, który otrzymał subwencję PFR nie znajdował się na dzień 31.12.2019r. w trudnej sytuacji finansowej (ocena w oparciu o art 2 pkt 18 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz UE L 187/1 z 26.6.2014)
Wystąpiło minimum 30 procentowe obniżenie przychodów w miesiącu z okresu pomiędzy 01.04.2020r. a 31.12.2020r. w odniesieniu do analogicznego okresu roku 2019 albo w miesiącu z okresu pomiędzy 01.10.2020r. a 31.12.2020r. w odniesieniu do analogicznego okresu roku 2019
Beneficjent PFR nie zamknął, nie zawiesił działalności gospodarczej, nie zainicjował postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego albo likwidacyjnego.
Beneficjent PFR utrzymał występujący w firmie uśredniony poziom zatrudnienia.
Beneficjent PFR prowadzi rodzaj działalności uznany przez PFR jako jeden z najbardziej dotknięty skutkami epidemii Covid-19 (wykaz dostępny na stronie: https://pfr.pl/)

Należy jednak pamiętać, że brak konieczności zwrotu otrzymanej przez przedsiębiorcę subwencji PFR będzie stanowić przysporzenie, a więc przychód z działalności gospodarczej.

Umorzona subwencja PFR a przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym

Jak mówi art. 14 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem
z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo stanowiące zwrot wydatków.

W aktualnym staniem prawnym bezzwrotna (umorzona) subwencja stanowi przychód
z działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (oraz od osób prawnych).

Moment opodatkowania podatkiem dochodowym umorzonej subwencji PFR przypadnie
w dacie decyzji umorzeniowej wydanej przez PFR.

Aktualnie brak jest uregulowań prawnych zwalniających przedsiębiorców, którzy otrzymali subwencję PFR z opodatkowania bezzwrotnej jej części podatkiem dochodowym.

Umorzona subwencja PFR a zaniechanie poboru podatku

Ministerstwo Finansów w programie konwergencji opublikowanym w kwietniu 2021r. zapowiedziało, że umorzona część subwencji PFR nie będzie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych (także od osób prawnych).

Poniżej tekst z ww. programu konwergencji świadczący o zamiarach Resortu:

(…). W przypadku Tarczy Finansowej 2.0 subwencje przyznane mikro firmom oraz małym i średnim firmom podlegają umorzeniom, o ile podmioty te utrzymają m.in. działalność gospodarczą na dzień 31 grudnia 2021 r.

Dodatkowo mikro firmy muszą utrzymać w 2021 r. średnie zatrudnienie na poziomie z 2020 r. Równocześnie uchwała Rady Ministrów z 5 stycznia 2021 r. wprowadziła umorzenie pełnej kwoty subwencji uzyskanej w Tarczy Finansowej 1.0 dla branż najbardziej poszkodowanych.

W przypadku pozostałych branż regulamin Tarczy Finansowej 1.0 zakładał umorzenie 75% otrzymanej dotacji dla mikro, małych i średnich firm pod warunkiem utrzymania zatrudnienia. W przypadku jego redukcji umorzenie ulegałoby odpowiedniemu obniżeniu.

Umorzenie subwencji dla podatników – finansowanych z PFR – stanowi dla podatnika/przedsiębiorcy przysporzenie, tj. dodatkowy element podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Z tego powodu planowane zaniechanie poboru podatku od wartości umorzonych zobowiązań z tytułu subwencji finansowej generuje, w stosunku do obecnych zasad podatkowych, ujemny skutek budżetowy względem sytuacji, kiedy kwota umorzenia wliczana byłaby do podstawy opodatkowania (…).

Koszty uzyskania przychodów a wydatki dokonane ze środków subwencji PFR

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków ze źródeł przychodów znajdujących się na obszarze RP lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł w ogóle nie podlegają opodatkowaniu albo są zwolnione od podatku dochodowego.

Zatem kosztami firmowymi nie są wszelkie wydatki poniesione ze źródła przychodu zwolnionego z podatku dochodowego – otrzymanej subwencji PFR. Pozostaje jednak mieć nadzieję, że w ślad za zaniechaniem poboru podatku od umorzonej subwencji PFR, pójdą też koszty wydatkowane ze środków tej subwencji a zatem pozostaną w ujętych już kosztach firmowych. W innym przypadku przedsiębiorcy będą mieli nie lada problem związany z czasochłonnym procesem identyfikacji i dokonania odpowiednich korekt zaksięgowanych już kosztów, pokrytych z subwencji PFR.