Jak stosować odliczenie VAT od WNT bez faktury

Opublikowano: 2023-10-06

Generalna zasada mówi, iż podatnik czynny podatnik VAT (przedsiębiorca) ma prawo odliczyć podatek VAT z otrzymanej faktury zakupu jeżeli przeznacza ten zakup na sprzedaż opodatkowaną VAT.

W przypadku nabycia z tytułu transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów znaczenie mają także inne elementy. Dodatkowo w lipcu 2023r. nastąpiła istotna zmiana w zakresie momentu odliczenia podatku VAT z WNT. Jak ją zastosować?

Odliczenie podatku VAT

Warunkami odliczenia podatku VAT z otrzymanej faktury zakupu są:

  1. rejestracja przedsiębiorcy do VAT – jako czynny podatnik VAT,
  2. przeznaczenie dokonanego zakupu na cele działalności gospodarczej,
  3. przeznaczenie dokonanego zakupu na sprzedaż (w ramach działalności) opodatkowaną podatkiem VAT.

ISTOTNE:

Jeżeli przedsiębiorca przeznaczy dokonany zakup na sprzedaż zwolnioną z VAT wówczas nie odliczy w ogóle podatku VAT. Jeżeli na częściowo zwolnioną z VAT to wtedy odliczy część z VAT (zgodnie ze stosowanym współczynnikiem VAT).

Czym jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (zwane dalej WNT) dokonane przez polskiego czynnego podatnika VAT to zakup towaru z innego kraju UE niż Polska.

Warunkiem jednak tego aby WNT miało miejsce jest transport tych towarów z tego innego kraju UE do kraju nabywcy – w tym wypadku do Polski.

Ponadto zarówno sprzedawca jak i nabywca musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT (oraz VAT-UE).

Obowiązek opodatkowania WDT po stronie sprzedawcy i WNT po stronie nabywcy

W aktualnej rzeczywistości gospodarczej dość często polscy podatnicy dokonują zakupów towarów od sprzedawców z innych krajów UE.

Jeżeli polski przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT dokona WNT czyli zakupu z od sprzedawcy z jednego z krajów UE (poza RP) to oczekuję na towar i fakturę.

W WNT sprzedawca (który po swojej stronie dokonuje WDT) z UE ma obowiązek wystawić fakturę dokumentującą tę transakcję nie później niż 15 dnia miesiąca następnego po miesiącu dostawy towarów.

Prawo do odliczenia podatku VAT u nabywcy od WNT z otrzymanej faktury dokumentującej WNT powstanie w miesiącu w którym sprzedawca miał obowiązek opodatkować tę transakcję.

ISTOTNE:

Obowiązek opodatkowania u sprzedawcy WDT wystąpi:

  1. z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej,
  2. nie później jednak niż 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru w ramach WNT.

Należy pamiętać, iż:

  1. u sprzedawcy powyższa transakcja stanowi WDT (sprzedaż, unijną dostawę towarów),
  2. u nabywcy powyższa transakcja stanowi WNT (zakup, unijne nabycie towarów).

Przykład 1

Polski czynny podatnik VAT dokonał zamówienia w ramach WNT dnia 10.07.2023r. Sprzedawca u którego ta transakcja stanowi WDT wysłał towar wraz z fakturą dnia 01.08.2023r. Data wystawienia faktury była taka jak data wysyłki.

Sprzedawca miał obowiązek opodatkować WDT w sierpniu 2023r. Nabywca wykazał w JPK_V7 powyższą transakcję WNT także w sierpniu. 2023r.

Nabywca który dokonuje WNT musi wykazać w JPK_V7 tę transakcję:

  1. w dacie wystawienia faktury, którą otrzymał od sprzedawcy,
  2. jeżeli nie otrzymał to najdalej 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym zakupił towar w ramach WNT.

Odliczenie VAT od WNT z fakturą oraz bez faktury

Przypominając – prawo do odliczenia podatku VAT u nabywcy od WNT z otrzymanej faktury dokumentującej WNT powstanie w miesiącu w którym sprzedawca miał obowiązek opodatkować tę transakcję.

ISTOTNE:

Obowiązek opodatkowania u sprzedawcy WDT wystąpi:

  1. z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej,
  2. nie później jednak niż 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru w ramach WNT.

Kiedy polski przedsiębiorca VAT-owiec dysponuje fakturą dokumentującą WNT, wówczas ma on obowiązek ująć ją w JPK_V7:

  1. w części ewidencyjnej po stronie sprzedaży (jako WNT),
  2. w części ewidencyjnej po stronie zakupu – podatnik odlicza podatek VAT który wykazał po stronie sprzedaży,
  3. w części deklaracyjnej po stronie zarówno sprzedaży jak i zakupu.
Wykazanie i odliczenie podatku VAT od zakupu WNT
Część ewidencyjna JPK_V7
W rejestrze sprzedaży VAT W rejestrze zakupu VAT
w dacie wystawienia faktury, albo najdalej 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów
Kwota z faktury (przeliczona na PLN) Kwota z faktury (ta sama co po stronie sprzedaży)
Doliczenie podatku VAT (np. 23% – stawka taka jaka obowiązuje w Polsce na zakupiony towar) Odliczenie podatku VAT wykazanego w ewidencji sprzedaży: w całości jeśli cały towar służy na działalność, w części jeśli część towaru przeznaczono na działalność
Część deklaracyjna JPK_V7
W tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO (poz. 23 i 24) W tabeli D.2 NABYCIE TOWARÓW I USŁUG (poz. 42 i 43)
Miesiąc ten sam co w rejestrach VAT
Wszystkie kwoty te same co w rejestrach VAT

Co jednak gdy nabywca nie posiada faktury?

ISTOTNE:

Zgodnie z tym co mówi art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT polski podatnik VAT odliczy podatek VAT w dacie wystawienia faktury (jeżeli będzie ją znał mimo, iż ją nie posiada) albo 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów poda warunkiem, że:

  • wykaże w części ewidencyjnej JPK_V7 po stronie sprzedaży i w części deklaracyjnej JPK_V7 – kwotę podatku VAT należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

A kiedy jest zobowiązany wykazać WNT w deklaracji JPK_V7?

W dacie wystawienia faktury (jeśli nabywca zna oczywiście tę datę) a jeżeli nie zna to 15-tego dnia miesiąca następnego po otrzymaniu towarów (dostawie towarów przez sprzedawcę).

Kiedy polski przedsiębiorca VAT-owiec nie otrzymał faktury dokumentującej WNT, wówczas ujmuje on WNT w JPK_V7 w poniższy sposób.

Wykazanie i odliczenie podatku VAT od zakupu WNT bez faktury
Część ewidencyjna JPK_V7
W rejestrze sprzedaży VAT W rejestrze zakupu VAT
w dacie 15-tego dnia miesiąca następnego po miesiącu otrzymania towarów (dostawy towarów przez sprzedawcę)
Kwota z faktury (przeliczona na PLN) Kwota z faktury (ta sama co po stronie sprzedaży)
Doliczenie podatku VAT (np. 23% – stawka taka jaka obowiązuje w Polsce na zakupiony towar) Odliczenie podatku VAT wykazanego w ewidencji sprzedaży: w całości jeśli cały towar służy na działalność, w części jeśli część towaru przeznaczono na działalność
Część deklaracyjna JPK_V7
W tabeli C – ROZLICZENIE PODATKU NALEŻNEGO (poz. 23 i 24) W tabeli D.2 NABYCIE TOWARÓW I USŁUG (poz. 42 i 43)
Miesiąc ten sam co w rejestrach VAT
Wszystkie kwoty te same co w rejestrach VAT

Przykład 2

Polski czynny podatnik VAT dokonał zamówienia w ramach WNT dnia 03.07.2023r. Sprzedawca u którego ta transakcja stanowi WDT wysłał towar dnia 28.07.2023r.

Sprzedawca nie wystawił faktury dokumentującej WDT. Sprzedawca miał obowiązek opodatkować WDT (prawdopodobnie) dnia 15.08.2023r.

Z kolei nabywca wykaże w JPK_V7 powyższą transakcję WNT w dniu 15.08.2023r. po miesiącu otrzymania (dokonania dostawy) towaru.